«Πάλι ανάβει η ζωή, καινούργιους κόσμους πλάθει…».........

 Του Θανάση Γιώγλου

«Δυο κύκλοι» του Βασίλη Αρχιτεκτονίδη

Στο πέρασμα των χρόνων, δεν ήταν πολλοί οι συνθέτες που καταπιάστηκαν με τα ποιήματα του Κωστή Παλαμά.

Η πιο ολοκληρωμένη και επιτυχημένη απόπειρα ήταν μάλλον αυτή του Μιχάλη Τερζή που το 1984 παρουσίασε το δίσκο «Όλη τη μουσική μες στην αγάπη βάλε» με μια σειρά από ξεχωριστούς ερμηνευτές.

Δεκατρία χρόνια πριν, το 1971, άλλος ένας συνθέτης με σημαντική παρουσία στο χώρο του «έντεχνου» λαϊκού τραγουδιού, ο Βασίλης Αρχιτεκτονίδης, μελοποίησε, ενορχήστρωσε και ηχογράφησε μια σειρά από ποιήματα του Κωστή Παλαμά, «χρησιμοποιώντας» για ερμηνευτή τον Κώστα Καραγιάννη που τραγούδησε με τη συνοδεία χορωδίας. 

Ο δίσκος κυκλοφόρησε από την Pan Vox με τίτλο «Δυο κύκλοι», με έξι μελοποιημένα ποιήματα από τη συλλογή «Ο τάφος», που έγραψε ο Παλαμάς με αφορμή το θάνατο του γιου του Άλκη κι άλλα έξι από διάφορες συλλογές του ποιητή, όπως ο «Δωδεκάλογος του γύφτου».

Τα τραγούδια του δίσκου

Κύκλος Α’

«Τάφος»

1) Άφκιαστο κι αστόλιστο

2) Στο ταξίδι που σε πάει

3) Άκουσε βαριόμοιρη

4) Το στερνό παράπονο

5) Ήμερα και πρόσχαρα

6) Των κακών οι θάλασσες

Κύκλος Β’

«Δωδεκάλογος»

7) Το τραγούδι του τρελού*

8) Καλέ μου*

9) Γιε μου το περιβόλι μας*

10) Οι εργάτες*

11) Ο καβαλάρης της μοίρας *

12) Τα δυνατά τα χέρια σου *

*Η προσαρμογή των στίχων στα τραγούδια αυτά έγινε από τον Νίκο Μπακογιάννη.

«Πάλι ανάβει η ζωή, καινούργιους κόσμους πλάθει…»

O Κωστής Παλαμάς είναι τόσο γνωστός και τόσο μεγάλος που ότι κι αν πω γι’ αυτόν, δε φτάνει.

Για να φτιάξω το δίσκο αυτόν, πήρα δώδεκα ποιήματα του μεγάλου μας ποιητή. Αυτά απ’ τη φύση τους χωριστήκανε σε δύο κύκλους. 

Ο πρώτος κύκλος είναι παρμένος από τον Τάφο και ο δεύτερος από διάφορα ποιήματα του Κωστή Παλαμά, Δωδεκάλογος του γύφτου κ.α. Ο Τάφος αποτελείται από έξι τραγούδια τα οποία έγραψε ο Κωστής Παλαμάς για τον πρόωρο χαμό του παιδιού του. 

Στον Τάφο υπάρχει ο πόνος, η θλίψη για τον χαμό, αλλά πάλι ανάβει η ζωή, καινούργιους κόσμους πλάθει. Τα άλλα έξη τραγούδια που αποτελούν τη Β’ όψη του δίσκου καταλήγουν σε έντονη φωνή, για τη ζωή του σήμερα και του αύριο. 

Τον Τάφο τον μελοποίησα το 1964 ενώ τον Β’ κύκλο το 1971. Επειδή το διάστημα του ενός κύκλου από τον άλλον είναι μεγάλο, προσπάθησα να μην ξεφύγω από το ύφος του πρώτου κύκλου.

Σε όλο το μήκος του έργου «Δυο κύκλοι» προσπάθησα να δώσω την απλότητα και την ελληνικότητα, από πλευράς μουσικής, χωρίς να σκεφτώ την εμπορικότητα, χρησιμοποιώντας πολύ λαϊκά στοιχεία, αλλά, ούτε και την κλασικότητα της δυτικής μουσικής.

Ο Συνθέτης

Βασίλης Αρχιτεκτονίδης

(Το σημείωμα στο οπισθόφυλλο του δίσκου)

Λίγα λόγια για το δίσκο

Μετά από μια σειρά τραγουδιών που κυκλοφόρησαν σε δίσκους 45 στροφών από το 1965 και μετά, αυτός ήταν ο πρώτος ολοκληρωμένος κύκλος τραγουδιών του Βασίλη Αρχιτεκτονίδη. (Είναι γνωστό πως ο Βασίλης Αρχιτεκτονίδης, που έφυγε από τη ζωή στις 26 Σεπτεμβρίου 2018, «προίκισε» με τα πρώτα τους τραγούδια, ερμηνευτές όπως ο Γιώργος Νταλάρας και ο Βασίλης Παπακωνσταντίνου).

Ο Βασίλης Αρχιτεκτονίδης επιχείρησε να μελοποιήσει τον Παλαμά, βασισμένος στους δρόμους του «έντεχνου» λαϊκού τραγουδιού, με εμφανέστατες επιρροές από τις προηγούμενες εργασίες συνθετών πάνω σε ποιητές, όπως, κυρίως, ο Μίκης Θεοδωράκης, αλλά και ο Νίκος Μαμαγκάκης και ο Γιάννης Μαρκόπουλος.

Εκεί που, κατά τη γνώμη μου, ατύχησαν τα τραγούδια, ήταν στην επιλογή του ερμηνευτή. Ίσως ο συνθέτης δεσμεύθηκε από τους τραγουδιστές που είχε στο δυναμικό της η εταιρεία. 

Ο συμπαθής τραγουδιστής και ξάδερφος του Κώστα Χατζή, Κώστας Καραγιάννης, είχε κάνει στα πρώτα χρόνια του ’70, μια σειρά από επανεκτελέσεις επιτυχιών της εποχής, καθώς και κάποια λίγα καινούργια τραγούδια, ενώ το 1973 συμμετείχε στο δίσκο του Αρχιτεκτονίδη «Τοσίτσα 11» και το 1977 στο δίσκο του Κώστα Χατζή «Ο Κώστας Χατζής παρουσιάζει τους Λουκά Μιχαλόπουλο, Κώστα Καραγιάννη». 

Νομίζω λοιπόν, πως στους «Δυο κύκλους» ο Καραγιάννης βάζει περισσότερο πάθος και ένταση από αυτό που ζητούν τα τραγούδια, με αποτέλεσμα, σε αρκετά σημεία, να ακούγεται υπερβολικός. 

Παρόλα αυτά νομίζω πως αξίζει τον κόπο να ακούσουμε τη συνθετική προσέγγιση του Αρχιτεκτονίδη στο έργο του Κωστή Παλαμά, από ένα δίσκο που δεν έχει επανεκδοθεί σε cd…

-Ευχαριστώ ιδιαιτέρως το φίλο και σπουδαίο συλλέκτη Πατέρα Αρτέμιο Πολίτη για την ευγενική παραχώρηση του δίσκου, που μπορείτε να ακούσετε ολόκληρο στο ΒΙΝΤΕΟ.

ΠΗΓΗ. ogdoo.gr