Γυάρος - Το «Στιγματισμένο» Νησί με τη σπάνια Βιοποικιλότητα

Η Γυάρος (ή αλλιώς τα Γιούρα) έχει έκταση 17 τετραγωνικά χιλιόμετρα και βρίσκεται στις Βόρειες Κυκλάδες, βόρειο-δυτικά της Σύρου από την οποία απέχει 9 ναυτικά μίλια. 

Αν και στο μυαλό όλων είναι το έρημο νησί της εξορίας, στην αρχαιότητα ήταν κατοικημένη και λειτουργούσε σαν πόλη-κράτος κόβοντας ακόμα και δικά της νομίσματα.

Σύμφωνα με τον Όμηρο ήταν ο τόπος που ο Ποσειδώνας βούλιαξε τον Αίαντα με την τρίαινά του τιμωρώντας τον έτσι για την ασέβεια που έδειξε στους θεούς. 

Η ιστορία του νησιού είναι «σκοτεινή» και η σύνδεση με την εξορία ξεκινάει από τους Ρωμαϊκούς και Βυζαντινούς χρόνους.

Στη διάρκεια και αμέσως μετά τον Εμφύλιο η Γυάρος μετατράπηκε σε φυλακή και τα μοναδικά κτίρια που θα δει σήμερα κάποιος πάνω στο νησί, χτίστηκαν από τους ίδιους τους κρατούμενους οι οποίοι ξεπέρασαν τους 7.000. 

Κατά την περίοδο της δικτατορίας  χρησιμοποιείται ξανά ως τόπος εκτόπισης πολιτικών κρατουμένων. 

Με τη μεταπολίτευση και μέχρι το 2002 λειτούργησε σαν πεδίο βολής για το ναυτικό και από τότε παραμένει ακατοίκητη με μόνους επισκέπτες ψαράδες και κυνηγούς.

 Το 2001 το νησί χαρακτηρίστηκε ιστορικός τόπος, ενώ το κτίριο των φυλακών, όπως και όλα τα κτίρια και οι εγκαταστάσεις χαρακτηρίστηκαν ιστορικά διατηρητέα μνημεία.

Ο ιστορικός τόπος μαρτυρίας της Γυάρου, όπου την περίοδο της επταετίας εξορίστηκαν και βασανίστηκαν χιλιάδες πολίτες, θα φιλοξενήσει χώρο εκθέσεων ιστορικού και φωτογραφικού υλικού. 

Μετά από σχετική γνωμοδότηση του Κεντρικού Συμβουλίου Νεωτέρων Μνημείων, το διατηρητέο Κεντρικό Συγκρότημα Φυλακών της Γυάρου θα μετατραπεί σε εκθεσιακό χώρο.

Σύμφωνα με τη δύο φορές τροποποιημένη προμελέτη που τελικά εγκρίθηκε κατά πλειοψηφία στη χθεσινή συνεδρίαση του Συμβουλίου, στο Κεντρικό Συγκρότημα των Φυλακών θα δημιουργηθούν χώρος εκθέσεων, αίθουσα πολλαπλών χρήσεων, αναψυκτήριο και χώρος βοηθητικών χρήσεων.

Στον εκθεσιακό χώρο προβλέπεται να τοποθετηθούν ελαφριές κατασκευές με διαγώνια διάταξη στοιχείων, όπου θα τοποθετηθούν εκθεσιακά πανό.
Η Γυάρος αποτέλεσε τόπο εξορίας από το 1947 (το κτίριο των φυλακών χτίστηκε ένα χρόνο αργότερα) με αποκορύφωμα την περίοδο 1967-1974.

Όσο μοναδική είναι η ιστορία της, άλλο τόσο σπάνιο είναι το φυσικό της περιβάλλον. 

Το 2011 εντάχθηκε στο Δίκτυο Natura 2000 και η βλάστησή της αποτελείται από φρύγανα και χαμηλή ή ψηλή βλάστηση του είδους Juniperus spp, ενώ είναι σημαντικό ενδιαίτημα για μεταναστευτικά πουλιά, φιλοξενώντας 170 ζευγάρια γερακιού Ελεονόρας (Falco eleonorae) και αετούς Hierraetus fasciatos.

Μαζί με τη μια πηγή γλυκού νερού που υπάρχει στο νησί θα βρει κανείς και το  είδος φιδιού Hierophis viridiflavus. 

Η Γυάρος είναι γεμάτη με απόκρηµνες βραχώδεις ακτές και αμμώδεις παραλίες που φιλοξενούν αμμοφυλικές κοινότητες και οι δεκάδες θαλάσσιες σπηλιές της χρησιμοποιούνται από τη Μεσογειακή φώκια για αναπαραγωγή.

Το νησί έχει γίνει σήμερα τόπος ζωής για κάποια από τα σπανιότερα θαλάσσια θηλαστικά της Μεσογείου. Η προστασία της θαλάσσιας βιοποικιλότητας της ευρύτερης περιοχής της Γυάρου αποτελεί τον βασικό μας στόχο!

ΠΗΓΗ. 1.  cycladeslife.gr

               2. newsbomb.gr