Τήλος - Απομακρυσμένη και γοητευτική

Ανάμεσα σε Νίσυρο και Χάλκη, εντοπίζεται στον αιγαιοπελαγίτικο χάρτη η νησιώτικη κουκκίδα της Τήλου.

Η Τήλος είναι ένα από τα Δωδεκάνησα, το έβδομο σε φθίνουσα κατάταξη έκτασης. 

Βρίσκεται 22 μίλια ΒΔ. της Ρόδου και 222 μίλια από τον Πειραιά. Έχει σχήμα ακανόνιστο και η έκτασή της είναι 61,487 τ.χλμ. ενώ ο πληθυσμός της, κατά την τελευταία απογραφή (2001), ανήρχετο σε 533 κατοίκους. 

Γενικά το έδαφός της είναι ορεινό και βραχώδες με μία μικρή πεδιάδα στο κέντρο της που καταλήγει στη παραλία του Ερίστου. 

Υψηλότερη κορυφή είναι του Προφήτη Ηλία με υψόμετρο 650 περίπου μέτρα. Το συνολικό ανάπτυγμα των ακτών της νήσου φθάνει τα 63 χλμ. 
Στο νησί υπάρχουν τρεις οικισμοί: το Μεγάλο Χωριό με 233 κατοίκους, τα Λιβάδια με 278 και ο Άγιος Αντώνιος με 22.

Η Τήλος διαθέτει δε πολλά αρχαιολογικά μνημεία. Έγινε γνωστή όταν το 1970 ο καθηγητής παλαιοντολογίας Νικόλαος Συμεωνίδης ανακάλυψε στο σπήλαιο Χαρκαδιό, στην περιοχή της Μυσσαριάς, νεκροταφείο ελεφάντων νάνων οι οποίοι βρέθηκαν απομονωμένοι στο νησί μετά την καταβύθιση της Αιγηϊδος, της οποίας οι κορυφές συνθέτουν το σημερινό αρχιπέλαγος του Αιγαίου. 

Στη νήσο εδρεύει μικρό παλαιοντολογικό μουσείο όπου εκτίθενται κάποια από αυτά τα ευρήματα.

Ιστορικά αναφέρεται από τον Όμηρο όπου πρώτοι κάτοικοί της ήταν από τη Ρόδο. Στον Τρωικό Πόλεμο φαίνεται πως κατοικήθηκε από τους Δωριείς. 

Στην αρχαιότητα η Τήλος φημίζονταν για τα μύρα της και διάφορες αλοιφές και από τον 2ο αιώνα π.Χ. αποτελούσε δήμο των Ροδίων. Σύμφωνα με βυζαντινή παράδοση ο Αυτοκράτορας Μέγας Κωνσταντίνος με προτροπή της μητέρας του μετέφερε Τηλίους εποίκους στη Κύπρο στη περιοχή που σήμερα ονομάζεται Τηλυρία. 

Επίσης στη βυζαντινή περίοδο η Τήλος λεηλατήθηκε τόσο από τους Σαρακηνούς όσο και από τους Ενετούς. 
Αργότερα η νήσος περιήλθε στους Ιωαννίτες Ιππότες (1309) και όταν καταλήφθηκε η Ρόδος από τον Σουλεϊμάν Α΄ τον Μεγαλοπρεπή, το 1522, ακολούθησε τη τύχη των υπολοίπων νήσων. 

Τον 16ο αιώνα η Τήλος αναφέρεται από περιηγητές ως "Επισκοπή" ή "Επισκοπία", ενώ στη Πορτολάνα του Δημητρίου Τάγια αναφέρεται με το αρχαίο ίδιο όνομα. 

Στο "Οδοιπορικό" του Ιακώβου Μηλοΐτη (1673) φέρεται να κατοικείται από 4000 κατοίκους, (αριθμός που δεν διασταυρώθηκε από άλλη πηγή). 
Το 1675 η Τήλος καταστράφηκε από το Γάλλο πειρατή Κρεβελιέ και μέχρι το τέλος του 18ου αιώνα δοκιμάστηκε από επιδρομές Αλγερινών αλλά και Ευρωπαίων πειρατών.

ΑΞΙΟΘΕΑΤΑ

Την πρωτεύουσα του νησιού, το Μεγάλο Χωριό, με τα στενά σοκάκια, τα πετρόκτιστα οικήματα, τη μεγάλη καμάρα με τις κληματαριές μετά το Κ.Ε.Π., το ναό του Ταξιάρχη με το αξιόλογο ξυλόγλυπτο τέμπλο, τις ασημένιες εικόνες από τον ομώνυμο ναό του Κάστρου και το Μουσείο των προϊστορικών νάνων ελεφάντων. 

Τα οστά των τελευταίων ανακαλύφθηκαν το 1970 στο σπήλαιο Χαρκαδιό (μη επισκέψιμο) μαζί με πλήθος νεολιθικών κεραμικών και εργαλείων.

Τον όμορφο κόλπο στα Λιβάδια, που αποτελεί και το λιμάνι του νησιού. Ο οικισμός ενώνεται με έναν ενιαίο παραθαλάσσιο πεζόδρομο, ενώ οι minimal αρχιτεκτονικές φόρμες των σπιτιών τονίζουν το φυσικό κάλλος της περιοχής. 

Αξίζει το Διοικητήριο, χτισμένο από Ιταλούς, το οποίο διακρίνεται για την πανοραμική θέα στο Κάστρο της Αγριοσυκιάς και τα ερείπια της μεσαιωνικής εκκλησίας. 

Το τριγωνικού σχήματος Βυζαντινό Κάστρο στο Μεγάλο Χωριό. Αξίζει να αναφερθεί ότι μέχρι τις αρχές του 18ου αι. το χωριό βρισκόταν μέσα στο Κάστρο, πάνω σε ελληνιστική ακρόπολη. 

Σήμερα θα δείτε αρχαία θεμέλια και μεσαιωνικά ερείπια, δεξαμενές νερού και την εκκλησία των Ταξιαρχών (14ου αι.), θεμελιωμένη πάνω σε αρχαίο ναό. Η προσέγγιση γίνεται μέσω πεζοπορίας ενός μονοπατιού, κατά τη διάβαση του οποίου η θέα σε αποζημιώνει. 

Το χωριό-φάντασμα Μικρό Χωριό, οργανωμένο από τους Ιππότες της Ρόδου (τον 15ο αι.), με κατοίκους που κάποτε είχαν φτάσει τους 750. Βαθμηδόν το χωριό εγκαταλείφθηκε, συνεπεία και του περιορισμού της απειλής των πειρατών. 

Δείτε τα μονόχωρα σπίτια, που δεν έχουν τις στέγες και πορτοπαράθυρα τους, αφού οι κάτοικοι τα πήραν μαζί τους όταν εγκατέλειψαν τον οικισμό.

Το μοναστήρι του Αγίου Παντελεήμονα (του 15ου αι.) με τις παλιές τοιχογραφίες και την πανέμορφη βοτσαλωτή αυλή, χτισμένο στις παρυφές μιας εύφορης κοιλάδας, κατάφυτης από πλατάνια και γεμάτη τρεχούμενα νερά. 

Το μοναστήρι (ανοιχτό 10:00-19:00) διαθέτει πύργο, κελιά, αποθήκες, ξενώνα και το ομώνυμο παραδοσιακό καφενείο -όπου μπορείτε να ψήσετε οι ίδιοι τα ψάρια σας (τηλ. 22420-71676)-, ενώ θεωρείται το σπουδαιότερο προσκύνημα του νησιού, όπως διαπιστώνεται την ημέρα της γιορτής του Αγίου, όπου συγκεντρώνονται πιστοί απ' όλα τα Δωδεκάνησα. 

Το μεσαιωνικό φρούριο της Μεσαριάς (1366) πάνω από το σπήλαιο Χαρκαδιό. Χτισμένο από τους Ιππότες της Ρόδου, σήμερα διασώζονται βυζαντινά ερείπια και μικρά ξωκλήσια του 13ου και 15ου αιώνα.

ΠΗΓΗ. 1. el.wikipedia.org
              2. travelstyle.gr