ΕΙΡΗΝΗ ΓΚΙΝΗ - Πρώτη φορά ελληνικός στρατός τουφεκίζει γυναίκα

«Για σένα πλέκουν δαφνοστέφανα, οι καιροί κι αντιλαλούν απ' τα στερνά σου τα τραγούδια πόλεις, βουνά, λαγκάδια και ουρανοί. Δίπλα στο μνήμα σου, το μίσος μας λαμπαδά. Σ' ένα χωριό δασκάλα αν ήσουν ταπεινή τώρα περνάει απ' το σχολείο σου όλη η Ελλάδα».





Η Ειρήνη Γκίνη (Μίρκα Γκίνοβα), 24χρονη νηπιαγωγός από το χωριό Ξανθόγεια (Ρουσίλοβο) της Εδεσσας, ήταν η πρώτη γυναίκα που εκτελέστηκε με απόφαση Εκτακτου Στρατοδικείου.

Γεννήθηκε το 1923 κοντά στη λίμνη του Οστρόβου. Οι γονείς της ήταν φτωχοί αγρότες σλαβομακεδόνες. «Από μικρή ακόμα γεύτηκε τις πίκρες και τα βάσανα της ζωής. 

Εμεινε ορφανή από μητέρα και μεγάλωσε μέσα σε χίλια βάσανα και δυσκολίες. Η έλλειψη της μητρικής στοργής θέριευε τη δική της αγάπη στους βασανισμένους και κατατρεγμένους. Οι δυσκολίες της ζωής που γνώρισε από τα πρώτα βήματα, της δημιούργησαν χαρακτήρα αποφασιστικό, θαρραλέο, αγωνιστικό».

Αποφοίτησε το 1939 από το διδασκαλείο Νηπιαγωγών Καστοριάς, αλλά η δικτατορία του Μεταξά δεν την διορίζει επειδή είναι «μακεδονοπούλα».  

«Αυτό την έκανε να νιώσει πιο πολύ το ζυγό κάτω από τον οποίο στέναζε η πατρίδα». Το 1940 διορίστηκε προσωρινά νηπιαγωγός σε ένα χωριό της Εδεσσας. «Καλή δασκαλίτσα», έλεγε όλο το χωριό για τη Μίρκα.

Η Ειρήνη Γκίνη οργανώθηκε το 1942 στην ΕΠΟΝ ενώ το 1943 κατατάχθηκε στα αντάρτικα τμήματα του ΕΛΑΣ στο Καϊμακτσαλάν. 
Από το 1942 δουλεύει στο χωριό της παράνομα. Ξεσηκώνει τα κορίτσια της επαρχίας στον απελευθερωτικό αγώνα. «Γίνεται ο εμψυχωτής της φλογερής νεολαίας μας».

Το καλοκαίρι του 1946, στο δάσος της Εδεσσας, κρύβονται η μικρή ανταρτοομάδα του Καϊμακτσαλάν. 200 χωροφύλακες και μαυροσκούφηδες κύκλωσαν το μέρος.  

«Η Μίρκα ήταν με άλλους 6 συντρόφους, όλοι άοπλοι. Μόνο αυτή είχε παραμπέλ. Η κατάσταση ήταν πολύ δύσκολη... Χρειαζόταν σε τέτοιες στιγμές θάρρος, αποφασιστικότητα, αυτοκυριαρχία... Πλησιάζουν... Η θαρραλέα Μίρκα δε χάνει το θάρρος της. Σηκώνει το παραμπέλ και σκοπεύει. Αλλά οι σφαίρες της είναι λίγες και εκείνοι είναι πολλοί. Ετσι πέφτει στα χέρια τους μαζί με τους συντρόφους της».

 

Παρά τα άγρια βασανιστήρια δε λύγισε. «Οι μαυροσκούφηδες με τα ξίφη, με τα νύχια, της ξέσκισαν το κορμί και τα ρούχα, της ξερίζωσαν τα μαλλιά, κι έτσι όπως ήταν τη γύριζαν στους δρόμους της Εδεσσας. Η Μίρκα κρατούσε ψηλά και περήφανα το κεφάλι. Χαμογελούσε στο λαό που έτρεχε να τη δει και να τη θαυμάσει, στο λαό που τόσο αγάπησε και για τον οποίο τόσο αφειδώλευτα αργότερα έδωσε και τη ζωή της».

Μετά από όλα τα βασανιστήρια, τη θάψανε ζωντανή ως το λαιμό και πυροβολούσαν πάνω της. 
 Οχι μόνο υπομένει καρτερικά όλα τα βασανιστήρια, αλλά εμψυχώνει και τους συντρόφους της. «Ράψτε τα στόματα, σύντροφοι! Ούτε κουβέντα στους προδότες!»

Στις 25 Ιούλη 1946 μαζί με τους 6 συντρόφους της πέρασε από Εκτακτο Στρατοδικείο και καταδικάστηκε σε θάνατο. Τρεις μέρες μετά την καταδίκη οδηγήθηκε μπροστά στο εκτελεστικό απόσπασμα στα Γιαννιτσά. 

Ηταν η πρώτη επίσημη εκτέλεση που εγκαινιαζόταν ύστερα από την ψήφιση των «έκτακτων μέτρων». Στις 18 Ιούνη 1946 υιοθετήθηκε από τη Βουλή το Γ' ψήφισμα, το οποίο προέβλεπε την ίδρυση Εκτακτων Στρατοδικείων και καθόριζε ποινές θανάτου σε όποιον «στασίαζε», με σκοπό «να αποσπαστεί μέρος της ελληνικής επικράτειας», ενώ προέβλεπε μια σειρά κατασταλτικά μέτρα και απαγορεύσεις. 

Στην ουσία, έβαλε τη σφραγίδα του νόμου του αστικού κράτους στην τρομοκρατία και τις δολοφονικές ενέργειες στις οποίες επιδίδονταν «παρακρατικές» ομάδες ενάντια στους κομμουνιστές σε όλη τη χώρα. 

Ετσι, η «μηχανή» των στρατοδικείων πήρε αμέσως μπροστά. «Δώδεκα εκτελέσεις μέσα σε πέντε μέρες». 

Αυτό είναι το πρωτοσέλιδο του «Ριζοσπάστη» στις 27 Ιούλη 1946.

«Περήφανα αντιμετώπισε το εκτελεστικό απόσπασμα η Μίρκα. Σηκώθηκε, πλύθηκε, χτενίστηκε, ντύθηκε και τράβηξε αγέρωχη στον τόπο της εκτέλεσης, εμψυχώνοντας το λαό που παρακολουθούσε με κομμένη την αναπνοή. Σε όλο το δρόμο τραγουδούσε τη "Διεθνή" και άλλα επαναστατικά μακεδονικά τραγούδια. 
Δε δέχτηκε να της δέσουν τα μάτια. Κι όταν τα εγγλέζικα όπλα ορθώθηκαν για να κόψουν το νήμα με τα 23 χρόνια ζωής της Μίρκας, εκείνη σήκωσε περήφανα το κεφάλι και φώναξε:

"Πίσω μας έρχονται χιλιάδες, εκατομμύρια μαχητές της λευτεριάς. Εμείς αύριο θάμαστε στρατός και θα σας συντρίψουμε...Ζήτω το ΚΚΕ!"»

Το γράμμα του φαντάρου

«... Σας συγχαίρω για την κόρη που γεννήσατε. Αυτή δέχθηκε το θάνατο με το γέλιο στο στόμα, ηρωικά και ψύχραιμα, τραγουδώντας. Ολοι που παρεβρεθήκαμε στην περίεργη και άγρια εκείνη εικόνα θαυμάσαμε. 

Κατά τις 5.30 η ώρα εγώ πλησίασα κοντά της και τη ρώτησα μήπως θέλει τίποτα να γράψω στους γονείς της. Αυτή με κοίταξε ήσυχα και μου είπε: "Εγώ πεθαίνω σαν τίμιος άνθρωπος για κάτι στο οποίο ολοκληρωτικά πιστεύω. 

Για την καλυτέρευση όχι προσωπικά της δικής μου ζωής, αλλά για τη ζωή όλων των ανθρώπων"...» Αυτά αναφέρει ένας από τους φαντάρους του εκτελεστικού αποσπάσματος στο γράμμα του προς τον πατέρα της Ειρήνης Γκίνη.

(Τα αποσπάσματα είναι από το βιβλίο «Μορφές Ηρώων»)

Η Ελλη Αλεξίου για την Ειρήνη Γκίνη

 

«Η Γκίνη, δασκάλα, είναι η πρώτη γυναίκα που εκτελέστηκε από στρατοδικείο με τους Αμερικανούς πια να εξουσιάζουν τον τόπο μας.... Το Στρατοδικείο Γιαννιτσών την καταδίκασε σε θάνατο και κει εκτελέστηκε στις 26-7-1946. 

Διηγούνται πως την παραμονή του θανάτου της στη φυλακή τραγουδούσε όλη τη νύχτα. Το ίδιο τραγουδούσε και στο αυτοκίνητο καθώς τη μετέφεραν στον τόπο της εκτέλεσης. Το απόσπασμα το αντίκρισε με ψυχραιμία και παλικαριά. 

Στην έκθεση που στάλθηκε στο υπουργείο για τα καθέκαστα της εκτέλεσης αναφερόταν ανάμεσα στ' άλλα: "...Οι επτά καταδικασθέντες αντίκρισαν ψυχραίμως το εκτελεστικόν απόσπασμα. Και δεν εδέχθησαν να δεθούν οι οφθαλμοί των... 

Περισσοτέραν ψυχραιμία επέδειξαν η δασκάλα Ειρήνη Γκίνη, η οποία έψαλλε τον Υμνον της Διεθνούς και εκραύγαζεν υπέρ του ΚΚΕ".

Κι αν όλα αυτά δεν είναι ακριβή και μόνο αληθινό είναι πως τραγουδούσε και πως δε δέχτηκε να της δέσουν τα μάτια, και μόνο αυτά βροντοφωνάζουν τη λεβεντιά της».

(Από το βιβλίο της Ελλης Αλεξίου «Βασιλική Δρυς», Εκδόσεις «Καστανιώτη»)

Ε.Κ.

ΠΗΓΗ. ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ