Μόνιμος μηχανισμός διάλυσης των ασφαλιστικών δικαιωμάτων

ΚΥΡΙΑΚΗ 11-10-2015

 



Οι ανατροπές που προωθεί η κυβέρνηση ενισχύουν το πλέγμα των νόμων και των κατευθύνσεων με τους οποίους επιδεινώνεται διαρκώς η θέση ασφαλισμένων και συνταξιούχων.




Σε ό,τι αφορά την Κοινωνική Ασφάλιση, ο σχεδιασμός της κυβέρνησης προσθέτει νέα μέτρα στα ήδη ψηφισμένα, ενώ επί θύραις είναι «η νέα αρχιτεκτονική» του συστήματος, που θα επιταχυνθεί, όταν την ερχόμενη βδομάδα ανακοινωθεί και το πόρισμα της λεγόμενης «Επιτροπής σοφών» που διόρισε το υπουργείο Εργασίας.

Οι επερχόμενες ανατροπές θα ενισχύσουν το πλέγμα των νομοθετικών διατάξεων και των πολιτικών δεσμεύσεων, που διαμορφώθηκαν τα προηγούμενα χρόνια και πλέον συγκροτούν έναν μόνιμο μηχανισμό περικοπών στις συντάξεις, αύξησης των ορίων ηλικίας, αλλά και όλων των παροχών της Κοινωνικής Ασφάλισης, σε βάθος μάλιστα δεκαετιών.

Ο μηχανισμός αυτός - όπως περιγράφτηκε και στο πρόσφατο συνέδριο των εργαζομένων στους οργανισμούς της Κοινωνικής Ασφάλισης - περιλαμβάνει μια σειρά νόμους και κατευθύνσεις, οι κυριότερες από τις οποίες είναι:

1. Ανά διετία αναλογιστικές μελέτες, όπου έως το 2060 το περιθώριο αύξησης της εθνικής συνταξιοδοτικής δαπάνης δεν πρέπει να υπερβαίνει το 2,5% του ΑΕΠ με έτος αναφοράς το 2009 (Παρ. 2, αρθ. 11, ν. 3863/10). Δηλαδή το αστικό κράτος έχει προκαθορίσει ότι για τον επόμενο μισό αιώνα (!) δεν μπορεί η δαπάνη για την Κοινωνική Ασφάλιση να υπερβαίνει το συγκεκριμένο όριο, ως ποσοστό του ΑΕΠ και αυτό ανεξάρτητα από τον πλούτο που θα παράγει αυτή η χώρα, ανεξάρτητα και από τον αριθμό των συνταξιούχων ή τα ίδια τα οικονομικά των Ταμείων.

 

2. Δημοσιονομικό συμβούλιο και διορθωτικός μηχανισμός περικοπής δαπανών σε περίπτωση απόκλισης από τον τριμηνιαίο στόχο επίτευξης πρωτογενών πλεονασμάτων, σε οποιονδήποτε φορέα ή φορείς της Γενικής Κυβέρνησης. (Αρθ. 25, ν. 4334/15). 

 

Και αυτή η διάταξη εξυπηρετεί τον ίδιο στόχο: Την καθήλωση και μείωση επί της ουσίας της πραγματικής συνταξιοδοτικής δαπάνης τα επόμενα χρόνια.

 

Μάλιστα, η επιπλέον μείωση σε αυτήν την περίπτωση, μπήκε με την προϋπόθεση της ύπαρξης πλεονασμάτων στον κρατικό προϋπολογισμό, αφού αυτός, ως εργαλείο αναδιανομής υπέρ του κεφαλαίου, θα πρέπει να υπηρετεί την αποπληρωμή του χρέους προς τους δανειστές και τη χρηματοδότηση των μονοπωλιακών ομίλων για επενδύσεις, όχι όμως τις κοινωνικές ανάγκες που ρίχνονται στα Τάρταρα.

3. Ρήτρα μηδενικού ελλείμματος στο Ενιαίο Ταμείο Επικουρικής Ασφάλισης (ΕΤΕΑ). Είναι η ρήτρα, σύμφωνα με την οποία, οι επικουρικές συντάξεις θα χρηματοδοτούνται μόνο από τους πόρους των Ταμείων. 

 

Βέβαια, εδώ οι κυβερνήσεις, παλιές και νέες, έχουν διακριθεί για το ψέμα και την παραπληροφόρηση. Οι επικουρικές συντάξεις ποτέ δεν χρηματοδοτήθηκαν από το κράτος, παρά μόνο από τις εισφορές των εργαζομένων.

 

Μάλιστα, προκειμένου να αντιμετωπιστούν ελλείμματα που παρουσιάστηκαν σε ορισμένα Ταμεία, θεσμοθετήθηκαν μια σειρά χαράτσια. 

Παλιότερα, το ΛΑΦΚΑ, μετά οι γνωστές παρακρατήσεις των τελευταίων ετών, που τμήμα τους κατευθύνεται και σε λογαριασμούς όπως του ΑΚΑΓΕ και θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για την αντιμετώπιση τυχόν ελλειμμάτων των επικουρικών (ΕΤΕΑ).

Με τη ρήτρα αυτή κλείνει ο δρόμος για χρηματοδότηση από μια τέτοια πηγή, που έτσι και αλλιώς οι πόροι της είναι από τις εισφορές (χαράτσια) των ίδιων των συνταξιούχων. Στην πραγματικότητα, αυτό που επιδιώκεται είναι η συρρίκνωση μέχρι και η τελική κατάργηση των επικουρικών συντάξεων.

4. Κατάργηση κοινωνικών πόρων. Στην ίδια κατεύθυνση οικονομικού στραγγαλισμού κινείται και η συγκεκριμένη διάταξη, αφού τις περισσότερες φορές αυτοί οι πόροι είχαν θέση εργοδοτικών εισφορών από τις οποίες είχαν απαλλαχτεί οι εργοδότες. 

 

Ομως οι κυβερνήσεις προχώρησαν στην κατάργησή τους χωρίς να υποχρεώσουν τους εργοδότες να καταβάλλουν τις υποχρεώσεις τους.

 

5. Συντελεστής βιωσιμότητας και νέος μαθηματικός τύπος (Ταμεία Πρόνοιας). Η διάταξη αυτή οδηγεί στη συρρίκνωση και εντέλει στην κατάργηση των εφάπαξ, αφαιρώντας επιπλέον εισόδημα από τους συνταξιούχους.

 

6. Μείωση της συνταξιοδοτικής δαπάνης κατά 0,25% & 1,00% του ΑΕΠ, αντίστοιχα, για τα έτη 2015 και 2016 (450 εκ. και 1,8 δισ. ευρώ, αντίστοιχα). 

 

Με τη διάταξη αυτή, προσδιορίζεται η άμεση μείωση των συντάξεων από φέτος και τα επόμενα χρόνια. 

Η αύξηση των εισφορών για τον κλάδο Υγείας που επιβλήθηκε κατακαλόκαιρο, ήταν η πρώτη δόση των μειώσεων που προγραμματίζονται και που θα συνεχιστούν και τα επόμενα χρόνια ισχύος του νέου Προγράμματος (μνημόνιο).

 

7. Εφαρμογή από 1/1/2015 νέου τρόπου υπολογισμού των συντάξεων βάσει του ν. 3863/15 (βασική - αναλογική και ποσοστά αναπλήρωσης). 

 

Πρόκειται για το «νέο» ασφαλιστικό μοντέλο που διαμορφώθηκε με τις νομοθετικές παρεμβάσεις του 2010. Κεντρική επιδίωξη είναι η δραστική συρρίκνωση των νέων συντάξεων, που, σε βάθος χρόνου, θα οδηγήσει σε συντάξεις πτωχοκομείου. Με το «μοντέλο» αυτό, το ποσοστό αναπλήρωσης θα υποχωρήσει από το 70% στην 35ετία, στο 48% για την 40ετία. 

 

Ο συντάξιμος μισθός θα μειώνεται επίσης, αφού από την καλύτερη πενταετία ή διετία που ίσχυε θα διαμορφώνεται ο μέσος μισθός ολόκληρου του εργάσιμου βίου.

 

8. Μείωση των κατώτερων συντάξεων στο επίπεδο του λεγόμενου «οργανικού ποσού», μέχρι ο συνταξιούχος να συμπληρώσει το 67ο έτος της ηλικίας του. 

 

Νέα κατώτερα όρια που για το ΙΚΑ ορίστηκαν στα 392 από 486 ευρώ για τους νέους συνταξιούχους και μετά το 67ο έτος.

 

Πρόκειται για χτύπημα στους χαμηλοσυνταξιούχους και ταυτόχρονα του ίδιου του χαρακτήρα της Κοινωνικής Ασφάλισης, αφού καταργείται κάθε στοιχείο εσωτερικής αλληλεγγύης και αναδιανομής του συστήματος. 

Και εδώ δε λείπουν στοιχεία παραπληροφόρησης, αφού τα κατώτερα όρια, στην πραγματικότητα, δεν τα κάλυπτε ο κρατικός προϋπολογισμός, όπως ψευδώς ισχυρίζονται οι κυβερνώντες - και οι σημερινοί - αλλά οι ασφαλισμένοι με σχετικά υψηλότερους μισθούς και περισσότερα έτη Ασφάλισης, των οποίων οι συντάξεις δεν αναλογούν στις εισφορές τους.

9. Σταδιακή κατάργηση του ΕΚΑΣ. Το συγκεκριμένο μέτρο που η εφαρμογή του θα αρχίσει από το Μάρτη του 2016 και θα ολοκληρωθεί το 2019, θα αφαιρέσει από 300.000 και πλέον συνταξιούχους ακόμα και τα πενιχρά μέσα διαβίωσης. 

 

Σε συνδυασμό με την κατάργηση των κατώτερων ορίων, αλλά και τη διαμόρφωση νέων κατώτερων ορίων στις συντάξεις και για μετά το 67ο έτος της ηλικίας των συνταξιούχων, θα οδηγήσει σε μια μεγάλη ομάδα συνταξιούχων που θα επιβιώνουν κάτω από τα όρια της επίσημης φτώχειας.

 

10. Ανακαθορισμός (αύξηση) των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης από 1/1/2021 με αναφορά στις μεταβολές του προσδόκιμου ζωής στη δεκαετία 2010 - 2020 και επανακαθορισμός ανά τριετία από 1/1/2024 (Παρ. 3, αρθ. 11, ν. 3863/10). 

 

Η διάταξη αυτή ανοίγει το δρόμο για αυξήσεις των ανώτερων ηλικιακών ορίων και πέραν του 67ου έτους, με βάρος στην επόμενη 50ετία.

 

11. Σύνδεση μεταξύ εισφορών και παροχών. Η συγκεκριμένη πρόβλεψη θα μπει για τα καλά στη «νέα αρχιτεκτονική» του Ασφαλιστικού που ετοιμάζει η κυβέρνηση και αναμένεται να νομοθετήσει μέσα στο Νοέμβρη. 

 

Η πιο στενή σύνδεση, που προαναγγέλλεται, θα οδηγήσει αργά ή γρήγορα σε ένα σύστημα που ο ασφαλισμένος θα ξέρει μόνο τι θα πληρώνει κατά τη διάρκεια του εργάσιμου βίου του, δεν θα υπάρχει όμως η παραμικρή εγγύηση για το ύψος της σύνταξής του. 

 

Οπως ακριβώς, δηλαδή, έχει νομοθετηθεί για τις επικουρικές και ειδικά για το (ΕΤΕΑ) στο οποίο μεταφέρονται πλέον όλα τα επικουρικά ταμεία. Πρόκειται για μια μεγάλη αντιδραστική αλλαγή που θα αλλάξει αμετάκλητα όλο το χαρακτήρα της Κοινωνικής Ασφάλισης, καθιστώντας την ατομική καθαρά υπόθεση.

 

Το «συμπλήρωμα» του 3ου μνημονίου

 

Στο πλαίσιο των παραπάνω ανατροπών και των δεσμεύσεων που αναλήφθηκαν με το 3ο μνημόνιο, περιλαμβάνονται επίσης:

• Αύξηση των εισφορών για τους αυτοαπασχολούμενους, με πιο στενή σύνδεση των εισφορών τους και των συντάξεων, με αναφορά πλέον στο πραγματικό και όχι στο ονομαστικό εισόδημά τους.

• Αντίστοιχη αύξηση και για τους αγρότες, που εκτιμήσεις τις ανεβάζουν έως και στο τριπλάσιο σε σχέση με το σημερινό και μείωση της χρηματοδότησης του ΟΓΑ.

• Επιπλέον περικοπές, μέσω της διαμόρφωσης «ενιαίων κανόνων» συνταξιοδότησης, που θα διέπουν πλέον όλα τα Ταμεία και θα είναι κανόνες συμπίεσης όλων των παροχών προς τα κάτω.

ΠΗΓΗ. ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΟΣ ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ