Αντόνιο Γκουτέρες - «Τα ανθρώπινα δικαιώματα δοκιμάζονται από τον κορωνοϊό»

Η πανδημία του κορωνοϊού έχει λειτουργήσει ως πρόφαση και έχει οδηγήσει ορισμένα ολοκληρωτικά κράτη να παραβιάσουν περαιτέρω τα ανθρώπινα δικαιώματα των πολιτών τους. 

Σε πρόσφατη έρευνα του ΟΗΕ, ο γενικός γραμματέας, Αντόνιο Γκουτέρες, έκανε λόγο για απολυταρχικές αντιδράσεις, επιτήρηση, κλειστά σύνορα και άλλες παραβιάσεις. Επίσης, τόνισε, ότι αυτό που αρχικά ήταν  «μια ανθρώπινη κρίση, σταδιακά μετατρέπεται σε κρίση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων».

Ο Γκουτέρες έχει, ήδη, καλέσει σε παγκόσμια εκεχειρία και έχει προειδοποιήσει για την αύξηση της οικογενειακής κακοποίησης ως αποτέλεσμα της πανδημίας. Συλλογικά, όμως, ο ΟΗΕ έχει δεχθεί επικρίσεις για την αδυναμία του να ασκήσει επίδραση κατά τη διάρκεια της πανδημίας και να υπερασπιστεί τα ανθρώπινα δικαιώματα.

Δυσανάλογες επιπτώσεις του ιού σε ορισμένες κοινότητες

Στην τελευταία παρέμβασή του, ο Γκουτέρες, σημείωσε ότι «ο ιός έχει δυσανάλογες επιπτώσεις σε ορισμένες κοινότητες εξαιτίας της αύξησης της ρητορικής  μίσους, της στοχοποίησης ευάλωτων πληθυσμών και του κινδύνου που προκύπτει από τα υπερβολικά μέτρα ασφαλείας, πράγματα που υπονομεύουν την αντίδραση του συστήματος υγείας». 

Προειδοποίησε, ακόμη, ότι «με τον αυξανόμενο εθνοκρατισμό, τον λαϊκισμό, τον αυταρχισμό και την ώθηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε ορισμένες χώρες, η κρίση μπορεί να αποτελέσει πρόσχημα για την υιοθέτηση κατασταλτικών μέτρων για σκοπούς που δεν σχετίζονται με την πανδημία».

Σε πρόσφατη έκθεση για τον COVID-19 και τα ανθρώπινα δικαιώματα, ο ΟΗΕ υπογραμμίζει τη χρήση φράσεων όπως «ασθένεια των ξένων» κατά την περιγραφή του ιού. Όπως επισήμανε ο ΟΗΕ, τέτοια σχόλια μπορούν να οδηγήσουν σε διακρίσεις, ξενοφοβία, ρατσισμό και επιθέσεις. 

Κατά την δημοσίευση της έκθεσης ο Γκουτέρες ζήτησε κάθε καθεστώς έκτακτης ανάγκης να είναι ανάλογο προς την κρίση και ορισμένο χρονικά, με συγκεκριμένους στόχους και διάρκεια. Ούτε ο ίδιος, ούτε η έκθεση του ΟΗΕ κατονομάζουν χώρες ή μέρη που είναι υπεύθυνα για παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Αναγκαία η προστασία των προσφύγων και των μεταναστών

Ο Γκουτέρες αναγνώρισε την ανάγκη για περιορισμούς στην κίνηση των πολιτών, όμως σημείωσε ότι το εύρος αυτών των περιορισμών μπορεί να μειωθεί μέσω αποτελεσματικών τεστ και στοχευμένων μέτρων καραντίνας. Ανέφερε ότι, περισσότερες από 131 χώρες έχουν κλείσει τα σύνορά τους, ενώ μόλις 30 κάνουν εξαιρέσεις για τους αιτούντες άσυλο.

Τόνισε, όμως, ότι είναι χιλιάδες αυτοί που «έχουν επαναπροωθηθεί ή απελαθεί σε επικίνδυνα περιβάλλοντα από την αρχή της παρούσας κρίσης. Πρόσφυγες, εσωτερικώς εκτοπισμένα άτομα και μετανάστες ζουν σε συνθήκες συνωστισμού με περιορισμένη πρόσβαση σε προϊόντα υγιεινής και υπηρεσίες υγείας», αναφέρει χαρακτηριστικά.

Κίνδυνος για λογοκρισία και κατάχρηση εξουσίας

Η διαδικτυακή επιτήρηση και οι επιθετικές πολιτικές για το διαδίκτυο σημειώνουν, επίσης, αύξηση. Σε ορισμένες περιπτώσεις έχουν συλληφθεί υπό το πρόσχημα των fake news, δημοσιογράφοι, γιατροί, επαγγελματίες υγείας, ακτιβιστές ή μέλη της αντιπολίτευσης. «Οι τεράστιες προσπάθειες για την εξάλειψη της παραπληροφόρησης μπορούν να οδηγήσουν σε εκούσια ή ακούσια λογοκρισία που υπονομεύει την εμπιστοσύνη», σημειώνει η έκθεση.

Σύμφωνα με τον Γκουτέρες, η καλύτερη λύση είναι οι κυβερνήσεις να λειτουργήσουν με διαφάνεια στις προσπάθειες περιορισμού της πανδημίας, δίνοντας τη δυνατότητα στην αντιπολίτευση και την κοινωνία των πολιτών να ελέγξει διαδικτυακά τους υπεύθυνους. 

Αν και ο ΟΗΕ αναγνωρίζει ότι οι νέες τεχνολογίες μπορούν να ενισχύσουν τη μάχη απέναντι στον ιό, μεταξύ άλλων εντοπίζοντας την εξάπλωσή του, «η χρήση τεχνητής νοημοσύνης και μαζικών δεδομένων για την επιβολή μέτρων ή την ιχνηλάτηση πληθυσμών που έχουν προσβληθεί από τον ιό, είναι ανησυχητικές», προειδοποίησε.

Η έκθεση του ΟΗΕ σημειώνει, επιπλέον, ότι «υπάρχουν τεράστια περιθώρια κατάχρησης εξουσίας. Τα πράγματα που επιτρέπονται κατά τη διάρκεια μιας κρίσης μπορούν να αποτελέσουν κανονικότητα μετά το πέρας της. 

Χωρίς επαρκές δίχτυ ασφαλείας, αυτές οι ισχυρές τεχνολογίες μπορούν να οδηγήσουν σε διακρίσεις, να καταστούν παραβιαστικές και να προσβάλουν την ιδιωτικότητά μας ή να χρησιμοποιηθούν εναντίον προσώπων ή ομάδων για αιτίες που δεν σχετίζονται με την αντιμετώπιση της πανδημίας».

ΠΗΓΗ. maxmag.gr