ΑΝΑΡΤΗΣΕΙΣ

Παρασκευή 10 Νοεμβρίου 2023

«Έξι και μία τύψεις για τον ουρανό» του Οδυσσέα Ελύτη

Ο άγγελος έσκυψε να δει το απέραντο γαλάζιο. Μα τυφλώθηκε από την αντανάκλαση. Την αντανάκλαση του μπλε και του άσπρου. Φως που έσταζε αρμύρα. Πλησίασε με το σύννεφο στα πόδια του και έφτασε μια ανάσα από την ανάσα του ανθρώπου. 

Δεν αντίκρισε όμως ανθρώπου θαύματα, ανθρώπου κρίματα. Το άχρονο γυαλί του έδειξε τον εαυτό του. Ο άγγελος από την άλλη μεριά. Είδωλο ενός άλλου ταξιδιώτη, υπηρέτη. Από τη γραμμή του κάρβουνου ορισμένο, σμιλεμένο από λευκό μάρμαρο και φωτισμένο από ζεστό και ψυχρό φως.  

Το ανδρόγυνο, η τέλεια ένωση, η ολοκλήρωση και οι θυσιασμένες ελλείψεις του. Αυτές κρέμονται στην αδιόρατη γραμμή που ενώνει αρσενικό-θηλυκό και σε αυτήν αιωρούνται οι «Εξι και μία τύψεις για τον ουρανό» (Εκδόσεις Ικαρος).


Ο Ελύτης στον υπεραισθητό κόσμο, ο Ελύτης αποκαλύπτει τον υπεραισθητό κόσμο! Η έκτη αίσθηση του ποιητή οδηγεί τον λόγο και φτιάχνει το αποτύπωμα της εικόνας του μέλλοντος. 

Ο Ελύτης όμως δεν ονειροβατεί, αλλά δίνει στο όνειρο ανθρώπινη περπατησιά κι αυτό είναι επίτευγμα μοναδικό. Η προσέγγιση του είναι ανθρωποκεντρική μέσα σε μια ατμόσφαιρα κατανυνκτική και κυριολεκτικά πανέμορφη. 

Η έννοια της ομορφιάς παίζει τεράστιο ρόλο στην ποίηση του Ελύτη και δω αναλύεται με το βλέμμα ψηλά. Τα άστρα, οι αστερισμοί και το άπειρο συναντούν την αχόρταγη ματιά και τη μόνη ελπίδα, την ελπίδα του Έρωτα. 

Η ομορφιά πέρα από τα ανθρώπινα, η ομορφιά πίσω στα ανθρώπινα. Σε αυτή τη διαρκή επιστροφή κυλούν οι λέξεις, ρέει η υγρή ματιά και τα άκαμπτα νύχια ξύνουν τη σκορπισμένη αστερόσκονη.

Στο «Έξι και μία τύψεις για τον ουρανό» συντελείται, διακριτικά, μια κοσμογονία. 

Η ομορφιά που γεννά το αιώνιο δάκρυ, οι εκκωφαντικοί θόρυβοι της σιγαλιάς, το κακό κάτω από το δέρμα και το Ασάλευτο που ρίχνει τον άνθρωπο στο έρεβος. Αυτός έχει χαράξει την πορεία του πριν καν γεννηθεί, δίπλα στη θάλασσα, με το μαράζι του έρωτα. 

Οι γενναίοι περπατάνε σε όλες τις εποχές και η Αρετή που γεννούν δουλεύει στη γη και ξεκουράζεται στην αγκαλιά του Όρους. Το Ανέλπιστο μπροστάρης και ο Αγράμματος να βρίσκει την Καταγωγή του Τοπίου, να γίνεται Νώε που σώζει τη σύνεση, το νερό, το πέταγμα του πουλιού και την Τρίλια της Παράδεισος!  

Στο τέλος, εφτά μέρες, όσες όρισαν την αρχή του παλιού κόσμου, τόσες και του νέου. Τα άστρα, ο ανεκπλήρωτος έρωτας, το ανδρόγυνο που παλεύει μέσα του και τα λόγια τα βαριά, απομαγνητίζουν το άπειρο.

Ο Ελύτης στο γνωστό μοτίβο. Λυρική μεγαλοπρέπεια, μυσταγωγικό ύφος που συνδυάζει τη θρησκευτική πίστη με τη σοφία της ομορφιάς και νοσταλγική ματιά. 

Πειθαρχημένος και με ξεκάθαρη στόχευση, εμφανίζει λόγο και εικόνα την ίδια στιγμή. Κι αν φαίνεται πέρα από την πραγματικότητα το ποιητικό σύνολο –ενώ δεν είναι- είναι γιατί ο ίδιος αφήνει τη σκέψη και τη ματιά του να ταξιδέψουν πέρα από το άπειρο. 

Για τον Ελύτη, στο «Εξι και μία τύψεις για τον ουρανό», όλα ξεκινούν και τελειώνουν στον ουρανό.

 

ΠΗΓΗ. toperiodiko.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου