«Μάτια βουρκωμένα» - Το πασίγνωστο τραγούδι του Σταύρου Ξαρχάκου και του Νίκου Γκάτσου

«Κάτω στον Πειραιά στα Καμίνια…»

Το πασίγνωστο τραγούδι του Σταύρου Ξαρχάκου και του Νίκου Γκάτσου «Μάτια βουρκωμένα» το ξέρουν βεβαίως και οι πέτρες. Ακούστηκε το 1966 από τον Δημήτρη Παπαμιχαήλ στην ταινία της «Δαμασκηνός - Μιχαηλίδης» «Διπλοπενιές» σε σενάριο Αλέκου Σακελλάριου και σκηνοθεσία Γιώργου Σκαλενάκη, με πρωταγωνιστές την Αλίκη Βουγιουκλάκη και τον Δημήτρη Παπαμιχαήλ και συμπεριλήφθηκε στο soundtrack της ταινίας που κυκλοφόρησε εκείνη τη χρονιά από τη Lyra International με τίτλο «Dancing the Sirtaki».

Στις 27 Απριλίου 1966 το τραγούδι ηχογραφήθηκε από τον Γρηγόρη Μπιθικώτση και την Βίκυ Μοσχολιού και αποτέλεσε το εναρκτήριο τραγούδι του δίσκου «Ένα μεσημέρι» που κυκλοφόρησε από την Columbia, με τα τραγούδια της ταινίας «Διπλοπενιές», ερμηνευμένα αυτή τη φορά από τον Γρηγόρη Μπιθικώτση, την Βίκυ Μοσχολιού και τον Σταμάτη Κόκοτα. 


 
To τραγούδι κυκλοφόρησε παράλληλα σε αυτή την εκτέλεση και σε 45άρη δίσκο Columbia (SDDG – 3623), έχοντας στην άλλη πλευρά τη «Νύχτα» με την Βίκυ Μοσχολιού και αργότερα σε διάφορες εκδόσεις δίσκων 45 στροφών σε χώρες του εξωτερικού, από την Γιουγκοσλαβία μέχρι την Μεγάλη Βρετανία (στη gallery στο τέλος του κειμένου, μπορείτε να δείτε κάποιες από τις ετικέτες των δίσκων). 

Συμπεριλήφθηκε βέβαια μέχρι σήμερα, σε δεκάδες συλλογές τραγουδιών τόσο του Σταύρου Ξαρχάκου, όσο και του Γρηγόρη Μπιθικώτση.

 


ΒΙΝΤΕΟ.

 

Η άγνωστη εκτέλεση

 

Στις 23 Δεκεμβρίου της χρονιάς που μας πέρασε, στο ξεχωριστό κανάλι του Μάνου Νικήτογλου στο youtube, (όπου μπορείτε να περιηγηθείτε και να απολαύσετε δεκάδες σπάνιες εκτελέσεις λαϊκών τραγουδιών), αναρτήθηκε μια άλλη εκτέλεση του τραγουδιού με την ίδια ορχήστρα, αλλά με διαφορετικά φωνητικά από τον Μπιθικώτση και την Μοσχολιού.

Αναζητώντας τα σχετικά στοιχεία, πληροφορήθηκα πως αυτή η εκτέλεση συμπεριλήφθηκε στη συλλογή «For Greek Collectors», που κυκλοφόρησε από την Columbia στη Μεγάλη Βρετανία, στα τέλη της δεκαετίας του ’60 - πολύ πιθανόν το 1967 - με κωδικό δίσκου (SX 6142), με δώδεκα επιτυχίες των Μίκη Θεοδωράκη, Μάνου Χατζιδάκι, Γιώργου Ζαμπέτα, Σταύρου Ξαρχάκου, Απόστολου Καλδάρα, Απόστολου Χατζηχρήστου, Νίκου Μάργαρη, τραγουδισμένες από τους Γρηγόρη Μπιθικώτση (7), Βίκυ Μοσχολιού (2), Μαρία Φαραντούρη (1), ενώ το δίσκο συμπλήρωναν δυο οργανικά. 


 
Δεν ξέρω αν αυτή η εκτέλεση είναι προγενέστερη της γνωστής ή ηχογραφήθηκε μετά. 

Σύμφωνα με τους καταλόγους των δίσκων 45 στροφών Columbia, υπάρχει άλλη μια εκτέλεση του τραγουδιού με τον Γρηγόρη Μπιθικώτση και την Βίκυ Μοσχολιού (με ημερομηνία ηχογράφησης 27 Απριλίου 1967), που κυκλοφόρησε το 1967 σε δίσκο 45 στροφών Columbia (SCDG – 3833), έχοντας στην άλλη όψη το «Φινάλε» από το δίσκο «Ένα μεσημέρι». 

Δυστυχώς δεν έχω το δίσκο στην κατοχή μου, για να ξέρω αν η εκτέλεση από τα «Μάτια βουρκωμένα» που υπάρχει εδώ, είναι η εκτέλεση που βρίσκεται στο δίσκο «For Greek Collectors», φαντάζομαι όμως πως είναι η ίδια…


ΒΙΝΤΕΟ.

Δεν ξέρω αν έχουν τόση σημασία όλες αυτές οι λεπτομέρειες. Πριν από μερικά χρόνια έγραφα σε άρθρο για τις «κρυφές ηχογραφήσεις του Γρηγόρη Μπιθικώτση»:

«Είναι άραγε τόσο σημαντικές όλες αυτές οι λεπτομέρειες, ώστε να θεωρείται διαφορετική η εκτέλεση ενός τραγουδιού με τους ίδιους τραγουδιστές, την ίδια ενορχήστρωση και μικρές, ανεπαίσθητες συχνά, αλλαγές σε κάποια σημεία του; Ή έχει τόση σημασία ότι σε λίγα τραγούδια από κάποιες εκδόσεις λείπουν μερικές νότες; 

Κατά τη γνώμη μου ΝΑΙ! Η κάθε στιγμή του συνθέτη, του τραγουδιστή ή του σολίστα, πόσο περισσότερο όταν μιλάμε για μεγέθη των καλλιτεχνών που αναφέραμε, είναι διαφορετική και εξίσου σημαντική».

Τα τραγούδια του δίσκου

Σημειώνω, για την ιστορία, όλα τα τραγούδια της συλλογής «For Greek Collectors»:

1) Η κυρά (Μάνος Χατζιδάκις) Γρηγόρης Μπιθικώτσης & Χορωδία
2) Χρυσοπράσινο φύλλο (Μίκης Θεοδωράκης – Λεωνίδας Μαλένης) Γρηγόρης Μπιθικώτσης
3) Πάει – πάει (Γιώργος Ζαμπέτας – Χαράλαμπος Βασιλειάδης) Βίκυ Μοσχολιού & Γιώργος Ζαμπέτας
4) Απάνω στο μαντήλι σου (Νίκος Μάργαρης) Γρηγόρης Μπιθικώτσης & Μυρτώ Λάζου
5) Υπομονή (Σταύρος Ξαρχάκος – Αλέκος Σακελλάριος) Γρηγόρης Μπιθικώτσης & Αλίκη Βουγιουκλάκη
6) Νυχτερινός χορός (Από την «Οδό ονείρων» του Μάνου Χατζιδάκι) Οργανικό - παίζει μπουζούκι ο Γιώργος Ζαμπέτας
7) Τα δάκρυα (Γιώργος Ζαμπέτας – Γιάννης Παπανικολόπουλος) Βίκυ Μοσχολιού
8) Μάτια βουρκωμένα (Σταύρος Ξαρχάκος – Νίκος Γκάτσος) Γρηγόρης Μπιθικώτσης & Βίκυ Μοσχολιού
9) Το γελαστό παιδί (Μίκης Θεοδωράκης – Brendan Behan, μετάφραση: Βασίλης Ρώτας) Μαρία Φαραντούρη
10) Η άμαξα μες στη βροχή (Απόστολος Χατζηχρήστος – Χαράλαμπος Βασιλειάδης) Γρηγόρης Μπιθικώτσης & Βασίλης Τσιτσάνης
11) Στ’ Αποστόλη το κουτούκι (Απόστολος Καλδάρας – Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου) Γρηγόρης Μπιθικώτσης & Απόστολος Καλδάρας
12) Ζεϊμπέκικος (Από τη «Γειτονιά των αγγέλων» του Μίκη Θεοδωράκη) Οργανικό – παίζει μπουζούκι ο Γιώργος Ζαμπέτας 


 
Υ.Γ: Ευχαριστώ ιδιαιτέρως τους φίλους συλλέκτες Μάνο Νικήτογλου και Κώστα Πατσαλή για τις πληροφορίες τους.

Του  Θανάση Γιώγλου




ΠΗΓΗ. ogdoo.gr