5 άγνωστοι αρχαιολογικοί χώροι στην Ελλάδα

 Της Ηρώς Κουνάδη

 Τι θα σας ερχόταν πρώτα στο μυαλό αν σας ζητούσαν να απαριθμήσετε μερικούς προορισμούς με αρχαία Ιστορία στην Ελλάδα; Να μαντέψουμε: οι Δελφοί, η Ολυμπία, η Κνωσός, η Βεργίνα, οι Μυκήνες και (τραβηγμένα) η Δωδώνη; 

Ακόμα και αν δεν είστε φανατικοί λάτρεις της Ιστορίας, οι λιγότερο δημοφιλείς αρχαιολογικοί χώροι στην Ελλάδα, ασκούν μια ιδιαίτερη γοητεία: Είναι περισσότερο σαν να περπατάς σε μια εγκαταλελειμμένη πόλη, παρά σαν να επισκέπτεσαι κάποιο υπαίθριο μουσείο. Και αν δεν μας πιστεύετε, μια βόλτα σε μια από τις πέντε αρχαίες πόλεις που ακολουθούν θα σας πείσει για του λόγου το αληθές.

 Νικόπολη 

Είναι η μεγαλύτερη αρχαία πόλη στην Ελλάδα –κι αυτό παρά το γεγονός ότι λίγοι την έχουν ακουστά. Βρίσκεται περί τα δέκα χιλιόμετρα έξω από την Πρέβεζα, και ήταν η πόλη που έχτισε ο ρωμαίος αυτοκράτορας Οκταβιανός μετά τη νίκη του στο Άκτιο ενάντια στον Αντώνιο και την Κλεοπάτρα της Αιγύπτου. 

Το μέγεθος και η έκταση στην οποία απλώνονται τα τείχη της είναι από μόνα τους αρκετά για να σας αφήσουν με το στόμα ανοιχτό, πριν καν μπείτε στην αρχαία πόλη.

Τα εν λόγω τείχη, βέβαια, οφείλουμε να σημειώσουμε, είναι βυζαντινά: οι Ρωμαίοι δεν χρειάζονταν τείχη, είχαν τις λεγεώνες τους και το πρεστίζ τους. Εντός του αρχαιολογικού χώρου, όρεξη –και χρόνο– να έχετε να χαζεύετε: Το εντυπωσιακό ρωμαϊκό ωδείο, οι δύο παλαιοχριστιανικές βασιλικές με τα πολύχρωμα μωσαϊκά τους, οι δεξαμενές του νερού, το στάδιο, το γιγάντιο αρχαίο θέατρο και το Μνημείο του Οκταβιανού είναι μερικά από τα εντυπωσιακότερα αξιοθέατά της. 

Σημειώστε ότι από την κεντρική είσοδο του αρχαιολογικού χώρου (κοντά στην οποία βρίσκονται οι δύο εκκλησίες και το ωδείο) το μνημείο του Αυγούστου και το θέατρο απέχουν περί τα δέκα λεπτά με το αυτοκίνητο –είπαμε, πρόκειται για τη μεγαλύτερη πόλη της αρχαιότητας.

 Πολλά από τα ευρήματα των ανασκαφών στη Νικόπολη φιλοξενούνται στο ομώνυμο (και εξαιρετικά καλοφτιαγμένο) Αρχαιολογικό Μουσείο, 5 χιλιόμετρα έξω από την Πρέβεζα.

Μεσσήνη 

Περνώντας με το αυτοκίνητο μέσα από την επιβλητική Αρκαδική Πύλη, που μοιάζει να την έχουν χτίσει Κύκλωπες, δεν φαντάζεται κανείς ότι μετά από δυο στροφές του δρόμου απλώνεται μια ολόκληρη, καλοδιατηρημένη –και κατά τμήματα εντυπωσιακά αναστηλωμένη– αρχαία πόλη.

Η πόλη που έχτισε ο θηβαίος στρατηγός Επαμεινώνδας τον χειμώνα του 370 π.Χ.-369 π.Χ., μετά τη νίκη του ενάντια στους Σπαρτιάτες, για να συμβολίζει την ελεύθερη Μεσσηνία, υπήρξε το πολιτιστικό κέντρο της περιοχής για έξι περίπου αιώνες, μέχρι να ερημωθεί από την επιδρομή των Γότθων.

Θα τη βρείτε περί τα τριάντα χιλιόμετρα από την Καλαμάτα. 

Η Αρχαία Μεσσήνη με το μικρό της θέατρο, το Εκκλησιαστήριο με τα χαρακτηριστικά χρωματιστά μωσαϊκά, το Ασκληπιείο, την Κρήνη της Αρσινόης και το υποβλητικό Στάδιο, το μέγεθος και η θέα του οποίου κόβουν την ανάσα, είναι σαφώς ένας από τους ωραιότερους αρχαιολογικούς χώρους που έχετε δει ποτέ. Για να τον δείτε ολόκληρο, θα υπολογίσετε περίπου δύο ώρες. 

Στάγειρα

 Η πόλη που ο Αριστοτέλης εγκατέλειψε για να έρθει στην Αθήνα, είναι σήμερα ένας από τους ωραιότερους αρχαιολογικούς χώρους της Βόρειας Ελλάδας –κι ένας από τους λίγους που σχεδόν ακουμπούν τη θάλασσα. 

Τα Στάγειρα ιδρύθηκαν το 665 π.Χ. από αποίκους που ήρθαν από την Άνδρο, έγιναν τμήμα της Αθηναϊκής Συμμαχίας, την οποία απαρνήθηκαν λίγο πριν τον Πελοποννησιακό Πόλεμο, στον οποίο ήταν με τους Σπαρτιάτες, και τελικά ενσωματώθηκαν στο βασίλειο του Φιλίππου της Μακεδονίας. 

Από τα εντυπωσιακότερα σημεία της αρχαίας πόλης σήμερα, ξεχωρίζουν η πρώιμη κλασική οχύρωση της, η οποία διατηρείται σε εντυπωσιακό βαθμό, η Αγορά με την εντυπωσιακή Στοά των κλασικών χρόνων, ένα αρχαϊκό ιερό, και τα σπίτια κλασικών και ελληνιστικών χρόνων. Για να γυρίσετε ολόκληρη την πόλη, θα υπολογίσετε περί τις δύο ώρες, ενώ highlight κάθε επίσκεψης εδώ είναι αναμφισβήτητα το παραλιακό μονοπάτι, το οποίο κινείται σχεδόν παράλληλα με τα τείχη της πόλης, πλάι στα κρυστάλλινα νερά της Χαλκιδικής.

Μαντίνεια 

Δεκατέσσερα χιλιόμετρα έξω από την Τρίπολη, βρίσκεται μια από τις μεγαλύτερες και σπουδαιότερες πόλεις της αρχαιότητας. 

Μόνιμος ανταγωνιστής της Σπάρτης, η πόλη που σύμφωνα με τον μύθο ίδρυσε ο εγγονός του Πελασγού Μαντινέας, καταστράφηκε από το βασιλιά της Σπάρτης Αγησίπολις το 385 π.Χ., για να επανασυσταθεί από τον Επαμεινώνδα το 370 π.Χ. 

Τα σημαντικότερα μνημεία στον αρχαιολογικό χώρο της Μαντίνειας είναι το αρχαίο θέατρό της, το Βουλευτήριο, τα τμήματα της αρχαίας Αγοράς, τα ρωμαϊκά λουτρά και ένας ναός που ήταν αφιερωμένος στη Μεσοπολίτιδα Άρτεμη. 

Απέναντι από τον αρχαιολογικό χώρο βρίσκεται ο χριστιανικός ναός της Αγίας Φωτεινής, ένα οικοδόμημα τόσο παράξενο –μισό βυζαντινό και μισό αρχαιοελληνικό– που στις φωτογραφίες μοιάζει ψεύτικο. 

Και μόνο για να δείτε την αν μη τι άλλο ιδιαίτερη αρχιτεκτονική του και να αποφασίσετε αν πρόκειται για έργο ιδιοφυΐας ή τερατούργημα, αξίζει μια επίσκεψη.

 Κασσώπη 

Άλλη μια στάση στην Ήπειρο, αυτή την φορά κοντά στον Ζάλογγο, στην εντυπωσιακά συμμετρική πόλη της Κασσώπης, της αρχαίας πρωτεύουσας των Κασσωπαίων. 

Οι Κασσωπαίοι ήταν Θεσπρωτείς (εξ ου και το σημερινό όνομα του νομού) που διακρίθηκαν κυρίως στο εμπόριο διά θαλάσσης, και η πόλη τους γνώρισε την καλύτερη περίοδό της τον 4ο αιώνα π.Χ. 

Το εντυπωσιακότερο, ίσως, χαρακτηριστικό της πόλης είναι η… συμμετρία της: Κτισμένη κατά το Ιπποδάμειο σύστημα, η Κασσώπη διέθετε 20 παράλληλους δρόμους, που μεταξύ τους απείχαν 30 μέτρα, και διασταυρώνονταν με τους πλατύτερους δρόμους, σχηματίζοντας 60 περίπου οικοδομικά τετράγωνα. 

Στον εντυπωσιακό, καταπράσινο αρχαιολογικό χώρο μπορεί κανείς σήμερα να δει τα κυκλώπεια πολυγωνικά τείχη, το ιερό της Αφροδίτης, τα δύο αρχαία θέατρα της πόλης, τον θολωτό μακεδονικό τάφο και τις στοές της αρχαίας αγοράς. 


ΠΗΓΗ. poikilotropos