ΔΕΥΤΕΡΑ 2-11-2015
Ένα από τα κορυφαία αρχαιολογικά ευρήματα της φετινής χρονιάς, είναι η ανακάλυψη 22 αρχαίων ναυαγίων που έγινε από κοινή ελληνοαμερικανική αρχαιολογική αποστολή στο μικρό αρχιπέλαγος των Φούρνων, που έχει έκταση μόλις 17 τετραγωνικών μιλίων και περιλαμβάνει 13 νησιά και νησίδες ανάμεσα στα νησιά του ανατολικού Αιγαίου, Σάμο και Ικαρία.
«Ξεπερνώντας κάθε προσδοκία μας, με την πάροδο μόλις 13 ημερών προσθέσαμε ένα 12% στο σύνολο των γνωστών αρχαίων ναυαγίων στα ελληνικά χωρικά ύδατα», δήλωσε ο Peter Campbell, καθηγητής του πανεπιστημίου του Southampton και συν-διευθυντής του RPM Nautical Foundation, στο Discovery News.
Οι Φούρνοι βρίσκονται ακριβώς στη μέση μιας μεγάλης διαδρομής μεταξύ ανατολής-δύσης, καθώς και της διαδρομής βορράς-νότου που συνέδεε το Αιγαίο με την Ανατολή. Τα πλοία που ταξίδευαν από την ελληνική ηπειρωτική χώρα στη Μικρά Ασία ή αυτά που απέπλεαν από το Αιγαίο για την ανατολή, έπρεπε να περάσουν από τους Φούρνους.
«Η Ικαρία και η δυτική ακτή της Σάμου δεν έχουν λιμάνια ή αγκυροβόλια, έτσι οι Φούρνοι είναι το πιο ασφαλές μέρος που θα μπορούσαν να σταματήσουν τα πλοία στην περιοχή», επεξηγεί ο Campbell.
Είναι η πρώτη φορά που μια υποβρύχια αρχαιολογική αποστολή οργανώθηκε στα νησιά. Αρχαιολόγοι από την Εφορεία Εναλίων Αρχαιοτήτων και το RPM Nautical Foundation συνεργάστηκαν με ντόπιους σφουγγαράδες, ψαράδες και δύτες ελεύθερης κατάδυσης και τα αποτελέσματα ήταν εντυπωσιακά.
Η χρηματοδότηση προήλθε από το Ίδρυμα Frost, μια φιλανθρωπική οργάνωση του Ηνωμένου Βασιλείου που υποστηρίζει την έρευνα στην Ανατολική Μεσόγειο μέσω κληροδοτήματος του πρωτοπόρου ενάλιου αρχαιολόγου Honor Frost.
«Σε μια τυπική έρευνα εντοπίζουμε τέσσερα ή πέντε ναυάγια ανά σεζόν στην καλύτερη περίπτωση», δήλωσε ο Έλληνας επικεφαλής, Γιώργος Κουτσουφλάκης. «Περιμέναμε μια επιτυχημένη σεζόν, αλλά κανείς δεν ήταν προετοιμασμένος γι’ αυτό. Ναυάγια βρίσκονταν κυριολεκτικά παντού».
Πάνω από τα μισά ναυάγια χρονολογούνται στην Ύστερη Ρωμαϊκή Περίοδο (περίπου 300-600 μ.Χ.). Συνολικά, τα ναυάγια εκτείνονται από την Αρχαϊκή Περίοδο (700-480 π.Χ.), στην Κλασική (480-323 π.Χ.) και την Ελληνιστική (323 - 31 π.Χ.), μέχρι και την Ύστερη Μεσαιωνική Περίοδο (16ος αιώνας).
«Αυτό που είναι εκπληκτικό είναι όχι μόνο ο αριθμός των ναυαγίων, αλλά και η ποικιλία των φορτίων, μερικά από τα οποία βρίσκονται για πρώτη φορά», δήλωσε ο κ. Κουτσουφλάκης.
Τα φορτία αποκαλύπτουν εμπορικές συναλλαγές μεγάλων αποστάσεων ανάμεσα στη Μαύρη Θάλασσα, το Αιγαίο, την Κύπρο, την Ανατολή και την Αίγυπτο σε όλες τις προαναφερθείσες περιόδους.
Τουλάχιστον τρία πλοία μετέφεραν φορτίο με αμφορείς ή αγγεία, τα οποία δεν έχουν βρεθεί στο παρελθόν σε άλλα ναυάγια.
Αυτά είναι κυρίως σαμιακοί αμφορείς της Αρχαϊκής περιόδου (700-480 π.Χ.) και της Υστερορωμαϊκής περιόδου (3ος-7ος αιώνας μ.Χ.). Επίσης, σινωπικοί (σε σχήμα καρότου) αμφορείς και μεγάλοι αμφορείς της Μαύρης Θάλασσας του 2ου αιώνα μ.Χ. που περιέχουν σάλτσα ψαριού ψαριού (τον γνωστό γάρο, τον οποίο χρησιμοποιούσαν ως άρτυμα στα πιάτα τους οι Ρωμαίοι και αργότερα οι Βυζαντινοί.
Οι αρχαιολόγοι χαρτογράφησαν το κάθε ναυάγιο χρησιμοποιώντας φωτογραμμικές μεθόδους για τη δημιουργία τρισδιάστατων σχεδίων του θαλάσσιου χώρου.
Αντιπροσωπευτικά ευρήματα ανασύρθηκαν από κάθε ναυάγιο προκειμένου να ερευνηθούν και να αναλυθούν και ίσως εκτεθούν σε μουσεία μετά το πέρας των εργασιών συντήρησης.
«Λαμβάνοντας υπόψη τα 22 ναυάγια και την ευρεία χρονολογική κλίμακα των ευρημάτων, που ισοδυναμεί περίπου με ένα ναυάγιο ανά αιώνα, συμπεραίνουμε ότι το αγκυροβόλημα στους Φούρνους ήταν ένα αρκετά ασφαλές στοίχημα για τους ναυτικούς», δήλωσε ο Campbell.
«Αυτά τα ναυάγια πιθανότατα προήλθαν από μια ξαφνική καταιγίδα ή βλάβη στον ναυτικό εξοπλισμό των πλοίων, όπως για παράδειγμα ένα σπασμένο πηδάλιο που εμπόδιζε τον έλεγχο του πλοίου», πρόσθεσε.
Ωστόσο, ο αριθμός των ναυαγίων είναι πιθανό να αυξηθεί.
Οι αρχαιολόγοι έχουν εξετάσει μόνο το 5% των ακτών του αρχιπελάγους, και είναι βέβαιοι ότι πολλά περισσότερα ναυάγια θα ανακαλυφθούν στην περιοχή.
«Σχεδιάζουμε να επιστρέψουμε στους Φούρνους το επόμενο έτος και να συνεχίσουμε την έρευνα», είπε ο Campbell.
ΠΗΓΗ. nooz.gr
Ένα από τα κορυφαία αρχαιολογικά ευρήματα της φετινής χρονιάς, είναι η ανακάλυψη 22 αρχαίων ναυαγίων που έγινε από κοινή ελληνοαμερικανική αρχαιολογική αποστολή στο μικρό αρχιπέλαγος των Φούρνων, που έχει έκταση μόλις 17 τετραγωνικών μιλίων και περιλαμβάνει 13 νησιά και νησίδες ανάμεσα στα νησιά του ανατολικού Αιγαίου, Σάμο και Ικαρία.
«Ξεπερνώντας κάθε προσδοκία μας, με την πάροδο μόλις 13 ημερών προσθέσαμε ένα 12% στο σύνολο των γνωστών αρχαίων ναυαγίων στα ελληνικά χωρικά ύδατα», δήλωσε ο Peter Campbell, καθηγητής του πανεπιστημίου του Southampton και συν-διευθυντής του RPM Nautical Foundation, στο Discovery News.
Οι Φούρνοι βρίσκονται ακριβώς στη μέση μιας μεγάλης διαδρομής μεταξύ ανατολής-δύσης, καθώς και της διαδρομής βορράς-νότου που συνέδεε το Αιγαίο με την Ανατολή. Τα πλοία που ταξίδευαν από την ελληνική ηπειρωτική χώρα στη Μικρά Ασία ή αυτά που απέπλεαν από το Αιγαίο για την ανατολή, έπρεπε να περάσουν από τους Φούρνους.
«Η Ικαρία και η δυτική ακτή της Σάμου δεν έχουν λιμάνια ή αγκυροβόλια, έτσι οι Φούρνοι είναι το πιο ασφαλές μέρος που θα μπορούσαν να σταματήσουν τα πλοία στην περιοχή», επεξηγεί ο Campbell.
Είναι η πρώτη φορά που μια υποβρύχια αρχαιολογική αποστολή οργανώθηκε στα νησιά. Αρχαιολόγοι από την Εφορεία Εναλίων Αρχαιοτήτων και το RPM Nautical Foundation συνεργάστηκαν με ντόπιους σφουγγαράδες, ψαράδες και δύτες ελεύθερης κατάδυσης και τα αποτελέσματα ήταν εντυπωσιακά.
Η χρηματοδότηση προήλθε από το Ίδρυμα Frost, μια φιλανθρωπική οργάνωση του Ηνωμένου Βασιλείου που υποστηρίζει την έρευνα στην Ανατολική Μεσόγειο μέσω κληροδοτήματος του πρωτοπόρου ενάλιου αρχαιολόγου Honor Frost.
«Σε μια τυπική έρευνα εντοπίζουμε τέσσερα ή πέντε ναυάγια ανά σεζόν στην καλύτερη περίπτωση», δήλωσε ο Έλληνας επικεφαλής, Γιώργος Κουτσουφλάκης. «Περιμέναμε μια επιτυχημένη σεζόν, αλλά κανείς δεν ήταν προετοιμασμένος γι’ αυτό. Ναυάγια βρίσκονταν κυριολεκτικά παντού».
Πάνω από τα μισά ναυάγια χρονολογούνται στην Ύστερη Ρωμαϊκή Περίοδο (περίπου 300-600 μ.Χ.). Συνολικά, τα ναυάγια εκτείνονται από την Αρχαϊκή Περίοδο (700-480 π.Χ.), στην Κλασική (480-323 π.Χ.) και την Ελληνιστική (323 - 31 π.Χ.), μέχρι και την Ύστερη Μεσαιωνική Περίοδο (16ος αιώνας).
«Αυτό που είναι εκπληκτικό είναι όχι μόνο ο αριθμός των ναυαγίων, αλλά και η ποικιλία των φορτίων, μερικά από τα οποία βρίσκονται για πρώτη φορά», δήλωσε ο κ. Κουτσουφλάκης.
Τα φορτία αποκαλύπτουν εμπορικές συναλλαγές μεγάλων αποστάσεων ανάμεσα στη Μαύρη Θάλασσα, το Αιγαίο, την Κύπρο, την Ανατολή και την Αίγυπτο σε όλες τις προαναφερθείσες περιόδους.
Τουλάχιστον τρία πλοία μετέφεραν φορτίο με αμφορείς ή αγγεία, τα οποία δεν έχουν βρεθεί στο παρελθόν σε άλλα ναυάγια.
Αυτά είναι κυρίως σαμιακοί αμφορείς της Αρχαϊκής περιόδου (700-480 π.Χ.) και της Υστερορωμαϊκής περιόδου (3ος-7ος αιώνας μ.Χ.). Επίσης, σινωπικοί (σε σχήμα καρότου) αμφορείς και μεγάλοι αμφορείς της Μαύρης Θάλασσας του 2ου αιώνα μ.Χ. που περιέχουν σάλτσα ψαριού ψαριού (τον γνωστό γάρο, τον οποίο χρησιμοποιούσαν ως άρτυμα στα πιάτα τους οι Ρωμαίοι και αργότερα οι Βυζαντινοί.
Οι αρχαιολόγοι χαρτογράφησαν το κάθε ναυάγιο χρησιμοποιώντας φωτογραμμικές μεθόδους για τη δημιουργία τρισδιάστατων σχεδίων του θαλάσσιου χώρου.
Αντιπροσωπευτικά ευρήματα ανασύρθηκαν από κάθε ναυάγιο προκειμένου να ερευνηθούν και να αναλυθούν και ίσως εκτεθούν σε μουσεία μετά το πέρας των εργασιών συντήρησης.
«Λαμβάνοντας υπόψη τα 22 ναυάγια και την ευρεία χρονολογική κλίμακα των ευρημάτων, που ισοδυναμεί περίπου με ένα ναυάγιο ανά αιώνα, συμπεραίνουμε ότι το αγκυροβόλημα στους Φούρνους ήταν ένα αρκετά ασφαλές στοίχημα για τους ναυτικούς», δήλωσε ο Campbell.
«Αυτά τα ναυάγια πιθανότατα προήλθαν από μια ξαφνική καταιγίδα ή βλάβη στον ναυτικό εξοπλισμό των πλοίων, όπως για παράδειγμα ένα σπασμένο πηδάλιο που εμπόδιζε τον έλεγχο του πλοίου», πρόσθεσε.
Ωστόσο, ο αριθμός των ναυαγίων είναι πιθανό να αυξηθεί.
Οι αρχαιολόγοι έχουν εξετάσει μόνο το 5% των ακτών του αρχιπελάγους, και είναι βέβαιοι ότι πολλά περισσότερα ναυάγια θα ανακαλυφθούν στην περιοχή.
«Σχεδιάζουμε να επιστρέψουμε στους Φούρνους το επόμενο έτος και να συνεχίσουμε την έρευνα», είπε ο Campbell.
ΠΗΓΗ. nooz.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου