Σε δύο "δόσεις" το Ασφαλιστικό για να μη διαρραγεί η κυβερνητική συνοχή

ΠΕΜΠΤΗ 19-11-2015

Του Δημήτρη Κατσαγάνη

 Αρχές Δεκεμβρίου θα περάσει μία πρώτη σχετικά "ήπια" μορφή του ασφαλιστικού, ενώ η δεύτερη και πιο "σκληρή" θα συναρτηθεί με την αναδιάρθρωση του ελληνικού δημοσίου χρέους και χρονικά θα κλείσει μαζί με την δεύτερη αξιολόγηση. 

Σε αυτή την πορεία, κρίσιμη θα είναι η αυριανή συνάντηση του υπουργού Εργασίας κ. Γ. Κατρούγκαλου με τους εκπροσώπους των θεσμών.

 

Πιο αναλυτικά, σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες του Capital.gr:

* Mε την πρώτη "δόση" του Ασφαλιστικού, που θα προσδιοριστεί μέχρι τις αρχές Δεκεμβρίου και θα πρέπει να φέρει εξοικονόμηση 600 - 900 εκατ. ευρώ θα κλείσει πιθανότατα το πακέτο μέτρων 1,8 δισ. ευρώ για το 2015 -16 που προβλέπει το προσχέδιο του κρατικού προϋπολογισμού του 2016 και έτσι θα μπορέσει να καταστεί εφικτή η επίτευξη των συνολικότερων στόχων του. 

Παράλληλα αναμένεται να θεσπιστεί νόμος με τις "γενικές αρχές" του νέου ασφαλιστικού, ο οποίος θα εφαρμοστεί σταδιακά με υπουργικές αποφάσεις και εγκυκλίους το επόμενο έτος.

* Η δεύτερη "δόση" η οποία θα περιλαμβάνει επιπλέον 1,2 δισ. ευρώ, προκειμένου να κλείσει το πακέτο μέτρων 0,7% του ΑΕΠ για το 2017- 2018. 

Τα μέτρα αυτά θα προσδιορίζονται στη "γενική μορφή" του στο νόμο για το νέο Ασφαλιστικό και θα προσδιορίζονται παράλληλα με τη διαπραγμάτευση για την αναδιάρθρωση του ελληνικού δημοσίου χρέους προς το τέλος του έτους, στο κέντρο της οποίας θα βρίσκεται η δημοσιονομική βιωσιμότητα του ελληνικού ασφαλιστικού συστήματος.

Αυτό τουλάχιστον ελπίζει η κυβέρνηση να γίνει αποδεκτό από τους δανειστές, σύμφωνα με όσα ανέφερε στο Capital.gr κορυφαίος τεχνοκράτης που εμπλέκεται στις διαπραγματεύσεις του οικονομικού επιτελείου με τους δανειστές.

Η τακτική αυτή φάνηκε από τις χθεσινές δηλώσεις του Υπουργού Οικονομικών, κ. Ευκλείδη Τσακαλώτου σύμφωνα με τις οποίες το ασφαλιστικό μπορεί "να κοπεί σε ένα κομμάτι (για αυτή την αξιολόγηση) και το άλλο να πάει για μετά".

Οι δηλώσεις αυτές βρίσκονται απόλυτα ευθυγραμμισμένες με τις αποφάσεις του Πρωθυπουργού κ. Αλέξη Τσίπρα, σύμφωνα με πληροφορίες του Capital.gr.

Η πρώτη δόση του νέου Ασφαλιστικού θα αφορά κυρίως τις ενοποιήσεις των ταμείων με διατήρηση, όμως, του Ενιαίου Ταμείου Επικουρικής Ασφάλισης αλλά κουτσουρεμένες πιθανότατα τις επικουρικές συντάξεις, αφήνοντας για αργότερα , πρακτικά δηλαδή για το 2016, το μεγάλο "αγκάθι" που προκύπτει από την μνημονιακή δέσμευση για στενότερη σύνδεση εισφορών –παροχών και στην κύρια ασφάλιση.

Κυβερνητικοί κύκλοι αναφέρουν στο Capital.gr πιο συγκεκριμένα πως:

• Την επόμενη εβδομάδα, δηλαδή στο τελευταίο δεκαήμερο του Νοεμβρίου θα γίνει Υπουργικό Συμβούλιο για να εγκρίνει το τελικό ελληνικό σχέδιο πρότασης προς τους δανειστές.

• Αρχές Δεκεμβρίου θα θεσπιστεί στη Βουλή το σχετικό νομοσχέδιο. Τις ίδιες πάνω – κάτω μέρες αναμένεται και το νομοσχέδιο για τις "γενικές αρχές" του νέου Ασφαλιστικού.

• Οι βασικές αιχμές του θα είναι η ενοποίηση όλων των ταμείων κύριας ασφάλισης σε ένα υπερ-ταμείο και η διατήρηση του Ενιαίου Ταμείου Επικουρικής Ασφάλισης (ΕΤΕΑ) με παράλληλες, όμως, μεσοσταθμικές μειώσεις 6% επικουρικές συντάξεις (κύρίως στις υψηλές) και αύξηση των εργοδοτικών εισφορών κατά 0,5%, αλλά και διάφορες "ρήτρες" (απασχόλησης, ανάπτυξης, ηλικίας) που θα καθορίσουν τις κύριες συντάξεις.

• Η συνολική του φιλοσοφία θα απέχει από εκείνη του πορίσματος της Επιτροπής Σοφών, το οποίο υποστήριζε ένα κεφαλαιοποιητικό σύστημα.

• Τη "σφραγίδα" του νέου Ασφαλιστικού θα τη βάλει το Μέγαρο Μαξίμου.

Αρχίζει να κλείνει το χάσμα Μαξίμου – Κατρούγκαλου

Πληροφορίες αναφέρουν πως το διαφαινόμενο χάσμα μεταξύ του Μεγάρου Μαξίμου και του Υπ. Εργασίας, κ. Γιώργου Κατρούγκαλου αρχίζει να κλείνει, καθώς ο κ. Κατρούγκαλος φαίνεται να προσεγγίζει τις θέσεις του Μαξίμου για το Ασφαλιστικό.

Η πρώτη υποχώρηση του Υπουργού. Εργασίας έγινε στο "μέτωπο" των επικουρικών συντάξεων, μιας και η θέση του περί ενσωμάτωσης των επικουρικών συντάξεων στις κύριες έπεσε πάνω στον τοίχο της πάγιας θέσης του ΣΥΡΙΖΑ για διατήρηση του κλάδου της επικουρικής.

Έτσι οι επικουρικές συντάξεις θα παραμείνουν πιθανότατα αυτόνομες, αν και σχεδιάζεται να μειωθούν μεσοσταθμικά κατά 6% μέσω της εισαγωγής μιας κατώτερης επικουρικής σύνταξης ύψους 173 ευρώ, προκειμένου να κλείσει –μαζί με μία πιθανή αύξηση των εργοδοτικών εισφορών, σταδιακά, έως και κατά 2,5-3%- πακέτο μέτρων ύψους 600 εκατ. ευρώ στο ΕΤΕΑ.

Αυτό εκτιμούν κυβερνητικοί κύκλοι πως είναι το "ήπιο" σενάριο για το ασφαλιστικό που πρέπει να θεσπιστεί εντός του 2015, μιας και το "σκληρό" θα ήταν ο μαζικός επαναϋπολογισμός των κύριων συντάξεων με βάση πχ την ηλικία στην οποία βγήκε κανείς στη σύνταξη ή ακόμα και η οριζόντια μείωση των συντάξεων, ακόμα και των σημερινών κατώτατων.

Τώρα είναι η "σειρά" των επικουρικών συντάξεων

Εξάλλου, το νέο Μνημόνιο προβλέπει, πριν το νέο Ασφαλιστικό, την πλήρη εφαρμογή της νομοθεσίας του 2010-12, αφήνοντας μόνο ένα "παράθυρο" στις ελληνικές αρχές να βρουν ισοδύναμα για να μην εφαρμοστεί η ρήτρα μηδενικού ελλείμματος στα επικουρικά ταμεία με τον όρο, όμως, της αποκλειστικής χρηματοδότησης τους από "ιδίους" πόρους.

Η κυβέρνηση έχει ξεκινήσει την έκδοση εφαρμοστικών εγκυκλίων των νόμων που αφορούν το νέο τρόπο υπολογισμού των κύριων συντάξεων βάσει της νομοθεσίας του 2010, έχει ψηφίσει και τη σταδιακή αύξηση των ηλικιακών ορίων συνταξιοδότησης έως το 2022, αλλά εκκρεμεί ακόμα η παρέμβαση στις επικουρικές.

Τα μέτρα που έχουν επεξεργαστεί παράγοντες του Υπ. Εργασίας (μεσοσταθμική μείωση 6% στις επικουρικές συντάξεις, αυξήσεις εισφορών) κλείνουν την "τρύπα" στο ΕΤΕΑ χωρίς την εφαρμογή της ρήτρας μηδενικού ελλείμματος, δηλαδή χωρίς οριζόντιες περικοπές σε όλες συντάξεις (όπως έγινε πχ το 2014) προκειμένου να ισοσκελιστεί ο προϋπολογισμός του εν λόγω ταμείου.

Με την ψήφιση ενός πακέτου μέτρων για το ΕΤΕΑ τον ερχόμενο Δεκέμβριο κλείνει ο κύκλος της εφαρμογής της νομοθεσίας του 2010-12, έστω και με μία μικρή παραλλαγή και παράλληλα βρίσκονται τα αναγκαία κονδύλια για να κλείσει το πακέτο του συνταξιοδοτικού ύψους 1,8 δις. ευρώ για το 2016, χωρίς να αφήνεται καμία σχετική εκκρεμότητα στον κρατικό προϋπολογισμό του επόμενου έτους.

Που "κολλάει" προς το παρόν ο επαναϋπολογισμός των κύριων συντάξεων

Το ενδεχόμενο του μαζικού επαναϋπολογισμού των συντάξεων με βάση πχ την ηλικία συνταξιοδότησης ή την πορεία της ανάπτυξης -απασχόλησης, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, το οποίο αφορά ουσιαστικά σε μία άλλη δομική αλλαγή στο Ασφαλιστικό – Συνταξιοδοτικό φαίνεται για την ώρα να αντιμετωπίζει δύο ακόμα δυσκολίες, πέραν του τεράστιου πολιτικού κόστους που θα υποστεί η κυβέρνηση σε περίπτωση εφαρμογής του, μιας και θα φέρει μειώσεις έως και 40% σε ορισμένες κατηγορίες συνταξιούχων (πχ ταμεία ΔΕΚΟ):

1) Είναι εξαιρετικά δύσκολος από "τεχνική" άποψη, ακόμα και αν καθοριζόνταν ορισμένα ενιαία για όλους τους ασφαλισμένους κριτήρια.

2) Μπορεί να προσκρούσει στη νομοθεσία που επικαιροποίησε πρόσφατα η κυβέρνηση και αφορά κυρίως το νέο τρόπο υπολογισμού των κύριων συντάξεων βάσει των νομών 3863 και 3865 του 2010.

Θα υπάρξει και επόμενη, σκληρότερη "δόση" νέου Ασφαλιστικού

Έτσι θα μπορούσε τουλάχιστον μέχρι τέλους του 2015, ένα σημαντικό κομμάτι μνημονιακών δεσμεύσεων, το οποίο αφορά στη στενότερη σύνδεση εισφορών –παροχών και την εναρμόνιση των εισφορών των άλλων ταμείων με εκείνες του ΙΚΑ να μη βρεθεί σε ένα πεδίο άμεσης εφαρμογής τους, πριν αυτές οι αλλαγές θεσπιστούν με συγκεκριμένο τρόπο. Αυτό σημαίνει πως θα αφεθεί "χώρος" για μία επόμενη "δόση" πρωτοβουλιών στο Ασφαλιστικό με επίκεντρο τις σημερινές κύριες συντάξεις αυτή τη φορά.

Το ίδιο φαίνεται πως μπορεί να ισχύσει -τουλάχιστον σύμφωνα με τις προσδοκίες της κυβέρνησης- και για άλλες μνημονιακές δεσμεύσεις όπως η σταδιακή κατάργηση του ΕΚΑΣ έως το 2019, η κατάργηση της κατ’ εξαίρεση κρατικής χρηματοδότησης ορισμένων ταμείων εντός τριετίας (σ.σ. στον ΟΑΕΕ, το ΝΑΤ και τον ΟΓΑ) ή η είσπραξη των εισφορών από τις εφορίες.

ΠΗΓΗ. capital.gr