«ERASMUS +» - Μεγαλύτερη σύνδεση της εκπαίδευσης με το κέρδος

ΠΕΜΠΤΗ 26-12-2013

Σαν ...ελπιδοφόρα εξέλιξη παρουσιάστηκε το προηγούμενο διάστημα η έγκριση από το Ευρωκοινοβούλιο του προγράμματος «Erasmus +» για την εκπαίδευση και την κατάρτιση. Η «ενίσχυση των δεξιοτήτων της απασχολησιμότητας και υποστήριξη του εκσυγχρονισμού των συστημάτων εκπαίδευσης και κατάρτισης» είναι οι στόχοι του προγράμματος που ξεκινά το Γενάρη 2014 και διαρκεί 7 χρόνια με προϋπολογισμό 14,7 δισ. ευρώ.

 

Το πρόγραμμα πλασαρίστηκε σαν «προσφορά», «παροχή νέων δυνατοτήτων» και «διευκολύνσεων» προς τους νέους, σαν συμβολή στη «μάχη» που δίνει η ΕΕ ενάντια στην ανεργία. Στην πραγματικότητα, εντάσσεται στην προσπάθεια για ανάκαμψη των μονοπωλίων, και για τον καθέναν από τους «δικαιούχους» σημαίνει εργασιακή, εκπαιδευτική, γεωγραφική περιπλάνηση και υπαγωγή τους στις απαιτήσεις των επιχειρήσεων με ακόμα πιο άμεσο τρόπο.

Η έγκριση του «Erasmus +» «πέρασε» στα μέσα ενημέρωσης σαν... χαρμόσυνη είδηση. Οτι η ΕΕ θα «προσφέρει υποστήριξη» σε περισσότερους από 4 εκατομμύρια ανθρώπους «για σπουδές, εργασία ή εθελοντισμό στο εξωτερικό». 
Πρόκειται ουσιαστικά για ένα πρόγραμμα προώθησης της κινητικότητας των εργαζομένων, που αποτελεί στρατηγικό στόχο για την ΕΕ και τις αστικές κυβερνήσεις της. Για το μεγάλο κεφάλαιο σημαίνει φτηνά εργατικά χέρια, για τους νέους μια ζωή να περιφέρονται από χώρα σε χώρα σε αναζήτηση μιας θέσης εργασίας ή πρακτικής άσκησης, αλλαγή επαγγέλματος ή κλάδου ανάλογα με τις μεταβαλλόμενες ανάγκες των μονοπωλιακών ομίλων.

Το «Erasmus +» συνδυάζει όλα τα σημερινά προγράμματα της ΕΕ για την εκπαίδευση, την κατάρτιση, τη νεολαία και τον αθλητισμό. 

Μεταξύ αυτών τα προγράμματα:
-- Erasmus, που είναι το ακρωνύμιο για το European Region Action Scheme for the Mobility of University Students και αφορά στην κινητικότητα στις σπουδές.
-- Leonardo da Vinci, που ξεκίνησε το 1995 και αφορά ειδικότερα στην κατάρτιση και απευθύνεται σε καταρτιζόμενους, φορείς επαγγελματικής κατάρτισης και επιχειρήσεις.
-- Comenius, που αφορά στη σχολική εκπαίδευση και περιλαμβάνει δράσεις που ενισχύουν την «ευρωπαϊκή διάσταση» της εκπαίδευσης, την ιδεολογική παρέμβαση υπέρ της ΕΕ.
-- Grundtvig, για τη διά βίου κατάρτιση, την (τυπική, μη τυπική, άτυπη) εκπαίδευση ενηλίκων.
-- «Νεολαία σε δράση», που αφορά στη νεολαία και την προώθηση της «συμμετοχής ως ενεργών πολιτών», εθελοντισμό, καλλιέργεια του ευρωπαϊκού ιδεώδους, κινητικότητα.

Η κινητικότητα, όπως την εννοεί η ΕΕ, διατρέχει όλα τα προγράμματα τα οποία ουσιαστικά ενιαιοποιούνται κάτω από το «Erasmus +». 
Στην Ελλάδα, την υλοποίησή του έχει αναλάβει το Ιδρυμα Κρατικών Υποτροφιών (ΙΚΥ), το οποίο τελευταία έχει προσανατολίσει έντονα τη δραστηριότητά του ως φορέας διαχείρισης και υλοποίησης ευρωπαϊκών προγραμμάτων σε βάρος της αποστολής του για παροχή υποτροφιών οι οποίες θα επέτρεπαν σε παιδιά να σπουδάσουν.

Ειδικότερα, σύμφωνα με τις σχετικές ανακοινώσεις, το πρόγραμμα αφορά:

Σπουδές στο εξωτερικό για 2 εκατ. φοιτητές και σπουδαστές που θα καταρτιστούν και θα κάνουν πρακτική άσκηση. Θα συμπεριλάβει 650.000 άτομα που βρίσκονται σε επαγγελματικές σχολές και μαθητεία για να καταρτιστούν και να εργαστούν έξω από τη χώρα τους και 800.000 εκπαιδευτικούς, πανεπιστημιακούς, επιμορφωτές, εκπαιδευτικό προσωπικό και νέους εργαζόμενους για να καταρτίσουν άτομα στο εξωτερικό. 
Πρόκειται για εφαρμογή της κινητικότητας σπουδαστών και εκπαιδευτών, που συνδέεται με την ανάγκη του μεγάλου κεφαλαίου να καταργήσει τα σύνορα στην εκμετάλλευση. 
 Ειδικότερα στο χώρο της εκπαίδευσης, η προώθηση της κινητικότητας συνδέεται και με την προσπάθεια για δημιουργία ενιαίου χώρου ανώτατης εκπαίδευσης στην ΕΕ, υποταγμένης πάντα στις ανάγκες του μεγάλου κεφαλαίου.
Στο πλαίσιο των ενδοϊμπεριαλιστικών αντιθέσεων, η ΕΕ θέλει την κινητικότητα και ως μέσο ανταλλαγής καλών πρακτικών ώστε η ανώτατη εκπαίδευση να υπηρετήσει καλύτερα τη στρατηγική της, την «ανταγωνιστικότητα» της ΕΕ. 

Η περίφημη Μπολόνια δεν έφερε άλλωστε τα αποτελέσματα που αναμένονταν σε αυτόν τον τομέα, γι' αυτό και οι νέοι μετατρέπονται σε «Γκασταρμπάιτερ» φοιτητές και καταρτιζόμενους με το δόλωμα της συλλογής εμπειριών και προσόντων για την επαγγελματική τους ζωή.

Το πρόγραμμα, στο ίδιο πλαίσιο, δίνει επίσης υποτροφίες για 25.000 φοιτητές με τον όρο να σπουδάσουν σε δύο τουλάχιστον τριτοβάθμια ιδρύματα του εξωτερικού και δυνατότητα σε 500.000 νέους να συμμετάσχουν σε εθελοντικές δράσεις στο εξωτερικό ή σε ανταλλαγές νέων. 
Παράλληλα, αφού τα μεταπτυχιακά έγιναν υπόθεση όσων έχουν τα τεράστια ποσά που απαιτούνται, η ΕΕ τώρα «προσφέρει» ένα νέο πρόγραμμα εγγυήσεων δανείων που θα διαχειρίζεται το Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων για πλήρη κύκλο μεταπτυχιακών σπουδών (master) στο εξωτερικό για 200.000 μεταπτυχιακούς σπουδαστές.

«Συμμαχίες» επιχειρήσεων - εκπαιδευτικών ιδρυμάτων.

 

Εκτός από την «υποστήριξη» σε άτομα, το «Erasmus +» θα υποστηρίξει διεθνείς συνεργασίες μεταξύ ιδρυμάτων και οργανισμών εκπαίδευσης, κατάρτισης και νεολαίας για να προωθηθεί η συνεργασία και να «γεφυρωθούν» οι χώροι της εκπαίδευσης και της εργασίας προκειμένου να ξεπεραστεί το «χάσμα δεξιοτήτων» που αντιμετωπίζει η ΕΕ. 
Ετσι λανσάρονται οι λεγόμενες «Συμμαχίες Γνώσης» και οι «Τομεακές Συμμαχίες Δεξιοτήτων», δηλαδή η συνεργασία μεταξύ ιδρυμάτων ανώτατης εκπαίδευσης και επιχειρήσεων, η οποία περιλαμβάνει και διαμόρφωση προγραμμάτων σπουδών στα μέτρα της αγοράς, και οι αντίστοιχες συμπράξεις ιδρυμάτων κατάρτισης με επιχειρήσεις. 
Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στη δυνατότητα που θα έχουν ανοιχτά οι επιχειρήσεις να συνδιαμορφώνουν το περιεχόμενο των σπουδών, στο όνομα της αντιμετώπισης της λεγόμενης αναντιστοιχίας σπουδών και αναγκών της αγοράς.

Μάλιστα, η ΕΕ θεωρεί κριτήριο «αναβάθμισης» της εκπαίδευσης τη σύνδεση με τις επιχειρήσεις, αναφέροντας χαρακτηριστικά: «Η ποιότητα και η καταλληλότητα των συστημάτων εκπαίδευσης, κατάρτισης και νεολαίας στην Ευρώπη θα αναβαθμιστούν μέσω της υποστήριξης που θα παρασχεθεί για την επαγγελματική εξέλιξη του εκπαιδευτικού προσωπικού και των νεαρών εργαζομένων και μέσω της συνεργασίας του κόσμου της εκπαίδευσης με τον κόσμο της εργασίας».

Ο «κόσμος της εργασίας», της εκμετάλλευσης, έχει τους δικούς του νόμους, που συμπυκνώνονται στο κυνήγι του κέρδους. Εννοιες όπως ολόπλευρη ανάπτυξη της προσωπικότητας, σεβασμός στις ιδιαίτερες ανάγκες και απαιτήσεις κάθε ηλικίας, κάθε μαθητή, φοιτητή, σπουδαστή, του λαού γενικότερα, δεν χωρούν σε αυτόν. 
Η «λύση» που έρχεται από την ΕΕ με τη νέα παρέμβασή της στο χώρο της Παιδείας σημαίνει χειρότερους όρους μάθησης και εργασίας για τη μεγάλη μάζα του λαού. 
Ο οποίος αρκεί να γυρίσει τις σελίδες της πολιτικής της ΕΕ προς τα πίσω και να αφήσει τη σημερινή πραγματικότητα που βιώνει, για να αποκαλύψει ότι αυτά που κάποτε παρουσιάζονταν σαν καινοτομία είναι η σημερινή πραγματικότητα της μεγαλύτερης εκμετάλλευσης, των αδιεξόδων.

Η προώθηση των δεξιοτήτων και της απασχολησιμότητας είναι στόχος που επαναπροσδιορίζεται διαρκώς από την ΕΕ από το 1995, χρονιά δημοσίευσης της «Λευκής Βίβλου για την Παιδεία», που έθετε για πρώτη φορά επιτακτικά την ανάγκη αναμόρφωσης της εκπαίδευσης στην κατεύθυνση αυτή. 
Εδώ και 18 χρόνια, συντελείται μία συνεχής υποβάθμιση της πραγματικής μόρφωσης, οικοδομείται ένα εκπαιδευτικό σύστημα που οδηγεί στην αμορφωσιά τους πολλούς, στέλνοντάς τους για δουλειά χωρίς ολόπλευρη μόρφωση και χωρίς ουσιαστικά επαγγελματικά προσόντα. 
Παράγει τελικά «ειδικευμένους» περισσότερο ευάλωτους στην ανεργία, αν και η εκπαίδευση δεν είναι ούτε η αιτία ούτε η λύση στην ανεργία.
Οι μόνοι ωφελημένοι είναι οι επιχειρήσεις που - παρά τις διαμαρτυρίες ότι τάχα δεν έχουν καταρτισμένους ενώ οι ίδιες θέλουν να προσφέρουν δουλειά - μπορούν να κρατούν χαμηλά αμοιβές, απαιτήσεις και να έχουν στη διάθεσή τους και σε ομηρία μία μεγάλη μάζα εργατικού δυναμικού - εργαλείου για να αυγατίζουν τα κέρδη τους.

Μ. Κ.

 

ΠΗΓΗ. ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ