Γενοκτονία: μετά τις μέλισσες οι πεταλούδες

ΣΑΒΒΑΤΟ 31-8-2013

Ο πληθυσμός της πεταλούδας στην Ευρώπη έχει μειωθεί περίπου κατά 50% τα τελευταία 20 χρόνια εξαιτίας των κακών αγροτικών πρακτικών και των επιπτώσεων των φυτοφαρμάκων.

Η “γενοκτονία” των πεταλούδων, που έρχεται να προστεθεί σε αυτή των μελισσών, είναι πολύ ανησυχητική, καθώς, εξαιτίας του ρόλου της πεταλούδας στα οικοσυστήματα, οι πληθυσμοί της και ο τρόπος διαβίωσής της αποτελούσε ανέκαθεν “δείκτη” της υγείας όλων των εντόμων των οικοσυστημάτων.

Η έρευνα της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Περιβάλλοντος εξέτασε 17 από τα σημαντικότερα είδη του εντόμου στην ευρωπαϊκή ήπειρο, 10 εκ των οποίων ιδιαιτέρως βασικά και άλλα 7 πιο ειδικά.

Χρησιμοποιώντας στοιχεία από το 1990 έ ως το 2011 διαπίστωσαν ότι από τα 17 είδη, μόλις ένα αύξησε τους πληθυσμούς του και άλλα δύο παρέμειναν σχετικά σταθερά. Σε οχτώ από αυτά σημειώθηκε τεράστια μείωση των πληθυσμών τους.    

Οι εντατικοποιημένες αγροτικές πρακτικές και η εκτεταμένη χρήση φυτοφαρμάκων αποτελούν σύμφωνα με τους εισηγητές της έρευνας την κύρια αιτία της δραματικής μείωσης των πληθυσμών.

Οι τοξικές ουσίες των φυτοφαρμάκων έχουν μετατραπεί σε πραγματική λαίλαπα για τις πεταλούδες, όπως και για όλα τα υπόλοιπα είδη τα τελευταία έτη. «Το πρόβλημα με τα φυτοφάρμακα είναι ιδιαίτερα έντονο στις αγροτικές περιοχές της δυτικής Ευρώπης» σύμφωνα με τον Κρις Βαν Σουάι, εκ των συντακτών της έρευνας, ο οποίος προσθέτει πως οι ίδιες ουσίες που συνέβαλλαν στον μαζικό αφανισμό των μελισσών παίζουν ρόλο και στη δραματική μείωση πολλών ειδών πεταλούδων.

Η εντατικοποίηση της γεωργίας, η οποία περιλαμβάνει ολοένα και μεγαλύτερη χρήση φυτοφαρμάκων, τη μετατροπή μεγάλων καλλιεργήσιμων εκτάσεων σε μονοκαλλιέργειες και την ταχεία μετατροπή πρώην ελεύθερων εκτάσεων σε καλλιέργειες, έχει μειώσει δραστικά το ζωτικό χώρο των πεταλούδων. Σημειώνεται μάλιστα ότι σε κάποιες περιοχές της δυτικής Ευρώπης, οι πεταλούδες έχουν πλέον ως μόνα καταφύγια τους χώρους από τους οποίους περνούν δρόμοι ή σιδηροδρομικές γραμμές.

Άλλο σχετικό πρόβλημα το οποίο παρατηρείται κυρίως στην κεντρική και ανατολική Ευρώπη είναι η εγκατάλειψη μεγάλων γεωργικών εκτάσεων οι οποίες έχουν μετατραπεί σε ξηρότοπους, και πάλι ακατάλληλους για τη διαβίωση των περισσότερων ειδών, μεταξύ των οποίων και οι πεταλούδες.

Οι πεταλούδες αποτελούσαν πάντα σημαντικό δείκτη υγείας των εντόμων εντός των οικοσυστημάτων. Η έρευνα εκτιμά ότι αναλόγως της μεγάλης μείωσης των πληθυσμών των πεταλούδων, και πολλά άλλα είδη εντόμων έχουν υποστεί ανάλογες –μικρότερες ή μεγαλύτερες- μειώσεις πληθυσμών, δεδομένο με δραματικές συνέπειες στα τοπικά και περιφερειακά οικοσυστήματα, αφού τα έντομα αποτελούν βασική πηγή τροφής για τα πτηνά και τα μικρά θηλαστικά.

«Aυτή η δραματική μείωση των πεταλούδων βοσκοτόπων πρέπει να σημάνει συναγερμό» σημειώνει ο διευθυντής της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Περιβάλλοντος Χανς Μπρούνινκξ, υπογραμμίζοντας ότι «η επικονίαση που διενεργούν είναι πρωταρχικής σημασίας τόσο για τα φυσικά οικοσυστήματα όσο και για τη γεωργία».

ΠΗΓΗ. tvxs