Μέσα στο μισοσκόταδο των χαμηλών σπιτιών και με χαμηλή φωνή, σε μοναχικά και σε μεγάλα φιλικά ή συντροφικά τραπέζια, ένα τραγούδι έφευγε από τα χείλη και σκορπιζόταν στα τέσσερα σημεία της πόλης.
Το άκουγες σα σφύριγμα ή κάποιο ρυθμό, ένα μυστικό σινιάλο των ανυπότακτων ψυχών, αναζητώντας ανταπόκριση μέσα από ένα κρυφό γελάκι, το κλείσιμο ενός ματιού ή την ίδια μουσική ανταπόκριση από τον άλλον ή την άλλη.
Σα μήνυμα από συνεργείο βραδινό, με το χωνί για να ακουστούν κι αυτό το βράδυ «τα νέα του ΕΑΜ και της ΕΠΟΝ…» στους σκλάβους που κλείστηκαν στο χαμηλό σπίτι, στη μικρή γειτονιά, που την κυρίευσε πάλι νωρίς σήμερα το σκοτάδι της νύχτας. Την ίδια εποχή, ο ΕΑΣΑΔ και οι άλλες δωσιλογικές οργανώσεις, πέρα από την τρομοκρατική τους δράση, προσπάθησαν να προπαγανδίσουν και τις ιδεολογικές-πολιτικές τους θέσεις στον κόσμο του Βόλου, με τη συμμετοχή ή την ανοχή των αστικών παραγόντων. Έτσι κι αλλιώς, η διάδοση των θέσεών τους γινόταν μέσα από τη μοναδική εφημερίδα που κυκλοφορούσε του “Τύπου του Βόλου”, ενώ οποιαδήποτε απόπειρα άμεσης ιδεολογικής-πολιτικής επαφής με το φτωχόκοσμο του Βόλου ναυάγησε.
Ο Φελντοκομαντάντ του Βόλου ήταν σαφής στην ανακοίνωσή του που δημοσιεύτηκε στις 30 Απρίλη του 1944, επιβεβαιώνοντας την εχθρική θέση των Αρχών Κατοχής απέναντι στη μέρα των εργατών αλλά και τα ταξικά συμφέροντα που στήριζαν οι Αρχές Κατοχής: «Η 1η του Μαΐου φέτος δεν θα γιορτασθή επισήμως. Διατάσσω όθεν κατά την ημέραν ταύτην να μη επιτραπή αποχή εκ της εργασίας αλλά να τηρηθούν οι ώρες εργασίας, ως ανά πάσα εργάσιμον ημέραν…».
Και φυσικά, η οργάνωση του ΕΑΣΑΔ, ακολουθώντας κατά πόδας τις Αρχές Κατοχής και υπηρετώντας τα ίδια συμφέροντα, συμπλήρωσε με δική της ανακοίνωση: «Ειδοποιούνται οι κ.κ. καταστηματάρχαι όπως ανοίγουν τα καταστήματά τους κατά τας εργασίμους ώρας, άλλως θέλουσι επιβληθώσι κυρώσεις. Διά πάσαν πληροφορίαν Ερμού 179 ΕΑΣΑΔ.».
Την 1η Μάη στο Σκοπευτήριο της Καισαριανής εκτελέστηκαν οι 200 κομμουνιστές που κρατούνταν μέχρι εκείνη τη μέρα στο στρατόπεδο Χαϊδαρίου. Οι Βολιώτες το πληροφορήθηκαν από την ανακοίνωση του στρατιωτικού διοικητή Ελλάδος των Γερμανών, που ανακοίνωσε την εκτέλεση των 200 κομμουνιστών στην Καισαριανή και ότι «Έλληνες εθελοντές, σκότωσαν και άλλους 100 κομμουνιστάς…».
Ανήμερα της Πρωτομαγιάς υπήρξε νέα ανακοίνωση του υπουργείου Εσωτερικών για την εκτέλεση 17 «επικινδύνων κομμουνιστών», αλλά και της διοίκησης των Ταγμάτων Ασφαλείας που ανέφερε ότι εκτέλεσαν κι άλλους 20 κομμουνιστές ως αντίποινα «για την εκτέλεση από την ΟΠΛΑ, δύο Ταγματασφαλιτών και δύο χωροφυλάκων της ασφάλειας”.
Την ίδια μέρα δημοσιοποιήθηκε στον Τύπο του Βόλου η ανακοίνωση του υπουργείου Παιδείας, με την οποία γνωστοποιήθηκε η απόλυση από το Πανεπιστήμιο Αθηνών των καθηγητών Αγγ. Αγγελόπουλου, Αλ. Σβώλου, Π. Κόκκαλη, Γ. Γεωργαλά (είχαν απολυθεί στις 27 Απρίλη). Ο λόγος ήταν ότι ήδη είχαν ανέβει στο βουνό και είχαν ενταχθεί στο ΕΑΜ. Μάλιστα οι τρεις πρώτοι συμμετείχαν στην κυβέρνηση της ΠΕΕΑ και ο τέταρτος εκλέχτηκε στο Εθνικό Συμβούλιο των Κορυσχάδων.
Αλλά και στο Βόλο η Πρωτομαγιά του 1944 δεν ήταν αναίμακτη.Ανήμερα εκτελέστηκε ο σιδηρουργός Ζαφείριος Λυμπεράκης, που εργαζόταν στο μηχανουργείο Δημάδη. Εκείνη τη μέρα ο Λυμπεράκης, μετά τη δουλειά, πήγε και κάθισε σε μία διπλανή ταβέρνα, ενώ λίγο πιο πέρα καθόταν μία συντροφιά Γερμανών στρατιωτών.
Μετά από εκεί ο Λυμπεράκης πήγε σε μία άλλη ταβέρνα, το «Γλόμπο». Στην ίδια ταβέρνα τον ακολούθησε και η συντροφιά των Γερμανών. Όταν το βράδυ αποφάσισε να φύγει, οι Γερμανοί δεν τον άφησαν. Τον πήραν μαζί τους και τον εκτέλεσαν.
ΕΕΕ και ΕΑΣΑΔ απείλησαν «για νέα σκληρά αντίποινα, εάν ο ΕΛΑΣ δεν αφήσει ελεύθερους αυτούς που είχε συλλάβει για προδοσία τις προηγούμενες μέρες στα Άνω και Κάτω Λεχώνια και τον Άγιο Βλάσιο»153.
Μπροστά από τη σχολή Καλογραιών βρέθηκε το πτώμα του 22χρονου Τάκη Καζαντζή, σιδηροδρομικού, που διέμενε στην οδό Αναλήψεως με Δον Δαλεζίου. Στις 5 Μάη έγινε μπλόκο στην περιοχή του Περβανά. Ο Καζαντζής συνελήφθη ενώ πήγαινε στη δουλειά του. Φυλακίστηκε στην Κίτρινη Αποθήκη και ενώ άλλοι συνάδελφοί του αφέθηκαν ελεύθεροι, ο Τάκης Καζαντζής δολοφονήθηκε και το πτώμα του πετάχτηκε στην οδό Σ. Σπυρίδη. Στο ίδιο μπλόκο της 5ης Μάη συνελήφθησαν περίπου 100 άτομα.
Τους έβαλαν στη γραμμή κατά τετράδες και τους οδήγησαν στην Κίτρινη Αποθήκη. Φτάνοντας στην Κίτρινη Αποθήκη, άφησαν τους 50 που εργάζονταν σε γερμανικές υπηρεσίες και τους υπόλοιπους τους παρέταξαν κατά τετράδες έξω από την αποθήκη, όπου τους επιτηρούσαν Γερμανοί στρατιώτες.
Σε κάποια στιγμή εμφανίστηκαν και μερικοί Τριεψιλίτες και τους μετέφεραν στον πέμπτο όροφο. Μπροστά στην είσοδο του θαλάμου βρίσκονταν δύο βασανιστές που χτυπούσαν τους συλληφθέντες, τους έσπρωχναν, τους έριχναν κλωτσιές. Όταν οι 50 μπήκαν στην αίθουσα, σοκαρίστηκαν από το θέαμα που αντίκρισαν: Μυαλά και αίματα κάλυπταν σε αρκετά σημεία τους τοίχους.
Συνεχίστηκε όμως και ο ξυλοδαρμός και ο εμπαιγμός τους, ενώ τους νεώτερους οι Τριεψιλίτες τους ανάγκασαν να κάνουν το λαγό.
Τη Δευτέρα 8 Μάη ο 34χρονος Νικόλαος Μπαλής ξεκίνησε από το σπίτι του στην οδό Ροζού για να πάει στην αγορά για να ψωνίσει. Μπροστά από το κατάστημα συνελήφθη μαζί με άλλους 25 και οδηγήθηκε στην Κίτρινη Αποθήκη. Μετά τον πήγαν στο οίκημα όπου στεγάζονταν οι ΕΑΣΑΔίτες (Σ. Σπυρίδη με Σωκράτους).
Την Παρασκευή 12 Μάη το πρωί βρέθηκε νεκρός, μπροστά από το γκαράζ της Δημαρχίας επί της οδού Γαλλίας. Ήταν γυμνός. Του είχαν πάρει το μαύρο κοστούμι του, το ρολόι και το δαχτυλίδι του, ενώ το εσώρουχό του το είχαν τραβήξει χαμηλά στα πόδια του.
(απόσπασμα από το βιβλίο Τα ΕΑΣΑΔΙΑ-μέρες δωσιλογισμού στο Βόλο, Σύγχρονη Εποχή 2017).
ΠΗΓΗ. facebook
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου