ΡΩΣΙΑ - Προωθεί βήμα - βήμα τη «διώρυγα του Σουέζ» της Αρκτικής

Το ρωσικό πυρηνοκίνητο παγοθραυστικό «Arktika», που παρουσιάζεται ως το πιο ισχυρό πλοίο του είδους του στον κόσμο, επέστρεψε στα μέσα Δεκέμβρη στο λιμάνι της Αγίας Πετρούπολης έπειτα από το πρώτο του δοκιμαστικό ταξίδι δύο ημερών. 

Προορισμένο να απλοποιήσει τη μεταφορά ρωσικών υδρογονανθράκων στη νοτιοανατολική Ασία, αυτό το τεράστιο πλοίο έχει μήκος 173 μέτρα, ύψος 15 μέτρα και βύθισμα 14.000 τόνων, μπορεί να διασχίσει 2,8 μέτρα πάγου και συμβολίζει τις φιλοδοξίες της Ρωσίας για την Αρκτική.

Η οικονομική ανάπτυξη της Αρκτικής, όπου διασταυρώνονται τα συμφέροντα αρκετών χωρών, μεταξύ των οποίων η Ρωσία, οι ΗΠΑ και η Κίνα, έχει οριστεί ως προτεραιότητα από τον Ρώσο Πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν.

Ολες οι χώρες που συνορεύουν με την Αρκτική όχι μόνο δεν ενοχλούνται από το σταδιακό λιώσιμο των πάγων - παρά τις υποκριτικές τους διαπιστώσεις - αντίθετα βλέπουν πολλές «ευκαιρίες», μεταξύ άλλων και για τις νέες εμπορικές διαδρομές που αναμένεται να ανοίξουν, και ο ανταγωνισμός για την περιοχή έχει εμφανώς οξυνθεί τα τελευταία χρόνια.

Ετσι, ο ρωσικός όμιλος ατομικής ενέργειας «Rosatom» σχεδιάζει έναν αρκτικό στόλο πλοίων μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων και παγοθραυστικών, προβλέποντας και φιλοδοξώντας ότι το Βορειοανατολικό Πέρασμα θα εξελιχθεί σε έναν εμπορικό δρόμο ανταγωνιστικό προς την κύρια εμπορική διαδρομή από την Ευρώπη προς την Απω Ανατολή: Τη διώρυγα του Σουέζ.

Χάρτης που δείχνει τη σημασία του Βορειοανατολικού Περάσματος της Αρκτικής

Το Βορειοανατολικό Πέρασμα μπαίνει με την ευκαιρία της κλιματικής αλλαγής στο επίκεντρο της διεθνούς εμπορικής ναυτιλίας, καθώς αναμένεται να γίνει η συντομότερη και πιο επωφελής εμπορική διαδρομή μεταξύ της Ασίας και της Ευρώπης και όλοι πλέον στη Ρωσία μιλούν για την «κατάκτηση της Αρκτικής» ως κινητήρια δύναμη για την καπιταλιστική ανάπτυξη.

Αλλά και η Κίνα έχει ανακοινώσει τον λεγόμενο «Αρκτικό Δρόμο του Μεταξιού», θέλοντας να εκμεταλλευτεί το γεγονός ότι τα εμπορεύματα από και προς την Ευρώπη θα μπορούσαν να μεταφέρονται ακόμα και κατά 40% γρηγορότερα σε σχέση με τη νότια διαδρομή και τη διώρυγα του Σουέζ. 


Γι' αυτόν το σκοπό η Κίνα «κοιτάει» προς τη Νορβηγία και συγκεκριμένα προς την παραθαλάσσια κωμόπολη Κίρκενες. Εξάλλου, το 2018 η Κίνα ανακοίνωσε τη στρατηγική της για την Αρκτική, όπου αυτοαποκαλείται «κράτος κοντά στην Αρκτική», με την ανάπτυξη ναυτιλιακών διαδρομών.

Η «Rosatom» ετοιμάζει στόλο

 

Η «Rosatom» σχεδιάζει να επενδύσει τα επόμενα χρόνια 6,4 δισ. ευρώ για τη δημιουργία του αρκτικού στόλου, αναφέρει το ρωσικό πρακτορείο ειδήσεων «Interfax». Η «Rosatom», πέραν του ότι σχεδιάζει, κατασκευάζει και εκμεταλλεύεται πυρηνικούς σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής, διαθέτει μέσω της θυγατρικής της, «Rosatomflot», τέσσερα πυρηνικά παγοθραυστικά, ένα φορτηγό πλοίο και μια σειρά άλλων παγοθραυστικών και πλοίων εξυπηρέτησης. 

Σύμφωνα με το «High North News», η «Rosatom» είναι υπεύθυνη για τη ναυτιλία, την ασφάλεια και τις υποδομές στο Βορειοανατολικό Πέρασμα από το 2018.

Το 2018, τα παγοθραυστικά της «Rosatomflot» συνόδευσαν 331 πλοία που μετέφεραν φορτίο μέσω του Βορειοανατολικού Περάσματος. 

Ωστόσο, αυτό απαιτεί μεγαλύτερο στόλο παγοθραυστικών: Οπως αναφέρει η εφημερίδα «Izvestija», μέρος των εξόδων για τη «Rosatom» θα χρηματοδοτηθεί από ιδιωτικές εταιρείες και συγκεκριμένα από τη «Novatek» (τον δεύτερο μεγαλύτερο όμιλο φυσικού αερίου στη χώρα, ο οποίος ήδη εξάγει υγροποιημένο αέριο από το Βορειοανατολικό Πέρασμα) και τη «Nornickel» (τον μεγαλύτερο παραγωγό παλλαδίου στον κόσμο). 

Θα συμμετέχουν όμως και άλλες εταιρείες, και ξένες, οι οποίες θα λάβουν πιο συμφέρουσες τιμές για τις μεταφορές τους μέσω της διαδρομής.

Ο όγκος των φορτίων στα ρωσικά λιμάνια κατά μήκος της βόρειας ακτής της Ρωσίας και στο Βορειοανατολικό Πέρασμα αναμένεται να αυξηθεί από περίπου 20 εκατ. τόνους σήμερα (κυρίως πετρέλαιο, φυσικό αέριο και γενικό φορτίο) σε 80 εκατ. τόνους το 2024, ανακοίνωσε ο Πούτιν. Μέχρι το 2030 θα πρέπει να διακινούνται 100 εκατ. τόνοι ετησίως, μέχρι δε το 2035 περίπου 115 εκατ. τόνοι. 

Οι αυξημένες εξαγωγές από τον πλούσιο σε φυσικούς πόρους ρωσικό βορρά, του «κατεψυγμένου» υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG), του πετρελαίου και των μεταλλευμάτων, αναμένεται να δώσουν μεγάλη ώθηση στους ρωσικούς επιχειρηματικούς ομίλους.

Σε όλα αυτά θα προστεθούν - ελπίζει η ρωσική κυβέρνηση - οι εμπορικές συναλλαγές Ευρώπης και Ασίας, των δύο περιοχών του κόσμου με την ισχυρότερη ανταλλαγή προϊόντων.

Η Γερμανία δηλώνει «παρών»

 

Η Γερμανία επιδιώκει να έχει ρόλο σε αυτόν το σχεδιασμό, καθώς με το λιώσιμο των πάγων η διαδρομή μέσω του Βορειοανατολικού Περάσματος μεταξύ Αμβούργου και Κίνας θα είναι περίπου 5.200 χλμ. μικρότερη από ό,τι η σημερινή μέσω της Μεσογείου, της διώρυγας του Σουέζ και του Ινδικού Ωκεανού.

Τον περασμένο Οκτώβρη το λιμάνι του Αμβούργου (HHM) διοργάνωσε διάσκεψη με τους εκπροσώπους της «Rosatom» και επιχειρηματικών ομίλων που εδρεύουν στο Αμβούργο.

Η τοποθέτηση του Σοσιαλδημοκράτη (SPD) δημοτικού συμβούλου στον τομέα Οικονομικών Υποθέσεων, Μεταφορών και Καινοτομίας, Τόρστεν Ζέβεκε, ανέδειξε με τη σειρά της πόσο υποκριτική είναι η επίκληση στην κλιματική αλλαγή προκειμένου να ενταθούν οι κάθε λογής «πράσινες επενδύσεις», καθώς ταυτόχρονα οι επιχειρηματικοί όμιλοι και τα κόμματά τους βλέπουν ευκαιρίες κερδοφορίας και εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής. 

Αυτήν την ανάπτυξη προωθούν και κόμματα του κεφαλαίου όλων των αποχρώσεων, όπως το SPD.

«Η κλιματική αλλαγή», σημείωσε ο Ζέβεκε, «αλλά και η άνοδος της Κίνας σε οικονομική υπερδύναμη, θα αλλάξουν σημαντικά τις διεθνείς εμπορικές οδούς κατά τις επόμενες δεκαετίες. 

Θα συμβεί είτε μας αρέσει είτε όχι. Και ανεξάρτητα από τις σημερινές πολιτικές εντάσεις μεταξύ ΕΕ και Ρωσίας, πρέπει να συνεχίσουμε μια εντατική συζήτηση με τη Ρωσία για τα θέματα αυτά. Επειδή και στην τεράστια κινεζική πρωτοβουλία "Μία Ζώνη, Ενας Δρόμος" μεταξύ Ευρώπης και Ασίας, η Ρωσία θα διαδραματίσει βασικό ρόλο ως η μεγαλύτερη χώρα στον κόσμο - τόσο στη διηπειρωτική εμπορευματική σιδηροδρομική κυκλοφορία όσο και στο Βορειοανατολικό Πέρασμα».

«Μια μελλοντική βόρεια διαδρομή θα μπορούσε να είναι συμφέρουσα για το λιμάνι του Αμβούργου, προκειμένου να ενισχυθεί το δικό του παγκόσμιο δίκτυο», πρόσθεσε το στέλεχος του SPD, σημειώνοντας ότι θα ενταθεί και ο ανταγωνισμός με τα λιμάνια της Μεσογείου τα επόμενα χρόνια.

Χρειάζονται υποδομές και πλοία

 

Τα οικονομικά οφέλη του Βορειοανατολικού Περάσματος αμφισβητούνται επί του παρόντος από μεγάλες ναυτιλιακές και μεταφορικές εταιρείες, κυρίως επειδή λόγω καιρικών συνθηκών η διαδρομή μπορεί να αξιοποιηθεί μόνο κατά τους καλοκαιρινούς μήνες.

«Οπως είναι γνωστό, το Βορειοανατολικό Πέρασμα έχει παραμεληθεί, αλλά τώρα αναβιώνει. Πολλά γίνονται τώρα για να λειτουργήσει, χρειάζονται βάσεις, λιμάνια και φυσικά τα ίδια τα πλοία. Απλά πρέπει να κατασκευαστούν», δήλωσε ο Ρουστάμ Τανκάγιεφ, κορυφαίος εμπειρογνώμονας του Συνδέσμου Βιομηχανιών Πετρελαίου και Αερίου, στην εφημερίδα «Gazeta».

Πολλές μελέτες καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι η μεταφορά εμπορευματοκιβωτίων μέσω της Αρκτικής δεν είναι προς το παρόν οικονομικά συμφέρουσα. Ωστόσο, καθώς ο πάγος της Αρκτικής συνεχίζει να μειώνεται, ορισμένοι από αυτούς τους υπολογισμούς μπορεί να αλλάξουν.

Σήμερα η μεταφορά εμπορευματοκιβωτίων δεν διαδραματίζει ακόμη σημαντικό ρόλο και η δανέζικη ναυτιλιακή εταιρεία «Maersk» ήταν πέρυσι η πρώτη που έστειλε πλοίο μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων μέσω του Βορειοανατολικού Περάσματος.

Η «Rosatom» σχεδιάζει να ξεκινήσει υπηρεσία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων στη διαδρομή το επόμενο έτος και το ρωσικό υπουργείο Ανάπτυξης της Απω Ανατολής πρότεινε τον Οκτώβρη να συστήσει κρατική ναυτιλιακή εταιρεία εμπορευματοκιβωτίων (κοντέινερ).

Ο Αλεξάντερ Κρουτίκοφ, αναπληρωτής υπουργός Απω Ανατολής, εξηγεί τα σχέδια του υπουργείου μαζί με τη «Rosatom» ως εξής: Μέχρι στιγμής υπάρχει «μόνο ένα όραμα για το πώς το Βορειοανατολικό Πέρασμα θα μπορούσε να εξελιχθεί ως ένας ανταγωνιστικός διάδρομος μεταφορών». 

 Κατά τα επόμενα δέκα χρόνια, πιθανότατα θα χρησιμοποιηθεί για την εξαγωγή ρωσικών πηγών Ενέργειας από την περιοχή της Αρκτικής, σύμφωνα με τον Κρουτίκοφ. 
Ετσι αναπτύσσονται οι υποδομές και κατασκευάζονται τα αντίστοιχα πλοία. Ο αριθμός των πλοίων στο Βορειοανατολικό Πέρασμα είναι ακόμα μικρός, αλλά αυξάνεται.

Ε. Μ.

 

ΠΗΓΗ. ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ