Όσσα - Ενας από τους παλαιότερους και ιστορικότερους οικισμούς της Επαρχίας Λαγκαδά

Αφήνουμε πίσω μας την πολύβουη πόλη της Θεσσαλονίκης και παίρνοντας την Εγνατία Οδό με κατεύθυνση προς Καβάλα, αμέσως μετά το Δερβένι, στρίβουμε δεξιά στην έξοδο για Λαγκαδά. 

Διασχίζουμε πλαγίως τη γνωστή λουτρόπολη, αφήνοντας στα δεξιά μας το στρατόπεδο της πόλης και κατευθυνόμαστε βόρεια προς Πέντε Βρύσες, Όσσα, Βερτίσκο.

Αμέσως μετά από μια ευθεία οδό και μια μικρή κάθοδο ξεκινούμε να ανηφορίζουμε αργά αλλά σταθερά στις μικρές στροφούλες του δρόμου, οι οποίες μας οδηγούν στις πρώτες λοφοσειρές του -άγνωστου ακόμη σε πολλούς- όρους Βερτίσκος. 

Το βουνό μας αποκαλύπτει σιγά σιγά τις ομορφιές του και αφήνοντας πίσω μας τις Πέντε Βρύσες, περνώντας δίπλα από πευκόφυτες πλαγιές, αντικρίζουμε σε λίγο στα αριστερά μας τον βιολογικό αμπελώνα της Όσσας, του Ανέστη Μπαμπατζιμόπουλου.

Ανηφορίζοντας συνεχώς, η φύση αποκαλύπτεται απλόχερη. 
Αμπέλια, πουρνάρια, κερασιές, μηλιές, βατομουριές, βελανιδιές, καραγάτσια, πεύκα και πολλά άλλα είδη της χλωρίδας μας, καλωσορίζουν τον επισκέπτη στην αγκαλιά της όμορφης και γραφικής Όσσας.

Φημισμένη για τα κόκκινα και τραγανά κεράσια της, η Όσσα είναι ένας από τους παλαιότερους και ιστορικότερους οικισμούς της Επαρχίας Λαγκαδά. 

Χτισμένη στις βελανιδοσκέπαστες πλαγιές του όρους Βερτίσκος και σε υψόμετρο 650 μ., αγναντεύει από ψηλά τον κάμπο του Λαγκαδά και σαν παλιά αρχόντισσα αναπολεί ιστορίες από τα παλιά.

Η ιστορία της ξεκινά από τα προϊστορικά χρόνια, γίνεται όμως ιδιαίτερα γνωστή κατά την ελληνιστική περίοδο ως πόλη της αρχαίας Βισαλτίας (τοποθετημένη λίγο ανατολικότερα, στα σύνορα με τον Σοχό). 

 Πάνω από το χωριό δεσπόζει ο λόφος Κουρί, όπου ανακαλύφθηκαν ίχνη ελληνιστικού οικισμού και η θέα είναι εξαιρετική.

Κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας ονομαζόταν Βυσσώκα και οι άνδρες κάτοικοί της ήταν φημισμένοι παπουτσήδες, τσαγκάρηδες, ταμπάκηδες (βυρσοδέψες), έμποροι μαλλιών και μάλλινων υφασμάτων, ενώ από τα δίπατα πέτρινα μακεδονικά σπίτια της ακουγόταν ο ήχος του αργαλειού, με τη χρήση του οποίου οι άξιες γυναίκες της Όσσας κατασκεύαζαν πανέμορφα και πολύχρωμα μάλλινα υφαντά.

Οι κάτοικοί της είναι ντόπιοι με καταγωγή πολλών οικογενειών από την Ήπειρο, ενώ μετά το 1922 καταφθάνουν εδώ μερικές οικογένειες από το Αλμαλί της Αν. Θράκης. 

Έντονη και ακμαία υπήρξε η εκπαιδευτική δραστηριότητα κατά τον 19^ο αιώνα, με τη λειτουργία Ελληνικών Σχολείων και «Αστικής Σχολής», η φήμη της οποίας προσελκύει μαθητικό δυναμικό από τα περίχωρα, ακόμα και από τον Λαγκαδά.

Σημαντική είναι η επίσκεψη-προσκύνημα στις δύο εκκλησίες του χωριού, τον ναό των Ταξιαρχών του 1804 και τον Ιερό Ναό της Αγίας νεομάρτυρος Κυράννας, η οποία γεννήθηκε και έζησε στην Όσσα, αλλά πέθανε μαρτυρικά και σε νεαρή ηλικία σε φυλακή της Θεσσαλονίκης στις 28 Φεβρουαρίου 1751. 

Η θαυματουργή εικόνα της φυλάσσεται στον ομώνυμο ναό και είναι έργο του Χριστόδουλου Ζωγράφου από τη Σιάτιστα Κοζάνης. Εορτάζει στις 8 Ιανουαρίου.

 Σήμερα, η Όσσα είναι ένα όμορφο, παραδοσιακό και γραφικό χωριό, με φυσικά χαρακτηριστικά και υπέροχες κλιματολογικές συνθήκες που ευνοούν την τοπική παραγωγή γεωργικών και κτηνοτροφικών προϊόντων, με κυρίαρχη την παραγωγή υψηλής ποιότητας κερασιών. 

Στην τοπική αυτή παραγωγή είναι αφιερωμένες οι ετήσιες εκδηλώσεις του δραστήριου Συλλόγου Οσσαίων «Η Αγία Κυράννα», με τίτλο «Πολιτιστικός Ιούνιος-Γιορτή Κερασιού Όσσας».

ΠΗΓΗ. 1.  addicted-to-art.gr

              2.  google.gr