Εδουάρδο Γκαλεάνο - Eduardo Galeano ( 3 Σεπτεμβρίου 1940 - 13 Απριλίου 2015 )

 

 

Ο Εδουάρδο Γκαλεάνο (ισπανικά: Eduardo Germán María Hughes Galeano,  Μοντεβιδέο, 3 Σεπτεμβρίου 1940 - 13 Απριλίου 2015), ήταν Ουρουγουανός δημοσιογράφος, λογοτέχνης και συγγραφέας, μία από τις εξέχουσες προσωπικότητες της λατινοαμερικάνικης λογοτεχνίας.

 

 

 

Τα βιβλία του έχουν μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες. Τα πιο γνωστά έργα του είναι τα Μνήμες φωτιάς (1986) και Οι ανοιχτές φλέβες της Λατινικής Αμερικής (1971), που έχουν μεταφραστεί σε 20 γλώσσες. 

 

Οι δουλειές του υπερβαίνουν τις ορθόδοξες τεχνοτροπίες, συνδυάζοντας το ντοκιμαντέρ, το μυθιστόρημα, τη δημοσιογραφία, την πολιτική ανάλυση και την ιστορία. 

 

Ο Γκαλεάνο αρνείτο ότι ήταν ιστορικός: «είμαι ένας συγγραφέας που θα ήθελε να συνεισφέρει στη διάσωση της απηχθείσας μνήμης όλης της Αμερικής, αλλά πάνω από όλα της Λατινικής Αμερικής, πατρίδα περιφρονημένη και αγαπητή».

 

Ο Γκαλεάνο γεννήθηκε στο Μοντεβιδέο της Ουρουγουάη, μέλος μίας οικογένειας με ευρωπαϊκή καταγωγή, που ανήκε στη μεσαία τάξη και ήταν καθολική. Όταν ήταν νέος είχε δουλέψει ως εργάτης εργοστασίου, ελαιοχρωματιστής, ταχυδρόμος, δακτυλογράφος και άλλα. Στα 14 του πούλησε την πρώτη του πολιτική γελοιογραφία στο εβδομαδιαίο περιοδικό «Ελ Σολ» του Σοσιαλιστικού Κόμματος της Ουρουγουάης. 

 

Ξεκίνησε τη σταδιοδρομία του ως δημοσιογράφος στις αρχές της δεκαετίας του '60 ως συντάκτης του «Μάρτσα», ένα εβδομαδιαίο περιοδικό με το οποίο συνεργάστηκαν οι Μάριο Βάργκας Γιόσα, Μάριο Μπενεδέτι, Μανουέλ Μαλδονάδο, Ντένις και Ρομπέρτο Φερνάντες Ρεταμάρ. Υπήρξε αρχισυντάκτης της εφημερίδας «Έποκα» δύο χρόνια.

 

 

Στο πραξικόπημα της 27ης Ιουνίου 1973, ο Γκαλεάνο φυλακίστηκε και αναγκάστηκε να αφήσει την Ουρουγουάη. Το βιβλίο του «Οι ανοιχτές φλέβες της Λατινικής Αμερικής» λογοκρίθηκε από τα στρατιωτικά δικτατορικά καθεστώτα της Ουρουγουάης, της Αργεντινής και της Χιλής. 

 

Έζησε στην Αργεντινή όπου ίδρυσε το πολιτιστικό περιοδικό «Κρίσις». Το 1976, παντρεύεται για τρίτη φορά, ενώ παράλληλα προστίθεται στη λίστα αυτών που θα αντιμετώπιζαν το εκτελεστικό απόσπασμα του Χόρχε Ραφαέλ Βιδέλα, ο οποίος ανέλαβε την κυβέρνηση μετά από πραξικόπημα. Πηγαίνει στην Ισπανία, όπου γράφει τη διάσημη τριλογία του, «Μνήμες Φωτιάς», το 1984.

 

Στις αρχές του 1985, ο Γκαλεάνο επιστρέφει στο Μοντεβιδέο. Το 2004, ο Γκαλεάνο στηρίζει τη νίκη της αριστερής συμμαχίας «Ευρύ Μέτωπο» και του Ταμπαρέ Βάσκες. Γράφει ένα άρθρο στο οποίο αναφέρει ότι ο κόσμος ψήφισε χρησιμοποιώντας την κοινή λογική. 

 

Το 2005, ο Γκαλεάνο, μαζί με αριστερούς διανοούμενους, όπως ο Ταρίκ Άλι και ο Αδόλφο Πέρες Εσκιβέλ συμμετέχουν στη συμβουλευτική επιτροπή του νεοσύστατου λατινοαμερικανικού καναλιού «Τελεσούρ».

 

Τον Ιανουάριο του 2006, ο Γκαλεάνο, μαζί με διεθνείς προσωπικότητες όπως ο Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες, ο Μάριο Μπενεδέτι, ο Ερνέστο Σάμπατο ο Τιάγο ντε Μέγιο, ο Κάρλος Μονσιβάις, ο Πάμπλο Αρμάντο Φερνάντες, ο Χόρχε Ενρίκε Αντόουμ, ο Λουίς Ραφαέλ Σάντσες, η Μάιρα Μοντέρο, η Άνα Λίδια Βέγκα και ο Πάμπλο Μιλανές, ενώθηκαν για να υπογράψουν τη διακήρυξη της ανεξαρτησίας του Πουέρτο Ρίκο.

 

Το Φεβρουάριο του 2007, ο Γκαλεάνο υποβάλλεται σε εγχείρηση για καρκίνο του πνεύμονα. Το Νοέμβριο του 2008, μιλώντας για τη νίκη του Ομπάμα λέει: «Ο Λευκός Οίκος θα είναι σύντομα ο οίκος του Ομπάμα, αλλά ο Λευκός Οίκος χτίστηκε από μαύρους σκλάβους. Και θα μου άρεσε και ελπίζω να μην το ξεχάσει ποτέ».Τον Απρίλιο του 2009, ο πρόεδρος της Βενεζουέλας, Ούγκο Τσάβες, παραδίδει ένα αντίγραφο του «Οι ανοιχτές φλέβες της Λατινικής Αμερικής» στον Αμερικανό πρόεδρο Μπαράκ Ομπάμα κατά τη διάρκεια της 5ης Συνόδου της Λατινικής Αμερικής, στο Πουέρτο Εσπάνια στη Δημοκρατία Τρινιδάδ και Τομπάγκο.

Το Μάιο του 2009, σε μία συνέντευξη δήλωσε: «Όχι μόνο οι ΗΠΑ, αλλά και μερικές ευρωπαϊκές χώρες έχουν σπείρει δικτατορίες σε όλο τον κόσμο. Και νιώθουν ότι θα μπορούσαν να διδάξουν τι σημαίνει δημοκρατία».

 

Απεβίωσε στις 13 Απριλίου 2015 στο Μοντεβιδέο, σε ηλικία 74 ετών. 

Ο Γκαλεάνο έπασχε από καρκίνο των πνευμόνων.

Έργα του μεταφρασμένα στα ελληνικά

«Οι ανοιχτές φλέβες της Λατινικής Αμερικής» δύο τόμοι (1971)

«Μνήμες φωτιάς» τριλογία (1982-1986)

«Ο αιώνας του ανέμου» (1986)

«Το βιβλίο των εναγκαλισμών»» (1989)

«Τα χίλια πρόσωπα του ποδοσφαίρου» (1995)

«Ένας κόσμος ανάποδα» (1998)

«Ένας μαγικός θάνατος για μια μαγική ζωή» (2006)

«Καθρέφτες. Μία σχεδόν παγκόσμια ιστορία» (2008)

«Οι μέρες αφηγούνται» (2012)

«Οι λέξεις ταξιδεύουν» (2014)

«Η ανάσταση του παπαγάλου» (2014)

«Γυναίκες» (2015)

«Το ποδόσφαιρο στη σκιά και στο φως» (2016)

«Κυνηγός ιστοριών» (2017)

ΚΕΙΜΕΝΑ 

Ένας κόσμος ανάποδα

Παρότι δεν μπορούμε να μαντέψουμε πως θα είναι τα επόμενα χρόνια, έχουμε τουλάχιστον το δικαίωμα να ονειρευτούμε πώς θα θέλαμε να είναι. Το 1948 και το 1976 ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών διατύπωσε οικουμενικές διακηρύξεις με εκτενείς καταλόγους ανθρώπινων δικαιωμάτων αλλά η μεγάλη πλειοψηφία της ανθρωπότητας δεν έχει κανένα άλλο δικαίωμα εκτός από το δικαίωμα να βλέπει, να ακούει και να σιωπά.

Τι θα γίνει αν αρχίσουμε να ασκούμε το δικαίωμα στο όνειρο που δεν διακηρύχθηκε ποτέ; Τι θα γίνει αν για μια στιγμούλα αφεθούμε στο παραλήρημα; 

 

Ας διαπεράσει το βλέμμα μας το όνειδος και ας ονειρευτούμε έναν άλλο κόσμο όπου:

Ο αέρας θα είναι καθαρός, απαλλαγμένος από το μικρόβιο του ανθρώπινου φόβου και από τα ανθρώπινα πάθη. Στους δρόμους τα σκυλιά θα συνθλίβουν αυτοκίνητα. Τους ανθρώπους δεν θα τους ελέγχει το αυτοκίνητο, δε θα τους προγραμματίζει ο υπολογιστής, δε θα τους εξαγοράζει το σούπερ μάρκετ, δε θα τους παρακολουθεί η τηλεόραση. Η τηλεόραση θα πάψει να είναι το πιο σημαντικό μέλος της οικογένειας και θα της συμπεριφερόμαστε όπως στο σίδερο ή το πλυντήριο ρούχων.

Οι άνθρωποι θα δουλεύουν για να ζήσουν, αντί να ζουν για να δουλεύουν. Στους ποινικούς κώδικες θα ενταχθεί και το αδίκημα της βλακείας, το αδίκημα που διαπράττουν όσοι ζουν για να έχουν ή για να κερδίζουν, αντί να ζουν απλώς και μόνο για να ζουν, σαν τα πουλιά που κελαηδούν χωρίς να ξέρουν ότι κελαηδούν και σαν τα παιδιά που παίζουν χωρίς να ξέρουν ότι παίζουν.

Σε καμιά χώρα δεν θα φυλακίζονται οι νέοι που αρνούνται να υπηρετήσουν τη στρατιωτική τους θητεία αλλά εκείνοι που θα θέλουν να την υπηρετήσουν. Οι οικονομολόγοι δε θα ονομάζουν επίπεδο ζωής το επίπεδο κατανάλωσης, ούτε ποιότητα ζωής την ποσότητα των υλικών αγαθών.

Οι μάγειροι δεν θα πιστεύουν ότι είναι ευχάριστο για τους αστακούς να τους βράζουν ζωντανούς. Οι ιστορικοί δεν θα πιστεύουν ότι η εισβολή σε μια χώρα είναι κάτι που την ευχαριστεί. Οι πολιτικοί δεν θα πιστεύουν ότι είναι ευχάριστο για τους φτωχούς να τρώνε υποσχέσεις.

Η σοβαρότητα θα πάψει να θεωρείται αρετή και κανείς δε θα παίρνει στα σοβαρά έναν άνθρωπο που δε θα είναι ικανός να γελάει με τον εαυτό του. Ο θάνατος και το χρήμα θα χάσουν τις μαγικές τους δυνάμεις και ούτε ο θάνατος ούτε η περιουσία θα μπορούν να μετατρέψουν έναν παλιάνθρωπο σε ευυπόληπτο πολίτη. Κανείς δε θα θεωρείται ήρωας ή χαζός επειδή κάνει αυτό που πιστεύει ότι είναι σωστό αντί να κάνει αυτό που τον συμφέρει περισσότερο.

Ο κόσμος δεν θα πολεμάει πια τους φτωχούς αλλά τη φτώχεια και η στρατιωτική βιομηχανία δε θα έχει άλλη λύση παρά να κλείσει. Το φαγητό δε θα είναι εμπόρευμα ούτε η επικοινωνία εμπόριο, επειδή το φαγητό και η επικοινωνία είναι δικαιώματα του ανθρώπου.

Κανείς δε θα πεθαίνει από πείνα επειδή κανείς δε θα πεθαίνει από το πολύ φαΐ. Κανείς δε θα φέρεται στα παιδιά του δρόμου σαν να είναι σκουπίδια, επειδή δε θα υπάρχουν παιδιά του δρόμου. Κανείς δε θα φέρεται στα πλούσια παιδιά σαν να είναι λεφτά, επειδή δε θα υπάρχουν πλούσια παιδιά.

Η εκπαίδευση δε θα είναι προνόμια μόνο όσων μπορούν να την πληρώσουν. Η αστυνομία δεν θα είναι εφιάλτης για όσους δεν μπορούν να την εξαγοράσουν. Η δικαιοσύνη και η ελευθερία, αδέρφια σιαμαία που καταδικάστηκαν να ζουν χωριστά, θα ενωθούν και πάλι, πλάτη με πλάτη.

Μια μαύρη γυναίκα θα είναι πρόεδρος της Βραζιλίας και μια άλλη γυναίκα, επίσης μαύρη, θα είναι πρόεδρος την Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής μια ινδιάνα γυναίκα θα κυβερνάει τη Γουατεμάλα και μια άλλη το Περού. Στην Αργεντινή οι τρελές της Πλάζα ντε Μάγιο θα είναι παράδειγμα πνευματικής υγείας, επειδή εκείνες αρνήθηκαν να ξεχάσουν στα χρόνια της υποχρεωτικής λήθης.

Η Αγία Μητέρα Εκκλησία θα διορθώσει τα τυπογραφικά λάθη στους πίνακες του Μωυσή και η έκτη εντολή θα προστάζει να τιμάμε το σώμα. Η Εκκλησία επίσης θα υπαγορεύσει μια ακόμη εντολή, που την ξέχασε ο Θεός: «Αγάπα τη φύση, μέρος της οποίας είσαι κι εσύ».

Θα ξαναβλαστήσουν τα δάση στον ερημωμένο κόσμο μας και στις ερημωμένες ψυχές.

Οι απελπισμένοι θα ξαναβρούν την ελπίδα τους και οι χαμένοι τη ζωή τους, αφού απελπίστηκαν επειδή ήλπισαν πολύ και χάθηκαν επειδή έψαξαν πολύ.

Όσοι έχουμε θέληση για δικαιοσύνη και ομορφιά θα είμαστε όλοι αδέρφια, όποτε κι αν έχουμε γεννηθεί, όπου κι αν έχουμε ζήσει, χωρίς να χρειαστεί να αλλάξουμε καθόλου τα σύνορα του κόσμου και του χρόνου.

Η τελειότητα θα εξακολουθήσει να είναι το βαρετό προνόμιο των θεών όμως, σ’ αυτό τον όμορφο αλλά και γαμημένο κόσμο, θα ζούμε την κάθε νύχτα σαν να ‘ναι η τελευταία και την κάθε μέρα σαν να ‘ναι η πρώτη μας.

Η Ενάτη

Ο Μπετόβεν, κουφός πλέον, δεν μπορούσε να ακούσει ούτε μια νότα από την Ενάτη Συμφωνία, και πέθανε χωρίς να μάθει σε τι περιπέτειες θα έμπλεκε το αριστούργημά του.

Ο πρίγκιπας Μπίσμαρκ θεωρούσε πως η Ενάτη ενέπνεε τη γερμανική φυλή, ο Μπακούνιν αναγνώριζε σε αυτήν τη μουσική της αναρχίας, ο Ένγκελς είπε πως θα γινόταν ο ύμνος της ανθρωπότητας, και ο Λένιν πως ήταν πιο επαναστατική και από τη Διεθνή.

Υπό τη διεύθυνση του Φον Κάραγιαν, η Ενάτη ακούστηκε σε ένα κοντσέρτο αφιερωμένο στη ναζιστική κυβέρνηση, και μερικά χρόνια αργότερα ο φον Κάραγιαν την αφιέρωσε στην ενωμένη ελεύθερη Ευρώπη.

Η Ενάτη συνόδευε τους Γιαπωνέζους καμικάζι που πέθαιναν για τον αυτοκράτορά τους, και τους μαχητές που έδωσαν τη ζωή τους πολεμώντας ενάντια σε όλες τις αυτοκρατορίες.

Την τραγούδησαν όσοι αντιστάθηκαν στις γερμανικές επιθέσεις, ενώ ο Χίτλερ, που τη σιγοσφύριζε, είπε σε μια κρίση μετριοφροσύνης πως ο πραγματικός φίρερ ήταν ο Μπετόβεν.

Ο Πολ Ρόμπσον την τραγούδησε εναντίον του ρατσισμού, και οι ρατσιστές της Νότιας Αφρικής τη χρησιμοποίησαν σαν μουσική υπόκρουση στην προπαγάνδα του απαρτχάιντ.

Το 1961, στον ήχο της Ενάτης, υψώθηκε το τείχος του Βερολίνου.

Το 1989, στον ήχο της Ενάτης, το τείχος του Βερολίνου έπεσε.

(απόσπασμα από τους Καθρέφτες)

 

 

 

 

 

ΠΗΓΗ. homouniversalisgr