Βόμβα 600 δισ. στα θεμέλια της χώρας

ΔΕΥΤΕΡΑ 7-12-2015

Οι αριθμοί είναι δεδομένοι, αμείλικτοι και δεν επιδέχονται αμφισβήτησης. 

 

Το ΑΕΠ της χώρας προβλέπεται να πέσει κάτω ακόμα κι από τα 175 δισ. ευρώ μέσα στο 2016, όταν το συνολικό χρέος, δημόσιο και ιδιωτικό μαζί, φλερτάρει ήδη με τα 600 δισ. 

 

 

 

Αν αυτός ο συνδυασμός αποτελεί ήδη μια βόμβα, τότε μετατρέπεται αυτομάτως σε... πυρηνική όταν συνυπολογιστεί πως από τον προϋπολογισμό του κράτους δόθηκαν την τελευταία δεκαπενταετία περισσότερα χρήματα ακόμα κι από ένα ΑΕΠ της Ελλάδας ώστε να μην τιναχθεί το ασφαλιστικό σύστημα στον αέρα!

 

Σύμφωνα με στοιχεία του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους, οι δαπάνες του προϋπολογισμού για όλα τα ασφαλιστικά ταμεία από το 2000 ώς το 2014 ξεπέρασαν τα 200 δισ. ευρώ! 

 

Ένα ποσό τεράστιο, με αχαλίνωτη δυναμική, που εκ των πραγμάτων κανένα κράτος με αυτά τα οικονομικά δεδομένα και, κυρίως, υπό τις συνθήκες των τελευταίων ετών, δεν μπορεί να σηκώσει. Το μείγμα ήταν έτσι κι αλλιώς εκρηκτικό, όμως πήρε ανεξέλεγκτες διαστάσεις με το ξεκίνημα της κρίσης και της βαθιάς ύφεσης, από το 2009 κι έπειτα. 

 

Η κατάρρευση της ελληνικής οικονομίας, που οδήγησε στο πρώτο μνημόνιο, σε συνδυασμό με την «αποστράγγιση» των ταμείων από ρευστό αμέσως μετά λόγω μη καταβολής εισφορών και πρωτοφανούς απογείωσης της ανεργίας, αλλά και η χασούρα από το PSI επιδείνωσαν την κατάσταση όσο ποτέ άλλοτε. 

 

Ένα εφιαλτικό ντόμινο άνευ προηγουμένου, που έκανε τα ήδη ταλαιπωρημένα ταμεία ευάλωτα και με διαρκώς αυξανόμενες ανάγκες για ζεστό χρήμα από τον κρατικό προϋπολογισμό, ώστε να αντέξουν τις πιέσεις. 

 

Το ασφαλιστικό ήταν, είναι και – απ’ ό,τι φαίνεται – θα συνεχίσει να είναι ο πιο βαρύς βραχνάς και το μεγαλύτερο αγκάθι για όλες τις κυβερνήσεις, αφού οι αριθμοί δεν βγαίνουν. Ακόμη και οι βαθιές και επώδυνες για την πλειονότητα των συνταξιούχων οριζόντιες περικοπές στα μνημονιακά χρόνια δεν επέφεραν θεαματική βελτίωση. 

 

Οι ανάγκες για κρατικές ενισχύσεις είναι διαρκείς. Και οι πληγές αμέτρητες...

 

Ο λογαριασμός 

 

Οι συνολικές δαπάνες κατ’ έτος από τον προϋπολογισμό του κράτους για την κοινωνική ασφάλιση έχουν ως εξής:

 

2000: 5,5 δισ. ευρώ

2001: 8,7 δισ. 

2002: 8,5 δισ. 

2003: 9,7 δισ. 

2004: 10,8 δισ. 

2005: 13,1 δισ. 

2006: 11,4 δισ. 

2007: 12,4 δισ. 

2008: 16,4 δισ. 

2009: 18,9 δισ. 

2010: 16,6 δισ. 

2011: 21 δισ.

2012: 16,2 δισ.

2013: 18,1 δισ. 

2014: 13,8 δισ. 

 

Το ακριβές συνολικό ποσό είναι 201,5 δισ. Από μόνο του ικανό να τινάξει στον αέρα ακόμη και πολύ πιο σταθερές οικονομίες.

 

Τριπλασιάστηκαν προ κρίσης

 

Χαρακτηριστικό της ξέφρενης δυναμικής διόγκωσης των αναγκών του ασφαλιστικού είναι ότι από το 2000 μέχρι το 2008, δηλαδή ακόμα και προ κρίσης, οι κρατικές ενισχύσεις τριπλασιάστηκαν από 5,5 δισ. σε 16,4 δισ. 

 

Χωρίς ύφεση, δίχως μνημόνια, χωρίς ρεκόρ ανεργίας και «κόκκινων» οφειλών. Η κάθε κυβέρνηση πετούσε τη βόμβα στην επόμενη επί χρόνια και δεκαετίες, μέχρι που δόθηκε η χαριστική βολή.

 

Ο απόλυτος εκτροχιασμός ήρθε επί μνημονίων, όταν η ελληνική οικονομία βάρεσε κανόνι. 

 

Το 2011 οι δαπάνες από τον προϋπολογισμό για το ασφαλιστικό ξεπέρασαν πρώτη φορά τα 20 δισ. ευρώ, που αποτελεί ιστορικό υψηλό, αν και είχε προηγηθεί το πρώτο μεγάλο τσεκούρι στις συντάξεις (13η-14η σύνταξη) με το πρώτο μνημόνιο του 2010. 

 

Το 2012 ακολούθησε κι άλλο μαχαίρι με οριζόντια μείωση στις συντάξεις. Ακόμα και οι τόσο μειωμένες συντάξεις, όμως, δεν αποτέλεσαν γιατρικό. Ούτε καν... ασπιρίνη.

 

Επί μνημονίων τα 85 δισ. 

 

Συνολικά την πενταετία 2010-2014 οι δημόσιες δαπάνες για την κοινωνική ασφάλιση και πρόνοια στη χώρα μας, ώστε να καταβάλλονται συντάξεις και εφάπαξ στους ασφαλισμένους, ξεπέρασαν τα 85 δισ. ευρώ! 

 

Να αναφερθεί ότι οι συνταξιούχοι στην Ελλάδα είναι 2,6 εκατ., με 954.000 να λαμβάνουν από δύο συντάξεις και 334.000 από τρεις. 

• ΙΚΑ: Τη μερίδα του λέοντος, όσον αφορά τον αριθμό των ασφαλισμένων, έχει το ΙΚΑ, το οποίο έχει απορροφήσει από τον προϋπολογισμό 45 δισ. ευρώ την τελευταία 15ετία. Ξεκινώντας από τα 948 εκατ. το 2000, φτάνοντας στο... ρεκόρ των 4,6 δισ. το 2009 και, τελικά, στα 3,2 δισ. ευρώ του 2014. 

• ΟΓΑ: Ο ΟΓΑ, οργανισμός που αντιμετωπίζει τεράστιο πρόβλημα από τη μη καταβολή εισφορών στα μνημονιακά χρόνια, χρηματοδοτήθηκε από το κράτος στο διάστημα 2000-2014 με 73,7 δισ. ευρώ. Οι διακυμάνσεις, μάλιστα, είναι μικρότερες από αυτές του ΙΚΑ, αφού ο ΟΓΑ απορροφούσε σταθερά από τον προϋπολογισμό μεγάλα ποσά. Το 2000 ένα κονδύλι της τάξης των 2,9 δισ. ευρώ, ενώ το 2014 έφτασε στα 4,1 δισ. 

• ΟΑΕΕ: Ο Οργανισμός Ασφάλισης Ελεύθερων Επαγγελματιών, που καταρρέει στα χρόνια της κρίσης λόγω μη καταβολής εισφορών, ενισχύθηκε με 17,3 δισ. την τελευταία 15ετία. Ξεκίνησε από 356 εκατ. το 2000 μέχρι που το ποσό... επταπλασιάστηκε το 2013 στα 2 δισ. ευρώ, ενώ το 2014 έπεσε στα 1,7 δισ. 

• ΕΟΠΥΥ: Από το 2012 μπήκε στη λίστα των τακτικών κρατικών χρηματοδοτήσεων και ο ΕΟΠΥΥ, ο οποίος μέσα σε μόλις μια τριετία έφτασε το... κοντέρ στα 5 δισ., αν και μεμονωμένα το 2014 το ποσό που απαιτήθηκε για να σταθεί όρθιο δεν ξεπέρασε το 1 δισ. ευρώ.  

Τα υπόλοιπα: Κατά τα άλλα ο Οργανισμός Ασφάλισης Προσωπικού ΔΕΗ χρειάστηκε 6,7 δισ. με τις ανάγκες να αυξάνονται δραματικά μετά το 2008, ο Λογαριασμός Αγροτικής Εστίας 136 εκατ., το πρώην Ταμείο Νομικών 1,3 δισ., το ΝΑΤ επιχορηγήθηκε με 13,4 δισ., ο ΟΠΑΔ με 11,9 δισ. κ.ά. 

Στο συνολικό ποσό των 201 δισ. ευρώ περιλαμβάνονται και τα 8,1 δισ. που βγήκαν από τον προϋπολογισμό για την εξόφληση χρεών των ταμείων προς τα νοσοκομεία του Εθνικού Συστήματος Υγείας. 

•  Ο ΟΑΕΔ: Όσο για την ανεργία; Στον ΟΑΕΔ αντιστοιχεί ένα πολύ μικρό κομμάτι των συνολικών δαπανών του προϋπολογισμού, συγκριτικά με την πρωτοφανή έξαρση της ανεργίας επί μνημονίων. Μόλις 7 δισ. συνολικά την τελευταία δεκαπενταετία. 

• Τα 369 εκατ. κρατικής επιχορήγησης του 2001, όταν δεν υπήρχε πρόβλημα ανεργίας στη χώρα, που βρισκόταν σε προολυμπιακή περίοδο και ανάπτυξη, έγιναν 681 εκατ. το 2014, όταν η ανεργία ήταν στο εξωφρενικό για δυτικό κράτος 26%. Ενώ, δηλαδή, όσοι χάνουν τις δουλειές τους ή δεν βρίσκουν εργασία πουθενά αυξάνονται και πληθύνονται στα χρόνια της κρίσης, ο μοναδικός που δεν επιβαρύνει σημαντικά τον κρατικό προϋπολογισμό είναι ο ΟΑΕΔ.

 

Το μεγάλο τσουνάμι 

 

Τις παθογένειες, βέβαια, του συστήματος τις γνωρίζουν όλοι. Οι πρόωρες συνταξιοδοτήσεις, οι συντάξεις και τα εφάπαξ των λεγόμενων ρετιρέ, ταμεία που έκλεισαν αλλά συνέχισαν την καταβολή συντάξεων αν και ιδιωτικοποιήθηκαν οι επιχειρήσεις, γενναιόδωρα κύματα εξόδων με εθελούσια σε κάποιες περιπτώσεις προ ιδιωτικοποιήσεων, φόρτωμα των ταμείων με βάρη που εν τέλει δεν μπορούσαν να σηκώσουν, όπως αποδείχθηκε. 

 

Ακόμα κι όταν τα κρατικά ταμεία ήταν κραταιά, στις εποχές των παχιών αγελάδων, το σύστημα τρανταζόταν από δονήσεις. Έστω κι αν οι περισσότεροι τότε δεν έδιναν σημασία ή στρουθοκαμήλιζαν. 

 

Εν τέλει το ασφαλιστικό σύστημα... κλάταρε, δεν μπορεί εδώ και χρόνια να ανταποκριθεί το ίδιο στις ανάγκες του για συντάξεις, επιδόματα και παροχές, με την οικονομική κρίση να έρχεται σαν τσουνάμι και να προκαλεί το μεγάλο κραχ. 

 

Η ανεργία, η αδυναμία καταβολής εισφορών, το PSI, η συνολική καθίζηση της ελληνικής οικονομίας διόγκωσαν κι επί της ουσίας κατέστησαν μη διαχειρίσιμο ένα ήδη τεράστιο πρόβλημα που προϋπήρχε και διογκωνόταν μέρα με τη μέρα. 

 

Αναπόφευκτα, για να καταβάλλονται οι συντάξεις, με εισφορές πληρωμένες, ενίοτε και χρυσοπληρωμένες κανονικά και επί δεκαετίες από τους ασφαλισμένους, έπρεπε και πρέπει πάντα να συνδράμει το κράτος. Με ποσά που δεν έχει πια...

 

Κι όλα αυτά ενώ το ΑΕΠ, που το 2008 ήταν στα 210 δισ., καταποντίζεται χρόνο με τον χρόνο και πέφτει πια από τα 175 δισ.

 

Βόμβα χρέους 600 δισ.

 

Την ίδια στιγμή το συνολικό χρέος της χώρας (δημόσιο και ιδιωτικό) κοντεύει τα 600 δισ. και δεν αποκλείεται να ξεπεράσει αυτό το «μαύρο» φράγμα τους επόμενους μήνες. Συγκεκριμένα το δημόσιο χρέος της Ελλάδας είναι στα 326 δισ. 

 

Από εκεί και πέρα το ιδιωτικό κατανέμεται ως εξής: 

• Τα «κόκκινα» δάνεια είναι στα 107 δισ., με διαρκώς αυξανόμενες τάσεις. 
• Οι ληξιπρόθεσμες οφειλές στην εφορία στα 82 δισ. και καθημερινά φουσκώνουν κι άλλο. 
• Τα χρέη των αυτοαπασχολούμενων και των επιχειρήσεων στα ταμεία έχουν φτάσει στα 29 δισ. 
• Οι εγγυήσεις σε κρατικές επιχειρήσεις, δημόσιους οργανισμούς και ΔΕΚΟ για λήψη δανείων είναι στα 14,5 δισ. 
• Οι οφειλές του Δημοσίου σε ιδιώτες στα 6 δισ. 
• Οι ανεξόφλητοι λογαριασμοί της ΔΕΗ στα 2,5 δισ. ευρώ. 

Ο συνολικός λογαριασμός είναι ήδη στα 567 δισ., όμως με τα «κρυφά» χρέη, π.χ. από εγγυήσεις του Δημοσίου που ελλοχεύει ο κίνδυνος να καταπέσουν επιβαρύνοντας κι άλλο το δημόσιο χρέος, το... κοντέρ πλησιάζει στον απαγορευτικό αριθμό 600. 

 

Δεν χρειάζεται, λοιπόν, να είναι κάποιος διακεκριμένος οικονομολόγος για να κάνει την απλή διαπίστωση: 

 

Όταν μια χώρα έχει ΑΕΠ 175 δισ., το συνολικό της χρέος, δημόσιο και ιδιωτικό, αγγίζει τα 600 δισ. και για να κρατηθεί όρθιο το ασφαλιστικό της σύστημα έχει απορροφήσει, παρά το μαχαίρι στις συντάξεις λόγω κρίσης, περισσότερα από 200 δισ. από τον προϋπολογισμό σε μια δεκαπενταετία, τότε έχουμε να κάνουμε με μια βραδυφλεγή βόμβα εκτός ελέγχου. 

Και το φιτίλι καίγεται όλο και πιο γρήγορα... 

 

Με λίγα λόγια, μαγικές συνταγές δεν φαίνεται να υπάρχουν έτσι όπως εξελίχθηκε μέσα στο πέρασμα των δεκαετιών το διαχρονικά κι από παντού ναρκοθετημένο έργο του ασφαλιστικού. 

 

Ένα πολυσύνθετο και πολύπλοκο θρίλερ για γερά πολιτικά νεύρα κι ακόμα πιο γερά... στομάχια νυν και μελλοντικών συνταξιούχων, αφού την πληρώνουν και όσοι δεν έφταιξαν σε κάτι. 

 

Είθισται, άλλωστε, σε ακραίες καταστάσεις μαζί με τα ξερά να καίγονται και τα χλωρά. Και το ασφαλιστικό είναι... σκέτη λάβα.

 

 

 

ΠΗΓΗ. topontiki.gr