ΔΕΥΤΕΡΑ 17-3-2014
Του Πέτρο Κατσάκου
Χτίστηκαν το 1935 για τους πρόσφυγες της Μ. Ασίας και σήμερα κάποια από αυτά φιλοξενούν μια νέα γενιά προσφύγων.
Τα Προσφυγικά της Αλεξάνδρας, το ιστορικό συγκρότημα κατοικιών που οικοδομήθηκε τη δεκαετία του 1930 για να στεγάσει του πρόσφυγες της Μικρασιατικής Καταστροφής, βρίσκεται πλέον στα νύχια του ΤΑΙΠΕΔ.
Σ' αυτά τα κτίσματα μπόρεσαν να στεγάσουν τις λύπες και τις χαρές τους 228 οικογένειες προσφύγων, πληρώνοντας 80.000 δραχμές, της εποχής εκείνης, για το παραχωρητήριο.
Μία απ' αυτές τις οικογένειες ήταν και η οικογένεια του αρχιτέκτονα Δημήτρη Ευταξιόπουλου.
Σύμφωνα με τον Δ. Ευταξιόπουλο, το πραγματικό κακό ήρθε το 1999, όταν επί υπουργίας Οικονομικών του Γιάννου Παπαντωνίου αποφασίστηκε το γκρέμισμα των Προσφυγικών και η αντικατάστασή τους από πάρκο αναψυχής.
«Ο Παπαντωνίου έδρασε κατά παραγγελία της Κτηματικής Εταιρείας του Δημοσίου. Έγινε χαμός, συνελεύσεις επί συνελεύσεων, για το πώς πρέπει να αντιδράσουμε.
Στο μεταξύ η ΚΕΔ πρότεινε σε ιδιοκτήτες να εξαγοράσει το διαμέρισμά τους έναντι 50.000 ευρώ - το μισό της τιμής που ίσχυε στην αγορά.
Πολλοί άρχισαν τότε να πουλάνε τα σπίτια τους. Στη συνέχεια η ΚΕΔ άρχισε τους εκβιασμούς για αναγκαστικές απαλλοτριώσεις σε πολύ χαμηλότερη τιμή.
Τελικά μετά από τρία χρόνια είχαν πουληθεί τα 140 από τα 228 διαμερίσματα. Ενεργοποίησαν και το ΦΕΚ του 1967, της χούντας, σύμφωνα με το οποίο οι τέσσερις από τις οκτώ πολυκατοικίες, θα γκρεμίζονταν για τη διαμόρφωση χώρου πρασίνου για το Δικαστικό Μέγαρο, που επρόκειτο να χτιστεί στη θέση των φυλακών Αβέρωφ» επισημαίνει.
Στη συνέχεια υπογραμμίζει ότι ήρθε η ένταξη της περιοχής στα ολυμπιακά έργα με τη Λεωφόρο Αλεξάνδρας να αναδεικνύεται σε ολυμπιακό άξονα.
«Τότε ήταν που το Κεντρικό Συμβούλιο Νεωτέρων Μνημείων αποφάσισε να διατηρηθούν οι δύο και να γκρεμιστούν οι υπόλοιπες έξι πολυκατοικίες, ως δήθεν 'επικίνδυνα κτίσματα', όταν ήταν γνωστό πόσος κόσμος ήρθε να μείνει εδώ με τους σεισμούς και πόσο γερά είναι αυτά τα κτήρια» λέει και προσθέτει:
«Έπρεπε να περιμένουμε μέχρις ότου, το 2008, το Συμβούλιο συνεδριάσει και, με 15 ψήφους υπέρ και μία κατά, τις χαρακτηρίσει όλες διατηρητέες και η απόφαση να επισημοποιηθεί με την υπογραφή του τότε υπουργού Πολιτισμού Αντώνη Σαμαρά» επισημαίνει.
Μετά και τις αναγκαστικές απαλλοτριώσεις, μόνο 50 από τους αρχικούς ιδιοκτήτες έχουν μείνει στα Προσφυγικά. Τα υπόλοιπα έχουν «καταληφθεί» από μετανάστες, πρόσφυγες, άστεγους, αντεξουσιαστές, ανθρώπους με ψυχολογικά προβλήματα, ενώ δεν λείπουν και οι περιπτώσεις τοξικομανών που βρίσκουν προσωρινό καταφύγιο σε κάποια από τα ερημωμένα διαμερίσματα.
Περπατώντας ανάμεσα στα Προσφυγικά της Αλεξάνδρας γίνεσαι μάρτυρας μιας εξόφθαλμης εγκατάλειψης. Η άσφαλτος στους δρόμους έχει δώσει τη θέση της στο χώμα και τα λασπόνερα. Τα εκατοντάδες αυτοκίνητα και μηχανάκια των εργαζομένων και των επισκεπτών του νοσοκομείου του Άγιου Σάββα και της γειτονικής ΓΑΔΑ δίνουν την εικόνα ενός πάρκινγκ.
Πόρτες κλειστές παντού και παράθυρα σφραγισμένα.
Μοναδικό ίχνος ζωής κάποιες απλωμένες μπουγάδες στα μπαλκόνια και μια παρέα παιδιών που παίζουν στις λάσπες. Δεν μιλούν ελληνικά και δεν καταλαβαίνουν τη γλώσσα.
Μια πόρτα ανοίγει και ένας νεαρός άντρας ρωτά με σπαστά ελληνικά τι συμβαίνει.
Δεν θέλει να αποκαλύψει το όνομά του. Το μόνο που λέει είναι πως έχει έρθει από το Ιράν και τα 55 τετραγωνικά τα μοιράζεται για 150 ευρώ τον μήνα με έξι ακόμη ομοεθνείς του. «Σε αυτό το ποσόν έχουν πέσει τα ενοίκια τώρα με την κρίση, ενώ στο παρελθόν η τιμή ήταν διπλάσια» λέει ο Δημήτρης Ευταξιόπουλος, που εδώ και χρόνια συνυπογράφει την πρόταση για ανάπλαση των Προσφυγικών:
«Δύο πολυκατοικίες θα μπορούσαν να γίνουν χώρος κατοικίας, 1-2 ξενώνας για τους συγγενείς των ασθενών του Αγίου Σάββα, 1-2 φοιτητική εστία, μία πολυκατοικία Μουσείο Μικρασιατικής Μνήμης και η 8η γραφεία ΜΚΟ.
Τα δέκα στρέμματα ελεύθερου χώρου, που τώρα λειτουργούν ως χώρος πάρκινγκ, θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν ως χώρος αναψυχής, με πράσινο, παγκάκια και παιδική χαρά» υποστηρίζει ακόμα και σήμερα που τα Προσφυγικά μπαίνουν στο στόχαστρο ιδιωτικών συμφερόντων.
Τα Προσφυγικά της Λ. Αλεξάνδρας εκτείνονται σε 14,5 στρέμματα, αποτελούμενα από οκτώ πολυκατοικίες με 228 διαμερίσματα, 50 τ.μ. το καθένα. Από αυτά, τα 40 ανήκουν στο ΥΠΕΚΑ, τα 51 σε ιδιοκτήτες και τα υπόλοιπα 137 στο Δημόσιο.
Η είδηση για τη μεταβίβασή τους από το Δημόσιο στο ΤΑΙΠΕΔ με σκοπό την αξιοποίησή του προκαλεί εύλογες απορίες.
«Δεν μπορώ να καταλάβω τι κρύβεται πίσω από αυτή την κίνηση» αναρωτιέται ο Δ. Ευταξιόπουλος και εξηγεί πως «αν δεν είχαν χαρακτηριστεί διατηρητέα τα κτήρια, κάποιος επενδυτής θα μπορούσε να χτίσει σε αυτό το τεράστιο οικόπεδο περίπου 52.000 τ.μ.».
Τα σχέδια του ΤΑΙΠΕΔ δεν έχουν πάρει ακόμη συγκεκριμένη μορφή, με τη διοίκηση του Ταμείου να διαρρέει πως θα «εξετάσει όλα τα εναλλακτικά σενάρια για την αξιοποίησή τους».
Ωστόσο οι πρώτες σκέψεις του Δ. Ευταξιόπουλου πάνε στο... πονηρό, καθώς, όπως λέει, «μόνο αν έχουν κάποιο κρυφό σχέδιο αποχαρακτηρισμού των κτισμάτων με σκοπό να τα κάνουν δώρο σε κάποιον εργολάβο - επενδυτή».
Σύμφωνα με το Αρχείο Νεωτέρων Μνημείων του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών (ΕΙΕ), οι πολυκατοικίες χτίστηκαν την περίοδο 1933-1935. Οι πρώτες τέσσερις πολυκατοικίες κοντά στην Αλεξάνδρας σχεδιάστηκαν από τον Δημήτριο Κυριακό και οι υπόλοιπες τέσσερις από τον Κίμωνα Λάσκαρι.
Την αντίθεσή της με τη μεταβίβαση των πολυκατοικιών στο ΤΑΙΠΕΔ εξέφρασε και η Ομοσπονδία Προσφυγικών Σωματείων Ελλάδος (ΟΠΣΕ) χαρακτηρίζοντας την κίνηση αυτή απαράδεκτη και προσβλητική εις βάρος του προσφυγικού στοιχείου.
ΠΗΓΗ. avgi
Του Πέτρο Κατσάκου
Χτίστηκαν το 1935 για τους πρόσφυγες της Μ. Ασίας και σήμερα κάποια από αυτά φιλοξενούν μια νέα γενιά προσφύγων.
Τα Προσφυγικά της Αλεξάνδρας, το ιστορικό συγκρότημα κατοικιών που οικοδομήθηκε τη δεκαετία του 1930 για να στεγάσει του πρόσφυγες της Μικρασιατικής Καταστροφής, βρίσκεται πλέον στα νύχια του ΤΑΙΠΕΔ.
Σ' αυτά τα κτίσματα μπόρεσαν να στεγάσουν τις λύπες και τις χαρές τους 228 οικογένειες προσφύγων, πληρώνοντας 80.000 δραχμές, της εποχής εκείνης, για το παραχωρητήριο.
Μία απ' αυτές τις οικογένειες ήταν και η οικογένεια του αρχιτέκτονα Δημήτρη Ευταξιόπουλου.
Σύμφωνα με τον Δ. Ευταξιόπουλο, το πραγματικό κακό ήρθε το 1999, όταν επί υπουργίας Οικονομικών του Γιάννου Παπαντωνίου αποφασίστηκε το γκρέμισμα των Προσφυγικών και η αντικατάστασή τους από πάρκο αναψυχής.
«Ο Παπαντωνίου έδρασε κατά παραγγελία της Κτηματικής Εταιρείας του Δημοσίου. Έγινε χαμός, συνελεύσεις επί συνελεύσεων, για το πώς πρέπει να αντιδράσουμε.
Στο μεταξύ η ΚΕΔ πρότεινε σε ιδιοκτήτες να εξαγοράσει το διαμέρισμά τους έναντι 50.000 ευρώ - το μισό της τιμής που ίσχυε στην αγορά.
Πολλοί άρχισαν τότε να πουλάνε τα σπίτια τους. Στη συνέχεια η ΚΕΔ άρχισε τους εκβιασμούς για αναγκαστικές απαλλοτριώσεις σε πολύ χαμηλότερη τιμή.
Τελικά μετά από τρία χρόνια είχαν πουληθεί τα 140 από τα 228 διαμερίσματα. Ενεργοποίησαν και το ΦΕΚ του 1967, της χούντας, σύμφωνα με το οποίο οι τέσσερις από τις οκτώ πολυκατοικίες, θα γκρεμίζονταν για τη διαμόρφωση χώρου πρασίνου για το Δικαστικό Μέγαρο, που επρόκειτο να χτιστεί στη θέση των φυλακών Αβέρωφ» επισημαίνει.
Στη συνέχεια υπογραμμίζει ότι ήρθε η ένταξη της περιοχής στα ολυμπιακά έργα με τη Λεωφόρο Αλεξάνδρας να αναδεικνύεται σε ολυμπιακό άξονα.
«Τότε ήταν που το Κεντρικό Συμβούλιο Νεωτέρων Μνημείων αποφάσισε να διατηρηθούν οι δύο και να γκρεμιστούν οι υπόλοιπες έξι πολυκατοικίες, ως δήθεν 'επικίνδυνα κτίσματα', όταν ήταν γνωστό πόσος κόσμος ήρθε να μείνει εδώ με τους σεισμούς και πόσο γερά είναι αυτά τα κτήρια» λέει και προσθέτει:
«Έπρεπε να περιμένουμε μέχρις ότου, το 2008, το Συμβούλιο συνεδριάσει και, με 15 ψήφους υπέρ και μία κατά, τις χαρακτηρίσει όλες διατηρητέες και η απόφαση να επισημοποιηθεί με την υπογραφή του τότε υπουργού Πολιτισμού Αντώνη Σαμαρά» επισημαίνει.
Μετά και τις αναγκαστικές απαλλοτριώσεις, μόνο 50 από τους αρχικούς ιδιοκτήτες έχουν μείνει στα Προσφυγικά. Τα υπόλοιπα έχουν «καταληφθεί» από μετανάστες, πρόσφυγες, άστεγους, αντεξουσιαστές, ανθρώπους με ψυχολογικά προβλήματα, ενώ δεν λείπουν και οι περιπτώσεις τοξικομανών που βρίσκουν προσωρινό καταφύγιο σε κάποια από τα ερημωμένα διαμερίσματα.
Περπατώντας ανάμεσα στα Προσφυγικά της Αλεξάνδρας γίνεσαι μάρτυρας μιας εξόφθαλμης εγκατάλειψης. Η άσφαλτος στους δρόμους έχει δώσει τη θέση της στο χώμα και τα λασπόνερα. Τα εκατοντάδες αυτοκίνητα και μηχανάκια των εργαζομένων και των επισκεπτών του νοσοκομείου του Άγιου Σάββα και της γειτονικής ΓΑΔΑ δίνουν την εικόνα ενός πάρκινγκ.
Πόρτες κλειστές παντού και παράθυρα σφραγισμένα.
Μοναδικό ίχνος ζωής κάποιες απλωμένες μπουγάδες στα μπαλκόνια και μια παρέα παιδιών που παίζουν στις λάσπες. Δεν μιλούν ελληνικά και δεν καταλαβαίνουν τη γλώσσα.
Μια πόρτα ανοίγει και ένας νεαρός άντρας ρωτά με σπαστά ελληνικά τι συμβαίνει.
Δεν θέλει να αποκαλύψει το όνομά του. Το μόνο που λέει είναι πως έχει έρθει από το Ιράν και τα 55 τετραγωνικά τα μοιράζεται για 150 ευρώ τον μήνα με έξι ακόμη ομοεθνείς του. «Σε αυτό το ποσόν έχουν πέσει τα ενοίκια τώρα με την κρίση, ενώ στο παρελθόν η τιμή ήταν διπλάσια» λέει ο Δημήτρης Ευταξιόπουλος, που εδώ και χρόνια συνυπογράφει την πρόταση για ανάπλαση των Προσφυγικών:
«Δύο πολυκατοικίες θα μπορούσαν να γίνουν χώρος κατοικίας, 1-2 ξενώνας για τους συγγενείς των ασθενών του Αγίου Σάββα, 1-2 φοιτητική εστία, μία πολυκατοικία Μουσείο Μικρασιατικής Μνήμης και η 8η γραφεία ΜΚΟ.
Τα δέκα στρέμματα ελεύθερου χώρου, που τώρα λειτουργούν ως χώρος πάρκινγκ, θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν ως χώρος αναψυχής, με πράσινο, παγκάκια και παιδική χαρά» υποστηρίζει ακόμα και σήμερα που τα Προσφυγικά μπαίνουν στο στόχαστρο ιδιωτικών συμφερόντων.
Τα Προσφυγικά της Λ. Αλεξάνδρας εκτείνονται σε 14,5 στρέμματα, αποτελούμενα από οκτώ πολυκατοικίες με 228 διαμερίσματα, 50 τ.μ. το καθένα. Από αυτά, τα 40 ανήκουν στο ΥΠΕΚΑ, τα 51 σε ιδιοκτήτες και τα υπόλοιπα 137 στο Δημόσιο.
Η είδηση για τη μεταβίβασή τους από το Δημόσιο στο ΤΑΙΠΕΔ με σκοπό την αξιοποίησή του προκαλεί εύλογες απορίες.
«Δεν μπορώ να καταλάβω τι κρύβεται πίσω από αυτή την κίνηση» αναρωτιέται ο Δ. Ευταξιόπουλος και εξηγεί πως «αν δεν είχαν χαρακτηριστεί διατηρητέα τα κτήρια, κάποιος επενδυτής θα μπορούσε να χτίσει σε αυτό το τεράστιο οικόπεδο περίπου 52.000 τ.μ.».
Τα σχέδια του ΤΑΙΠΕΔ δεν έχουν πάρει ακόμη συγκεκριμένη μορφή, με τη διοίκηση του Ταμείου να διαρρέει πως θα «εξετάσει όλα τα εναλλακτικά σενάρια για την αξιοποίησή τους».
Ωστόσο οι πρώτες σκέψεις του Δ. Ευταξιόπουλου πάνε στο... πονηρό, καθώς, όπως λέει, «μόνο αν έχουν κάποιο κρυφό σχέδιο αποχαρακτηρισμού των κτισμάτων με σκοπό να τα κάνουν δώρο σε κάποιον εργολάβο - επενδυτή».
Σύμφωνα με το Αρχείο Νεωτέρων Μνημείων του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών (ΕΙΕ), οι πολυκατοικίες χτίστηκαν την περίοδο 1933-1935. Οι πρώτες τέσσερις πολυκατοικίες κοντά στην Αλεξάνδρας σχεδιάστηκαν από τον Δημήτριο Κυριακό και οι υπόλοιπες τέσσερις από τον Κίμωνα Λάσκαρι.
Την αντίθεσή της με τη μεταβίβαση των πολυκατοικιών στο ΤΑΙΠΕΔ εξέφρασε και η Ομοσπονδία Προσφυγικών Σωματείων Ελλάδος (ΟΠΣΕ) χαρακτηρίζοντας την κίνηση αυτή απαράδεκτη και προσβλητική εις βάρος του προσφυγικού στοιχείου.
ΠΗΓΗ. avgi
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου