Τι είναι το Permafrost (μόνιμα παγωμένο υπέδαφος);

Permafrost ονομάζεται το φαινόμενο του μόνιμα παγωμένου υπεδάφους, όπου χώμα, βράχος, οργανικό υλικό παραμένουν στους 0 °C (ή σε χαμηλότερες θερμοκρασίες) για τουλάχιστον δύο χρόνια. 
Το permafrost αποτελεί  ένα σημαντικό μέρος της χερσαίας κρυόσφαιρας.

Στο Βόρειο Ημισφαίριο, οι περιοχές του εδάφους στις οποίες εμφανίζεται το φαινόμενο καταλαμβάνουν περίπου το 25%  (δηλαδή περί τα 23 εκατομμύρια τετραγωνικά χιλιόμετρα). Το πάχος του permafrost κυμαίνεται από λιγότερο από ένα μέτρο έως και περισσότερο από 1500 μέτρα.

Το μεγαλύτερο μέρος του υφιστάμενου σήμερα μόνιμα παγωμένου υπεδάφους σχηματίστηκε κατά τη διάρκεια των ψυχρών παγετώνων περιόδων και συνεχίστηκε μέσα από θερμότερες μεσοπαγετώδεις περιόδους, συμπεριλαμβανομένου του Ολόκαινο (Holocene) – της γεωλογικής εποχής που ξεκίνησε περίπου 11.700 χρόνια πριν. 

Κάποια σχετικώς ρηχά permafrost (30 έως 70 μέτρα) σχηματίστηκαν κατά τη διάρκεια του δεύτερου μέρους του Ολόκαινου (τα τελευταία 6.000 χρόνια) και μερικά κατά τη διάρκεια της μικρής εποχής των παγετώνων (από 400.000 έως 150.000 χρόνια πριν).

To φαινόμενο του permafrost μπορεί να συμβεί είτε επί ξηράς (επίγειο παγωμένο νερό) είτε στον βυθό της θάλασσας (υποθαλάσσιο permafrost). 

Στην ξηρά, οι θερμοκρασίες κατά τη διάρκεια της ατμόσφαιρας είναι γενικά περίπου τους -5 °C. Το permafrost στα βουνά μεσαίου και χαμηλού γεωγραφικού πλάτους είναι ζεστό και η κατανομή του είναι στενά συνδεδεμένη με τα χαρακτηριστικά της επιφάνειας της γης.

 Το υποθαλάσσιο permafrost συμβαίνει κοντά στους 0 °C  και καλύπτει μεγάλες περιοχές της ηπειρωτικής υφαλοκρηπίδας της Αρκτικής – την εκτεταμένη περίμετρο κάθε ηπείρου και της παράκτιας πεδιάδας, η οποία ήταν μέρος της ηπείρου κατά τη διάρκεια των παγετώνων.

Δεδομένου ότι περιέχει πολύ άνθρακα, η απόψυξη του μόνιμα παγωμένου υπεδάφους συμβάλλει στην προσθήκη επιπλέον αερίων θερμοκηπίου διοξειδίου του άνθρακα (CO2) και μεθανίου (CH4) στην ατμόσφαιρα.

Οι περιοχές πέρμαφροστ (το μόνιμα παγωμένο έδαφος) του βορείου ημισφαιρίου κρύβουν μια πραγματικά δυσάρεστη έκπληξη:  Πολύ υδράργυρο 

Ερευνητές από την Αμερικανική Γεωλογική Έρευνα μελέτησαν δείγματα από την Αλάσκα και οι εκτιμήσεις τους δείχνουν ότι 793 εκατομμύρια κιλά υδραργύρου έχουν παγιδευτεί στο πέρμαφροστ του βόρειου ημισφαιρίου από την τελευταία εποχή των παγετώνων. 

Αυτό το εύρημα θα έχει σοβαρές παγκόσμιες συνέπειες εάν η θερμοκρασία στο παγωμένο έδαφος ανέβει, κάτι που ήδη έχει αρχίσει να συμβαίνει στην Αρκτική. Έως τώρα, το πέρμαφροστ που έλιωσε έχει αποκαλύψει μερικούς ευτυχώς αδρανείς ιούς ηλικίας δέκα χιλιάδων ετών που θα μπορούσαν να ξυπνήσουν και να έχουν ολέθριες συνέπειες. 

Η αποψίλωση των δασών έχει προκαλέσει ήδη μεγάλη ζημιά στο παγωμένο έδαφος στη Σιβηρία, το οποίο με τη σειρά του προκάλεσε την κατάρρευση του εδάφους και δημιουργία μεγάλων κρατήρων. 

Ο υδράργυρος είναι ακόμη ένας λόγος ανησυχίας καθώς αν αρχίσουν να απελευθερώνονται οι ποσότητες αυτές, θα επηρεαστούν τα οικοσυστήματα σε όλο τον κόσμο. 

«Δεν θα υπήρχε κανένα περιβαλλοντικό πρόβλημα αν όλα παρέμειναν παγωμένα, αλλά γνωρίζουμε ότι η Γη θερμαίνεται», δήλωσε ο επικεφαλής συγγραφέας Paul Schuster, επιστήμονας στην Αμερικανική Γεωλογική Έρευνα. 

Ο φυσικός υδράργυρος εισέρχεται στο παγωμένο περιβάλλον από την ατμόσφαιρα. Ως μέρος του κύκλου υδραργύρου, οι ατμοί ατμοσφαιρικού υδραργύρου συνδέονται με οργανικό υλικό στο έδαφος, το οποίο στη συνέχεια θάβεται με ιζήματα. 

Με την πάροδο του χρόνου, καταψύχεται στο παγωμένο νερό. Εάν μια μεγάλη ποσότητα καταφέρει να φτάσει στην επιφάνεια ή σε υδάτινους πόρους αυτό θα μπορούσε να έχει σοβαρές συνέπειες. 

Ο ανόργανος υδράργυρος μπορεί να μετασχηματιστεί από τα μικρόβια σε μεθυλυδράργυρο, μια ισχυρή νευροτοξίνη. 

Έχουν καταγραφεί περιπτώσεις δηλητηρίασης με μεθυλυδράργυρο στους ανθρώπους μετά την κατανάλωση ψαριών από νερό που έχει μολυνθεί και μπορεί να προκαλέσει βλάβη στο κεντρικό νευρικό σύστημα. 

Τα στοιχεία για τη μελέτη αυτή είναι πολύ σημαντικά και ανησυχητικά για την ανθρώπινη υγεία καθώς οι επιπτώσεις θα είναι τεράστιες στην τροφική αλυσίδα και αν ο υδράργυρος εισέλθει στην ατμόσφαιρα, μπορεί να ταξιδέψει σε όλο τον κόσμο.

Οι περιοχές πέρμαφροστ (το μόνιμα παγωμένο έδαφος) του βορείου ημισφαιρίου κρύβουν μια πραγματικά δυσάρεστη έκπληξη Πηγή: www.lifo.gr

ΠΗΓΗ. 1. polarpedia.eu
              2. lifo.gr  


ΒΙΝΤΕΟ.