ΜΟΥΣΙΚΕΣ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ - “Sodade”

Τί σημαίνει  sodade;

  

Η έννοια του πορτογαλικού όρου saudade είναι αρκετά περίπλοκη, ώστε είναι είναι δύσκολο να μεταφραστεί. 

Γενικά σημαίνει νοσταλγία, πόθο, λύπη και μετάνοια. Η έκφραση της "sodade" αντλεί στοιχεία από τη παραδοσιακή μουσική του Πράσινου Ακρωτηρίου.

Το Sodade, είναι ένα τραγούδι που όσες φορές και να το ακούσεις δύσκολα το βαριέσαι…

 Η μουσική είναι των Amandio Cabral και Luis Morais, και η ερμηνεία της Σεζάρια Έβορα *

*Η Σεζάρια Έβορα (Cesária Évora) (27 Αυγούστου 1941 - 17 Δεκεμβρίου 2011) ήταν διεθνώς αναγνωρισμένη τραγουδίστρια από το Πράσινο Ακρωτήριο. 

Είχε το προσωνύμιο «ξυπόλητη ντίβα» εξαιτίας της προτίμησής της στο να τραγουδά χωρίς να φορά τα παπούτσια της. Το είδος της μουσικής που υπηρετούσε ονομάζεται «μόρνα».

Γεννήθηκε στην πόλη Μιντέλο του νησιού Σάο Βισέντε, στο Πράσινο Ακρωτήριο, στις 27 Αυγούστου του 1941. 

Σε ηλικία 7 ετών έμεινε ορφανή από πατέρα. Μετά το θάνατό του, η μητέρα της αγωνίστηκε να την μεγαλώσει με τα πενιχρά της εισοδήματα που εξασφάλιζε από την εργασία της ως μαγείρισσα. Τελικά, την οδήγησε σε ορφανοτροφείο και στη χορωδία του ιδρύματος εκείνου η μικρή Σεζάρια έμαθε να τραγουδά.

Η Έβορα συνάντησε όταν ήταν 16 ετών έναν ναυτικό από το Πράσινο Ακρωτήριο, ο οποίος της δίδαξε τα παραδοσιακά μουσικά στιλ των coladeiras και mornas. 

Τα τελευταία αποτελούν τραγούδια της λύπης, της μελαγχολίας και της νοσταλγίας. 

Η Σεζάρια ξεκίνησε να τραγουδά σε τοπικά μπαρ και ξενοδοχεία. 

Με τη βοήθεια τοπικών μουσικών, θα επεδείκνυε τις ικανότητές της και αργότερα θα ανακηρυσσόταν «Βασίλισσα των Μόρνας» από τους θαυμαστές της. Την εποχή εκείνη ήταν διάσημη στο νησί της, σχετικά άγνωστη όμως διεθνώς.

Η ξυπόλητη τραγουδίστρια παρέμεινε διάσημη, χωρίς όμως να έχει και επιτυχία στα οικονομικά. Η δυσχερής οικονομική και πολιτική κατάσταση στη νησιωτική της χώρα, σε συνδυασμό με τα προσωπικά και οικονομικά της προβλήματα, την οδήγησαν στην απόφαση να σταματήσει το τραγούδι, ώστε να υποστηρίξει οικονομικά την οικογένειά της. 

Επί δέκα χρόνια δεν τραγούδησε και η ίδια τα περιγράφει ως «σκοτεινά χρόνια». Την ίδια περίοδο πάλεψε με τον αλκοολισμό.

Έπειτα από ενθάρρυνση ενός εξόριστου μουσικού και προστάτη των τεχνών από το Πράσινο Ακρωτήριο, ο οποίος ζούσε στην Πορτογαλία, η Έβορα ξανάρχισε να τραγουδά. 

Ο άνθρωπος αυτός ήταν ο Μπάνα, ο οποίος προσκάλεσε τη Σεζάρια να τραγουδήσει σε συναυλίες σε πορτογαλικό έδαφος, με τη χρηματοδότηση μιας τοπικής οργάνωσης γυναικών.

Ο Ζοζέ ντα Σίλβα, ένας Γάλλος με καταγωγή από το Πράσινο Ακρωτήριο την έπεισε να μεταβεί στο Παρίσι, όπου ηχογράφησε το άλμπουμ La Diva Aux Pieds Nus (Η Ξυπόλητη Ντίβα) το 1988.

ΒΙΝΤΕΟ.

Το τραγούδι "Sodade" ήταν η πρώτη της διεθνής επιτυχία και η πρώτη της επιτυχία στη Γαλλία που δεν ήταν στα γαλλικά. Αυτό σηματοδότησε την απαρχή της παγκόσμιας φήμης για την τραγουδίστρια από την Αφρική. 

Ο πορτογαλικός όρος saudade έχει περίπλοκη σημασία, που είναι δύσκολο να μεταφραστεί. Σημαίνει γενικά νοσταλγία, πόθο, προδομένες αγάπες, λύπη, καημό και μετάνοια. 

Όλα αυτά μαζί. Η έκφραση της "sodade" αποτελεί εσωτερικό στοιχείο στη μουσική του Πράσινου Ακρωτηρίου. 

Το άλμπουμ εκείνο επαινέθηκε από τους κριτικούς και με αυτό ξεκίνησε την καριέρα της, συνεχίζοντας με το άλμπουμ του 1992, Miss Perfumado, το οποίο σημείωσε ακόμα μεγαλύτερη επιτυχία. Έτσι, η τραγουδίστρια έγινε διεθνές αστέρι σε ηλικία 47 ετών.

Το Μάρτιο του 2003 η Ελευθερία Αρβανιτάκη θα ηχογραφήσει στο Vox μαζί με τη Cesaria μια μικτή εκδοχή του τραγουδιού “Sodade”. 

Η μουσική είναι των Amandio Cabral και Luis Morais, ενώ οι στίχοι των Amandio Cabral και Μιχάλη Γκανά.

Η Σεζάρια Έβορα έφυγε από τη ζωή στις 17 Δεκεμβρίου 2011.

ΒΙΝΤΕΟ.

ΣΤΙΧΟΙ.

Quem mostra’ bo

ess caminho longe

quem mostra’ bo

ess caminho longe

ess caminho

pa sao tome

Sodade, sodade, sodade

dess nha terra sao nicolau

Si bo ‘screve’ me

‘m ta screve be

si bo ‘squece be

Ate dia

qui bo volte

Sodade, sodade, sodade

dess nha terra sao nicolau

Κοίτα τ’ αστέρι που κοιτώ

στα μάτια σου να κοιταχτώ

που έχω χρόνια να τα φιλήσω

Το βλέμμα σου το καστανό

το δάκρυ σου το γαλανό

πάλι να πιω και να μεθύσω

Sodade, sodade, sodade

που θα πει σε θυμάμαι

Sodade, sodade, sodade

μονάχη μου κοιμάμαι

Μη μ’ αγαπάς για μια ζωή

ξέρω κανένας δεν μπορεί

εύκολα φως μου να το κάνει

να μ’ αγαπάς και να με θες

για δεκατέσσερις ζωές

και πάλι εμένα δε μου φτάνει

ΠΗΓΗ. 1.  kanali6.com.cy

              2.  klik.gr