Ο Νείλος, που διατρέχει 11 χώρες για 6.853 χιλιόμετρα, αποτελεί μια πηγή ζωής για σχεδόν μισό δισεκατομμύριο ανθρώπους. Αλλά ο ίδιος ο ποταμός υπήρξε πηγή εντάσεων, ακόμη και συγκρούσεων, σε χώρες και εδάφη που βρίσκονται κατά μήκος του, ενώ εδώ και χρόνια υπάρχουν φήμες για «πιθανό πόλεμο για τον Νείλο».
Παρ᾽ όλο που μέχρι σήμερα δεν έχει εκδηλωθεί κάποια μη αναστρέψιμη ένταση, οι ειδικοί λένε ότι, λόγω των αυξανόμενων αλλαγών στο κλίμα, πρέπει σύντομα να επιτευχθεί μια κοινή συμφωνία για την ανακατανομή του νερού.
«Αυτή τη στιγμή δεν νομίζω ότι υπάρχει συγκεκριμένος και επικείμενος κίνδυνος σύγκρουσης μεταξύ της Αιγύπτου, του Σουδάν και της Αιθιοπίας, δεδομένων των εσωτερικών δυσκολιών και της ασταθούς κοντινής περιοχής [Λιβύης] της Αιγύπτου, της πρόσφατης απόσχισης που υπέστη το Σουδάν και της ειρηνευτικής συμφωνίας που επιτεύχθηκε από την Αιθιοπία με την Ερυθραία» δήλωσε στο InterPress Service, ο Μαουρίσιο Σιμόντλι αντιπρόεδρος του Διεθνούς Ινστιτούτου Ερευνών Archivio Disarmo.
«Ωστόσο είναι βέβαιο ότι εάν δεν επιτευχθεί κοινή συμφωνία για την ανακατανομή του νερού σε μια κατάσταση αυξανόμενων κλιματικών αλλαγών, οι περιοχές αυτές παραμένουν σε μεγάλο κίνδυνο» ανέφερε.
Ολες οι πόλεις που βρίσκονται κατά μήκος του ποταμού οφείλουν την ύπαρξή τους αποκλειστικά στα νερά του. Για την Αίγυπτο αυτό ισχύει ιδιαίτερα: εάν ο Νείλος δεν ήταν εκεί, θα ήταν απλώς ένα τμήμα της ερήμου της Σαχάρας. Η Αίγυπτος προσπάθησε να έχει την κυριότητα του ποταμού εδώ και αιώνες, επιδιώκοντας να εξασφαλίσει τον αποκλειστικό του έλεγχο.
Ομως σήμερα οι ανάντη χώρες αμφισβητούν αυτή την κυριαρχία, πιέζοντας ώστε να μπορούν να χρησιμοποιούν μεγαλύτερο μέρος των υδάτων. Η Αίγυπτος και το Σουδάν εξακολουθούν να θεωρούν δύο συμβάσεις από το 1929 και το 1959 τεχνικά δεσμευτικές, ενώ τα αφρικανικά ανάντη έθνη -μετά την ανεξαρτησία τους- άρχισαν να αμφισβητούν τις συμφωνίες αυτές, που υπογράφτηκαν όταν βρίσκονταν υπό αποικιακή κυριαρχία.
Η συνθήκη του 1959 κατανέμει το 75% των υδάτων του ποταμού στην Αίγυπτο, αφήνοντας το υπόλοιπο στο Σουδάν.
Η Αίγυπτος πάντα δικαιολογούσε αυτή την ηγεμονική θέση, καθώς είναι μια άγονη χώρα που δεν θα μπορούσε να επιβιώσει χωρίς τα ύδατα του Νείλου, ενώ στις ανάντη χώρες έχουν αρκετές βροχοπτώσεις για τη γεωργία χωρίς να καταφεύγουν στην άρδευση.
Η συνεργασία μεταξύ των χωρών που μοιράζονται αυτό το ποτάμι είναι καθοριστικής σημασίας. Για παράδειγμα η Αιθιοπία θα μπορούσε να χρειαστεί περισσότερο νερό για να παράγει περισσότερη ηλεκτρική ενέργεια, η οποία με τη σειρά της θα μπορούσε να μειώσει την ποσότητα ροής προς το Κάιρο.
Πράγματι το «Μεγάλο Φράγμα για την Αναγέννηση της Αιθιοπίας», το οποίο βρίσκεται υπό κατασκευή από το 2011, θα είναι το μεγαλύτερο στην αφρικανική ήπειρο και θα μπορούσε να μειώσει την ποσότητα νερού που ρέει στην Αίγυπτο.
Το νερό δεν είναι το μοναδικό δώρο αυτού του ποταμού για την Αίγυπτο. Κάθε χρόνο οι βροχοπτώσεις στην Αιθιοπία αναγκάζουν τον Νείλο να πλημμυρίσει τις όχθες του στην Αίγυπτο.
Οταν η πλημμύρα του Νείλου υποχωρεί, η λάσπη -ένα ίζημα πλούσιο σε θρεπτικά συστατικά και μεταλλικά στοιχεία- παραμένει πίσω, λιπαίνοντας το χώμα και δημιουργώντας καλλιεργήσιμη γη. Η φυσική γονιμότητα είναι στην πραγματικότητα η μεγαλύτερη κληρονομιά του Νείλου για τους Αιγύπτιους.
Η Πρωτοβουλία της Λεκάνης του Νείλου (ΝΒΙ), η οποία επικυρώθηκε το 1999 με σκοπό να «φροντίσει και να χρησιμοποιήσει από κοινού το κοινό νερό του Νείλου και τους συναφείς πόρους», θα μπορούσε να αποτελέσει παράδειγμα για την επίλυση διαφορών, αλλά παραμένει υποβιβασμένη στις συζητήσεις για τη διαχείριση του νερού.
Θεσμικά η NBI δεν είναι επιτροπή. Είναι σε ένα «μεταβατικό στάδιο» αναμένοντας μια συμφωνία για τη χρήση νερού από τον Νείλο, οπότε δεν έχει νομική ισχύ .
Καθώς οι διαφορές δεν έχουν ακόμα επιλυθεί, η NBI έχει επικεντρωθεί σε τεχνικά, σχετικά απολιτικά πρότζεκτ. Αυτό καταλήγει να εξασθενεί τον οργανισμό από τότε που η Αίγυπτος θεωρεί ότι τα τεχνικά και πολιτικά κομμάτια είναι αδιαχώριστα.
Ως εκ τούτου το Κάιρο ανέστειλε τη συμμετοχή του στις περισσότερες δραστηριότητες της ΝΒΙ καταστρέφοντας στην πράξη το πολιτικό βάρος του οργανισμού.
Αυτό που είναι βέβαιο είναι ότι οι πέριξ του ποταμού τοπικοί πληθυσμοί επηρεάζονται πάντα από τις περιβαλλοντικές αλλαγές. Ο πληθυσμός της Νουβίας είναι μεταξύ αυτών.
Οι Νούβιοι, μια εθνική ομάδα που προέρχεται από τη νότια Αίγυπτο και το βόρειο Σουδάν, έχουν ζήσει χιλιάδες χρόνια κατά μήκος του Νείλου.
Το 1899, κατά την κατασκευή του Χαμηλού Φράγματος Ασουάν, αναγκάστηκαν να
μετεγκατασταθούν στη δυτική όχθη του Νείλου στο Ασουάν.
Κατά τη διάρκεια της κατασκευής του Υψηλού Φράγματος Ασουάν στη δεκαετία του 1960, περισσότεροι από 120.000 αναγκάστηκαν να μετακινηθούν για δεύτερη φορά ζώντας πλέον σε κακές συνθήκες.
Οι λόγοι για τους οποίους η Αίγυπτος αντιμετωπίζει τη λειψυδρία είναι πολυάριθμοι, αλλά η εκθετική αύξηση του πληθυσμού σίγουρα επιταχύνει την κρίσιμη κατάσταση.
Ο πληθυσμός της Αιγύπτου αναμένεται να αυξηθεί από τα σημερινά 97 εκατομμύρια σε 128 εκατομμύρια.
Αυτή η δημογραφική ανάπτυξη θα έχει σοβαρές επιπτώσεις, καθώς έρχεται σε μια εποχή πρωτοφανών προκλήσεων στο κλίμα, οι οποίες με τη σειρά τους έχουν ανησυχητικές επιπτώσεις όπως απώλεια των καλλιεργήσιμων γαιών, την αύξηση της στάθμης της θάλασσας και εξάντληση των λιγοστών υδάτινων πόρων.
ΠΗΓΗ. efsyn.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου