ΔΕΥΤΕΡΑ 14-7-2014
του Ιωάννη Κωνσταντόπουλου*
Η πολύ μεγάλη θρησκευτική μειονότητα των Αλεβηδών ή Αλεβιτών (και ιδιαίτερα αυτών που ανήκουν στο τάγμα των Μπεκτασήδων - Alevî-Bektaşi), ίσως να συνθέτει ακόμα και το 1/3 του συνολικού πληθυσμού της Τουρκίας!
Ο Αλεβισμός ή Αλεβιτισμός όπως αλλιώς ονομάζεται, έχει ορισμένες ομοιότητες με το Σιιτικό Ισλάμ, όμως θεωρείται ανεξάρτητη θρησκεία, της οποίας τους πιστούς, οι Τούρκοι Σουνίτες κατηγορούν ως ετερόδοξους, σχισματικούς και ανήθικους!
Όμως η ουσία σχετικά με την πραγματική θρησκευτική ταυτότητα των Αλεβιτών, είναι πως από πολλούς θεωρούνται απόγονοι των χριστιανών της Μικράς Ασίας.
Πιστεύεται ότι μεγάλο μέρος τους είναι εξισλαμισμένοι κατά το παρελθόν πληθυσμοί της Μικράς Ασίας, οι οποίοι αν και υποτάχθηκαν στον Τούρκο κατακτητή, προσπάθησαν να αντισταθούν στην πλήρη αφομοίωση, ασπαζόμενοι τον Αλεβισμό. Γενικά δεν θα ήταν υπερβολή να ειπωθεί πως απεχθάνονται το παραδοσιακό Ισλάμ.
Τεκμήριο αυτών των διαπιστώσεων είναι, ότι βασικά στοιχεία της πίστης των Αλεβιτών τους κάνουν να ξεχωρίζουν από τους υπόλοιπους Τούρκους Σουνίτες Μουσουλμάνους (ακόμα και από τον Σιιτισμό), εξομοιώνοντας τους περισσότερο με πιστούς του Ορθόδοξου δόγματος!
Μερικά τέτοια στοιχεία είναι:
1) οι ναοί τους δεν είναι τα τζαμιά, αλλά ονομάζονται τζεμ ή τζεμέβι και σαν τόποι προσευχής μοιάζουν με Ελληνορθόδοξες εκκλησίες,
2) η πίστη τους έχει Τριαδικό χαρακτήρα (Τριαδικός Θεός), κατά το Χριστιανικό πρότυπο και αποτελείται από τους: Αλλάχ/Θεό, Μωάμεθ/Προφήτη, Αλί/Χαλίφη,
3) τιμούν τους δώδεκα Ιμάμηδες που είναι μια αντιστοιχία των δώδεκα Αποστόλων,
4) στις θρησκευτικές τους λειτουργίες πίνουν κρασί και ρακί, ενώ περιλαμβάνεται μουσική και τραγούδι (όλα συνιστούν μέγα σκάνδαλο για κάθε Σουνίτη Ισλαμιστή),
5) αποδέχονται τον μοναχισμό και είναι οργανωμένοι σε μοναχικά τάγματα,
6) έχουν ένα τελετουργικό είδος μετάνοιας και εξομολόγησης που ονομάζεται ''Baş Okutma'',
7) οι γυναίκες δεν φορούν μαντίλα και είναι ισότιμες με το άλλο φύλο (όπως στον Χριστιανισμό και σε αντίθεση με το παραδοσιακό Ισλάμ),
8) πιστεύουν στον Αλλάχ, όμως δεν ερμηνεύουν το Κοράνι κατά γράμμα, αλλά αλληγορικά, 9) δεν πείθονται ότι μετά θάνατον τους περιμένουν τα ουρί του Παραδείσου ή η Κόλαση, 10) στους Οίκους Προσευχής τους συχνά απεικονίζουν σε εικόνες τον Αλί και άλλους αγίους, κάτι που επίσης συνιστά μεγάλο σκάνδαλο για το Σουνιτικό Ισλάμ, γιατί η πίστη στον Αλί (γαμπρός του Μωάμεθ, αλλά και διάδοχός του για τους Σιίτες), αποτελεί τη βασική διαφορά μεταξύ Σιιτών και Σουνιτών),
11) δεν είναι Σιίτες όπως οι Ιρανοί, αφού δεν τηρούν το Ναμάζ, την προσευχή που οι Σιίτες Ιρανοί πραγματοποιούν τρεις φορές την ημέρα (η αντίστοιχη Σουνιτική προσευχή πραγματοποιείται πέντε φόρες την ημέρα),
12) η πίστη τους πάντως έχει Σιιτικά στοιχεία (όπως έχει ήδη ειπωθεί), αλλά επίσης Σουνιτικά και... σαμανικά, με έντονες επιρροές από τον Σουφισμό, τον μυστικισμό αλλά και τον Χριστιανισμό (Ορθοδοξία),
13) πιστεύουν στην μονογαμία,
14) δεν προσκυνούν στη Μέκκα
15) δεν γιορτάζουν το Ραμαζάνι,
16) δεν έχουν ένα ενιαίο τελετουργικό, αλλά πολλά τα οποία είναι ελαφρώς διαφοροποιημένα, κτλ.
Αξίζει να σημειωθεί ότι οι Αλεβίτες είναι προοδευτικοί και φιλελεύθεροι άνθρωποι, καθώς διακατέχονται από ανατρεπτικές ιδέες (οντάς ανεκτικοί απέναντι στις άλλες θρησκείες) και μάλιστα αρκετοί από αυτούς ψηφίζουν αριστερά κόμματα.
Ειδικά την δεκαετία του '70, πολλοί Αλεβίτες υποστήριξαν σοσιαλιστικά και μαρξιστικά κόμματα, κάτι που εν μέρη εξηγεί και το κύμα βίας εις βάρος τους εκείνη την εποχή. Βία που κορυφώθηκε το 1978, στην πόλη Καχραμανμαράς της Νότιας Τουρκίας, όταν Γκρίζοι Λύκοι επιτέθηκαν σε αριστερούς Αλεβίτες αφήνοντας 700 νεκρούς!
Οι διακρίσεις σε βάρος τους ωστόσο είναι παλιές και βαθιές, αφού ανέκαθεν δεν είχαν ίσα πολιτικά, θρησκευτικά και ατομικά δικαιώματα σε σχέση με άλλους Τούρκους πολίτες. Άλλωστε, ακόμα και κατά το μακρινό παρελθόν, είχαν υποστεί σφαγές και διώξεις ουκ ολίγες φορές (πχ. οι σφαγές του σουλτάνου Σελήμ του Ά που το 1514 έσφαξε πολλές χιλιάδες Αλεβιτών ή την κατάργηση των δερβίσηδων το 1925 από τον Κεμάλ, κα.).
Επειδή αυτοί οι διαρκείς διωγμοί, γίνονταν πάντοτε εξαιτίας των θρησκευτικών τους πεποιθήσεων, οι Αλεβίτες φρόντιζαν να κρατούν κρυφή τη θρησκεία τους. Ας μην ξεχνάμε, ότι αν και σήμερα είναι η μεγαλύτερη θρησκευτική μειονότητα της χώρας, δεν αναγνωρίζονται από την Τουρκία.
Οι Αλεβίτες ζητούν από το επίσημο κράτος: να μην είναι υποχρεωτικό το μάθημα των (Σουνιτικών) θρησκευτικών για τα παιδιά τους, να καταργηθεί η Διεύθυνση Θρησκευτικών Υποθέσεων, να επιστρέψουν τα μοναστήρια των δερβίσηδων στον έλεγχό τους, να αναγνωριστούν τα τζεμ ως ναοί (αναγνωρίζονται μόνο ως χώροι λατρείας), να τερματιστούν οι πολιτικές θρησκευτικής αφομοίωσης, κτλ.
Δεν είναι τυχαίο ότι στις διαδηλώσεις που έλαβαν μέρος στο Gazi Park το καλοκαίρι του 2013, μεγάλο μέρος των διαδηλωτών αποτελούνταν από την θρησκευτική αυτή μειονότητα, που θεωρεί ότι βρίσκεται υπό διωγμό από την Ισλαμική κυβέρνηση του Τ. Ερντογάν.
Η συμμετοχή των Αλεβιτών στις διαδηλώσεις, που εξελίχθηκαν σε ένα είδος αντίδρασης εναντίον της κυβερνητικής πολιτικής εξισλαμισμού της Τουρκικής ζωής και κοινωνίας, ξεκίνησε από την συμβολική πράξη του Ερντογάν, να ονομάσει ''Sultan Yavuz Selim'' τη μελλοντική τρίτη γέφυρα που θα ενώνει τα Στενά του Βοσπόρου, τιμώντας έτσι τον Οθωμανό σουλτάνο (και σφαγέα των Αλεβιτών).
Σήμερα οι Αλεβίτες έχουν σχηματίσει μια νέα μεσαία τάξη (αν και παλαιότερα συνιστούσαν κατώτερες τάξεις της Τουρκικής κοινωνίας), όντας βασική συνιστώσα της σύγχρονης Τουρκικής Δημοκρατίας.
Είναι από τους σημαντικότερους εκφραστές του δυτικισμού και είναι οι κυριότεροι φορείς της ''Ελληνομανίας'' που εξαπλώνεται στην γειτονική μας χώρα.
Ακόμη είναι φιλικότατα διακείμενοι στην Ορθοδοξία, κάτι που φαίνεται από τα προσκυνήματά τους σε Ορθόδοξους ναούς, εικόνες κτλ. Δηλώνουν Κεμαλιστές, επειδή σαν βαθιά κοσμικοί που είναι, αντιπαθούν το Σουνιτικό Ισλάμ, αλλά και επειδή οι (Σουνίτες) Τούρκοι τους εχθρεύονται.
Μπορεί λοιπόν να ειπωθεί με ασφάλεια, πως το ζήτημα των Αλεβιτών μαζί με το Κουρδικό, είναι τα δυο μεγαλύτερα προβλήματα της σύγχρονης Τουρκικής ταυτότητας, ενώ φανερώνει πως η εμφάνιση και επικράτηση του Ισλάμ στην Μικρά Ασία έχει γίνει επάνω σε ένα Ελληνορθόδοξο Χριστιανικό (Βυζαντινό) υπόβαθρο.
ΠΗΓΕΣ:
1) Δημήτρης Κιτσίκης, Η Σημασία του Μπεκτασισμού-Αλεβισμού για τον Ελληνισμό (Εκδόσεις Εκάτη, 2006).
2) Φοίβος Οικονομίδης, Κούρδοι, αλεβίτες και ισλαμική δημοκρατία, Ελευθεροτυπία (21 Ιουνίου 2013).
3) Τάνια Μποζανίνου, Αλεβίτες, οι άγνωστοι ''συγγενείς'' μας, Το Βήμα (23 Ιανουαρίου 2011).
4) Νίκος Χειλαδάκης, Οι Αλεβήτες πιο κοντά στην Ορθοδοξία παρά στο Ισλάμ, DefenceNet (20 Ιουλίου 2013).
* Διεθνολόγος, Νομικός, συνεργάτης του ΕΛ.Κ.Ε.Δ.Α
ΠΗΓΗ. elkeda
του Ιωάννη Κωνσταντόπουλου*
Η πολύ μεγάλη θρησκευτική μειονότητα των Αλεβηδών ή Αλεβιτών (και ιδιαίτερα αυτών που ανήκουν στο τάγμα των Μπεκτασήδων - Alevî-Bektaşi), ίσως να συνθέτει ακόμα και το 1/3 του συνολικού πληθυσμού της Τουρκίας!
Ο Αλεβισμός ή Αλεβιτισμός όπως αλλιώς ονομάζεται, έχει ορισμένες ομοιότητες με το Σιιτικό Ισλάμ, όμως θεωρείται ανεξάρτητη θρησκεία, της οποίας τους πιστούς, οι Τούρκοι Σουνίτες κατηγορούν ως ετερόδοξους, σχισματικούς και ανήθικους!
Όμως η ουσία σχετικά με την πραγματική θρησκευτική ταυτότητα των Αλεβιτών, είναι πως από πολλούς θεωρούνται απόγονοι των χριστιανών της Μικράς Ασίας.
Πιστεύεται ότι μεγάλο μέρος τους είναι εξισλαμισμένοι κατά το παρελθόν πληθυσμοί της Μικράς Ασίας, οι οποίοι αν και υποτάχθηκαν στον Τούρκο κατακτητή, προσπάθησαν να αντισταθούν στην πλήρη αφομοίωση, ασπαζόμενοι τον Αλεβισμό. Γενικά δεν θα ήταν υπερβολή να ειπωθεί πως απεχθάνονται το παραδοσιακό Ισλάμ.
Τεκμήριο αυτών των διαπιστώσεων είναι, ότι βασικά στοιχεία της πίστης των Αλεβιτών τους κάνουν να ξεχωρίζουν από τους υπόλοιπους Τούρκους Σουνίτες Μουσουλμάνους (ακόμα και από τον Σιιτισμό), εξομοιώνοντας τους περισσότερο με πιστούς του Ορθόδοξου δόγματος!
Μερικά τέτοια στοιχεία είναι:
1) οι ναοί τους δεν είναι τα τζαμιά, αλλά ονομάζονται τζεμ ή τζεμέβι και σαν τόποι προσευχής μοιάζουν με Ελληνορθόδοξες εκκλησίες,
2) η πίστη τους έχει Τριαδικό χαρακτήρα (Τριαδικός Θεός), κατά το Χριστιανικό πρότυπο και αποτελείται από τους: Αλλάχ/Θεό, Μωάμεθ/Προφήτη, Αλί/Χαλίφη,
3) τιμούν τους δώδεκα Ιμάμηδες που είναι μια αντιστοιχία των δώδεκα Αποστόλων,
4) στις θρησκευτικές τους λειτουργίες πίνουν κρασί και ρακί, ενώ περιλαμβάνεται μουσική και τραγούδι (όλα συνιστούν μέγα σκάνδαλο για κάθε Σουνίτη Ισλαμιστή),
5) αποδέχονται τον μοναχισμό και είναι οργανωμένοι σε μοναχικά τάγματα,
6) έχουν ένα τελετουργικό είδος μετάνοιας και εξομολόγησης που ονομάζεται ''Baş Okutma'',
7) οι γυναίκες δεν φορούν μαντίλα και είναι ισότιμες με το άλλο φύλο (όπως στον Χριστιανισμό και σε αντίθεση με το παραδοσιακό Ισλάμ),
8) πιστεύουν στον Αλλάχ, όμως δεν ερμηνεύουν το Κοράνι κατά γράμμα, αλλά αλληγορικά, 9) δεν πείθονται ότι μετά θάνατον τους περιμένουν τα ουρί του Παραδείσου ή η Κόλαση, 10) στους Οίκους Προσευχής τους συχνά απεικονίζουν σε εικόνες τον Αλί και άλλους αγίους, κάτι που επίσης συνιστά μεγάλο σκάνδαλο για το Σουνιτικό Ισλάμ, γιατί η πίστη στον Αλί (γαμπρός του Μωάμεθ, αλλά και διάδοχός του για τους Σιίτες), αποτελεί τη βασική διαφορά μεταξύ Σιιτών και Σουνιτών),
11) δεν είναι Σιίτες όπως οι Ιρανοί, αφού δεν τηρούν το Ναμάζ, την προσευχή που οι Σιίτες Ιρανοί πραγματοποιούν τρεις φορές την ημέρα (η αντίστοιχη Σουνιτική προσευχή πραγματοποιείται πέντε φόρες την ημέρα),
12) η πίστη τους πάντως έχει Σιιτικά στοιχεία (όπως έχει ήδη ειπωθεί), αλλά επίσης Σουνιτικά και... σαμανικά, με έντονες επιρροές από τον Σουφισμό, τον μυστικισμό αλλά και τον Χριστιανισμό (Ορθοδοξία),
13) πιστεύουν στην μονογαμία,
14) δεν προσκυνούν στη Μέκκα
15) δεν γιορτάζουν το Ραμαζάνι,
16) δεν έχουν ένα ενιαίο τελετουργικό, αλλά πολλά τα οποία είναι ελαφρώς διαφοροποιημένα, κτλ.
Αξίζει να σημειωθεί ότι οι Αλεβίτες είναι προοδευτικοί και φιλελεύθεροι άνθρωποι, καθώς διακατέχονται από ανατρεπτικές ιδέες (οντάς ανεκτικοί απέναντι στις άλλες θρησκείες) και μάλιστα αρκετοί από αυτούς ψηφίζουν αριστερά κόμματα.
Ειδικά την δεκαετία του '70, πολλοί Αλεβίτες υποστήριξαν σοσιαλιστικά και μαρξιστικά κόμματα, κάτι που εν μέρη εξηγεί και το κύμα βίας εις βάρος τους εκείνη την εποχή. Βία που κορυφώθηκε το 1978, στην πόλη Καχραμανμαράς της Νότιας Τουρκίας, όταν Γκρίζοι Λύκοι επιτέθηκαν σε αριστερούς Αλεβίτες αφήνοντας 700 νεκρούς!
Οι διακρίσεις σε βάρος τους ωστόσο είναι παλιές και βαθιές, αφού ανέκαθεν δεν είχαν ίσα πολιτικά, θρησκευτικά και ατομικά δικαιώματα σε σχέση με άλλους Τούρκους πολίτες. Άλλωστε, ακόμα και κατά το μακρινό παρελθόν, είχαν υποστεί σφαγές και διώξεις ουκ ολίγες φορές (πχ. οι σφαγές του σουλτάνου Σελήμ του Ά που το 1514 έσφαξε πολλές χιλιάδες Αλεβιτών ή την κατάργηση των δερβίσηδων το 1925 από τον Κεμάλ, κα.).
Επειδή αυτοί οι διαρκείς διωγμοί, γίνονταν πάντοτε εξαιτίας των θρησκευτικών τους πεποιθήσεων, οι Αλεβίτες φρόντιζαν να κρατούν κρυφή τη θρησκεία τους. Ας μην ξεχνάμε, ότι αν και σήμερα είναι η μεγαλύτερη θρησκευτική μειονότητα της χώρας, δεν αναγνωρίζονται από την Τουρκία.
Οι Αλεβίτες ζητούν από το επίσημο κράτος: να μην είναι υποχρεωτικό το μάθημα των (Σουνιτικών) θρησκευτικών για τα παιδιά τους, να καταργηθεί η Διεύθυνση Θρησκευτικών Υποθέσεων, να επιστρέψουν τα μοναστήρια των δερβίσηδων στον έλεγχό τους, να αναγνωριστούν τα τζεμ ως ναοί (αναγνωρίζονται μόνο ως χώροι λατρείας), να τερματιστούν οι πολιτικές θρησκευτικής αφομοίωσης, κτλ.
Δεν είναι τυχαίο ότι στις διαδηλώσεις που έλαβαν μέρος στο Gazi Park το καλοκαίρι του 2013, μεγάλο μέρος των διαδηλωτών αποτελούνταν από την θρησκευτική αυτή μειονότητα, που θεωρεί ότι βρίσκεται υπό διωγμό από την Ισλαμική κυβέρνηση του Τ. Ερντογάν.
Η συμμετοχή των Αλεβιτών στις διαδηλώσεις, που εξελίχθηκαν σε ένα είδος αντίδρασης εναντίον της κυβερνητικής πολιτικής εξισλαμισμού της Τουρκικής ζωής και κοινωνίας, ξεκίνησε από την συμβολική πράξη του Ερντογάν, να ονομάσει ''Sultan Yavuz Selim'' τη μελλοντική τρίτη γέφυρα που θα ενώνει τα Στενά του Βοσπόρου, τιμώντας έτσι τον Οθωμανό σουλτάνο (και σφαγέα των Αλεβιτών).
Σήμερα οι Αλεβίτες έχουν σχηματίσει μια νέα μεσαία τάξη (αν και παλαιότερα συνιστούσαν κατώτερες τάξεις της Τουρκικής κοινωνίας), όντας βασική συνιστώσα της σύγχρονης Τουρκικής Δημοκρατίας.
Είναι από τους σημαντικότερους εκφραστές του δυτικισμού και είναι οι κυριότεροι φορείς της ''Ελληνομανίας'' που εξαπλώνεται στην γειτονική μας χώρα.
Ακόμη είναι φιλικότατα διακείμενοι στην Ορθοδοξία, κάτι που φαίνεται από τα προσκυνήματά τους σε Ορθόδοξους ναούς, εικόνες κτλ. Δηλώνουν Κεμαλιστές, επειδή σαν βαθιά κοσμικοί που είναι, αντιπαθούν το Σουνιτικό Ισλάμ, αλλά και επειδή οι (Σουνίτες) Τούρκοι τους εχθρεύονται.
Μπορεί λοιπόν να ειπωθεί με ασφάλεια, πως το ζήτημα των Αλεβιτών μαζί με το Κουρδικό, είναι τα δυο μεγαλύτερα προβλήματα της σύγχρονης Τουρκικής ταυτότητας, ενώ φανερώνει πως η εμφάνιση και επικράτηση του Ισλάμ στην Μικρά Ασία έχει γίνει επάνω σε ένα Ελληνορθόδοξο Χριστιανικό (Βυζαντινό) υπόβαθρο.
ΠΗΓΕΣ:
1) Δημήτρης Κιτσίκης, Η Σημασία του Μπεκτασισμού-Αλεβισμού για τον Ελληνισμό (Εκδόσεις Εκάτη, 2006).
2) Φοίβος Οικονομίδης, Κούρδοι, αλεβίτες και ισλαμική δημοκρατία, Ελευθεροτυπία (21 Ιουνίου 2013).
3) Τάνια Μποζανίνου, Αλεβίτες, οι άγνωστοι ''συγγενείς'' μας, Το Βήμα (23 Ιανουαρίου 2011).
4) Νίκος Χειλαδάκης, Οι Αλεβήτες πιο κοντά στην Ορθοδοξία παρά στο Ισλάμ, DefenceNet (20 Ιουλίου 2013).
* Διεθνολόγος, Νομικός, συνεργάτης του ΕΛ.Κ.Ε.Δ.Α
ΠΗΓΗ. elkeda
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου