Time-lapse - Βασικές συμβουλές

 

Το time-lapse είναι μια δημοφιλής τεχνική ανάμεσα στη φωτογραφία και το video. Kαταγράφει ένα γεγονός με διαδοχική λήψη φωτογραφιών σε τακτά μεσοδιαστήματα, τα οποία ορίζουμε εμείς, και τα μετατρέπει σε video. 

Όταν συνθέσουμε τις εικόνες σε video και το προβάλουμε σε κανονική ταχύτητα, δηλαδή 25 καρέ το δευτερόλεπτο, τότε ο πραγματικός χρόνος των γεγονότων κυλάει ταχύτατα. 

Στο time-lapse δεν μας ενδιαφέρει η πλήρης καταγραφή της κίνησης όσο η δημιουργία ενός βίντεο που με γρήγορο ρυθμό αποτυπώνει ένα γεγονός μεγάλης διάρκειας.

Κείμενο Νίκος Μύρτου. Φωτογραφίες Λουκάς Χαψής.

ΒΙΝΤΕΟ.

Για το time-lapse του παραδείγματος χρησιμοποιήθηκαν 318 λήψεις του Λουκά Χαψή από το βουνό Ουλουρού της Αυστραλίας.

 

Το time-lapse, παρά τις συχνές παρανοήσεις, διαφέρει από το stop motion και το speed up video (επιταχυμένο βίντεο). Το stop motion είναι animation τεχνική όπου αντί να σχεδιάζουμε τα καρέ, τα στήνουμε στον χώρο και τα φωτογραφίζουμε. 

Για τα βίντεο με επιτάχυνση, γνωρίζουμε ότι το βίντεο έχει 25 καρέ ανά δευτερόλεπτο, αν αυτό το υλικό το επιταχύνουμε έχουμε όλη την ποσότητα πληροφορίας σε λιγότερο χρόνο. Μοιάζουν επιφανειακά αλλά ένα time-lapse έχει τελείως άλλη αισθητική, λόγω των μεσοδιαστημάτων λήψης.

Μεσοδιαστήματα λήψεων

Βασικό ερώτημα στην αρχή μια δοκιμής είναι τι διάστημα θα πρέπει να μεσολαβεί ανάμεσα στις λήψεις. Η απάντηση εξαρτάται από δύο παραμέτρους. 

 Πρώτα, πόση διάρκεια θέλουμε να έχει το βίντεο. Αν τραβήξουμε για time-lapse ένα γεγονός που εξελίσσεται εντός ενός λεπτού με μεσοδιαστήματα μιας λήψης ανά δευτερόλεπτο έχουμε 60 καρέ. Αυτό μεταφράζεται σε μόνο δυόμισι δεύτερα βίντεο! 

Μας ενδιαφέρει εξίσου πόση διάρκεια έχει αυτό που καταγράφουμε. Για παράδειγμα, σε γεγονότα με μεγάλη διάρκεια όπως ένα ξημέρωμα επιβάλλεται να τραβάμε με μεγάλα μεσοδιαστήματα. Για ένα κινούμενο αυτοκίνητο τα μεσοδιαστήματα αναγκαστικά θα είναι μικρότερα.

Κάδρο

Αυτό το οποίο κάνει τα time-lapse να ξεχωρίζουν είναι αφενός η έντονη επιρροή του φωτογραφικού κάδρου και σύνθεσης, όσο και η πιο δυναμική αποτύπωση της κίνησης. Άρα για καλό time-lapse χρειαζόμαστε καλό κάδρο. 

Θα πρέπει να συνθέσουμε το κάδρο μας σκεπτόμενοι τι θα δείχνει όμορφα καθ’ όλη την διάρκεια της δράσης, όπως και να επιλέξουμε το σωστό σημείο εστίασης. Αυτό χρειάζεται πολλές δοκιμές και πειραματισμό.

Εξοπλισμός

Πρώτο και πιο σημαντικό είναι το σωστό τρίποδο. Πρέπει να είναι βαρύ και στιβαρό. Ιδανικά αποδεικνύονται τα παλιά κινηματογραφικά τρίποδα που μπορεί κάποιος να βρει φτηνά στα μεταχειρισμένα. Ειδικά αν πρόκειται να τραβήξουμε σε δύσκολες εξωτερικές συνθήκες προτιμάμε κάτι φτηνό, αρκεί να έχει ικανοποιητική σταθερότητα. 

Βέβαια το μεγάλο βάρος δεν είναι θετικό όταν το τρίποδο μεταφέρεται μακριά. Σε αυτές τις περιπτώσεις κουβαλάμε μαζί μας μερικές (πάνινες) τσάντες τις οποίες αφού γεμίσουμε με χώμα και πέτρες, τις χρησιμοποιούμε για να αυξήσουμε το συνολικό βάρος, και άρα τη σταθερότητα (έρμα). 

Ο μεγαλύτερος εχθρός του time-lapse είναι οι κραδασμοί. Για αυτό τον λόγο χρησιμοποιούμε ιντερβαλόμετρο ή άλλο remote για την λήψη και όχι το κουμπί απελευθέρωσης του κλείστρου. Χρειαζόμαστε λοιπόν ένα καλό και εύχρηστο ιντερβαλόμετρο. 

Αν δεν μπορούμε να επενδύσουμε σε αυθεντικό για αρχή ας πειραματιστούμε με συσκευές τρίτων κατασκευαστών όπως η Aputure. Παραπέρα, υπάρχουν μηχανές, compact όπως η Canon G9X και DSLR όπως οι Nikon D7200 και D810 με ενσωματωμένο ιντερβαλομέτρο. 

Η αλήθεια είναι ότι δεν προσφέρουν όλες τις ρυθμίσεις της εξωτερικής εξειδικευμένης συσκευής ή έχουν περιορισμούς (π.χ. όριο τα 999 καρέ ή όριο στο χρονικό διάστημα). Όμως παρέχουν την επιλογή time-lapse και δημιουργούν απευθείας το βίντεο εντός της μηχανής. Αυτό είναι χρήσιμο για δοκιμές που μπορεί ο φωτογράφος να δει απευθείας το αποτέλεσμα. Αλλά για σοβαρή χρήση δεν αρκεί.

Όσον αφορά τα οπτικά, η προτεινόμενη λύση είναι ο παλιός φακός manual focus. Οι φακοί που ελέγχονται ηλεκτρονικά από το σώμα παρουσιάζουν μικροδιαφορές στο διάφραγμα (π.χ. η μια λήψη είναι στο f/5.6 και η επόμενη στο f/5.5). Αυτό στο time-lapse δημιουργεί ένα πολύ αρνητικό εφέ μικρο-κίνησης.

Το αξεσουάρ που έχουν όλοι οι βιντεογράφοι και πρέπει να είναι στην τσάντα μας για τα time-lapse είναι ένα καλό φίλτρο Natural Density. Τόσο για ημερήσιες λήψεις με ανοικτό διάφραγμα αλλά και για λήψεις με παρατεταμένους χρόνους έκθεσης το ND Filter είναι απαραίτητο. Τέλος φυσικά πρέπει να έχουμε μαζί μας πολλές μπαταρίες και κάρτες, ειδικά αν πάμε κάπου μακριά.

Live view

Aρκετοί φωτογράφοι προτείνουν την χρήση του Live-view, όταν τραβάμε time-lapse, για να γλιτώνουμε τον κραδασμό του καθρέφτη. Σωστή συμβουλή μεν, αλλά έχει τεράστιο κόστος σε ενέργεια. 

Αν τραβάμε σε χώρο με ρεύμα δεν υπάρχει θέμα. Σε κάθε περίπτωση αν χρειαστεί αλλαγή μπαταρίας θα πρέπει να είμαστε προσεκτικοί να μην κουνήσουμε καθόλου την μηχανή.

Επιλογή Θέματος

Το time-lapse μπορεί ως τελικό προϊόν να παίρνει τη μορφή του βίντεο, αλλά είναι πιο κοντά στη φωτογραφία. Η επιλογή του κάδρου και η σωστή σύνθεση έχουν τεράστια βαρύτητα στο τελικό αποτέλεσμα. 

Σίγουρα θα έχετε δει εντυπωσιακά βίντεο με τα αστέρια να διασχίζουν τον ουρανό. Όσο εντυπωσιακή και αν είναι η κίνηση, αν προσέξετε λίγο καλύτερα, θα δείτε ότι το καλοστημένο κάδρο κάνει την διαφορά. 

Το time-lapse είναι εντυπωσιακό όταν μπορούμε να καταγράψουμε δράση μεγάλης διάρκειας (π.χ. ανθοφορία φυτών, κίνηση νεφών, ανέγερση κτηρίου κλπ.) ή εντυπωσιακά γεγονότα (π.χ. πλήθος κόσμου σε κυλιόμενες σκάλες, body painting κλπ.). 

Σε αυτό το σημείο θα εξηγήσουμε γιατί είναι καλύτερα να τραβήξουμε το αρχικό φωτογραφικό υλικό παρά να αφήσουμε την μηχανή να κάνει το τελικό βίντεο. 

Ένα HD video έχει ανάλυση 1920χ1080, δηλαδή 2Μegapixel. Αν έχουμε μια σειρά φωτογραφικών καρέ 12Μegapixel διαθέτουμε πολλές ευκαιρίες για crop ή κίνηση μέσα στο κάδρο, ενώ το βίντεο από τη μηχανή δεν έχει αυτές τις δυνατότητες.

RAW ή JPEG

Οι φωτογράφοι επιλέγουν RAW για να έχουν όλο το εύρος δυνατοτήτων επεξεργασίας. Στο time-lapse όμως; Αφενός τα αρχεία RAW είναι πολύ πιο βαριά, ειδικά αν θέλουμε πολλά καρέ. Οπότε χρειαζόμαστε πολύ μεγαλύτερης χωρητικότητας κάρτες μνήμης. 

Παραπέρα πρέπει να  επεξεργαστούμε τα RAW αρχεία μετά και να προσέξουμε πολύ να κρατήσουμε σταθερά τα χρώματα. Τελικά δεν υπάρχει μαγική συνταγή: ανάλογα την δουλειά επιλέγουμε τον τύπο αρχείου.

 

Ρυθμίσεις

Ξεχνάμε κάθε αυτοματισμό. 

Στο time-lapse επιλέγουμε εμείς όλες τις ρυθμίσεις, οι οποίες παραμένουν σταθερές σε όλη τη διάρκεια. Μιλήσαμε ήδη για το διάφραγμα. Eπίσης, αυταπόδεικτα, δε χρησιμοποιούμε autofocus! Το κάδρο μας και το σημείο εστίασης είναι πολύ σημαντικά για να τα εγκαταλείψουμε στον αυτοματισμό. 

Οι αλλαγές στον φωτισμό επηρεάζουν την αυτόματη εστίαση και πάνω από όλα το AF είναι ενεργοβόρο. Τέλος, σε ένα time-lapse μεγάλη σημασία έχει η σταθερότητα όλων των ρυθμίσεων φωτισμού, συμπεριλαμβανομένου και της ευαισθησίας ISO.

 Σχετικά με την ταχύτητα κλείστρου τώρα, αν θέλουμε να δημιουργήσουμε εικόνες με motion trail επιλέγουμε πιο μεγάλη έκθεση. Αντίθετα όταν θέλουμε να τονίσουμε την ταχύτητα και την κίνηση τραβάμε σε πιο γρήγορες ταχύτητες κλείστρου.

 

Ήχος/Μουσική

Πρέπει να έχουμε κατά νου ότι στο time-lapse το τελικό προϊόν είναι βίντεο και το βίντεο περιέχει ήχο για να είναι ολοκληρωμένο.
Το πιο εύκολο είναι να προσθέσουμε κάποια μουσική της αρεσκείας μας (που να έχουμε τα δικαιώματα χρήσης). Μια καλή πρόταση όμως είναι να ηχογραφούμε ξεχωριστά ήχους κατά τη διάρκεια της λήψης (μακριά από την μηχανή και τον ήχο κλείστρου!). Χαρίζουν μοναδική ατμόσφαιρα στο τελικό βίντεο!

ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ

•     Ο χρόνος έκθεσης πρέπει να είναι μικρότερος από το μεσοδιάστημα λήψης.
Σε μεσοδιαστήματα 1 sec δεν μπορούμε να έχουμε χρόνο έκθεσης 1 sec ή παραπάνω! Ένας καλός κανόνας είναι η διάρκεια έκθεσης να μην ξεπερνά το 60%-80% του μεσοδιαστήματος, δηλαδή αν τραβάμε ανά 10 sec η μέγιστη έκθεση να είναι 8 sec.

Μεσοδιαστήματα λήψεων

 
• 1 δευτερόλεπτο (ή λιγότερο), κινούμενα οχήματα, σύννεφα με ταχύτητα, λήψεις
εντός αυτοκινήτου (drivelapse)
• 1-3 δευτερόλεπτα, ανατολή και δύση, πλήθος κόσμου, λήψεις με τηλεφακό
• 15-30 δευτερόλεπτα, κινήσεις σκιών, κίνηση Ήλιου και αστεριών

 

 

 Software

Πριν περάσουμε στο λογισμικό δημιουργίας βίντεο από time-lapse να τονίσουμε κάτι πολύ βασικό: Προσοχή στην ονοματοδοσία των αρχείων. 

Πρέπει να έχουν συνεχή αρίθμηση-απαραίτητη για όλα τα λογισμικά. Για παράδειγμα μπορεί να σβήσουμε κάποια αρχεία ενδιάμεσα ή να μηδενίσει την αρίθμηση η μηχανή μας. Καλό θα ήταν πριν από κάθε time-lapse να ελέγχουμε το file naming στη μηχανή και να μηδενίζουμε τον μετρητή. Εφόσον κάτι πάει στραβά και δεν υπάρχει η συνεχής αρίθμηση χρειαζόμαστε ένα εξτρά βήμα μετονομασίας. 

Η διαδικασία μπορεί να γίνει από όποιο λογισμικό μας είναι εύκολο, είτε από το Bridge είτε από viewer όπως το Fastone είτε από κάποιο εργαλείο διαχείρισης αρχείων. 

Με το Fastone, για παράδειγμα, επιλέγετε τα αρχεία και είτε πατάτε F4 είτε από το μενού Tools επιλέγετε Batch Rename Selected Files και φροντίζετε να πάρουν συνεχόμενη αρίθμηση.

 

 Η σωστή ονοματοδοσία είναι της μορφής πρόθεμα και μετά αριθμός ή σκέτος αριθμός π.χ. IMG_0001 ή σκέτο 0001. Τα πόσα ψηφία θα έχει ο αριθμός εξαρτάται από την ποσότητα των εικόνων.

Quicktime Pro

Σαν πρώτο βήμα, για την παραγωγή του βίντεο η προσωπική προτίμηση του γράφοντος είναι το QuickTime Pro 7, που προτείνω για κάθε δημιουργό βίντεο. Από το μενού File επιλέγουμε Image Sequence και αμέσως μετά στο παράθυρο για την επιλογή του αρχείου καταχωρούμε τον αριθμό των καρέ ανά δευτερόλεπτο.

 

 

Το QuickTime -όπως και όλα τα προγράμματα- δίνει κάποιες επιλογές σχετικά με τον ρυθμό των καρέ fps δηλ. frames per second. Ποια είναι η σωστή επιλογή fps; 

Κάποιοι θα υποστηρίξουν τα 24fps, γιατί έτσι δουλεύει το σινεμά, άλλοι τα 25 γιατί σε αυτά ανταποκρίνεται το PAL video (Ευρώπη) ή τα 30 fpς του NTSC video (Αμερική). Bέβαια, τη στιγμή που το υλικό μας προβάλλεται κυρίως μέσω ηλεκτρονικού υπολογιστή και διαδικτύου μπορούμε να επιλέξουμε όποιο ρυθμό καρέ θέλουμε!

Ένας λόγος που αρέσει σε πολλούς το QuickTime είναι γιατί μπορούμε εύκολα να δούμε το υλικό μας σε διάφορες ταχύτητες και να επιλέξουμε την επιθυμητή. Αρκεί να θυμόμαστε ότι περισσότερα fps σημαίνουν πιο γρήγορη κίνηση και μικρότερη διάρκεια. 

Όμως αν πρέπει να κάνουμε video DVD ή να παίξει το υλικό σε συμβατικούς players αναγκαστική επιλογή είναι τα 25fps και ο σχεδιασμός θα πρέπει να είναι για αυτό τον ρυθμό ανανέωσης. Επιπρόσθετα πολλοί αξιοποιούν το QuickTime σαν πρώτο βήμα για να έχουν σε βίντεο ολόκληρη την ανάλυση των εικόνων και αμέσως μετά να περάσουν σε ένα πρόγραμμα βίντεο για τις απαραίτητες αλλαγές. 

Να θυμίσουμε εδώ ότι ένα βίντεο HD έχει ανάλυση 1920×1080, εξαιρετικά μικρή σε σχέση με τα φωτογραφικά μεγέθη. Αυτό σημαίνει ότι αν έχουμε κάνει time-lapse με καρέ 6Μegapixel αποκτούμε την δυνατότητα να επιλέξουμε διάφορα κάδρα από το ίδιο υλικό, χωρίς απώλεια!

Adobe Photoshop

 

Αν κάποιους τρομάζει η ιδέα να ασχοληθούν με εξειδικευμένα προγράμματα βίντεο, κανένα πρόβλημα! Η Adobe από την έκδοση CS6 και μετά προσφέρει πάρα πολλές βίντεο-ευκολίες μέσω του Photoshop. 

Από την επιλογή File>Open φροντίζουμε να τσεκάρουμε την επιλογή Image sequence και θα δημιουργηθεί ένα timeline με το time-lapse. 

Στη συνέχεια μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε όλα τα εργαλεία του Photoshop για να ορίσουμε το κάδρο μας και να φιλτράρουμε την εικόνα μας. Τα εργαλεία και η χρήση τους είναι τα ίδια. Πρέπει όμως να θυμόμαστε ότι δεν κάνουμε αλλαγές σε ένα αρχείο αλλά σε ολόκληρο το time-lpase!
Ο υπολογιστής μας δηλαδή μπορεί να φτάσει στα όρια του!

 

Μια καλή συμβουλή γύρω από τα εφέ είναι να πειραματιστούμε σε μία εικόνα και αφού καταλήξουμε στις ρυθμίσεις τότε να δουλέψουμε το time-lapse. Επίσης αν και είναι δυνατόν να ανοίξουμε μια ακολουθία εικόνων σε RAW format o υπολογιστής θα πρέπει να είναι πανίσχυρος για την απρόσκοπτη επεξεργασία. 

Το τελευταίο βήμα είναι να δημιουργήσουμε το βίντεο: Εδώ δεν αρκεί η επιλογή Save αλλά πρέπει να επιλέξουμε Render Video από το μενού File>Export και να ανοίξει ο διάλογος που αφορά τις τελικές ρυθμίσεις για τον κώδικα του βίντεο και το μέγεθος του.

 

Export

Το ερώτημα σε ποιο κώδικα να σώσω το αρχείο είναι πολύπλοκο και εξαρτάται από τη χρήση. Η εξαγωγή του βίντεο από το Photoshop γίνεται με τη χρήση του Adobe Media Encoder. Στην πλήρη του μορφή (αν έχουμε εγκατεστημένο και το Premiere) είναι ένας πλήρης κωδικοποιητής με πάρα πολλές ρυθμίσεις. Από το Photoshop διατίθεται ένα υποσύνολο των δυνατοτήτων του. Συγκεκριμένα η πρώτη μας επιλογή έχει να κάνει με το είδος του κώδικα: DPX, H.264 και QuickTime. Το πρώτο είναι αρχείο για  Digital Cinema, οπότε δεν μας αφορά! Ανάμεσα στα άλλα δύο τώρα η πρόταση του γράφοντος είναι το H.264 που θα δημιουργήσει ένα αρχείο mp4. Τα αρχεία αυτά είναι ιδανικά για διανομή αλλά όχι για μετέπειτα επεξεργασία. Με δεδομένο όμως ότι η δουλειά μας υπάρχει σε πλήρη ποιότητα ως

 

  φωτογραφικό  υλικό, θέλουμε ένα αρχείο διανομής και όχι αρχειοθέτησης. Από την επιλογή H.264 έχουμε και μια σειρά από presets που καλύπτουν σχεδόν όλες τις ανάγκες μας. 

Με ελάχιστα βήματα μπορούμε να έχουμε ένα σωστό βίντεο για κάθε συσκευή από κινητό και Υoutube μέχρι full HD! Aν και σε αυτό το βήμα παρέχεται η δυνατότητα αλλαγής frame rate: μην το κάνετε! 

Φροντίζουμε η επιλογή μας να είναι ίδια με την αρχική! Η αλλαγή fps από τον κωδικοποιητή απαιτεί μεγάλους χρόνους και μπορεί να μην έχει σωστό αποτέλεσμα. Ένας γενικός κανόνας είναι ότι όσο πιο πολλές αλλαγές ζητάμε από τον κωδικοποιητή (frame rate, frame size κτλ) τόσο περισσότερο χρόνο θέλει.

ΣΥΜΒΟΥΛΗ

• Σωστό είναι να ξέρετε την τελική μορφή του υλικού και όλα τα βήματά σας να γίνονται σε αυτή! Δηλαδή αν πρόκειται να δημιουργήσετε video DVD δηλαδή PAL διαστάσεων 720×576 δεν υπάρχει λόγος να δουλεύετε σε full HD και να κάνετε μετατροπή στο τέλος. Eίναι χαμένος χρόνος και ενέχει κινδύνους κακής κωδικοποίησης.

Προτεινόμενο software

• Adobe Premiere
• iMovie (Δωρεάν, mac)
• Chronolapse (Δωρεάν, Windows)
• Time-Lapse Tool ($39, Windows)
• ImageJ (Java Based Cross Platform)

 

ΠΗΓΗ. photo.gr