Τάφρος 66 - Ένα δηλητήριο που κυλά αδιάκοπα σε Πέλλα και Ημαθία

Σε Πέλλα και Ημαθία δυστυχώς συνεχίζεται ο ακήρυχτος πόλεμος σε βάρος του περιβάλλοντος, με συνέπειες τόσο για τον άνθρωπο όσο και για τη χλωρίδα και πανίδα της περιοχής.

Για περισσότερα από 20 χρόνια κάθε καλοκαίρι, η Τάφρος 66 είναι αποδέκτης ανεπεξέργαστων αγροτικών και βιομηχανικών λυμάτων. 

Τα νερά της Τάφρου 66 χύνονται στον ποταμό Αλιάκμονα κι από εκεί στον Θερμαϊκό κόλπο, όπου έχουν ανιχνευτεί υψηλές συγκεντρώσεις χαλκού και χρωμίου.

Με το νερό του καναλιού αρδεύονται αγροτικές καλλιέργειες, κοπάδια ζώων πίνουν νερό, ενώ οι μαζικοί θάνατοι ψαριών είναι ένα συχνό φαινόμενο.

Μετά τη σχετική αναφορά του προς τον αναπληρωτή Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Γιάννη Τσιρώνη, ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, Γιώργος Ουρσουνίδης, μίλησε στη Greenagenda.gr για το μεγάλο αυτό οικολογικό έγκλημα.

«Κάποιες βιομηχανίες τυποποίησης οπωροκηπευτικών, κονσερβοποιεία δηλαδή, συμμορφώθηκαν αλλά κάποια άλλα δεν το έχουν κάνει. Το πρόβλημα στον νομό Ημαθίας παρουσιάζεται στη Νέα Νικομήδεια, το Μακρυχώρι και στην περιοχή της Πέλλας στο ύψος του Λιποχωρίου. Δεν πρέπει να το ανεχθούμε άλλο και αυτό είναι μια προειδοποίηση ότι δεν πρέπει να συνεχιστεί η ρύπανση αυτή. 

Για τη λειτουργία των βιολογικών καθαρισμών εκδίδονται περιβαλλοντικοί όροι τους οποίους οφείλουν να τηρούν όλοι. Αλλά κάποιοι δεν τους λειτουργούν για λόγους οικονομίας», σημείωσε ο κ. Ουρσουνίδης.

Αναφέρθηκε, παράλληλα, και στα στερεά απόβλητα των εργοστασίων της περιοχής. «Και αυτά έχουν υποχρέωση να τα επεξεργάζονται, να τα διαχειρίζονται σωστά. Με την νέα οδηγία της Ευρωπαϊκής Ένωσης οφείλουν να το κάνουν με τον ενδεδειγμένο τρόπο και να επεξεργάζονται τα υγρά και στερεά απόβλητα», επισήμανε ο ίδιος.

Σημαντικά είναι τα προβλήματα και στην περιοχή της Σκύδρας όπου τα λύματα καταλήγουν στην Τάφρο 66, ενώ αυτά της περιοχής των Γιαννιτσών διαχέονται στον Λουδία, προκαλώντας, και εκεί, ανάλογα προβλήματα.

Η κατάσταση στο Λιποχώρι Πέλλας

«Δεν σταμάτησε το πρόβλημα καθώς δεν υπάρχει αριστοποίηση της λειτουργίας των βιολογικών καθαρισμών. Αμφιβάλλω αν η αποτελεσματικότητά τους φθάνει στο επιθυμητό επίπεδο», εκτίμησε, από την πλευρά του, οΧρήστος Μπιμπίτσος, περιβαλλοντολόγος της Περιφερειακής Ενότητας Πέλλας και πρόσθεσε:

«Πριν από λίγο καιρό συναντηθήκαμε με τους ιδιοκτήτες των εργοστασίων και την Ένωση και τους ξεκαθαρίσαμε ότι θα υπάρξουν έλεγχοι. Ήδη έχουμε ξεκινήσει να παίρνουμε δείγματα από τους υδάτινους αποδέκτες και να ελέγχουμε τους βιολογικούς στην είσοδο και έξοδο τους. Δυστυχώς η κατάσταση είναι οριακή στην Τάφρο 66. Το τελευταίο διάστημα υπάρχουν λίγα νερά και αναμένεται να προκύψει σοβαρό πρόβλημα με το οργανικό φορτίο».

Όλη η αναφορά του κ. Ουρσουνίδη προς τον αναπληρωτή ΥΠΕΝ:

«"Τ Α Φ Ρ Ο Σ 66" ή "Τ Α Φ Ο Σ 66"»

Εδώ και τρεις δεκαετίες τουλάχιστον - σαν μια άλλη Περσεφόνη - η «τάφρος 66» πεθαίνει το Καλοκαίρι και ανασταίνεται το Χειμώνα.

Σύντομο ιστορικό

Η «τάφρος 66» κατασκευάσθηκε το 1935, όταν αποξηράνθηκε η λίμνη των Γιαννιτσών. Έχει συνολικό μήκος 39 χλμ. και λειτουργεί ως αποδέκτης των επιφανειακών υδάτων της λεκάνης Πέλλας και Ημαθίας, αρδεύοντας επί σειρά ετών τις παρόχθιες γεωργικές εκτάσεις. Τις δεκαετίες του '70 και '80 λειτούργησε και ως τόπος αναψυχής, αφού εκεί μάθαμε να κολυμπάμε.

Τα νερά της Τάφρου 66 απορρέουν στον ποταμό Αλιάκμονα και μέσω αυτού στο Θερμαϊκό. Το Δέλτα του Αλιάκμονα σχηματίζει μαζί με το Δέλτα των ποταμών Αξιού και Λουδία έναν υγροβιότοπο, προστατευόμενο θεωρητικά από τη σύμβαση Ramsar.

Τις τελευταίες δεκαετίες, ωστόσο, το ποτάμι έχει μετατραπεί σε μόνιμο περιβαλλοντικό κίνδυνο, εξ΄αιτίας της ανεξέλεγκτης λειτουργίας των μονάδων τυποποίησης οπωροκηπευτικών (κονσερβοποιείων). 

Τα λύματα των εργοστασίων διοχετεύονται στην Τάφρο 66, εντελώς ανεπεξέργαστα.

Δυστυχώς η τάφρος 66, αποτελεί ίσως τον πιο υποβαθμισμένο - μετά τη λίμνη Κορώνεια – φυσικό αποδέκτη επιφανειακών υδάτων στη Β. Ελλάδα.

Το πρόβλημα

Στο βωμό του κέρδους ασυνείδητων βιομηχάνων των Νομών Ημαθίας και Πέλλας, που ελέγχουν τον χώρο της μεταποίησης των οπωροκηπευτικών, θυσιάζεται η ποιότητα ζωής και η υγεία των κατοίκων που ζουν κατά μήκος του ποταμού(τάφρος 66).

Η απαξία της γης προφανής , αφού ένα ποτάμι που ήταν πηγή ζωής για πολλές δεκαετίες, εξασφαλίζοντας την άρδευση χιλιάδων στρεμμάτων καθίσταται απολύτως επικίνδυνο, ενώ κάθε ζωντανός οργανισμός που ζει σ' αυτό, τους θερινούς μήνες πεθαίνει μαζί μ'αυτό.

Οι δραστηριότητες των αγροτών των δυο Νομών, χρησιμοποιούνται ως άλλοθι από τους βιομηχάνους, αφού τίθεται – εκ των πραγμάτων - το ζήτημα της απορρόφησης των προϊόντων τους, αλλά και απασχόλησης μελών των οικογενειών τους.

Η πολιτεία παντελώς απούσα, άνθρωποι με έλλειμμα ευθύνης και αίσθησης καθήκοντος συνεδριάζουν περιοδικά, (προηγούνται συνήθως της περιόδου λειτουργίας των βιομηχανιών), και αναλώνονται σε διαπιστώσεις και προτάσεις, που αν τις συγκρίνει κανείς, δεν είναι παρά συρραφή παρόμοιων αποφάσεων παρελθόντων ετών. Θύτες και «προστάτες» στο ίδιο τραπέζι γυρεύοντας τα αυτονόητα. 

Η υβριστική αυτή συμπεριφορά, προς τους κατοίκους της Ημαθίας, ιδιαίτερα προς αυτούς που «ζουν» (η ζωή τους θερινούς μήνες είναι αφόρητη εξ' αιτίας της δυσοσμίας) στις παραποτάμιες περιοχές, δεν πρέπει να είναι πλέον ανεκτή.

Ο μηχανισμός ελέγχου της πολιτείας πρέπει επιτέλους να λειτουργήσει και να ελέγξει την κατάσταση. Οι πολιτικοί και υπηρεσιακοί παράγοντες, τόσο σε επίπεδο Νομού, όσο και Περιφέρειας, αντί να σιωπούν φοβούμενοι την μήνη των βιομηχάνων, οφείλουν να επιβάλλουν τη νομοθεσία και τους περιβαλλοντικούς όρους λειτουργίας των βιομηχανιών.

Η νομοθεσία δεν τηρείται, προκαλώντας την εύλογη αγανάκτηση των πολιτών, που όταν αντιδρούν, οδηγούνται οι ίδιοι στις αίθουσες των δικαστηρίων.

Τα «πρόστιμα» που επιβάλλονται - όταν επιβάλλονται - κατά κανόνα δεν καταβάλλονται ή περιορίζονται στο ελάχιστο, υπάρχουν απλά για να δικαιολογούν τη σχέση αμοιβαίας «κατανόησης», μεταξύ διοίκησης - βιομηχάνων. 

Πάντως ποτέ δεν λειτούργησαν αποτελεσματικά, αφού κάθε χρόνο το καλοκαίρι, ιδιαίτερα τον μήνα Ιούλιο και Αύγουστο, το ποτάμι μετατρέπεται κυριολεκτικά σε τάφο.

Ενδεικτικά σας αναφέρω ότι, τρεις μαθητές του Φιλίππειου 1ου Γυμνασίου Βέροιας και μέλη της Ομάδας Αγωγής Περιβάλλοντος, Βαγγέλης Γιαννέλος, Εύμη Κρυσταλλοπούλου και Γιώργος Χατζηκυριακίδης, το 2009 η εργασία τους, υπό τον τίτλο «Περιφερειακή Συλλεκτήρια Τάφρος 66: Ένα Δηλητήριο στην Καρδιά της Ημαθίας», αναδείχθηκε ως η καλύτερη πανελλαδικά στον 2ο Διαγωνισμό Περιβάλλοντος που προκήρυξε η Βαλκανική Ένωση Φυσικών με θέμα τα «Αστικά Λύματα και Απορρίμματα» για μαθητές ηλικίας 14 - 17 ετών.

Το φαινόμενο της «τάφρου 66», περιοδικά επαναλαμβανόμενο επί σειρά ετών, είναι επαρκώς γνωστό στους κατοίκους των δύο νομών , δεν υπάρχουν πλέον περιθώρια ανοχής, πρέπει επιτέλους να λειτουργήσουν τα αρμόδια όργανα της πολιτείας επιβάλλοντας το νόμο.

Είναι αδιανόητο να ανεχόμαστε την βάναυση μόλυνση της τάφρου 66, που αποτελεί τον συλλέκτη των ρεμάτων και ρυακιών του ορεινού όγκου του Βερμίου, που δεν είναι άλλο, παρά η φυσική λειτουργία του βουνού, που μας προσφέρει καθαρό νερό το καλοκαίρι, διασφαλίζοντας συνθήκες αειφόρου ανάπτυξης για την περιοχή.

Είναι προφανές ότι απαιτείται διαρκής έλεγχος, καθώς και παρακολούθηση των ρυπογόνων πηγών που καταλήγουν στην «Τάφρο 66», καθ' όλη τη διάρκεια του έτους. Ιδιαίτερα τους θερινούς μήνες, κατά την περίοδο λειτουργίας των μονάδων τυποποίησης οπωροκηπευτικών.

Οφείλουμε να σεβαστούμε τη ζωή των συνανθρώπων μας, που κατοικούν σε χωριά κατά μήκος του ποταμού, επιβάλλοντας την τήρηση των περιβαλλοντικών όρων λειτουργίας των υπόψη μονάδων, πράττοντας τα νόμιμα για τη συνέχιση της ύπαρξης ζωής στον τόσο σημαντικό για το Νομό Ημαθίας υγροβιότοπο..».

Του Νίκου Αβουκάτου

ΠΗΓΗ.  verianet.gr