Γαρύφαλλο, το "άνθος του Διός", καλλιέργεια και ιδιότητες

 

Πανέμορφα άνθη σε ποικιλία χρωμάτων καθιστούν διακοσμητικά στοιχεία στις γλάστρες  και στους κήπους μας. Τα γαρύφαλλα αποτελούνται  από εκατοντάδες ποικιλίες  με την δυνατότητα  εκλογής  χρώματος και μορφής.

Ο Δίανθος, (επίσημη ονομασία), κοινώς γαριφαλιά ή γαρυφαλλιά (π.χ. Δίανθος ο καρυόφυλλος, Dianthus caryophyllus), είναι πολυετές, αγγειόσπερμο, ποώδες, όμορφο εύοσμο καλλωπιστικό φυτό, που ανήκει στο γένος δίανθος και στην οικογένεια των Καρυοφυλλοειδών. 

Καλλιεργείται από την αρχαιότητα και είναι από τα πιο παλιά καλλωπιστικά φυτά, από τα πιο γνωστά και πιο κοινά. Το άνθος της γαριφαλιάς ονομάζεται γαρίφαλο, ή γαρύφαλλο.

Ετυμολογία

Το όνομα Δίανθος είναι αρχαίο ελληνικό σύνθετο φερόμενο ως "άνθος του Διός", ενώ το γαρίφαλο προέρχεται εκ του ενετικού garifolo και αυτό εκ του λατινικού garofulum όπου στη νεοελληνική αποδόθηκε με την ονομασία "καρυόφυλλον". 

Συστηματική ταξινόμηση

Βασίλειο: Φυτά (Plantae)
Συνομοταξία: Αγγειόσπερμα (Magnoliophyta)
Ομοταξία: Δικοτυλήδονα (Magnoliopsida)
Τάξη: Καρυοφυλλώδη (Caryophyllales)
Οικογένεια: Καρυοφυλλοειδή (Caryophyllaceae)
Γένος: Δίανθος (Dianthus)
Είδος: D. caryophyllus

Γενικά

Είναι φυτό με πυκνή βλάστηση και φτάνει σε ύψος τα 60 εκατοστά. Τα φύλλα του είναι στενόμακρα και λογχοειδή. Οι ρίζες του είναι δυνατές και διεισδύουν βαθιά στο έδαφος. Τα άνθη της γαριφαλιάς, τα γαρύφαλλα, είναι πολύχρωμα, έχουν ωραίο άρωμα και 5 σέπαλα που σχηματίζουν σωλήνα.

Η γαρυφαλλιά καλλιεργείται ευρέως, περισσότερο από 2.000 χρόνια, την οποία αναφέρει ακόμα και ο Θεόφραστος στο έργο του "Περί φυτών ιστορίαι". Σήμερα συνεχίζεται η καλλιέργειά της στις περιοχές της Μεσογείου, στην Ασία, τη βόρειο Αμερική και σε εύκρατες ή υποτροπικές περιοχές της Αφρικής. 

Πρόγονος της γαριφαλιάς θεωρείται ένα άγριο αρωματικό είδος της δυτικής Μεσογείου που απαντάται σε βραχώδεις περιοχές της Σικελίας, Σαρδηνίας και Γιβραλτάρ.

Ανθοκομία

Είναι σχετικά ανθεκτικό φυτό και στελέχη του μπορούν να διατηρηθούν σε βάζα για αρκετό χρόνο. Για την ανάπτυξή της χρειάζεται φωτεινά, ηλιόλουστα μέρη, ενώ μεγάλη υγρασία δεν ευνοεί το φυτό και σαπίζει. 

Μεγάλη ζέστη πάνω από 35 βαθμούς μπορεί να ξεράνει το φυτό και έτσι κατά τους καλοκαιρινούς μήνες - και όταν βρίσκεται σε μικρές γλάστρες - χρειάζεται αρκετό πότισμα.

Στο ψύχος είναι ανθεκτική και αντέχει σε θερμοκρασίες κάτω του μηδενός. Η γαριφαλιά πολλαπλασιάζεται με μοσχεύματα και χρειάζεται κορφολόγημα για την αφαίρεση των ξερών ανθών, έτσι ώστε να αναπτυχθούν νέοι βλαστοί με μεγάλα ωραία άνθη.

Στην Ελλάδα η γαριφαλιά εκτός από κοινό διακοσμητικό φυτό καλλιεργείται και για παραγωγή ανθέων για επιχειρηματικούς σκοπούς. 

Η παραγωγή γαρίφαλων καλύπτει την εγχώρια κατανάλωση και γίνονται και σημαντικές εξαγωγές. Οι μεγαλύτερες καλλιέργειες βρίσκονται στην Κρήτη, την Τροιζηνία,τη Μεσσηνία και την Αττική.

Χρήσεις

 
Πραγματικά θα εκπλαγείτε με αυτό το φυτό, αφού σας δίνει πολλές επιλογές για να το χαίρεστε. Πιθανότατα, η τελευταία φορά που είχατε ένα γαρίφαλο στο σπίτι σας ήταν σε ένα μπουκέτο με άλλα λουλούδια το οποίο σας προσέφεραν ή αγοράσατε. 

Αντί όμως να τα αγοράζετε, δεν είναι προτιμότερο να τα κόβετε εσείς οι ίδιοι και να στολίζετε τα βάζα σας; 

Ίσως ο πιο εύκολος και ασφαλής τρόπος να διατηρήσετε μία γαριφαλιά είναι σε γλάστρα, διότι μπορείτε να μετακινήσετε το φυτό σας όταν το κρίνετε απαραίτητο να προστατευτεί, κυρίως από τις χαμηλές θερμοκρασίες και τους ανέμους κατά τη διάρκεια του χειμώνα, που είναι η δυσκολότερη εποχή γι' αυτό. 

Επομένως, μπορείτε να φυτέψετε μία, δύο ή τρεις γαριφαλιές διαφορετικού χρώματος και να τις χαίρεστε ανθισμένες στο μπαλκόνι σας, αλλά και να κόβετε τα λουλούδια τους για να στολίζετε διάφορες γωνιές του σπιτιού σας. 

Αν έχετε όμως έναν κήπο, έστω και μικρού μεγέθους, τότε μη διστάσετε να φυτέψετε μερικές γαριφαλιές απευθείας στο χώμα, δημιουργώντας όμορφα και πολύχρωμα παρτέρια. 

Προσέξτε όμως να είναι ένα φωτεινό σημείο του κήπου που να μη δέχεται ισχυρούς ανέμους, οι οποίοι προκαλούν πρόβλημα στα φυτά σας. Στις περιπτώσεις που κάνετε ομαδικές φυτεύσεις, αφήστε περίπου 20 εκατοστά ανάμεσα στις όμορφες γαριφαλιές σας.

Πως φυτεύουμε μια γαριφαλιά σε γλάστρα

Αν θέλετε να φυτέψετε μια γαριφαλιά, τότε ακολουθήστε τα παρακάτω βήματα ώστε να μπορείτε να την χαίρεστε για πολύ καιρό. Φροντίστε μόνο το χώμα που θα χρησιμοποιήσετε να έχει άριστη αποστράγγιση.

Βήμα 1ο

Πάρτε μια γλάστρα ανάλογη του μεγέθους του φυτού σας και ανοίξτε τρύπες αποστράγγισης

Βήμα 2

Προσθέστε ένα στρώμα ελαφρόπετρας στον πυθμένα της γλάστρας

Βήμα 3ο

Ανακατέψτε το χώμα με λίγη ποσότητα ελαφρόπετρας για να πετύχετε ακόμα καλύτερη αποστράγγιση

Βήμα 4ο

Προσθέστε το χώμα με την ελαφρόπετρα έως το μέσο της γλάστρας περίπου.

Βήμα 5ο

Βγάλτε προσεκτικά τη γαριφαλιά από την γλάστρα του φυτωρίου.

Βήμα 6ο

Βάλτε το φυτό στο μέσο της γλάστρας και προσθέστε το υπόλοιπο χώμα.

Μικρές συμβουλές

1. Το γαρίφαλο πολλαπλασιάζεται εύκολα με σπόρο, με καταβολάδες και με μοσχεύματα.

2. Τα βαριά και αργιλώδη εδάφη δεν είναι κατάλληλα για την καλλιέργεια της γαριφαλιάς.

3. Η ανθοφορία διαρκεί από την άνοιξη έως και το φθινόπωρο.

4. Υπάρχουν και νάνες ποικιλίες γαριφαλιάς, το ύψος των οποίων δεν ξεπερνά τα 25-30 εκατοστά.

5. Το καλοκαίρι θα πρέπει να αφαιρούνται τα ξεραμένα άνθη και να κόβεται το επάκριο τμήμα των βλαστών.

6. Η πιο γνωστή ασθένεια που προσβάλλει τη γαριφαλιά είναι η σκωρίαση.

7. Το φυτό της γαριφαλιάς αναπτύσσει το ριζικό σύστημά του σε μεγάλο βάθος, γι’ αυτό είναι αρκετά ανθεκτικό στις υψηλές θερμοκρασίες.

Ποικιλίες

 

Κοινά γαρύφαλλα  «γαρύφαλλα των ανθοκόμων»

 
Ποικιλία που μπορεί να  έχει πολλαπλή ανθοφορία όλο τον χρόνο. Σημαντικό είναι να μην πέσει η θερμοκρασία κάτω από το μηδέν. Πολλαπλασιάζονται με σπόρους ή μοσχεύματα.

Ποικιλίες ετησίων

 
Γαρύφαλλα με ταχεία ανάπτυξη. Θέλουν προστατευμένο περιβάλλον. Σπέρνονται στις αρχές του χρόνου και τα μεταφυτεύουμε  τον Μάιο.

Το γαρύφαλλο  Mignardise

Ποικιλία γαρυφάλλων πανέμορφη θαυμάσια για διακόσμηση σε βραχόκηπους, νησίδες,  πρασιές, αναπτύσσεται σε χώματα αφράτα χωρίς υγρασία.

Τα γαρύφαλλα των ποιητών Dianthus barbatus

Πολυετές φυτό. Χρησιμοποιείται για διακόσμηση κήπου και μπορντούρας . Καλλιεργείται σε φωτεινές  τοποθεσίες  και πολλαπλασιάζονται με μοσχεύματα.

Το γαρύφαλλο της Κίνας –Dianthus chinensis

Ετήσιο φυτό. Kατάλληλη ποικιλία για διακόσμηση κήπων, μικρότερη της κοινής, που βγάζει μικρά πολύχρωμα άνθη, συνήθως άοσμα, και καλλιεργείται σε γλάστρες για καλλωπιστικούς σκοπούς ή φυτεύεται σε μεριές του κήπου που τις βλέπει ο ήλιος. Σπέρνεται την άνοιξη ανθοφορεί τον Ιούνιο. 

Η ποικιλία των λουλουδιών σε χρώματα είναι μεγάλη.

Στην Ελλάδα  οι γαρυφαλλιές καλλιεργούνται και για επιχειρηματικούς σκοπούς. Η παραγωγή γαρυφάλλων καλύπτει την εγχώρια κατανάλωση και γίνονται και σημαντικές εξαγωγές.

Οι μεγαλύτερες καλλιέργειες γίνονται στη Κρήτη, την Τροιζινία, την Μεσσηνία, και την Αττική.

ΠΗΓΗ.  fytokomia.gr