ΛΙΜΝΑΙΟΣ ΟΙΚΙΣΜΟΣ ΚΑΣΤΟΡΙΑΣ - Ενα μικρό νεολιθικό παραλίμνιο χωριό

Λίγα μόλις χιλιόμετρα έξω από την πόλη της Καστοριάς, σε ένα μικρό παραλίμνιο χωριό, το Δισπηλιό, υπάρχει η αναπαράσταση του Νεολιθικού Λιμναίου Οικισμού. 




Στην περιοχή ‘νησί’ φιλοξενούνται το πρώτο οικομουσείο της χώρας μας καθώς, κι ένας μουσειακός χώρος με εκθέματα από τις ανασκαφές, που έγιναν εκεί. Όσο αφορά τα εκθέματα: στον χώρο του οικομουσείου, οι αρχαιολόγοι δημιούργησαν μια πιστή αναπαράσταση του λιμναίου οικισμού.

Κορμοί δέντρων και χορτόσκοινα είναι τα κύρια υλικά που χρησιμοποιούσαν οι άνθρωποι που κατοικούσαν στην παραλίμνια αυτή περιοχή, μεταξύ της 6ης και 4ης χιλιετίας π.Χ.. 

Τα  άχυρα, η λάσπη και τα οστά ζώων είναι οι πρώτες ύλες για την κατασκευή των οικιακών αντικειμένων. Και όλα αυτά, είναι κατασκευασμένα με τέτοιο τρόπο, που να μπορούν να δώσουν στοιχεία και πληροφορίες για τον τρόπο ζωής των ανθρώπων της εποχής. 

Από τα σημαντικότερα εκθέματα είναι οι καλύβες πάνω στις πασσαλόπηκτες πλατφόρμες, οι οποίες είναι σε φυσικό μέγεθος όπως και κάποια αγγεία, χύτρες, καλάθια και μία βάρκα.

Το 1932, όταν η στάθμη της λίμνης είχε πέσει αρκετά, οι κάτοικοι του χωριού Δισπηλιού, είδαν στις όχθες της, διάφορα αντικείμενα που τους προκάλεσαν την προσοχή έτσι, κάλεσαν ειδικούς, προκειμένου να μάθουν, τι ήταν όλα αυτά. 




Πρώτος λοιπόν, ο καθηγητής Α. Κεραμόπουλος, κατέγραψε τις αρχικές πληροφορίες για την περιοχή και τον παραλίμνιο αυτό οικισμό. Οι πρώτες αναφορές που έχουμε, για τους παραλίμνιους οικισμούς είναι από τον Ηρόδοτο. 

Οι ανασκαφικές έρευνες όμως, ξεκίνησαν και συνεχίστηκαν αρκετά χρόνια αργότερα, από τον καθηγητή Ν. Μουτσόπουλο. Και το 1992, το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης με επικεφαλή τον καθηγητή Γ. Χουρμουζιάδη, ξεκινά συστηματική έρευνα, που φέρνει στο φως, περισσότερα ευρήματα και την αναπαράσταση του οικισμού σε πραγματικές διαστάσεις.

    Επιγραμματικά, ο παραλίμνιος αυτός οικισμός, ήταν το στίγμα της τελευταίας περιόδου, της Νεολιθικής Εποχής, σε μία περιοχή που έδρασε σαν κέντρο, των διαβαλκανικών μετακινήσεων. Ο οικισμός βρισκόταν σε πασσαλόπηκτες πλατφόρμες, μόλις 4 χλμ. από την πόλη της Καστοριάς.

Τα ευρήματα των ανασκαφών, μπορούμε να τα ταξινομήσουμε σε τρεις κατηγορίες, στα αρχιτεκτονικά, τα περιβαλλοντολογικά και τα κινητά. Ξεκινώντας λοιπόν από τα σπίτια, αναφέρουμε πως ήταν κατασκευασμένα από ξύλο, πηλό και βρύα, κυκλικά ή ορθογώνια, στηριγμένα πάνω σε ξύλινες πλατφόρμες. 

Από μικροαντικείμενα και από φυτικά και ζωικά υπολείμματα που βρέθηκαν, οι αρχαιολόγοι συμπεραίνουν πως, η κοινότητα στηριζόταν στο κυνήγι, το ψάρεμα, την γεωργία και την κτηνοτροφία.

    Σημαντικό εύρημα, θεωρείται το υπόλειμμα του μονόξυλου, βάρκα που χρησιμοποιούσαν οι κάτοικοι της Νεολιθικής Περιόδου, η οποία είναι πανομοιότυπη με αυτό το είδος βάρκας, που χρησιμοποιείται από τους Καστοριανούς ακόμη και σήμερα. 

Αγγεία, πολύχρωμα δοχεία, μπολ, φρουτιέρες, κλειστά δοχεία με λαιμό, κοκάλινες φλογέρες είναι μόνο κάποια από τα αντικείμενα που βρεθήκαν στον οικισμό αυτό και προσδίδουν την κουλτούρα και τον τρόπο ζωής των ανθρώπων, που ζούσαν στην Νεολιθική εποχή. 

Ένα ιδιαίτερο εύρημα είναι μία πήλινη πινακίδα του 5260 π.Χ., η οποία είναι σημειωμένη από μία πρώιμη ίσως, γραφή. Σύμφωνα με μελέτες, γραφές τέτοιου τύπου έχουν βρεθεί και σε άλλες περιοχές των Βαλκανίων και μαρτυρούν την ύπαρξη ενός βαλκανικού πολιτισμού, αυτού τον Vinca.  

    Σήμερα, στην περιοχή του Λιμναίου οικισμού υπάρχει η αναπαράσταση του. Μέσα στα σπιτάκια που βρίσκονται πάνω στις πλατφόρμες, υπάρχουν κάποια πιστά αντίγραφα, των σκευών που χρησιμοποιούσαν αυτοί οι άνθρωποι, στην καθημερινότητα τους.


ΠΗΓΗ. gokastoria.gr


ΒΙΝΤΕΟ.