ΜΕΤΕΩΡΑ - Η θέα των πανύψηλων σκουρόχρωμων βράχων προκαλεί δέος στον επισκέπτη που θα τους πρωτοαντικρίσει

Η UNESCO έχει χαρακτηρίσει τα Μετέωρα «Διατηρητέο και Προστατευόμενο Μνημείο της Ανθρωπότητας», και το ελληνικό κράτος «τόπο ιερό, αναλλοίωτο και απαραβίαστο»
Είναι πράγματι εκπληκτική η εικόνα των θεόρατων βράχων των Μετεώρων. 
 Αποτελούν ένα σπάνιο γεωλογικό φαινόμενο για τη δημιουργία του οποίου οι ειδικοί διατυπώνουν διάφορες θεωρίες.

 Οι εντυπωσιακοί βράχοι δημιουργήθηκαν πριν από 25-30 εκατομμύρια χρόνια, τότε που ολόκληρη η περιοχή της Θεσσαλίας ήταν λίμνη!

Επικρατέστερη είναι εκείνη του Γερμανού γεωλόγου Αλ. Φίλιπσον, σύμφωνα με την οποία οι βράχοι των Μετεώρων δημιουργήθηκαν από μία μεγάλη μάζα από ποταμίσιες πέτρες, άμμο και λάσπη που ενώθηκαν για να σχηματίσουν έναν ενιαίο κώνο, όταν η περιοχή αποτελούσε τις εκβολές ενός μεγάλου ποταμού.

Πριν από 25-30 εκατομμύρια χρόνια και λόγω των γεωλογικών μεταβολών ανυψώθηκε το κεντρικό τμήμα της σημερινής Ελλάδας και βυθίστηκε η περιοχή της Θεσσαλίας, η οποία έγινε λίμνη.Αργότερα δημιουργήθηκε το άνοιγμα των Τεμπών, με αποτέλεσμα τα νερά να χυθούν στο Αιγαίο και να αποκαλυφθεί η θεσσαλική πεδιάδα. 

Κατά την τριτογενή περίοδο, στη διάρκεια των αλπικών πτυχώσεων, αποκόπηκαν οι συμπαγείς όγκοι των «βράχων» από την οροσειρά της Πίνδου και με την πάροδο των αιώνων σχηματίστηκε ανάμεσά τους η κοιλάδα του Πηνειού ποταμού. 

Με τη συνεχή διάβρωση από τους ανέμους και τις βροχές, καθώς και από άλλες γεωλογικές μεταβολές, οι βράχοι αυτοί στο πέρασμα εκατομμυρίων ετών πήραν τη σημερινή τους μορφή.


Ο μοναχισμός στην περιοχή των Μετεώρων

Ξεκίνησε τον 11ο αιώνα, όταν μοναχοί ασκητές έφυγαν από το Αγιον Ορος και ήρθαν στη Θεσσαλία για να ασκητέψουν στις σπηλιές των πελώριων βράχων. 

Αυτό συνεχίστηκε μέχρι τον 14ο αιώνα, όταν εμφανίστηκε ο όσιος Αθανάσιος Μετεωρίτης και οργάνωσε την πρώτη κοινοβιακή κοινότητα με την ίδρυση του πρώτου μοναστηριού, του Μεγάλου Μετεώρου.

Στη συνέχεια ήρθαν μοναχοί και από άλλες περιοχές της Ελλάδας και, ακολουθώντας το παράδειγμα του οσίου Αθανασίου, ίδρυσαν και άλλες μονές που υπολογίζονται σε περισσότερες από 20.

ΙΕΡΕΣ ΜΟΝΕΣ

1. Η Ι. Μονή Μεταμορφώσεως του Σωτήρος ή Μεγάλου Μετεώρου
 

Ιδρύθηκε στα μέσα του 14^ου αιώνα από τον όσιο Αθανάσιο τον Μετεωρίτη (πρώτο κτίτορα και οργανωτή του μοναστικού κοινοβίου) στον μεγαλύτερο βράχο που ονομάστηκε Πλατύς Λίθος.

Ο Διάδοχός του και δεύτερος κτίτορας της Ι. Μ. υπήρξε ο μοναχός όσιος "Ιωάσαφ" , πρώην βασιλεύς  Ιωάννης Ούρεσης γιος του Σερβοέλληνα βασιλιά Συμεών Ούρεση Παλαιολόγου που είχε έδρα τα Τρίκαλα.
Στον ιερό του καθολικού υπάρχουν σημαντικές τοιχογραφίες της Μακεδονικής σχολής, ενώ οι αξιόλογες τοιχογραφίες στον κυρίως ναό και τον νάρθηκα θεωρούνται ότι ανήκουν στον Τζώρτζη, μαθητή του Θεοφάνη του Κρητός. 

Στην ως άνω Ι. Μ. υπάρχουν τα παρεκκλήσια της Θεομήτορος       ( Παναγία της Μετεωρίτισσας Πέτρας), του Ιωάννη του Προδρόμου, των Αγίων Ισαποστόλων Κων/νου και Ελένης και του Αγίου Νεκταρίου ( σύγχρονο).
Τα σημαντικότερα κτίσματα είναι η εστία (μαγειρείο), το γηροκομείο, η τράπεζα. 
Στην Ιερά Μονή του Μεγάλου Μετεώρου υπάρχει πλούσια και αξιόλογη συλλογή χειρογράφων, εικόνων και ιερών κειμηλίων.


2. Η Ι. Μονή Βαρλαάμ 

 
Βρίσκεται απέναντι από το Μεγάλο Μετέωρο. Ιδρυτής της είναι ο ασκητής Βαρλαάμ στα μέσα του 14^ου αιώνα . Στην συνέχεια ανακαινίσθηκε από τους αδελφούς Αψαράδες Θεοφάνη και Νεκτάριο από τα Γιάννενα.

Το καθολικό της Ι. Μ. είναι αφιερωμένο στη μνήμη των Αγίων Πάντων και το έκτισαν οι αδελφοί μοναχοί Θεοφάνης και Νεκτάριος το 1541-1544. 
Οι τοιχογραφίες του καθολικού είναι κυρίως του Φράγκου Κατελάνου από την Θήβα.
Υπάρχει επίσης στην Ι. Μ και το παρεκκλήσι των Τριών Ιεραρχών πάνω στον πρώτο ναΐσκο που οικοδόμησε ο αναχωρητής Βαρλαάμ. 

Σημαντικά κτίσματα είναι η παλαιά τράπεζα η Εστία ( μαγειρείο) και το γηροκομείο (νοσοκομείο). 
Επίσης στην ιερά μονή υπάρχει πλούσια και αξιόλογη συλλογή χειρογράφων, εικόνων και ιερών κειμηλίων.


 3. Η Ι. Μονή του Αγίου Στεφάνου

Ήταν αρχικά ανδρική, αλλά από το 1961 εγκαταστάθηκε σ' αυτή γυναικεία αδελφότητα Κτίτορες είναι ο όσιος Αντώνιος στις αρχές ως και τα μέσα του 15^ου αιώνα και ο όσιος Φιλόθεος, ο οποίος στα μέσα του 16^ου αιώνα ξανάχτισε τον ναό του Αγίου Στεφάνου. 

Περίπου στον 16^ο αιώνα τοποθετούνται και οι πρώτες τοιχογραφίες του ναού.
Κατόπιν το 1798, επί επισκόπου Σταγών Παϊσίου από τον Κλεινοβό Καλαμπάκας και ηγουμένου Αμβροσίου, κτίστηκε το σημερινό καθολικό στην μνήμη του Αγίου Χαραλάμπους, του οποίου η κάρα φυλάσσεται εκεί ως το πιο ιερό και θαυματουργό κειμήλιο. 

Οι τοιχογραφίες στο καθολικό γίνονται από τον πιο σημαντικό ίσως σύγχρονο αγιογράφο Βλάση Τσοτσώνη.
Στην Ιερά Μονή του Αγίου Στεφάνου, στην παλαιά τράπεζα που έχει διαμορφωθεί σε μουσείο ,υπάρχει αξιόλογη και πλούσια συλλογή χειρογράφων, εικόνων και ιερών κειμηλίων.


4. Η Ι. Μονή της Αγίας Τριάδος

Βρίσκεται σ' έναν από τους εντυπωσιακότερους βράχους των Μετεώρων. Από το 1362 υπήρξε οργανωμένο μοναστήρι και το καθολικό κτίστηκε από το 1456 ως 1476. 
Οι τοιχογραφίες έγιναν από τους αδελφούς Αντώνιο ιερέα και Νικόλαο το 1741.  
Στον νάρθηκα υπάρχουν τοιχογραφίες από το 1692.

Στην Ι. Μ. υπάρχει το παρεκκλήσι του Τιμίου Ιωάννη Προδρόμου μέσα σε λαξευμένο βράχο με σημαντικές τοιχογραφίες από το 1682. 
Τα χειρόγραφα της μονής της Αγίας Τριάδος φυλάσσονται στο σκευοφυλάκιο της Ιεράς μονής του Αγίου Στεφάνου. 


5. Η Ι. Μονή Ρουσάνου 

 
Ήταν πρώτα ανδρικό μοναστήρι ενώ τώρα είναι γυναικείο. Ο πρώτος ή πρώτοι κτίτορες έκτισαν το μοναστήρι τον 14^ο με 15^ο αιώνα.
Την σημερινή μορφή την πήρε στις αρχές του 16^ου αιώνα από τους αδελφούς ιερομόναχους Ιωάσαφ και Μάξιμο από τα Γιάννενα. 

Το καθολικό είναι αφιερωμένο στη Μεταμόρφωση του Σωτήρος. Επίσης τιμάται και η μνήμη της Αγίας Βαρβάρας (4 Δεκεμβρίου).
 Οι τοιχογραφίες είναι αξιόλογες και έγιναν από άγνωστο ζωγράφο επηρεασμένο από την Κρητική σχολή επί ιερομόναχου Αρσενίου, (ίσως από τον Τζώρτζη, μαθητή του Θεοφάνη του Κρητός).


6. Η Ι. Μονή Αγίου Νικολάου Αναπαυσά 

Είναι το πρώτο μοναστήρι που συναντάμε ανεβαίνοντας προς τα Αγια Μετέωρα. Η ίδρυσή του ανάγεται στις αρχές ως τα μέσα του 14^ου αιώνα. 
Το καθολικό έγινε επί μητροπολίτου Λαρίσης Διονυσίου του Ελεήμονος και επί εξάρχου Σταγών ιερομονάχου Νικάνορος.

Το 1527 έγινε η αποπεράτωση της αγιογράφησης του καθολικού από τον Θεοφάνη Στρελίτζα τον Κρήτα, που συγκαταλέγεται στους πιο σημαντικούς αγιογράφους της Ορθοδοξίας. 
Στις τοιχογραφίες διακρίνουμε την μεγάλη τελειότητα στο σχεδιασμό των μορφών και την άριστη χρωματική απόδοση.

Επίσης στην Ι. Μ. υπάρχει και το παρεκκλήσι του Αγίου Αντωνίου, όπου σώζονται υπολείμματα τοιχογραφιών του 14^ου αιώνα. 
Τα λίγα χειρόγραφα της μονής φυλάσσονται στο σκευοφυλάκιο της Ιεράς Μονής του Αγίου Στεφάνου.




ΠΗΓΗ. 1. kalampaka 
             2. travelstyle