ΚΥΡΙΑΚΗ 23-8-2015
Της Ξένιας Στούκα
Της Ξένιας Στούκα
Η χαρτογράφηση της αρχαίας Ελούντας ξεκίνησε και
φέρνει στο φως εικόνες της βυθισμένης πόλης της Κρήτης.
Κτιριακά και οχυρωματικά κατάλοιπα της αρχαίας πόλης Ολούς, της διάσημης σήμερα Ελούντας και πλήθος ευρημάτων σε υποθαλάσσιες περιοχές του Ηρακλείου και του Λασιθίου αποκάλυψε η ενδελεχής έρευνα της Εφορείας Εναλίων Αρχαιοτήτων σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Μεσογειακών Σπουδών.
Η υποβρύχια και παράκτια έρευνα πραγματοποιήθηκε από 21 μέχρι 23 Ιουλίου και από 3 έως 7 Αυγούστου με τη χρήση μεθόδων γεωπληροφορικής στην Ελούντα, στους Αγίους Θεοδώρους (Κοκκίνη Χάνι) και στο Ιστρον (Καλό Χωριό Λασιθίου).
Η άποψη της ύπαρξης της σπουδαίας αρχαίας πόλης Ολούς που γνώρισε ιδιαίτερη ακμή κατά την ελληνιστική και πρώτη Βυζαντινή περίοδο ενισχύεται «για πρώτη φορά με την αποτύπωση των καταλοίπων της.
Γιατί πλέον ο συνδυασμός των ευρημάτων, πλήθος κτιριακών καταλοίπων και τμήμα οχυρωματικού τείχους, δημιουργεί πλέον σαφέστερη εικόνα της τοπογραφίας του αρχαίου Ολούντος, τόσο ως προς την έκταση της ίδιας της πόλεως, όσο και ως προς την επιλογή της συγκεκριμένης θέσης για την ανάπτυξή της», εξηγεί στον «Ε.Τ.» ο αρχαιολόγος της ΕΕΑ και επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας Θεοτόκης Θεοδούλου.
Στον Πόρο Ελούντας διερευνήθηκαν με τη χρήση μαγνητικών μεθόδων οι ακτές του όρμου στα νότια του Πόρου και με ηλεκτρική τομογραφία ο βορειοανατολικός μυχός του ίδιου όρμου.
Με υποβρύχια έρευνα, εντοπίστηκαν και αποτυπώθηκαν πληθώρα τμημάτων κτιρίων τόσο νότια όσο και βόρεια του χερσαίας διόδου που ενώνει την Κρήτη με τη χερσόνησο της Κολοκύθας.
«Τα ευρήματα μπορούν να αποδοθούν σε σημαντικά κτίρια δημόσιου χαρακτήρα, όπως μαρτυρούν τα δομικά υλικά, οι διαστάσεις και ο τρόπος δόμησης», σημειώνει ο καταδυόμενος αρχαιολόγος τονίζοντας πως «τα εν λόγω κτιριακά κατάλοιπα πιθανώς να χρονολογούνται κατά τη βυζαντινή περίοδο».
Επίσης η έρευνα στο θαλάσσιο βυθό της Ελούντας έφερε στο φως τμήμα βυθισμένου τείχους της αρχαίας πόλης στα νότια, που «πιθανώς να χρονολογείται στα Ελληνιστικά χρόνια». Οπως επισημαίνει ο κ. Θεοδούλου και αποτυπώνεται επίσης σε χθεσινή ανακοίνωση του υπ. Πολιτισμού εντοπίσθηκαν θεμελιώσεις δύο οχυρωματικών πύργων στα βόρεια.
Στους Αγίους Θεοδώρους, στη σημερινή περιοχή Κοκκίνη Χάνι, με ηλεκτρική τομογραφία βρέθηκε διμερές λάξευμα που θεωρήθηκε το 1926 από το αείμνηστο καθηγητή και ακαδημαϊκό Σπύρο Μαρινάτο ως μινωικό νεώριο.
Σύμφωνα με τον κ. Θεοδούλου «χρειάζεται περεταίρω υποβρύχια ανασκαφική διερεύνηση καθώς η ανατολική πλευρά του ευρήματος παραμένει καλυμμένη από άμμο και πέτρες, ενώ η δυτική είναι κλειστή, γεγονός που δεν μπορεί να προσδιοριστεί με ακρίβεια η λειτουργία του. Για να υποστηριχτεί η ύπαρξη νεώριου πρέπει η δυτική πλευρά του ευρήματος να είναι ανοιχτή.
Πάντως οι διαστάσεις του λαξεύματος μαρτυρούν πως θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ως μινωικό νεώριο». Ο θαλάσσιος βυθός, στην Κοκκίνη Χάνι αποκάλυψε επίσης μινωικά αρχιτεκτονικά κατάλοιπα τα οποία ανήκουν σε οικοδομικό συγκρότημα δημόσιου χαρακτήρα.
«Το πιθανότερο είναι πως η λειτουργία τους να είχε σχέση με δημόσια λιμενική υπηρεσία που χρονολογείται στο 1500 π.Χ.».
Στο Ιστρον διερευνήθηκε βυθισμένο κτίριο που βρίσκεται στον όρμο ανατολικά του ακρωτηρίου του Αγίου Παντελεήμονα και είναι πιθανόν να ερμηνευθεί ως νεώριο.
«Η χρονολογική τοποθέτησή του δεν μπορεί ακόμα να εκτιμηθεί όπως και για τα αρχιτεκτονικά κατάλοιπα που ήρθαν στο φως στην περιοχή της δυτικής πλευράς του όρμου Καραβοστάσι».
Κατά τη διάρκεια της έρευνας που συμμετείχαν επίσης ο ερευνητής του ΙΤΕ Ν. Παπαδόπουλος και ο μεταδιδακτορικός ερευνητής του ΙΤΚ Κ. Συμιρδάνης χρησιμοποιήθηκαν οι γεωφυσικές μέθοδοι της ηλεκτρικής τομογραφίας και της μαγνητικής χαρτογράφησης, καθώς και μέθοδοι εκτεταμένης τοπογραφικής αποτύπωσης.
Τα αποτελέσματα των διασκοπήσεων αναμένονται μετά την ολοκλήρωση της επεξεργασίας των δεδομένων.
Κτιριακά και οχυρωματικά κατάλοιπα της αρχαίας πόλης Ολούς, της διάσημης σήμερα Ελούντας και πλήθος ευρημάτων σε υποθαλάσσιες περιοχές του Ηρακλείου και του Λασιθίου αποκάλυψε η ενδελεχής έρευνα της Εφορείας Εναλίων Αρχαιοτήτων σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Μεσογειακών Σπουδών.
Η υποβρύχια και παράκτια έρευνα πραγματοποιήθηκε από 21 μέχρι 23 Ιουλίου και από 3 έως 7 Αυγούστου με τη χρήση μεθόδων γεωπληροφορικής στην Ελούντα, στους Αγίους Θεοδώρους (Κοκκίνη Χάνι) και στο Ιστρον (Καλό Χωριό Λασιθίου).
Η άποψη της ύπαρξης της σπουδαίας αρχαίας πόλης Ολούς που γνώρισε ιδιαίτερη ακμή κατά την ελληνιστική και πρώτη Βυζαντινή περίοδο ενισχύεται «για πρώτη φορά με την αποτύπωση των καταλοίπων της.
Γιατί πλέον ο συνδυασμός των ευρημάτων, πλήθος κτιριακών καταλοίπων και τμήμα οχυρωματικού τείχους, δημιουργεί πλέον σαφέστερη εικόνα της τοπογραφίας του αρχαίου Ολούντος, τόσο ως προς την έκταση της ίδιας της πόλεως, όσο και ως προς την επιλογή της συγκεκριμένης θέσης για την ανάπτυξή της», εξηγεί στον «Ε.Τ.» ο αρχαιολόγος της ΕΕΑ και επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας Θεοτόκης Θεοδούλου.
Στον Πόρο Ελούντας διερευνήθηκαν με τη χρήση μαγνητικών μεθόδων οι ακτές του όρμου στα νότια του Πόρου και με ηλεκτρική τομογραφία ο βορειοανατολικός μυχός του ίδιου όρμου.
Με υποβρύχια έρευνα, εντοπίστηκαν και αποτυπώθηκαν πληθώρα τμημάτων κτιρίων τόσο νότια όσο και βόρεια του χερσαίας διόδου που ενώνει την Κρήτη με τη χερσόνησο της Κολοκύθας.
«Τα ευρήματα μπορούν να αποδοθούν σε σημαντικά κτίρια δημόσιου χαρακτήρα, όπως μαρτυρούν τα δομικά υλικά, οι διαστάσεις και ο τρόπος δόμησης», σημειώνει ο καταδυόμενος αρχαιολόγος τονίζοντας πως «τα εν λόγω κτιριακά κατάλοιπα πιθανώς να χρονολογούνται κατά τη βυζαντινή περίοδο».
Επίσης η έρευνα στο θαλάσσιο βυθό της Ελούντας έφερε στο φως τμήμα βυθισμένου τείχους της αρχαίας πόλης στα νότια, που «πιθανώς να χρονολογείται στα Ελληνιστικά χρόνια». Οπως επισημαίνει ο κ. Θεοδούλου και αποτυπώνεται επίσης σε χθεσινή ανακοίνωση του υπ. Πολιτισμού εντοπίσθηκαν θεμελιώσεις δύο οχυρωματικών πύργων στα βόρεια.
Στους Αγίους Θεοδώρους, στη σημερινή περιοχή Κοκκίνη Χάνι, με ηλεκτρική τομογραφία βρέθηκε διμερές λάξευμα που θεωρήθηκε το 1926 από το αείμνηστο καθηγητή και ακαδημαϊκό Σπύρο Μαρινάτο ως μινωικό νεώριο.
Σύμφωνα με τον κ. Θεοδούλου «χρειάζεται περεταίρω υποβρύχια ανασκαφική διερεύνηση καθώς η ανατολική πλευρά του ευρήματος παραμένει καλυμμένη από άμμο και πέτρες, ενώ η δυτική είναι κλειστή, γεγονός που δεν μπορεί να προσδιοριστεί με ακρίβεια η λειτουργία του. Για να υποστηριχτεί η ύπαρξη νεώριου πρέπει η δυτική πλευρά του ευρήματος να είναι ανοιχτή.
Πάντως οι διαστάσεις του λαξεύματος μαρτυρούν πως θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ως μινωικό νεώριο». Ο θαλάσσιος βυθός, στην Κοκκίνη Χάνι αποκάλυψε επίσης μινωικά αρχιτεκτονικά κατάλοιπα τα οποία ανήκουν σε οικοδομικό συγκρότημα δημόσιου χαρακτήρα.
«Το πιθανότερο είναι πως η λειτουργία τους να είχε σχέση με δημόσια λιμενική υπηρεσία που χρονολογείται στο 1500 π.Χ.».
Στο Ιστρον διερευνήθηκε βυθισμένο κτίριο που βρίσκεται στον όρμο ανατολικά του ακρωτηρίου του Αγίου Παντελεήμονα και είναι πιθανόν να ερμηνευθεί ως νεώριο.
«Η χρονολογική τοποθέτησή του δεν μπορεί ακόμα να εκτιμηθεί όπως και για τα αρχιτεκτονικά κατάλοιπα που ήρθαν στο φως στην περιοχή της δυτικής πλευράς του όρμου Καραβοστάσι».
Κατά τη διάρκεια της έρευνας που συμμετείχαν επίσης ο ερευνητής του ΙΤΕ Ν. Παπαδόπουλος και ο μεταδιδακτορικός ερευνητής του ΙΤΚ Κ. Συμιρδάνης χρησιμοποιήθηκαν οι γεωφυσικές μέθοδοι της ηλεκτρικής τομογραφίας και της μαγνητικής χαρτογράφησης, καθώς και μέθοδοι εκτεταμένης τοπογραφικής αποτύπωσης.
Τα αποτελέσματα των διασκοπήσεων αναμένονται μετά την ολοκλήρωση της επεξεργασίας των δεδομένων.
ΠΗΓΗ. e-typos
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου