Οταν μιλάμε για θέματα όπως η Ασφάλιση και η Υγεία, τότε το κεντρικό ζήτημα που τίθεται εξαρχής είναι ένα: Αντιμετωπίζουμε τον ασθενή, τον ασφαλισμένο ως εργαζόμενο που έχει δωρεάν δικαίωμα στην καλύτερη δυνατή ποιότητα φροντίδας και περίθαλψης ή ως πελάτη;
Οποιο σχέδιο διαχείρισης κι αν προτείνεται, ως βάση εκκίνησης φέρνει την τοποθέτηση απέναντι σε αυτό το κρίσιμο ερώτημα.
Κι εκ των πραγμάτων, κάθε σχέδιο διαχείρισης που προτείνει την λειτουργία του ΕΟΠΥΥ με όρους «ασφαλιστικής εταιρείας», για να γίνει το σύστημα «αποδοτικότερο», έχει απαντήσει στο παραπάνω δίλημμα, επιλέγοντας να βλέπει τον εργαζόμενο, τον άνεργο, τον συνταξιούχο, ως πελάτη, που θα έχει περίθαλψη αν και στο βαθμό που έχει να την πληρώσει ο ίδιος.
Γιατί αυτή είναι η φιλοσοφία κάθε μοντέλου ιδιωτικής ασφάλισης. Οι εργαζόμενοι στις ασφαλιστικές μπορούν να το επιβεβαιώσουν. Πιο συγκεκριμένα:
Πρώτα απ' όλα, η ιδιωτική ασφάλιση Υγείας εδώ και πολλά χρόνια δεν είναι κάτι άγνωστο στην Ελλάδα. Ειδικά την τελευταία δεκαετία, είναι το βασικό πεδίο δραστηριότητας των ασφαλιστικών, στο οποίο βλέπουν πολλαπλασιασμό των εργασιών τους.
Ενδεικτικά, σύμφωνα με την Ενωση Ασφαλιστικών Εταιρειών Ελλάδος (ΕΑΕΕ) εκτιμάται ότι ατομικά ή/και ομαδικά ασφαλισμένοι στην Υγεία είναι περί το 1,5 εκατ. Ελληνες.
Τα ασφάλιστρα (έσοδα) των ασφαλιστικών στον τομέα Υγείας/Ασθένειας σκαρφάλωσαν από τα 75.540.262 ευρώ το 2009 στα 273.656.389 ευρώ το 2019 και 300.226.409 ευρώ το 2020, σημειώνοντας δηλαδή μέσα στη «δεκαετία της κρίσης» μια αύξηση σχεδόν 400% και στη χρονιά του κορονοϊού αύξηση 9%, όταν το ΑΕΠ σημείωνε αντίστοιχη πτώση.
Αυτή η εκθετική αύξηση βεβαίως δείχνει κάτι. Δείχνει την ανάπτυξη της ιδιωτικής Υγείας σε βάρος της δημόσιας.
Γιατί όσο υποβαθμιζόταν στοχευμένα όλα αυτά τα χρόνια το δημόσιο σύστημα, τόσο μεγάλωναν οι δουλειές των ασφαλιστικών και κλινικαρχών. Κι αυτό έχει και συγκεκριμένο αποτύπωμα στα «πακέτα ασφάλισης» των ασφαλιστικών.
Γιατί, πώς κατάφεραν να τετραπλασιάσουν τα έσοδά τους σε μια περίοδο συρρίκνωσης του λαϊκού εισοδήματος;
Ο κύριος τρόπος ήταν η αλλαγή των προσφερόμενων «πακέτων». Για να μείνουν αυτά σε προσιτές τιμές, πλέον τα περισσότερα «πατάνε» πάνω σε ό,τι πληρώνει ο ΕΟΠΥΥ και καλύπτουν έξοδα από εκεί και πάνω.
Με αυτό γίνεται φανερό και κάτι ακόμη: Πρώτον, το κεφάλαιο κάνει ήδη εκτεταμένη χρήση ΣΔΙΤ στην Υγεία, πάνω στις οποίες βασίζει την αύξηση της κερδοφορίας του. Δεύτερον, η εικόνα που μπορεί να έχουν αυτήν τη στιγμή πολλοί εργαζόμενοι, ιδιαίτερα νεότεροι, πως η ιδιωτική ασφάλιση είναι μια προσιτή εναλλακτική στο ρημαγμένο σύστημα Υγείας, είναι ένα ψέμα.
Οι ιδιωτικές ασφαλίσεις Υγείας στην Ελλάδα είναι ακόμη σχετικά προσιτές γιατί ουσιαστικά πατάνε πάνω στην ύπαρξη ενός - έστω και λεηλατημένου - καθολικού συστήματος δημόσιας Κοινωνικής Ασφάλισης, το οποίο και εκμεταλλεύονται.
Πάνω στο κομμάτι της αύξησης του κόστους, αποκαλυπτική είναι και η σύγκριση που κάνει σε μελέτες της η ΕΑΕΕ για τις ασφαλίσεις Υγείας στην Ελλάδα σε σχέση με την ΕΕ. Στον δείκτη «Κατά κεφαλήν ασφάλιστρα ιδιωτικής υγείας» και παρά την τεράστια αύξηση που αναφέρθηκε, η Ελλάδα θεωρείται «ουραγός» στην ΕΕ.
Ο ευρωπαϊκός μ.ό. του τι ξοδεύει ο λαός στην ιδιωτική ασφάλιση Υγείας είναι υπερδεκαπλάσιος από ό,τι στην Ελλάδα (232 έναντι 22 ευρώ), ενώ στις χώρες που θεωρούνται «πρότυπα» από την αστική τάξη μπορεί να μιλάμε και για 20πλάσια ποσά.
Τα στοιχεία αυτά δείχνουν ότι ακόμη και αυτό το κόστος που προβλέπεται στις παρουσιάσεις του «νέου ΕΣΥ», όπου αναφέρουν πως το κόστος που θα χρειαστεί να πληρώνεται ανά άτομο στις ιδιωτικές ασφαλίσεις θα φτάσει τα 200 ευρώ/έτος, πρόκειται να ξεπεραστεί κατά πολύ, φτάνοντας σε απαγορευτικά επίπεδα για κάθε λαϊκή οικογένεια.
Ας πάμε όμως και στις παροχές των ασφαλιστικών ως προς την Υγεία. Παρότι η τελευταία σχετική μελέτη της ΕΑΕΕ ήταν το 2015, αποτύπωνε κι εκείνη μια τάση που ξέρουν όσοι εργάζονται στον χώρο πως στο μεσοδιάστημα μεγάλωσε κατά πολύ:
1. Στα συμβόλαια Υγείας ισχύουν κατεξοχήν «απαλλαγές» στις καλύψεις, δηλαδή: Ακόμα και να έχεις συμβόλαιο Υγείας σε ασφαλιστική, πάλι θα κληθείς πρώτα να βάλεις ένα ποσό από την τσέπη σου.
2. Εδώ και αρκετά χρόνια δεν προσφέρονται πια μακροχρόνια σταθερά συμβόλαια Υγείας από ασφαλιστικές. Αντί αυτών, τα συμβόλαια είναι ετήσια. Κάθε χρόνο, δηλαδή, η εταιρεία αποτιμά αν ο συγκεκριμένος «πελάτης» τη «ζημίωσε». Κι αν ήταν έτσι, προκειμένου να συνεχίσει να έχει συμβόλαιο μαζί της, του ζητάει περισσότερα λεφτά.
3. Η ίδια αυτή λογική ισχύει και στα ομαδικά συμβόλαια που κάνουν εργοδότες για τους εργαζόμενους στις εταιρείες τους, τα οποία διαφημίζονται και στο πλαίσιο του «νέου ΕΣΥ» σαν «μάννα εξ ουρανού». Σε περίπτωση που οι εργαζόμενοι σε μια χρονιά ...αρρώστησαν υπερβολικά, την επόμενη χρονιά το ομαδικό ασφαλιστήριο θα ακριβύνει. Και ξανά και ξανά, όσο να είναι βέβαιο πως θα βγάζει κέρδος η ασφαλιστική.
4. Σε όλα αυτά τα συμβόλαια, ειδικά στα ομαδικά συμβόλαια Υγείας, πάντα προβλέπονται εξαιρέσεις για ό,τι οι ασφαλιστικές ξέρουν πως είναι το πιθανότερο να τις ζημιώσει. Χαρακτηριστικά, μπορεί να δείτε ομαδικό συμβόλαιο να προβλέπει χρηματική ενίσχυση σε περίπτωση αποβολής, αλλά να εξαιρούνται οι πρώτοι μήνες της κύησης, τότε δηλαδή που συμβαίνει η συντριπτική πλειοψηφία των αποβολών.
Εδώ να αναφέρουμε και ότι μεγάλο τμήμα τέτοιου τύπου ομαδικών ασφαλιστηρίων δεν καλύπτει προληπτικές εξετάσεις, παρά μόνο κάποιες «εκπτώσεις» σε αυτές, στις συνεργαζόμενες ιδιωτικές κλινικές.
5. Αυξανόμενοι όμως είναι και οι αποκλεισμοί, δηλαδή μια ασφαλιστική ουσιαστικά να μην αποδέχεται να ασφαλίσει κάποιον βάσει της εικόνας της υγείας του, ή να του ζητά πολλαπλάσια ασφάλιστρα. Τελευταίο τέτοιο παράδειγμα είχαμε στις ΗΠΑ, όπου εργοδότες απαιτούν από τους εργαζόμενους που παραμένουν ανεμβολίαστοι έως και 200 δολάρια επιπλέον τον μήνα για να ισχύει η ιδιωτική ασφάλισή τους! Παρόμοια όμως ισχύουν εκεί ήδη για καπνιστές, υπέρβαρους κ.ά.
Σε όλα τα παραπάνω πρέπει να προσθέτουμε και το θέμα «ταμπού» για τις ασφαλιστικές και τα σχέδια για συστηματικότερη εμπλοκή τους στην Υγεία: Τίποτα δεν διασφαλίζει κανέναν πελάτη ασφαλιστικής εταιρείας ότι αυτή δεν θα φαλιρίσει, με τον ίδιο να μένει στα μέσα μιας πανάκριβης νοσηλείας ή, ακόμη χειρότερα, ψάχνοντας τα λεφτά του.
Μπορεί όλες οι κυβερνήσεις που πέρασαν τα τελευταία χρόνια να διαβεβαιώνουν πως έχουν ληφθεί μέτρα που κάνουν αδύνατο να επαναληφθεί σε χώρα της ΕΕ ένα φαινόμενο όπως της «ΑΣΠΙΣ» το 2009, όπου οι ασφαλισμένοι ψάχνουν ακόμη το δίκιο τους. Ομως και μετά την εφαρμογή του νέου πλαισίου λειτουργίας αυτών των επιχειρήσεων, είχαμε ανάκληση άδειας εταιρείας στην Ελλάδα, η οποία είχε και ασφαλίσεις Υγείας.
Ταυτόχρονα, σε χώρα της ΕΕ με το ίδιο νομοθετικό πλαίσιο, στη Ρουμανία, είχαμε μόλις πριν ένα μήνα ανάκληση άδειας της μεγαλύτερης ασφαλιστικής εταιρείας της χώρας - της «City», που δραστηριοποιούνταν και στην Ελλάδα στην ασφάλιση οχημάτων - λόγω έλλειψης κεφαλαίων.
Γενικότερα: Οι διαβεβαιώσεις για τη θωράκιση των ασφαλιστικών από πιθανή χρεοκοπία αξίζουν όσο και εκείνες πως ο καπιταλισμός θα σταματήσει να έχει κρίσεις...
Για να συνοψίσω. Εμπλοκή των ασφαλιστικών εταιρειών στον κλάδο της Υγείας ήδη έχουμε σημαντική και στην Ελλάδα. Και είναι από τα βασικά τμήματα του κεφαλαίου που πιέζουν για την περαιτέρω ιδιωτικοποίηση του συστήματος. Επομένως, η λειτουργία του ΕΟΠΥΥ ως ιδιωτικής ασφαλιστικής σημαίνει νέους κόφτες: Στις παροχές στους ασφαλισμένους, σε αναγκαίες διαγνωστικές εξετάσεις, σε φάρμακα, σε θεραπείες.
Για την εργατική τάξη και τον λαό, μια τέτοια πορεία μόνο νέα χειροτέρευση του βιοτικού επιπέδου πρόκειται να φέρει. Διέξοδος στον 21ο αιώνα δεν μπορεί να είναι η «ατομική ευθύνη» για την εξασφάλιση της νοσηλείας που χρειαζόμαστε. Διέξοδο και λύση αποτελεί η πάλη για σύγχρονες, απολύτως δωρεάν υπηρεσίες Υγείας, εξετάσεις, νοσηλεία, φάρμακα, με έμφαση στην πρόληψη, μέσα από ένα ενιαίο, αποκλειστικά δημόσιο και δωρεάν σύστημα Υγείας.
(Το κείμενο αποτελεί παρέμβαση στην πρόσφατη εκδήλωση του ΚΚΕ για το «νέο ΕΣΥ» και τις θέσεις του Κόμματος)
Μέλος του Γενικού Συμβουλίου της Ομοσπονδίας Εργαζομένων στις Ασφαλιστικές Εταιρείες
ΠΗΓΗ. ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου