Μεταφορές - Η φωτογραφική διάσταση

Τα μέσα μεταφοράς, μαζικής και μη, το οδικό δίκτυο, οι γραμμές του τραίνου, τα λιμάνια και τα αεροδρόμια, συχνά εμπνέουν το φωτογραφικό φακό. 

Η απεικόνισή τους ανήκει σε ένα πολύ δημοφιλές φωτογραφικό είδος, στο οποίο αφιερώνουν το δικό του χώρο οι διάφορες online φωτογραφικές κοινότητες και πλατφόρμες. Στις μεταφορές και τα μεταφορικά μέσα μας μαγεύει η πολυπλοκότητα του και η τεχνολογία τους αλλά όχι μόνο. Αυτό που μας ελκύει είναι η υπόσχεση του ταξιδιού, η αλλαγή παραστάσεων, η περιπλάνηση και η περιπέτεια.

Θέματα για φωτογράφηση

Το αντικείμενο «Μετακινήσεις» που θέτουμε εδώ, είναι ευρύτατο σε θεματολογία και αναζητά τη δική σας προσωπική ερμηνεία. Μπορείτε να διαλέξετε να απεικονίσετε τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς και τους ανθρώπους που μετακινούνται με αυτά, το δαιδαλώδες οδικό δίκτυο, το αυτοκίνητο που υπόσχεται εκδρομές και αποδράσεις, ακόμα και το ποδήλατο που συντροφεύει την καθημερινότητά σας. Το ζητούμενο είναι να απεικονίσουμε τις μεταφορές μας, καθημερινές και μη, είτε μαζί με τον ανθρώπινο στοιχείο είτε όχι.

Μέσα μεταφοράς

Από τα μέσα μεταφοράς, τα πιο εύκολα για φωτογράφηση ίσως είναι αυτά που χρησιμοποιούμε καθημερινά όπως το αυτοκίνητο, το ποδήλατο και τα MMM. Ιδιαίτερα δημοφιλές μέσο επίσης είναι το τραίνο, με χιλιάδες οπαδούς και trainspotters ανά την υφήλιο. Και στην Ελλάδα όμως είναι αγαπητό ανάμεσα στους ενθουσιώδεις φωτογράφους. 

Πολύ ενδιαφέροντες, από φωτογραφικής πλευράς, είναι κάποιοι διατηρητέοι σταθμοί του ΟΣΕ που κρατούν την αισθητική μιας άλλης εποχής. 

Αλλά και τις ράγες τις βλέπουμε συχνά να πρωταγωνιστούν σε εικόνες, μιας και κουβαλούν το συμβολισμό του ταξιδιού. 

Στη συνέχεια έχουμε τα μέσα σταθερής τροχιάς στις αστικές συγκοινωνίες δηλαδή το μετρό και τον ηλεκτρικό, που όμως μας δυσκολεύουν μιας και ο κανονισμός τους περιορίζει τη φωτογράφηση. Περισσότερη ελευθερία έχουμε στα υπόλοιπα μέσα μαζικής μεταφοράς, αρκεί να σεβόμαστε τους συνεπιβάτες και τους επιβαίνοντες σε αυτά και να ζητάμε την άδειά τους σε περίπτωση που απεικονίζονται σε φωτογραφίες μας. Τέλος, έχουμε τα αεροπλάνα και πλοία που είναι πιο απαιτητικά, από άποψη εξοπλισμού.

Όχι μόνο τα μέσα!

Την αίσθηση της μεταφοράς δεν την παίρνουμε απεικονίζοντας μόνο το μέσο της μετακίνησης αλλά και τον άνθρωπο που το χρησιμοποιεί. Επιστρατεύστε τις τεχνικές πορτραίτου και φωτογραφίστε τους ανθρώπους που ταξιδεύουν ή μετακινούνται μέσα στην πόλη.

Γρήγορη ταχύτητα κλείστρου

Η γρήγορη ταχύτητα του κλείστρου είναι το απόλυτο μέσο για παγώσουμε τη κίνηση, αναπαράγοντας με λεπτομέρεια την εικόνα ενός κινούμενου αντικειμένου. Ταχύτητες όπως 1/1000sec. μπορούν να ακινητοποιήσουν μεγάλη γκάμα, συμπεριλαμβανομένων και της κίνησης των τροχών του αυτοκινήτου.

 

Panning

Μ ε το panning ισχύει το παράδοξο να χρησιμοποιούμε σχετικά αργή ταχύτητα αλλά το κινούμενο αντικείμενο να αποδίδεται «καθαρό», ενώ το περιβάλλον μένει φλουταρισμένο. 

Πως το πετυχαίνουμε; Απλά ακολουθούμε με τον φακό το κυρίως κινούμενο αντικείμενο (π.χ. ένα αθλητή δρόμου ταχύτητας, ένα ποδήλατο, ένα αυτοκίνητο κλπ.) προς την κατεύθυνση που μετακινείται κρατώντας το στο κέντρο του σκοπεύτρου.

Το panning είναι σε μεγάλο βαθμό θέμα εμπειρίας. Σημειώνουμε ότι γίνεται με αργή ταχύτητα φωτοφράκτη (1/30-1/15sec).

Φωτομέτρηση

Η σωστή φωτομέτρηση είναι μια από τις προκλήσεις που θα συναντήσουμε, ειδικά όταν φωτογραφίζουμε σε εξωτερικό χώρο διάφορα οχήματα και μηχανές με σκούρα χρώματα που έρχονται σε αντίθεση με τα λευκά σύννεφα. Για να έχουμε λεπτομέρεια στα σκούρα, θα πρέπει να φωτομετρήσουμε με την κάμερα να κοιτάει προς τα κάτω και να πάρουμε μέτρηση χωρίς να έχουμε τον ουρανό στο καρέ μας.

Light trails

Μια ακόμα δημοφιλής τεχνική που αξιοποιείται από πολλούς στο θέμα των Μεταφορών, είναι τα light trails. 

Για να αποτυπώσουμε light trails χρειάζεται μια κινούμενη πηγή φωτός στο δρόμο, όπως οι προβολείς ή τα φώτα πορείας των αυτοκινήτων. Aρχικά βρίσκουμε ένα σημείο με ορατότητα προς πολυσύχναστο δρόμο και στήνουμε τη μηχανή με το τρίποδο. Προέχει βέβαια η ασφάλεια. 

Μια καλή ιδέα είναι να τοποθετηθούμε πάνω από γέφυρα. Για τα light trails συνιστάται μια DSLR που δίνει καλύτερη οπτική επαφή τη νύχτα. Το κάδρο πρέπει να είναι όσο πιο ανοιχτό γίνεται για να περιέχει αρκετό θέμα. 

Η ιδανική ρύθμιση περιλαμβάνει σχετικά κλειστό διάφραγμα, της τάξης του f/8 ή f/11 για βάθος πεδίου, και παρατεταμένος χρόνος έκθεσης είτε πόζα B (bulb). Και πάλι ενδείκνυται ο πειραματισμός με διαφορετικούς χρόνους. 

Σημειώνουμε ότι οι πιο κατάλληλοι δρόμοι για light trails είναι αυτοί με αρκετή αλλά συνεχή κυκλοφορία.

Τεχνική

Το θέμα των μεταφορών είναι ευρύτατο. Αναλόγως με την προσέγγιση χρειαζόμαστε διαφορετικό εξοπλισμό και άλλη τεχνική.

Στις περισσότερες περιπτώσεις όμως θα χρειαστεί να φωτογραφίσουμε κινούμενα αντικείμενα. Οι σύγχρονες ψηφιακές μηχανές έχουν γρήγορο AF πλέον αλλά όταν το κεντρικό θέμα κινείται αρκετά γρήγορα καλό είναι να χρησιμοποιούμε το Continuous AF (σε ορισμένες μηχανές Servo) με το οποίο η μηχανή ακολουθεί και εστιάζει διαρκώς στο κινούμενο αντικείμενο. 

Με την ίδια λογική χρησιμοποιούμε Continuous Shooting για να αυξήσουμε τις πιθανότητες να πάρουμε το καρέ που επιθυμούμε.

Tips

• Πλησιάστε το θέμα (όταν το επιτρέπουν οι συνθήκες) και βρείτε μια ενδιαφέρουσα γωνία. Φωτογραφίστε και από το εσωτερικό των μέσων μεταφοράς!
• Οι παλιοί σταθμοί και τα παλιά βαγόνια του τραίνου δημιουργούν πολύ ελκυστικά καρέ.

---

Η γνώμη του ειδικού

Ηλίας Διακουμάκος

Φωτογράφος

• Τι εξοπλισμό χρειαζόμαστε για να φωτογραφίσουμε αεροπλάνα και τις εναέριες μεταφορές;

 
Η φωτογράφιση αεροσκαφών είναι ένα είδος φωτογραφίας που μπορεί να ξεκινά από μία απλή καταγραφή και να φθάνει στη χρήση κάποιων ειδικών τεχνικών για πιο δημιουργική ή

 

 

 καλλιτεχνική απεικόνιση του δημοφιλούς μέσου μαζικής μεταφοράς. Λόγω της φύσης του μέσου αλλά και της απόστασης που συνήθως μας χωρίζει από το αντικείμενο, είναι σχεδόν δεδομένη η χρήση τηλεφακών είτε για να γεμίσει το κάδρο με το θέμα είτε για να τραβήξουμε από μεγαλύτερη απόσταση και να συμπιέσουμε σκόπιμα την προοπτική. 

Υπάρχουν ωστόσο αρκετές περιπτώσεις όπου ένας ευρυγώνιος ή υπερευρυγώνιος φακός θα φανεί χρήσιμος. Το ίδιο ισχύει και για τη χρήση φλας. 

Μια γκάμα εστιακών αποστάσεων από 14mm έως και 400mm ή περισσότερο είναι ιδανική, αν και ένας τηλεφακός 55/70-200/300mm συνήθως αρκεί. 

Χρήσιμα αξεσουάρ αποτελούν τα φίλτρα πόλωσης και ουδέτερης πυκνότητας (το τελευταίο υποχρεωτικά σε λήψεις αεροσκαφών που διασταυρώνονται με τον ήλιο) και ενίοτε ένα τρίποδο κι ένα ντεκλανσέρ. 

Οι DSLR –και δη οι APS-C- παραμένουν οι προτιμητέες μηχανές, όχι μόνο λόγω της ταχύτητας εστίασης και λήψης, αλλά και της ύπαρξης οπτικού σκοπεύτρου που δε τις καθυστερεί με τη χρήση drive και βοηθά το φωτογράφο στη σύνθεση από καρέ σε καρέ. Κατάλληλες είναι επίσης και κάποιες high end mirrorless με καλό framerate στο ηλεκτρονικό σκόπευτρο, ενώ οι superzoom compact και μάλιστα αυτές που έχουν μόνο LCD –παρά την πολύ βολική γκάμα εστιακών αποστάσεων- δεν αποτελούν λύση.

• Τι συμβουλές θα δίνατε στους αναγνώστες;

 
Λόγω της -συνήθους- χρήσης τηλεφακών, επιλέγουμε γρήγορες ταχύτητες φωτοφράκτη (κατά προτίμηση πάνω από 1/500sec) είτε δουλεύοντας με προτεραιότητα ταχύτητας, είτε με χειροκίνητη έκθεση. 

Προσωπικά προτιμώ την τελευταία περίπτωση ή την προτεραιότητα διαφράγματος με σκοπό να δουλεύω πάντα στο βέλτιστο -από πλευράς ευκρίνειας- διάφραγμα του φακού, έχοντας προεπιλέξει ένα ισοδύναμο ευαισθησίας ISO τέτοιο ώστε η ταχύτητα του φωτοφράκτη να παραμείνει γρήγορη.

• Ποιες είναι οι κυριότερες τεχνικές δυσκολίες;

 
Τα συνήθη προβλήματα αφορούν την κατάσταση της ατμόσφαιρας και τα θερμικά κύματα (heathaze) το καλοκαίρι, το φωτισμό -που συνήθως δεν εξαρτάται από τον φωτογράφο- και φυσικά τις κακές καιρικές συνθήκες που μπορούν να επηρεάσουν τόσο τον ίδιο όσο και τον εξοπλισμό του. Οι τελευταίες μπορούν ωστόσο -κάτω από προϋποθέσεις- να διαδραματίσουν ρόλο ενός ανέλπιστα καλού συμμάχου για την λήψη μιας πετυχημένης φωτογραφίας.

 

• Τι χρειάζεται να ξέρουμε για την οργάνωση μιας τέτοιας φωτογράφησης; (π.χ. απαιτούνται ειδικές άδειες;)

 
Οι λήψεις σε στρατιωτικά ή μεικτά αεροδρόμια και πέριξ αυτών, στην Ελλάδα απαγορεύονται και απαιτείται ειδική άδεια από το Γ.Ε.Α. Οι περιοχές αυτές σηματοδοτούνται και με προειδοποιητικές πινακίδες, όπως προβλέπει ο νόμος.

Στα πολιτικά αεροδρόμια η νομοθεσία επιτρέπει τη φωτογράφιση για όλους (επισκέπτες και επιβάτες) εντός κι εκτός του αεροδρομίου, με μόνη εξαίρεση την καταγραφή «ευαίσθητων» εγκαταστάσεων όπως π.χ. δεξαμενές καυσίμου.

Για λήψεις εντός της πίστας απαιτείται ειδική άδεια από τις αρχές του αεροδρομίου ή / και την Υ.Π.Α. και σε ορισμένες περιπτώσεις ζητείται και κάποιο χρηματικό τέλος για τη συνοδεία του φωτογράφου και την πρόσβαση σε αυτή.

 

ΠΗΓΗ. photo.gr