«1821, Πριν και μετά» Επετειακή έκθεση στο Μουσείο Μπενάκη

Το Μουσείο Μπενάκη, με τη σύμπραξη της Τράπεζας της Ελλάδος, της Εθνικής Τράπεζας και της Alpha Bank, διοργανώνει μεγάλη επετειακή έκθεση για τη συμπλήρωση των 200 χρόνων από την Επανάσταση του 1821.

Κωνσταντίνος Βολανάκης, "Η αποβίβαση του Καραϊσκάκη στο Φάληρο", 1895, ελαιογραφία σε καμβά, 150x273 εκ.

Η έκθεση με τίτλο «1821 πριν και μετά» -η οποία θα εγκαινιαστεί τον Μάρτιο του 2021- θα διαρκέσει έως τον Οκτώβριο του ίδιου χρόνου και θα παρουσιαστεί στο κτήριο του Μουσείου Μπενάκη / Πειραιώς 138, καταλαμβάνοντας το σύνολο των εκθεσιακών του χώρων.  Το κτήριο θα καταστεί ένα ζωντανό κύτταρο που θα αφηγείται την ιστορία των νεότερων Ελλήνων από το 1770 έως το 1870.

Για 6 μήνες, 100 χρόνια ιστορίας θα αναπτυχθούν σε 3.500 τετραγωνικά μέτρα.

Κωνσταντίνος Βολανάκης, Στον Κεράτειο Κόλπο, 1892

Η έκθεση θα αρθρωθεί σε τρεις ενότητες. Η πρώτη θα ξεκινά από το 1770 και τα Ορλωφικά και θα φθάνει έως την έναρξη της Επανάστασης το 1821.  

Η δεύτερη ενότητα θα αφορά στην εξέλιξη του Αγώνα και θα ολοκληρώνεται με τη διακυβέρνηση του νεοσύστατου κράτους από τον Ιωάννη Καποδίστρια. 

Τέλος, η τρίτη ενότητα, που θα ξεκινά με την άφιξη του νεαρού βασιλιά  Όθωνα το 1833, θα ολοκληρώνεται το 1870.

Νικόλαος Φερεκείδης (1862-1929). Η υποδοχή του Βασιλέα Όθωνα της Ελλάδος στο Ναύπλιο, 1901

Η εκθεσιακή αφήγηση θα πραγματοποιηθεί μέσα από έργα τέχνης και αρχειακά τεκμήρια που διαθέτουν στις συλλογές τους οι τρεις τράπεζες, καθώς και μέσα από το πλούσιο υλικό που διαθέτει το Μουσείο Μπενάκη σε τεκμήρια εκείνης της εποχής, τα οποία συγκεντρώθηκαν χάρη στους δεσμούς εμπιστοσύνης που διατήρησε -ήδη από την ίδρυσή του-  με τις οικογένειες των αγωνιστών και των πρωταγωνιστών της Επανάστασης του 1821. 

Σημαία με την παράσταση της Eλλάδας με τη μορφή της θεάς Aθηνάς και την επιγραφή Ή EΛEYΘEPIA Ή ΘANATOΣ.

Αρχικά ανήκε στον Θεόδωρο Kολοκοτρώνη, ο οποίος την προσέφερε στον Kωνσταντίνο Δραγώνα, μέλος της Eπιτροπής Zακύνθου, που υπηρέτησε τον Aγώνα, διευκολύνοντας τις επαφές των Eλλήνων με την αγγλική διοίκηση στα Επτάνησα.

Μέσα από σημαντικά ζωγραφικά έργα, προσωπικά αντικείμενα πρωταγωνιστών της Επανάστασης και ιστορικά κειμήλια, πλαισιωμένα από σπάνιο αρχειακό υλικό, θα ζωντανέψουν: Η πορεία προς την εθνική Επανάσταση, η εξέλιξη του πολέμου της ανεξαρτησίας, η ολοκλήρωση του Αγώνα, η δημιουργία του νέου ελληνικού κράτους και οι πρώτες δεκαετίες της ανάπτυξης και της λειτουργίας του.

Παράλληλα, η αφήγηση θα πλαισιωθεί από χρηστικά αντικείμενα και τεκμήρια της ζωής των Ελλήνων με τρόπο που θα αποδίδει και την καθημερινότητα των ιστορικών περιόδων της έκθεσης. 

Για την πρωτοβουλία της πραγματοποίησης της έκθεσης, οι συνδιοργανωτές επισημαίνουν:

Γιάννης Τσαρούχης, Η πλατεία 23ης Μαρτίου στην Καλαμάτα, 1966

 
Ειρήνη Γερουλάνου, Πρόεδρος της Διοικητικής Επιτροπής του Μουσείου Μπενάκη
«Το  Μουσείο Μπενάκη αποτελεί τον πρώτο ελληνικό μουσειακό Oργανισμό που συνοψίζει, εδώ και σχεδόν έναν αιώνα, τη λειτουργία και την ανάπτυξη του ελληνικού πολιτισμού.
Σε συνεργασία με τρεις μεγάλους ελληνικούς τραπεζικούς Oργανισμούς, την Τράπεζα της Ελλάδος, την Εθνική Τράπεζα και την Alpha Bank  διοργανώνεται μια έκθεση για την επέτειο των 200 χρόνων από την έναρξη της ελληνικής Επανάστασης.

Προσωπογραφία του λόρδου Βύρωνα (1788-1824) με ελληνική φορεσιά. Ελαιογραφία.

Η έκθεση θα παρουσιάζει τα κειμήλια που συγκέντρωσε ο Αντώνης Μπενάκης μέσα από τις προσωπικές του επιλογές και αγορές, τα κειμήλια που προστέθηκαν στις συλλογές του Μουσείου από τους αναρίθμητους δωρητές του και που ο Άγγελος Δεληβορριάς συγκρότησε και παρουσίασε με θαυμαστό τρόπο στο Μουσείο Μπενάκη που όλοι γνωρίζουμε σήμερα, έναν μουσειακό Oργανισμό  με ελληνικές ρίζες και διεθνή ακτινοβολία».

Άγνωστος, Ναυμαχία του Ναυαρίνου, Λάδι σε μουσαμά 79x111 εκ.
© Συλλογή Alpha Bank

Παναγιώτης Παναγάκης, Διευθυντής του Κέντρου Πολιτισμού, Έρευνας και Τεκμηρίωσης της Τράπεζας της Ελλάδος 
 
«Για εμάς στην Τράπεζα της Ελλάδος, δεν είναι μόνο εξαιρετικά ενδιαφέρουσα η ιδέα πίσω από την έκθεση, αλλά εξίσου σημαντικό είναι το “μαζί”, η συνέργεια ενός μεγάλου πολιτιστικού φορέα, όπως το Μουσείο Μπενάκη, της κεντρικής τράπεζας της χώρας και δύο ακόμη εμβληματικών τραπεζών, της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδος και της Alpha Bank. Αυτή η συνέργεια είναι κάτι που συμβαίνει για πρώτη φορά σε τέτοια κλίμακα στη χώρα μας και η υπεραξία της συνίσταται μεταξύ άλλων και στην ενίσχυση της κουλτούρας για εύφορη και δημιουργική συνεργασία μεταξύ φορέων. Είναι κάτι που θα κάνουμε μαζί οι τρεις τράπεζες και το Μουσείο Μπενάκη, ενισχύοντας τη φιλοσοφία της σύμπραξης, της συνεργασίας και της αλληλοϋποστήριξης στη χώρα».

O «Ύμνος εις την Ελευθερίαν» του Διονυσίου Σολωμού χειρόγραφο της  δεύτερης μελοποίησης του έργου το 1843 από τον Νικόλαο Μάντζαρο, με δερμάτινη στάχωση, χρυσοτυπία και αφιέρωση στον Όθωνα. Δωρεά Ιουλίας Χρηστομάνου

Γεράσιμος Νοταράς, Επικεφαλής της Υποδιεύθυνσης Ιστορικού Αρχείου της Εθνικής Τράπεζας
 
«Τα έργα της Εθνικής Τράπεζας που σχετίζονται με τον Αγώνα του 1821 και την ίδρυση του νεοελληνικού κράτους συνιστούν παραγγελίες των αρχών του 20ού αιώνα και εντάσσονται στο ιδεολογικό πλαίσιο της εποχής για αναζήτηση της εθνικής ταυτότητας και ενίσχυσης της συλλογικής μνήμης.

Άγνωστος (τέλος 19ου-αρχές 20ού αιώνα). Ο Κολοκοτρώνης συγκεντρώνει στο στρατόπεδο της Λέρνας τους νικητές του Δράμαλη.  
                                 

Τα αντίγραφα του Hess, που έγιναν με παραγγελία του διοικητή Στρέιτ το 1901, με θέματα από επεισόδια του απελευθερωτικού αγώνα, ενισχύουν το πατριωτικό αίσθημα και τονώνουν την εθνική υπερηφάνεια. 

Τα έργα που αναφέρονται στη γέννηση του νεοελληνικού κράτους και σχεδόν στην ταυτόχρονη δημιουργία της Εθνικής Τράπεζας –Προσωπογραφία του βασιλιά Όθωνα από τον Λύτρα, Άφιξη του βασιλιά Όθωνα στο Ναύπλιο από τον Hess – συμβάλλουν στην ανάγκη του κοινωνικού σώματος για συγκρότηση συμπαγούς νέου κράτους».

O «Ύμνος εις την Ελευθερίαν» του Διονυσίου Σολωμού χειρόγραφο της  δεύτερης μελοποίησης του έργου το 1843 από τον Νικόλαο Μάντζαρο, με δερμάτινη στάχωση, χρυσοτυπία και αφιέρωση στον Όθωνα. Δωρεά Ιουλίας Χρηστομάνου

Ειρήνη Οράτη, Eπιμελήτρια της Συλλογής Έργων Τέχνης της Alpha Bank «H Alpha Bank, μία Τράπεζα με βαθιές ρίζες στην ιστορία και συμμετοχή στην οικονομική, κοινωνική και πολιτιστική ζωή της Ελλάδας, συμμετέχει σε έναν πολυσχιδή μουσειολογικό προγραμματισμό για μία έκθεση για τα 200 χρόνια από την Επανάσταση του 1821, ενώνοντας τις δυνάμεις της με το Μουσείο Μπενάκη και δύο ακόμη ιστορικούς τραπεζικούς Oργανισμούς, την Τράπεζα της Ελλάδος και την Εθνική Τράπεζα.

Με την κοινή μας πρωτοβουλία, επιδιώκουμε να πραγματοποιήσουμε μία μεγάλη και μοναδική στο είδος της αφιερωματική έκθεση, που θα φωτίσει αυτό το κορυφαίο για τη χώρα μας ιστορικό γεγονός και θα αναδείξει στο ευρύ κοινό τη δύναμη και την αποτελεσματικότητα της συνεργασίας. 

Για αυτόν το σκοπό, και οι τρεις τράπεζες θα διαθέσουμε έργα τέχνης και τεκμήρια από τις συλλογές μας, προκειμένου να πλαισιώσουν το πλούσιο εκθεσιακό υλικό του Μουσείου Μπενάκη.

Αργυρό μετάλλιο "Βραβείον Φιλομάθειας", 1830.

 
Με την ελπίδα ότι μέσα από την εκθεσιακή αφήγηση θα συνδεθούν η ιστορία και η γοητεία της καθημερινότητας της εποχής εκείνης, οι τέσσερις συνδιοργανωτές προχωράμε βήμα-βήμα στη μεγάλη προσπάθεια του “1821 πριν και μετά”».





ΠΗΓΗ. naftemporiki.gr