ΚΥΡΙΑΚΗ 28-5-2017
Το μνημείο του Θρασύλλου. Οικογένεια ορθόδοξων πιστών κατευθύνεται προς την Παναγιά Σπηλιώτισσα. James Stuart (1713-1788) and Nicholas Revett (1720-1804), The antiquities of Athens measured and delineated by James Stuart ... and Nicholas Revett. London: Printed by J. Haberkorn, 1762-1816
Η Αθήνα πριν από το '21: Ένας απέραντος σωρός ερειπίων ή μια μικρή ολοζώντανη πόλη; Φανταστείτε την Αθήνα μια πόλη σε μέγεθος χωριού, χτισμένη ολάκερη γύρω από τον Βράχο της Ακρόπολης.
Ο Παρθενώνας στεγάζει ένα τζαμί, ενώ τα τείχη το καθιστούν κάστρο, όπου κατοικοεδρεύουν σε χαμηλά σπιτάκια ανάμεσα στα αρχαία χαλάσματα φρούραρχοι και φύλακες. Τείχη υπάρχουν και γύρω από την πόλη, εκτός των οποίων ζουν οι αγροτικοί πληθυσμοί, κυρίως Αρβανίτες.
Η οδός Πανός, η οποία βρίσκεται –μέχρι σήμερα– κάτω από τη Ρωμαϊκή Αγορά, είναι ο κεντρικός δρόμος της πόλης και γύρω από αυτήν κατοικούν οι πλουσιότεροι και ισχυρότεροι Τούρκοι, ενώ στις πίσω σειρές από αυτούς οι πλούσιοι Έλληνες.
Τα αρχοντικά διακοσμούνται συχνά με αντικείμενα και στοιχεία κάθε ιστορικής περιόδου που βρίσκουν στον απέραντο ερειπιώνα, που ήταν η Αθήνα της εποχής. Πιο πίσω ακολουθούν τα φτωχόσπιτα των χαμηλότερων στρωμάτων.
Τρία τζαμιά και τρία χαμάμ αλληλοσυμπληρώνονται ώστε να μπορούν οι πιστοί να καθαρίζονται και να εξαγνίζονται προτού προσευχηθούν.
Τα δύο παραμένουν ακόμα όρθια, το Φετιχέ Τζαμί και το Τζισταράκη στο Μοναστηράκι.
Η πόλη δεν υστερεί σε ορθόδοξες εκκλησίες, καθώς χτίζονται ελεύθερα (αν και δεν επιτρέπεται να χτυπάνε καμπάνες) χάρη στο ότι, όπως λέγεται, ο Προφήτης επισκέφτηκε την Αθήνα όχι ως κατακτητής αλλά ως προσκυνητής στο ωραιότερο τζαμί της εποχής του, αυτό της Ακρόπολης, όπως το αποκάλεσε το 1688 ο Τούρκος περιηγητής Εβλιγιά Τσελεμπή.
Μια Αθήνα πολυπολιτισμική που κατοικείται κατά το 1/3 από Τούρκους και κατά τα 2/3 από Έλληνες (σύμφωνα με τον διπλωμάτη Felix Beaujour το 1798) αλλά και Ευρωπαίους που οι Μεγάλες Δυνάμεις στέλνουν ως διπλωματικούς αντιπροσώπους ήδη από τον 17ο αι.
Στο παζάρι ακούγονται ελληνικά, τουρκικά, αλβανικά και όχι μόνο, οι άνθρωποι περνάνε ώρες στα καφενεία καπνίζοντας πίπες και πίνοντας καφέ, ζούνε σχετικά αρμονικά μεταξύ τους παρά τις διαφορετικές θρησκείες και γλώσσες, ενώ συχνά τις γιορτές τους τις γιορτάζουν μαζί στα αρχαία ερείπια.
<<Ο Παρθενώνας στεγάζει ένα τζαμί, ενώ τα τείχη το καθιστούν κάστρο, όπου κατοικοεδρεύουν σε χαμηλά σπιτάκια ανάμεσα στα αρχαία χαλάσματα φρούραρχοι και φύλακες. Τείχη υπάρχουν και γύρω από την πόλη, εκτός των οποίων ζουν οι αγροτικοί πληθυσμοί, κυρίως Αρβανίτες. >>
Η βλάστηση στη γύρω περιοχή, όπου βόσκουν πρόβατα, είναι πλούσια και τα ποτάμια Ιλισός και Κηφισός χαρίζουν στιγμές δροσιάς στους ντόπιους και βοηθάνε στην καλλιέργεια των πενήντα χιλιάδων ελαιόδεντρων, ενώ τόσο οι χριστιανοί όσο και οι μωαμεθανοί, πιστεύοντας στις αρχέγονες δυνάμεις του νερού, κάνουν εναλλάξ λιτανείες.
Ευρωπαίοι περιηγητές και ρομαντικοί ζωγράφοι, Άγγλοι αριστοκράτες που με το τέλος των σπουδών τους κάνουν το grand tour στην Ανατολή αλλά και Γάλλοι ήδη από την εποχή του Λουδοβίκου ΙΔ', του βασιλιά Ήλιου, κάνουν την εμφάνισή τους αναζητώντας το χαμένο μεγαλείο της αρχαίας πόλης των Αθηνών.
Όσο περνούν τα χρόνια και με κορύφωση τις αρχές του 19ου αι., λίγο πριν ξεσπάσει η Επανάσταση, το φιλελληνικό κίνημα και ο αριθμός των περιηγητών αυξάνονται σημαντικά. Όπως, φυσικά, και ο αριθμός όσων κατέφθαναν για να λεηλατήσουν τις αρχαιότητες.
Ποικίλη Στοά. Το τζαμί Τζισδαράκη (ή Κάτω Συντριβανιού). Tο οδοιπορικό του Du Moncelπραγματοποιήθηκε το 1834, στο νεοσύστατο ελληνικό κράτος. Thιodose Achille Louis vicomte Du Moncel (1821-1888), Vues pittoresques des monuments d'Athθnes. Collection composιe de quatorze grandes planches lithographiιes, d'un panorama de la ville, et d'un texte explicatif avec gravures. Paris: chez Victor Delarue, imprimι par H. Fournier, 1845.
Η πιο ισχυρή ελληνική οικογένεια γαιοκτημόνων ήταν οι προύχοντες Μπενιζέλοι –των οποίων η οικία διασώζεται στην οδό Αδριανού 96– που είχαν ενεργό ρόλο στα κοινά.
Απόγονος της Οσίας Φιλοθέης (1522-1589), της γυναίκας που αφιέρωσε τη ζωή αλλά και την περιουσία της στους φτωχούς και αδύναμους, ο Ιωάννης Μπενιζέλος, άνθρωπος με πνευματικά ενδιαφέροντα και δάσκαλος της Σχολής Ντέκα, στα τέλη του 18ου αι.
καταγράφει στην «Εφημερίδα των Αθηνών» του τη δομή και τη λειτουργία της πόλης, τις οικονομικές δοσοληψίες, τη γαιοκτησία, την παραγωγή λαδιού και μελιού που πήγαινε όλη στην Κωνσταντινούπολη, άλλες αγροτικές καλλιέργειες, την παραγωγή κεραμικών στον Κεραμεικό και τον φοροεισπρακτικό μηχανισμό.
Χάρη στο έργο του διασώζεται μεγάλο μέρος της καθημερινότητας, όπου περνάνε γλαφυρά και οι διάλογοι Ρωμιών και Τούρκων μέσα από τις προστριβές τους, ενώ στο άλλο αξιόλογο έργο του «Ιστορία των Αθηνών» διηγείται την εξέλιξη της πόλης από την αρχαιότητα.
Η οικογένεια Μπενιζέλου συνέβαλε και στην ίδρυση της Φιλομούσου Εταιρείας το 1813 με σκοπό να προστατευτούν οι θησαυροί του ιστορικού τόπου.
Τι θα δούμε στην έκθεση στη Γεννάδειο. Ο ευπατρίδης και συλλέκτης Ιωάννης Γεννάδιος –μακρινός συγγενής της οικογένειας Μπενιζέλου από την πλευρά της μητέρας του–, η συλλογή του οποίου αποτέλεσε τη βάση της Γενναδείου Βιβλιοθήκης, εντόπισε και αγόρασε χαμένα χειρόγραφα της «Εφημερίδας» και της Ιστορίας αλλά και την ιδρυτική πράξη της Φιλομούσου Εταιρείας, ενώ είχε στην κατοχή του σημαντικά ταξιδιωτικά βιβλία ξένων περιηγητών.
Όλο αυτό το υλικό μαζί με έργα τέχνης και ευρήματα, όπως μου τα παρουσίασε στη ξενάγησή της η κ. Ελένη Πυλαρινού, αποτελούν την έκθεση «Οθωμανική Αθήνα, 1458-1833», η οποία συμπληρώνεται από τις συλλογές του Μουσείου Μπενάκη αλλά και του Μουσείου της Ιστορίας των Αθηνών – Ίδρυμα Βούρου-Ευταξία στην πλατεία Κλαυθμώνος.
Κανάτα με φυτικά μοτίβα αθηναϊκού εργαστηρίου 17ος αι. Από τις ανασκαφές της ΑΣΚΣΑ στην Αρχαία Αγορά της Αθήνας
Εξαιρετικά εκθέματα που δίνουν την εικόνα μιας οθωμανικής και πολυπολιτισμικής μικρής Αθήνας, η οποία διοικητικά εξαρτιόταν από την Κωνσταντινούπολη.
Ο επισκέπτης θα έχει την ευκαιρία να δει ανάμεσα σε άλλα: Ένα αντίγραφο χάρτη της που ο αυθεντικός βρίσκεται στην Κωνσταντινούπολη, υδατογραφίες και λιθογραφίες του περιηγητή Edward Dodwell που επισκέφτηκε την Αθήνα πρώτη φορά το 1801 και κατέγραψε με camera obscura λεπτομέρειες του τοπίου, ανάμεσά τους και μια υπέροχη πανοραμική εικόνα της πόλης από τον Υμηττό.
Όταν επέστρεψε αργότερα με τον Ιταλό ζωγράφο Simone Pomardi αναπαρήγαγαν μαζί περί τα χίλια σχέδια και λιθογραφίες τα οποία συγκαταλέγονται στο δίτομο Classical and topographical tour through Greece during the years 1801, 1805 and 1806 που εξέδωσε στο Λονδίνο το 1819.
Συν τοις άλλοις, υπήρξε μάρτυρας, μαζί με τον William Clarke, της λεηλάτησης του Παρθενώνα από τον Έλγιν.
Στην έκθεση δεσπόζουσα θέση έχουν οι λιθογραφίες κτιρίων που χάθηκαν στον χρόνο και εικόνες καθημερινότητας οι οποίες δίνουν μια πιο ολοκληρωμένη εικόνα της Αθήνας εκείνης της περιόδου:
Το Μοναστήρι των Καπουτσίνων που βρισκόταν στο Φανάρι του Διογένη, 120 περίπου σχέδια του Παρθενώνα αλλά και άλλων αρχαιοτήτων από τον William Haygarth, η Ακρόπολη με σπιτάκια χτισμένα σε όλο το μήκος και πλάτος του Βράχου, το μνημείο του Φιλοπάππου με περιηγητές και ντόπιους που βόσκουν τα ζώα τους, ο ερειπωμένος Ναός του Αδριανού, η Δωρική Πύλη όπου βρισκόταν και η οικία του διπλωμάτη Gaspary, ο Παρθενώνας με τζαμί του Lοuis Dupré, έργα του Γάλλου πρόξενου Fauvel, λάτρη της αρχαίας Ελλάδας, ο οποίος, με την επιστημονική βοήθεια του μηχανικού Goubault, σχεδίασε τον χάρτη της πόλης.
Το μνημείο του Λυσικράτη από τον William Cole, η οικία Μερτρούδ, Γάλλοι έμποροι λαδιού και σαπουνιών, εικόνες από προετοιμασία γάμου, όπου κάνουν την εμφάνισή τους και γυναίκες με παραδοσιακές φορεσιές. Εσωτερικά του περίφημου Πύργου των Αέρηδων, τεκέ της εποχής απ' όπου και ο Χορός των Δερβίσηδων, παραδίπλα ο μεντρεσές, το ιεροδιδασκαλείο από το οποίο έχει απομείνει μόνο η είσοδος.
Μια οικογένεια που πηγαίνει να προσκυνήσει στην Παναγιά Σπηλιώτισσα, Πάσχα Ελλήνων στο Θησείο.
Δύο αναπαραστάσεις της ζωφόρου του Παρθενώνα, ένα σχέδιο και μια επίχρυση ανάγλυφη μικρογραφία του 1820. Σχέδια-ανάθεση του Μακρυγιάννη στον ζωγράφο Παναγιώτη Ζωγράφο, όπως η «Πολιορκία των Αθηνών» του 1827.
Ελληνικός γάμος. Armand Charles Caraffe (??-1812), Collection of original pen and ink drawings, some signed by the artist, illustrating Greek and Turkish costume and oriental scenes.
Από αρχαιολογικά ευρήματα, η έκθεση παρουσιάζει κάποια αντιπροσωπευτικά δείγματα, όπως μια επιτύμβια στήλη γενίτσαρου –χωρίς το τουρμπάνι που υποδείκνυε την τάξη του θανόντος–, από το μουσουλμανικό νεκροταφείο της Ακρόπολης, ένα πιάτο Ιζνίκ κι ένα βάζο κατασκευασμένο στην Αθήνα τεχνικής «μαγιόλικα», κασσίτερος εμφιαλωμένος και γυαλί, μια πίπα καπνίσματος, κουπάκια του καφέ.
Επίσης, ένα λεύκωμα του λόρδου Βύρωνα με την μπούκλα του, το χρυσό του ρολόι με μπλε σμάλτο, το στεφάνι από τον τάφο του στο Μεσολόγγι και αναπαραγωγή πορτρέτου της κόρης των Αθηνών Τερέζας Μακρή.
Για τον ερευνητή, ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχουν τα έγγραφα, στα οποία συμπεριλαμβάνονται από συμβόλαια πώλησης ακινήτων μέχρι και περιγραφή βασανιστηρίων Ελλήνων από τις οθωμανικές Αρχές.
Παναγιώτης Ζωγράφος, «Πολιορκία των Αθηνών κατά το 1827» από τα Απομνημονεύματα του στρατηγού Μακρυγιάννη. Υδατογραφία, 1836-1839. Γεννάδειος Βιβλιοθήκη, Αμερικανική Σχολή Κλασικών Σπουδών στην Αθήνα
Το παζάρι της Αθήνας. Edward Dodwell (1767-1832), Views in Greece from drawings by Edward Dodwell. London: Rodwell and Martin, 1821
Πύργος των Αέρηδων. Διακρίνεται ο Μεντρεσές, ιεροδιδασκαλείο των Τούρκων. William Cole (1800-1892), Select views of the remains of ancient monuments in Greece, as at present existing, from drawings taken and coloured on the spot in the year 1833. London, 1835.
Χορός των Δερβίσηδων στον Πύργο των Αέρηδων. Edward Dodwell (1767-1832), Views in Greece from drawings by Edward Dodwell. London: Rodwell and Martin, 1821.
Η κόρη των Αθηνών, Τερέζα Μακρή, από το T. Allason, 1812. Γεννάδειος Βιβλιοθήκη, Αμερικανική Σχολή Κλασικών Σπουδών στην Αθήνα
Το μνημείο του Θρασύλλου. Οικογένεια ορθόδοξων πιστών κατευθύνεται προς την Παναγιά Σπηλιώτισσα. James Stuart (1713-1788) and Nicholas Revett (1720-1804), The antiquities of Athens measured and delineated by James Stuart ... and Nicholas Revett. London: Printed by J. Haberkorn, 1762-1816
Η Αθήνα πριν από το '21: Ένας απέραντος σωρός ερειπίων ή μια μικρή ολοζώντανη πόλη; Φανταστείτε την Αθήνα μια πόλη σε μέγεθος χωριού, χτισμένη ολάκερη γύρω από τον Βράχο της Ακρόπολης.
Ο Παρθενώνας στεγάζει ένα τζαμί, ενώ τα τείχη το καθιστούν κάστρο, όπου κατοικοεδρεύουν σε χαμηλά σπιτάκια ανάμεσα στα αρχαία χαλάσματα φρούραρχοι και φύλακες. Τείχη υπάρχουν και γύρω από την πόλη, εκτός των οποίων ζουν οι αγροτικοί πληθυσμοί, κυρίως Αρβανίτες.
Η οδός Πανός, η οποία βρίσκεται –μέχρι σήμερα– κάτω από τη Ρωμαϊκή Αγορά, είναι ο κεντρικός δρόμος της πόλης και γύρω από αυτήν κατοικούν οι πλουσιότεροι και ισχυρότεροι Τούρκοι, ενώ στις πίσω σειρές από αυτούς οι πλούσιοι Έλληνες.
Τα αρχοντικά διακοσμούνται συχνά με αντικείμενα και στοιχεία κάθε ιστορικής περιόδου που βρίσκουν στον απέραντο ερειπιώνα, που ήταν η Αθήνα της εποχής. Πιο πίσω ακολουθούν τα φτωχόσπιτα των χαμηλότερων στρωμάτων.
Τρία τζαμιά και τρία χαμάμ αλληλοσυμπληρώνονται ώστε να μπορούν οι πιστοί να καθαρίζονται και να εξαγνίζονται προτού προσευχηθούν.
Τα δύο παραμένουν ακόμα όρθια, το Φετιχέ Τζαμί και το Τζισταράκη στο Μοναστηράκι.
Η πόλη δεν υστερεί σε ορθόδοξες εκκλησίες, καθώς χτίζονται ελεύθερα (αν και δεν επιτρέπεται να χτυπάνε καμπάνες) χάρη στο ότι, όπως λέγεται, ο Προφήτης επισκέφτηκε την Αθήνα όχι ως κατακτητής αλλά ως προσκυνητής στο ωραιότερο τζαμί της εποχής του, αυτό της Ακρόπολης, όπως το αποκάλεσε το 1688 ο Τούρκος περιηγητής Εβλιγιά Τσελεμπή.
Μια Αθήνα πολυπολιτισμική που κατοικείται κατά το 1/3 από Τούρκους και κατά τα 2/3 από Έλληνες (σύμφωνα με τον διπλωμάτη Felix Beaujour το 1798) αλλά και Ευρωπαίους που οι Μεγάλες Δυνάμεις στέλνουν ως διπλωματικούς αντιπροσώπους ήδη από τον 17ο αι.
Στο παζάρι ακούγονται ελληνικά, τουρκικά, αλβανικά και όχι μόνο, οι άνθρωποι περνάνε ώρες στα καφενεία καπνίζοντας πίπες και πίνοντας καφέ, ζούνε σχετικά αρμονικά μεταξύ τους παρά τις διαφορετικές θρησκείες και γλώσσες, ενώ συχνά τις γιορτές τους τις γιορτάζουν μαζί στα αρχαία ερείπια.
<<Ο Παρθενώνας στεγάζει ένα τζαμί, ενώ τα τείχη το καθιστούν κάστρο, όπου κατοικοεδρεύουν σε χαμηλά σπιτάκια ανάμεσα στα αρχαία χαλάσματα φρούραρχοι και φύλακες. Τείχη υπάρχουν και γύρω από την πόλη, εκτός των οποίων ζουν οι αγροτικοί πληθυσμοί, κυρίως Αρβανίτες. >>
Η βλάστηση στη γύρω περιοχή, όπου βόσκουν πρόβατα, είναι πλούσια και τα ποτάμια Ιλισός και Κηφισός χαρίζουν στιγμές δροσιάς στους ντόπιους και βοηθάνε στην καλλιέργεια των πενήντα χιλιάδων ελαιόδεντρων, ενώ τόσο οι χριστιανοί όσο και οι μωαμεθανοί, πιστεύοντας στις αρχέγονες δυνάμεις του νερού, κάνουν εναλλάξ λιτανείες.
Ευρωπαίοι περιηγητές και ρομαντικοί ζωγράφοι, Άγγλοι αριστοκράτες που με το τέλος των σπουδών τους κάνουν το grand tour στην Ανατολή αλλά και Γάλλοι ήδη από την εποχή του Λουδοβίκου ΙΔ', του βασιλιά Ήλιου, κάνουν την εμφάνισή τους αναζητώντας το χαμένο μεγαλείο της αρχαίας πόλης των Αθηνών.
Όσο περνούν τα χρόνια και με κορύφωση τις αρχές του 19ου αι., λίγο πριν ξεσπάσει η Επανάσταση, το φιλελληνικό κίνημα και ο αριθμός των περιηγητών αυξάνονται σημαντικά. Όπως, φυσικά, και ο αριθμός όσων κατέφθαναν για να λεηλατήσουν τις αρχαιότητες.
Ποικίλη Στοά. Το τζαμί Τζισδαράκη (ή Κάτω Συντριβανιού). Tο οδοιπορικό του Du Moncelπραγματοποιήθηκε το 1834, στο νεοσύστατο ελληνικό κράτος. Thιodose Achille Louis vicomte Du Moncel (1821-1888), Vues pittoresques des monuments d'Athθnes. Collection composιe de quatorze grandes planches lithographiιes, d'un panorama de la ville, et d'un texte explicatif avec gravures. Paris: chez Victor Delarue, imprimι par H. Fournier, 1845.
Η πιο ισχυρή ελληνική οικογένεια γαιοκτημόνων ήταν οι προύχοντες Μπενιζέλοι –των οποίων η οικία διασώζεται στην οδό Αδριανού 96– που είχαν ενεργό ρόλο στα κοινά.
Απόγονος της Οσίας Φιλοθέης (1522-1589), της γυναίκας που αφιέρωσε τη ζωή αλλά και την περιουσία της στους φτωχούς και αδύναμους, ο Ιωάννης Μπενιζέλος, άνθρωπος με πνευματικά ενδιαφέροντα και δάσκαλος της Σχολής Ντέκα, στα τέλη του 18ου αι.
καταγράφει στην «Εφημερίδα των Αθηνών» του τη δομή και τη λειτουργία της πόλης, τις οικονομικές δοσοληψίες, τη γαιοκτησία, την παραγωγή λαδιού και μελιού που πήγαινε όλη στην Κωνσταντινούπολη, άλλες αγροτικές καλλιέργειες, την παραγωγή κεραμικών στον Κεραμεικό και τον φοροεισπρακτικό μηχανισμό.
Χάρη στο έργο του διασώζεται μεγάλο μέρος της καθημερινότητας, όπου περνάνε γλαφυρά και οι διάλογοι Ρωμιών και Τούρκων μέσα από τις προστριβές τους, ενώ στο άλλο αξιόλογο έργο του «Ιστορία των Αθηνών» διηγείται την εξέλιξη της πόλης από την αρχαιότητα.
Η οικογένεια Μπενιζέλου συνέβαλε και στην ίδρυση της Φιλομούσου Εταιρείας το 1813 με σκοπό να προστατευτούν οι θησαυροί του ιστορικού τόπου.
Τι θα δούμε στην έκθεση στη Γεννάδειο. Ο ευπατρίδης και συλλέκτης Ιωάννης Γεννάδιος –μακρινός συγγενής της οικογένειας Μπενιζέλου από την πλευρά της μητέρας του–, η συλλογή του οποίου αποτέλεσε τη βάση της Γενναδείου Βιβλιοθήκης, εντόπισε και αγόρασε χαμένα χειρόγραφα της «Εφημερίδας» και της Ιστορίας αλλά και την ιδρυτική πράξη της Φιλομούσου Εταιρείας, ενώ είχε στην κατοχή του σημαντικά ταξιδιωτικά βιβλία ξένων περιηγητών.
Όλο αυτό το υλικό μαζί με έργα τέχνης και ευρήματα, όπως μου τα παρουσίασε στη ξενάγησή της η κ. Ελένη Πυλαρινού, αποτελούν την έκθεση «Οθωμανική Αθήνα, 1458-1833», η οποία συμπληρώνεται από τις συλλογές του Μουσείου Μπενάκη αλλά και του Μουσείου της Ιστορίας των Αθηνών – Ίδρυμα Βούρου-Ευταξία στην πλατεία Κλαυθμώνος.
Εξαιρετικά εκθέματα που δίνουν την εικόνα μιας οθωμανικής και πολυπολιτισμικής μικρής Αθήνας, η οποία διοικητικά εξαρτιόταν από την Κωνσταντινούπολη.
Ο επισκέπτης θα έχει την ευκαιρία να δει ανάμεσα σε άλλα: Ένα αντίγραφο χάρτη της που ο αυθεντικός βρίσκεται στην Κωνσταντινούπολη, υδατογραφίες και λιθογραφίες του περιηγητή Edward Dodwell που επισκέφτηκε την Αθήνα πρώτη φορά το 1801 και κατέγραψε με camera obscura λεπτομέρειες του τοπίου, ανάμεσά τους και μια υπέροχη πανοραμική εικόνα της πόλης από τον Υμηττό.
Όταν επέστρεψε αργότερα με τον Ιταλό ζωγράφο Simone Pomardi αναπαρήγαγαν μαζί περί τα χίλια σχέδια και λιθογραφίες τα οποία συγκαταλέγονται στο δίτομο Classical and topographical tour through Greece during the years 1801, 1805 and 1806 που εξέδωσε στο Λονδίνο το 1819.
Συν τοις άλλοις, υπήρξε μάρτυρας, μαζί με τον William Clarke, της λεηλάτησης του Παρθενώνα από τον Έλγιν.
Στην έκθεση δεσπόζουσα θέση έχουν οι λιθογραφίες κτιρίων που χάθηκαν στον χρόνο και εικόνες καθημερινότητας οι οποίες δίνουν μια πιο ολοκληρωμένη εικόνα της Αθήνας εκείνης της περιόδου:
Το Μοναστήρι των Καπουτσίνων που βρισκόταν στο Φανάρι του Διογένη, 120 περίπου σχέδια του Παρθενώνα αλλά και άλλων αρχαιοτήτων από τον William Haygarth, η Ακρόπολη με σπιτάκια χτισμένα σε όλο το μήκος και πλάτος του Βράχου, το μνημείο του Φιλοπάππου με περιηγητές και ντόπιους που βόσκουν τα ζώα τους, ο ερειπωμένος Ναός του Αδριανού, η Δωρική Πύλη όπου βρισκόταν και η οικία του διπλωμάτη Gaspary, ο Παρθενώνας με τζαμί του Lοuis Dupré, έργα του Γάλλου πρόξενου Fauvel, λάτρη της αρχαίας Ελλάδας, ο οποίος, με την επιστημονική βοήθεια του μηχανικού Goubault, σχεδίασε τον χάρτη της πόλης.
Το μνημείο του Λυσικράτη από τον William Cole, η οικία Μερτρούδ, Γάλλοι έμποροι λαδιού και σαπουνιών, εικόνες από προετοιμασία γάμου, όπου κάνουν την εμφάνισή τους και γυναίκες με παραδοσιακές φορεσιές. Εσωτερικά του περίφημου Πύργου των Αέρηδων, τεκέ της εποχής απ' όπου και ο Χορός των Δερβίσηδων, παραδίπλα ο μεντρεσές, το ιεροδιδασκαλείο από το οποίο έχει απομείνει μόνο η είσοδος.
Μια οικογένεια που πηγαίνει να προσκυνήσει στην Παναγιά Σπηλιώτισσα, Πάσχα Ελλήνων στο Θησείο.
Δύο αναπαραστάσεις της ζωφόρου του Παρθενώνα, ένα σχέδιο και μια επίχρυση ανάγλυφη μικρογραφία του 1820. Σχέδια-ανάθεση του Μακρυγιάννη στον ζωγράφο Παναγιώτη Ζωγράφο, όπως η «Πολιορκία των Αθηνών» του 1827.
Από αρχαιολογικά ευρήματα, η έκθεση παρουσιάζει κάποια αντιπροσωπευτικά δείγματα, όπως μια επιτύμβια στήλη γενίτσαρου –χωρίς το τουρμπάνι που υποδείκνυε την τάξη του θανόντος–, από το μουσουλμανικό νεκροταφείο της Ακρόπολης, ένα πιάτο Ιζνίκ κι ένα βάζο κατασκευασμένο στην Αθήνα τεχνικής «μαγιόλικα», κασσίτερος εμφιαλωμένος και γυαλί, μια πίπα καπνίσματος, κουπάκια του καφέ.
Επίσης, ένα λεύκωμα του λόρδου Βύρωνα με την μπούκλα του, το χρυσό του ρολόι με μπλε σμάλτο, το στεφάνι από τον τάφο του στο Μεσολόγγι και αναπαραγωγή πορτρέτου της κόρης των Αθηνών Τερέζας Μακρή.
Για τον ερευνητή, ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχουν τα έγγραφα, στα οποία συμπεριλαμβάνονται από συμβόλαια πώλησης ακινήτων μέχρι και περιγραφή βασανιστηρίων Ελλήνων από τις οθωμανικές Αρχές.
Η κόρη των Αθηνών, Τερέζα Μακρή, από το T. Allason, 1812. Γεννάδειος Βιβλιοθήκη, Αμερικανική Σχολή Κλασικών Σπουδών στην Αθήνα 
Η ελληνική κυψέλη κατασκευασμένη από ιτιά ή λυγαριά και επιχρισμένη με πηλό ή χώμα. Sir George Wheler (1650-1723), A journey into Greece by George Wheler ... with variety of sculptures. London: W. Cademan, 1682.
Το μνημείο του Φιλοπάππου (με πλανόδιο καφετζή). James Stuart (1713-1788) and Nicholas Revett (1720-1804), The antiquities of Athens measured and delineated by James Stuart ... and Nicholas Revett. London: Printed by J. Haberkorn, 1762-1816, III, Chapt. V.
Σκίτσο του Fauvel που αναφέρεται σε παράδοση που διέσωσε ο Καμπούρογλου. Ο Ιωάννης ο Πρόδρομος στα τελευταία του έστησε μια κολόνα και στα θεμέλιά της έδεσε όλες τις αρρώστιες με μετάξια, λογιών-λογιών χρώματα και από κει είπε: «Σαν θα πεθάνω, όποιος αρρωσταίνει να έρθει να δέσει ένα μετάξι στην κολόνα τρεις κόμπους με ό,τι χρώμα έχει η αρρώστια του και να πει: Αι Γιάννη εγώ δένω την αρρώστια μου και η χάρη σου να τη λύσει». Louis Franηois Sιbastien Fauvel (1753-1838), “A bound collection of 74 original pencil drawings... of inscriptions, vases, and architectural fragments in collections of Fauvel... or in various parts of Athens and Attica.”
Το Κάστρο της Αθήνας (Atina Kal'as?), ψηφιακή αναπαραγωγή σε πραγματικό μέγεθος χάρτη από το Οθωμανικό Αρχείο της πρωθυπουργίας στην Κωνσταντινούπολη, 1826-7.
Οθωμανική Ενεπίγραφη Επιτύμβια Στήλη. Χρονολογείται στο 1188 [=1774-5 μ.Χ.]. Αμερικανική Σχολή Κλασικών Σπουδών στην Αθήνα, Αρχαιολογική Συλλογή.
Αδημοσίευτη. «Οθωμανική Αθήνα, 1458-1833», Γεννάδειος Βιβλιοθήκη.
Σουηδίας 61 Mέχρι τις 30 Ιουνίου. Δευτ., Τρ., Τετ., Παρ.: 9.oo-17.00, Πέμ.: 9.oo-20.00, Σάβ.: 9.oo-14.00
Επιμελήτρια έκθεσης: Μαρία Γεωργοπούλου
Επιστημονική συνεργάτιδα: Αλίκη Ασβεστά Κάθε Κυριακή πραγματοποιούνται ξεναγήσεις στις 12:00 και στις 15:30.
ΠΗΓΗ. lifo.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου