Το ενσωματωμένο φωτόμετρο της ψηφιακής φωτογραφικής μηχανής

 

 

Ενδείξεις του ενσωματωμένου φωτόμετρου μιας ψηφιακής φωτογραφικής μηχανής στην μεγάλη οθόνη πληροφοριών

Toy  Δημήτρη Ασιθιανάκη

Ένα σημαντικό εργαλείο που διαθέτουν οι ψηφιακές φωτογραφικές μηχανές. Αυτό το εργαλείο βοηθάει τη μηχανή  στις αυτόματες ρυθμίσεις να καθορίσει την σωστή έκθεση, ενώ οι ενδείξεις του βοηθάνε τον φωτογράφο στις χειροκίνητες ώστε οι φωτογραφίες του να βγαίνουν σωστά φωτισμένες. 

Αυτό το εργαλείο είναι το ενσωματωμένο φωτόμετρο της φωτογραφικής μηχανής. Αυτό που κάνει το φωτόμετρο είναι να μετράει το φως που έρχεται διαμέσου του φακού από το θέμα επάνω στον αισθητήρα μας (για αυτό και τα φωτόμετρα ονομάζονται TTL δηλαδή “through the lens”).

Το ενσωματωμένο φωτόμετρο της ψηφιακής φωτογραφικής  μηχανής αλλά και των  παλιότερων φωτογραφικών μηχανών μετρούν το ανακλώμενο φως που στέλνει το θέμα μας. 

Σε αντίθεση με τα εξωτερικά φωτόμετρα που μπορούν να κάνουν μετρήσεις είτε ανακλώμενου είτε προσπίπτοντος φωτισμού, το ενσωματωμένο φωτόμετρο της φωτογραφικής μηχανής μας μετράει μόνο το ανακλώμενο φως. 

Στην λειτουργία του είναι ένα κλασικό φωτόμετρο. Είναι δηλαδή ρυθμισμένο να θεωρεί ότι το φως που εισέρχεται μέσα στην φωτογραφική μας μηχανή, έρχεται από αντικείμενα που ανακλούν το 18% από το φως που δέχονται. 

Θεωρεί δηλαδή ότι τα αντικείμενα έχουν τονικότητα που αναλογεί στο μέσο τόνο του γκρι (ζώνη V στο ζωνικό σύστημα του Ansel Adams) και μας δίνει ενδείξεις ώστε να καταγραφούν σαν ζώνη V στην φωτογραφία μας.

Ενδείξεις του ενσωματωμένου φωτόμετρου της ψηφιακής  φωτογραφικής μηχανής σε  άλλο σημείο σε μηχανή που διαθέτει στην πάνω πλευρά μικρή οθόνη πληροφοριών

Το φωτόμετρο της ψηφιακής φωτογραφικής μηχανής μετράει το ανακλώμενο φως που έρχεται από το θέμα που φωτογραφίζουμε και με βάση τις ρυθμίσεις που έχουμε τοποθετήσει όσο αφορά την ευαισθησία σε ISO, την ταχύτητα του φωτοφράχτη και το διάφραγμα του φακού μας δίνει ενδείξεις πάνω σε μια κλίμακα, αν έχουμε επιλέξει κάποια χειροκίνητη λειτουργία έκθεσης. 

Μηδέν (0) για την σωστή έκθεση, πλην (-) για την υποέκθεση και συν (+) για την υπερέκθεση. 

Πάντα όμως θεωρώντας ότι η σκηνή μας περιέχει αντικείμενα που ανακλούν το 18% από το φως που δέχονται. Αυτό το ενσωματωμένο φωτόμετρο της φωτογραφικής μηχανής μας διαθέτει και παραλλαγές στον τρόπο  που μετράει το ανακλώμενο φως που φτάνει στον ψηφιακό αισθητήρα μας διαμέσου του φακού.  

Οι παραλλαγές αυτές στην φωτομέτρηση υπάρχουν ώστε να δώσουν βάρος σε διαφορετικές περιοχές της εικόνας για να μας βοηθήσουν να  πετύχουμε πιο ακριβή αποτελέσματα. 

Οι πιο συνηθισμένες παραλλαγές είναι οι παρακάτω.

Επιλογές μέτρησης σε μια ψηφιακή  φωτογραφική μηχανή

 

Μέτρηση Μάτριχ – Με αποτίμηση  (Matrix-Evaluative)

Είναι ο τρόπος φωτομέτρησης του ανακλώμενου φωτός που υπάρχει σε όλα τα ενσωματωμένα φωτόμετρα και τον χρησιμοποιεί η μηχανή σε όλες τις αυτόματες λειτουργίες της.  Παίρνει πληροφορίες σχεδόν από όλο το κάδρο μας και διαθέτει ενσωματωμένες πληροφορίες και εκτιμήσεις που του επιτρέπει να διαχειριστεί πληθώρα φωτιστικών καταστάσεων. 

Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα  να οδηγεί σε φωτογραφίες σωστά φωτισμένες στις περισσότερες φωτογραφικές περιπτώσεις, ενώ ακόμη και εκεί που θα πρέπει να επέμβει ο φωτογράφος για εξισορροπήσει την έκθεση οι διαφοροποιήσεις δεν είναι μεγάλες.

 

Μέτρηση Κέντρου βάρους – Μέσου όρου

Με αυτό τον τρόπο λειτουργούσαν τα ενσωματωμένα φωτόμετρα όλων των φωτογραφικών μηχανών μέχρι στην δεκαετία του 80΄ και υπάρχει μια ισχυρή παράδοση που θέλει το φωτόμετρο της μηχανής να ανταποκρίνεται καλύτερα στον οπίσθιο φωτισμό και τα πορτραίτα σε φυσικό φως σε εξωτερικούς χώρους. 

Για κάποιον που έχει συνηθίσει να χρησιμοποιεί φωτόμετρα κέντρου βάρους δεν θα φέρω αντίρρηση, αλλά για έναν νέο φωτογράφο αυτό τον τύπο μέτρησης μέσα στην μηχανή τον θεωρώ εντελώς άχρηστο.

 

Μερική μέτρηση – Σημειακή μέτρηση

Ένας εξαιρετικός τρόπος φωτομέτρησης που παλιά μας τον πρόσφεραν μόνο εξωτερικά εξειδικευμένα φωτόμετρα, έχει ενσωματωθεί σε όλες σχεδόν τις σύγχρονες ψηφιακές φωτογραφικές μηχανές και μας δίνει μέτρηση από ένα μικρό τμήμα της εικόνας. 

Αυτή ή ένδειξη είναι απολύτως ακριβής και για τον φωτογράφο με γνώσεις για το πως λειτουργεί το φωτόμετρο αλλά και γνώσεις για το ζωνικό σύστημα, είναι ένα σπουδαίο βοήθημα στην προσπάθεια του να έχει σωστά φωτισμένες φωτογραφίες

Το σημαντικό είναι να κατανοήσετε ότι δεν υπάρχει σωστός ή λάθος τρόπος φωτομέτρησης. Όλα αυτά αποτελούν χρήσιμα εργαλεία στην προσπάθεια του φωτογράφου να πετύχει την όσο το δυνατόν σωστότερη έκθεση στις φωτογραφίες του. 

Λογικό είναι ότι συχνότερα ο σύγχρονος φωτογράφος θα χρησιμοποιήσει την ρύθμιση μέτρησης  Μάτριχ – Με αποτίμηση  που πετυχαίνει συχνότερα καλύτερα αποτελέσματα, αλλά θα πρέπει να δοκιμάσει και τις δυνατότητες της σημειακής μέτρησης.

 

*Ο Δημήτρης Ασιθιανάκης είναι φωτογράφος, δάσκαλος φωτογραφίας και πρόεδρος του Fotoart. 

 

ΠΗΓΗ. photographyinfo