Σκηνικό σύγκρουσης στήνει η Τουρκία στην Ανατολική Μεσόγειο με την Ελληνική κυβέρνηση να συνεχίζει το διπλωματικό μαραθώνιο. Τα «όπλα» του Κυριάκου Μητσοτάκη για ανάσχεση της τουρκικής προκλητικότητας.
Όλα, πλέον, δείχνουν ότι πίσω από το σκηνικό έντασης που έχει στήσει ο Ερντογάν με την Ελλάδα είναι σε εξέλιξη και μια μεγάλη διαπραγμάτευση, με σύνθετες και πολύπαραγοντικές σχέσεις, λεπτές ισορροπίες και πολλές ανατροπές. Η Ελλάδα, πλέον, εγκατέλειψε το δόγμα της διπλωματικής ακινησίας που ακολουθούσαν οι προκάτοχοι του Νίκου Δένδια, πολλοί από τους οποίους μέχρι πρόσφατα πίεζαν για διάλογο με τον Ερντογάν χωρίς να έχουν καταλάβει ή να διαβάσει σωστά τις προθέσεις τους.
Η στρατηγική της διπλωματικής απομόνωσης αλλά και καταδίκης από τον διεθνή παράγοντα της Τουρκίας ‘έχει στεφθεί με απόλυτη επιτυχία. Παράλληλα οικοδομούνται συμμαχίες στην περιοχή, δηλαδή με Ισραήλ και Αίγυπτο που εκνευρίζουν την Τουρκία. Επιπλέον, είναι ξεκάθαρο ότι το σύνολο του αμερικανικού στρατιωτικού και διπλωματικού κατεστημένου έιναι απέναντι αν και ακόμα δεν έχει αποφασίσει πότε και αν θα προχωρήσει σε συνολική ρήξη με την Τουρκία, παρά τις εντάσεις που δημιούργησε η τακτική συμπόρευση της Άγκυρας με τη Μόσχα.
Όσο για την ΕΕ, για πρώτη φορά το κλίμα είναι συνολικά απέναντι στον Ερντογάν, όμως το προσφυγικό όσο και οι πολλαπλές οικονομικές σχέσεις αρκετών ευρωπαϊκών χωρών και κυρίως της Γερμανίας με την Τουρκία δεν επιτρέπουν συνολική ρήξη, παρά το γεγονός ότι χώρες όπως η Γαλλία δείχνουν να θεωρούν ότι η Τουρκία απειλεί την ασφάλεια της. Οι επόμενες μέρες και εβδομάδες είναι κρίσιμες αν όχι καθοριστικές καθώς οι κινήσεις του Ερντογάν δείχνουν ότι έχει αποφασίσει να προκαλέσει εμπλοκή αλλά θέλοντας να ρίξει την ευθύνη στην Ελλάδα.
Κοινή είναι η πεποίθηση διπλωματών αλλά και συμμάχων ότι η Άγκυρα επιδιώκει να εκμεταλλευτεί το κενό ισχύος στην ευρύτερη περιοχή εξαιτίας των επερχόμενων αμερικανικών εκλογών, διακινδυνεύοντας ωστόσο για ακόμη μια φορά τη σταθερότητα και την ασφάλεια στην Ανατολική Μεσόγειο, καθώς η κλιμάκωση της επιθετικότητάς της ενέχει κινδύνους νέας έντασης και ατυχήματος.
Η ώρα της αλήθειας πλησιάζει αν και στην Ευρώπη οι αποφάσεις δεν λαμβάνονται άμεσα, πρέπει να καλλιεργηθεί το κατάλληλο κλίμα. Υπό αυτήν την προοπτική, η Ελλάδα αυξάνει τον βαθμό πίεσης για την υιοθέτηση πιο σκληρών μέτρων απέναντι στην Τουρκία ρίχνοντας προειδοποιητικές βολές τόσο σε Βερολίνο όσο και σε Ουάσιγκτον.
Η επιστολή του Νίκου Δένδια προς τον Γερμανό ΥΠΕΞ Χάικο Μάας να σταματήσουν οι εξαγωγές οπλικών συστημάτων προς την Τουρκία ήταν μια κίνηση που δείχνει ότι και η δική μας ανοχή αρχίζει και εξαντλείται.
Μία από τις πιο ενδιαφέρουσες πτυχές αλλά και μήνυμα στη διπλωματική σκακιέρα της Ανατολικής Μεσογείου είναι η εν εξελίξει απόπειρα να λιώσουν οι πάγοι μεταξύ Ελλάδας και Ρωσίας στο φόντο των επιθετικών ενεργειών του Ταγίπ Ερντογάν.
Την Δευτέρα στις 26 Οκτωβρίου ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών θα πραγματοποιήσει επίσημη επίσκεψη εργασίας στην Αθήνα όπου εκτός από τον ομόλογό του Νίκο Δένδια, θα έχει τετ α τετ με τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη στις 5 το απόγευμα στο μέγαρο Μαξίμου, ενώ ο Ρώσος διπλωμάτης θα συναντηθεί και κατ’ ιδίαν με τον πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ και αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης Αλέξη Τσίπρα.
Κατά ορισμένες πληροφορίες δεν αποκλείεται κατά τη διάρκεια της παραμονής του Σεργκέι Λαβρόφ στην Ελλάδα να ανακοινωθεί και η πραγματοποίηση επικείμενης επίσκεψης του Βλαντιμίρ Πούτιν, καθώς ήδη έχει διαμορφωθεί ένα σχετικό κλίμα.
Διπλωματική αντεπίθεση σε όλα τα επίπεδα
Στη διπλωματική αντεπίθεση σε όλα τα επίπεδα – διεθνή και διμερή – σε φόρα και διεθνείς οργανισμούς, περνά η κυβέρνηση αναδεικνύοντας την κλιμακούμενη επιθετική συμπεριφορά της Τουρκίας και τις συνέπειές της που υπερβαίνουν τις ελληνοτουρκικές σχέσεις και αγγίζουν τον πυρήνα ζωτικών ευρωπαϊκών συμφερόντων.
Την ίδια ώρα, η κυβέρνηση, όπως τόνισε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης στο τελευταίο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, θέτει την Ευρώπη προ των ευθυνών της και σε επίπεδο κρατών-μελών που συνεχίζουν τις εξαγωγές στρατιωτικών εξοπλισμών στην Τουρκία.
Το ζήτημα των εξαγωγών στρατιωτικού εξοπλισμού προς την Τουρκία έθεσε ενώπιον των ομολόγων του στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ο Κυριάκος Μητσοτάκης, ζητώντας από τα κράτη-μέλη να μην πωλούν πλέον στρατιωτικό υλικό προς την Τουρκία, όπως προβλέπει το πλαίσιο της Ε.Ε. για τις εξαγωγές όπλων του 2008 – Κοινή θέση ΚΕΠΠΑ που είχε επαναβεβαιωθεί στο Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων τον Οκτώβριο του 2019.
Ο πρωθυπουργός τόνισε την υποχρέωση των κρατών-μελών της Ε.Ε., όπως αυτή προκύπτει από προηγούμενη Κοινή Θέση της, να αναστείλουν τις εξαγωγές στρατιωτικού εξοπλισμού προς τρίτες χώρες, οι οποίες χρησιμοποιούν τον εξοπλισμό αυτό για επιθετικές ενέργειες ή την περιφερειακή αποσταθεροποίηση, όπως ακριβώς πράττει η Τουρκία.
Πρόκειται για ακόμη ένα διαπραγματευτικό όπλο που η κυβέρνηση σκοπεύει να χρησιμοποιήσει τόσο διμερώς με συγκεκριμένα κράτη-μέλη, όσο και σε επίπεδο Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.
Όπως χαρακτηριστικά σημείωσε ο Κυριάκος Μητσοτάκης, κατά την τριμερή Σύνοδο Ελλάδας-Αιγύπτου-Κύπρου στη Λευκωσία, επαναλαμβάνοντας ότι η Ελλάδα ζητά από τα ευρωπαϊκά κράτη να μην πωλούν πλέον στρατιωτικό υλικό στην Τουρκία, «δεν γίνεται η πλευρά της ειρήνης να προμηθεύει η ίδια τις σφαίρες, τις οποίες ενδέχεται η απέναντι πλευρά να χρησιμοποιήσει απέναντι σε κράτη-μέλη της Ε.Ε».
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης έθεσε το θέμα στον Χάικο Μάας κατά την συνάντησή τους στην Αθήνα
Η στρατηγική, πολιτική και ηθική διάσταση του θέματος είναι προφανής. Δεν μπορεί την ώρα που μια τρίτη χώρα απειλεί κυριαρχικά δικαιώματα μιας άλλης χώρας και μάλιστα κράτους-μέλους της Ε.Ε. οι παραδόσεις στρατιωτικού υλικού να συνεχίζονται στη λογική του business as usual. Μάλιστα, σε ό,τι αφορά τη Γερμανία και τις προγραμματιζόμενες παραδόσεις γερμανικών υποβρυχίων τύπου 214 στην Τουρκία το 2021, το ζήτημα έθεσε ο πρωθυπουργός και στον Γερμανό υπουργό Εξωτερικών Χάικο Μάας κατά την πρόσφατη συνάντησή τους στην Αθήνα, δυο 24ωρα πριν τη Σύνοδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.
Το ίδιο ζήτημα έχει συζητήσει ο Κυριάκος Μητσοτάκης και με τον Γάλλο Πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν.
Την υπόθεση αυτή θα συνεχίσει να θέτει η κυβέρνηση τόσο σε ευρωπαϊκό, όσο και σε διμερές επίπεδο, στις χώρες που αποτελούν τους μεγαλύτερους εξαγωγείς τεχνογνωσίας, συστημάτων και στρατιωτικού υλικού προς την Τουρκία στο πλαίσιο της κινητοποίησης σε όλα τα μέτωπα και ενόψει της αξιολόγησης της συνολικής συμπεριφοράς της Τουρκίας με απώτερο ορίζοντα τον Δεκέμβριο.
Σε ό,τι αφορά το ζήτημα των εξαγωγών στρατιωτικού υλικού και τα εξοπλιστικά προγράμματα, υπενθυμίζεται ότι με βάση την απόφαση του Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων του Οκτωβρίου του 2019, η οποία είχε ακολουθήσει την απόφαση κρατών-μελών να σταματήσουν τις εξαγωγές στρατιωτικού εξοπλισμού στην Τουρκία με αφορμή την στρατιωτική εμπλοκή της στη Συρία, τα κράτη-μέλη είχαν επαναβεβαιώσει την σχετική Κοινή Θέση για τον έλεγχο των εξαγωγών στρατιωτικού εξοπλισμού του 2008/044/CFSP και είχαν δεσμευθεί να εναρμονίσουν τις θέσεις τους σε ό,τι αφορά την πολιτική εξαγωγών στρατιωτικού υλικού προς την Τουρκία.
Σημειώνεται ότι ο συγκεκριμένος μηχανισμός επιτρέπει την άμεση λήψη αποφάσεων είτε σε επίπεδο κρατών-μελών είτε σε συντονισμένο ευρωπαϊκό επίπεδο.
Είναι σαφές από την επιθετική συμπεριφορά της Τουρκίας, ότι επιδιώκει με στρατιωτικά μέσα να δημιουργήσει τετελεσμένα έναντι της Ελλάδας, καθώς και ότι θέτει σε κίνδυνο την περιφερειακή ειρήνη και σταθερότητα.
Τα σημεία αυτά έθεσε ο πρωθυπουργός στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θυμίζοντας στους ομολόγους του ότι η συμπεριφορά της Τουρκίας έναντι της Ελλάδας συνδέεται ευθέως με παραβιάσεις του άρθρου 4 και 5 της εν λόγω Κοινής Θέσης, που καθιστά αναγκαία την αναστολή εξαγωγών στρατιωτικού υλικού προς την Τουρκία.
Πώς παραβιάζονται τα άρθρα 4 και 5 της Κοινής Θέσης
Συγκεκριμένα, στο άρθρο 4 γίνεται σαφής αναφορά στον σεβασμό του κριτηρίου διατήρησης της περιφερειακής ειρήνης, ασφάλειας και σταθερότητας και στην υποχρέωση των κρατών-μελών να αρνηθούν εξαγωγή στρατιωτικού υλικού εφόσον υπάρχει κίνδυνος ο αποδέκτης να χρησιμοποιήσει την στρατιωτική τεχνολογία ή τον εξοπλισμό που εισάγει επιθετικά εναντίον άλλης χώρας ή για να επιβάλει δια της βίας εδαφική διεκδίκηση.
Όπως αναφέρεται, τα κράτη-μέλη θα πρέπει μεταξύ άλλων να λαμβάνουν υπόψιν:
- Την ύπαρξη ή πιθανότητα μιας ένοπλης σύγκρουσης ανάμεσα στον αποδέκτη και μια άλλη χώρα
- Την εδαφική διεκδίκηση σε βάρος μιας γειτονικής χώρας, την οποία ο αποδέκτης έχει στο παρελθόν επιδιώξει ή απειλήσει ότι θα επιδιώξει δια της βίας
- Την πιθανότητα η στρατιωτική τεχνολογία ή ο εξοπλισμός να χρησιμοποιηθεί για σκοπούς άλλους από την νόμιμη εθνική ασφάλεια και άμυνα του αποδέκτη
- Την ανάγκη να μην επηρεαστεί αρνητικά η περιφερειακή σταθερότητα.
Στο άρθρο 5 μάλιστα γίνεται σαφής αναφορά στις επιπτώσεις που μπορεί να έχει η εξαγόμενη στρατιωτική τεχνολογία στα συμφέροντα άμυνας και ασφάλειας κρατών-μελών και φιλικών ή συμμάχων χωρών, καθώς και τον κίνδυνο χρήσης της τεχνολογίας ή του στρατιωτικού εξοπλισμού εναντίον δυνάμεων των ιδίων και των κρατών μελών, καθώς και φιλικών και συμμάχων χωρών.
Ποιες ευρωπαϊκές χώρες είναι οι μεγαλύτεροι εξαγωγείς στρατιωτικού εξοπλισμού προς την Τουρκία
Στην επιστολή του Έλληνα υπουργού Εξωτερικών προς τον Γερμανό ομόλογό που επισημοποιεί το αίτημα που απηύθυνε απευθείας ο Κυριάκος Μητσοτάκης στον Χάικο Μάας κατά την πρόσφατη συνάντησή τους στην Αθήνα, επισημαίνονται οι πρόσφατες προκλητικές ενέργειες της Τουρκίας, η οποίες, όπως υπογραμμίζεται, αποσκοπούν στη δημιουργία τετελεσμένων με στρατιωτικά μέσα και ζητείται να μην δοθούν άδειες εξαγωγής συγκεκριμένου στρατιωτικού υλικού προς την Τουρκία, όπως υποβρύχια, φρεγάτες, αεροσκάφη και αναβάθμιση τεθωρακισμένων.
Η αντίδραση της γερμανικής κυβέρνησης που ανακοίνωσε ότι η Γερμανία μειώνει τις άδειες εξαγωγών στρατιωτικού υλικού στην Τουρκία και ότι δεν προχωρά σε νέα συμβόλαια είναι ενδεικτική της αμηχανίας που προκαλεί η σχετική συζήτηση σε ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, όπου το θέμα ευαισθητοποιεί την κοινή γνώμη.
Η αντίδραση των Γερμανών Πρασίνων είναι χαρακτηριστική, καθώς ζήτησαν τη μη παράδοση των γερμανικών υποβρυχίων, καθώς «το τουρκικό πολεμικό Ναυτικό απειλεί τα εξωτερικά σύνορα της Ε.Ε. στην Ανατολική Μεσόγειο».
Επιστολές εστάλησαν και στους υπουργούς Εξωτερικών της Ισπανίας Arancha Gonzalez-Laya και της Ιταλίας Luigi Di Maio. Και όχι τυχαία, καθώς οι προαναφερθείσες χώρες είναι από τους πρωταθλητές στις συμπαραγωγές και τα μεγάλα εξοπλιστικά προγράμματα προς την Τουρκία της τελευταίας 15ετίας – προγράμματα των οποίων η υλοποίηση συνεχίζεται.
Οι εξαγωγές στρατιωτικού υλικού και τα μεγάλα εξοπλιστικά προγράμματα εκτείνονται σε όλο το εύρος των ναυτικών και στρατιωτικών δραστηριοτήτων της Τουρκίας και στον σκληρό πυρήνα των προωθημένων δυνατοτήτων. Και αυτά αποτελούν μόνο την κορυφή του παγόβουνου.
Ενδεικτικά αναφέρονται: τα γερμανικά υποβρύχια Τ.214 και τα άρματα μάχης Leo-2A4, το αεροσκάφος μεταφορών Α400Μ (συμπαραγωγή με τη Γαλλία), οι κατασκοπευτικοί δορυφόροι Gockturκ (συμπαραγωγή Γαλλίας-Ιταλίας) και τελευταίο, αλλά όχι λιγότερο σημαντικό το πρόγραμμα της Ισπανίας για το τουρκικό ελικοπτεροφόρο Anadolu.
Tελωνειακή Ένωση Ε.Ε.- Τουρκίας: Η συνάντηση που μπλόκαρε η Ελλάδα
«Η Ελλάδα ζητά να καταγραφούν οι πολλές παραβιάσεις των μέτρων που περιλαμβάνει η συμφωνία Τελωνειακής Ένωσης Τουρκίας– Ε.Ε, ώστε αυτή να είναι πραγματικά επωφελής. Δεν γίνεται ένα κράτος, τρίτο κράτος, χώρα υποψήφια προς ένταξη στην Ε.Ε., να απαλλάσσεται από δασμούς, να γεύεται τα οφέλη της ενιαίας αγοράς, την ίδια ώρα να απειλεί τα ανατολικά σύνορα της Ε.Ε. και να αναστατώνει ολόκληρη τη Μεσόγειο», τόνισε ο πρωθυπουργός κατά τη διάρκεια της τριμερούς Συνόδου Ελλάδας-Κύπρου-Αιγύπτου.
Δεν μπορεί η θετική ατζέντα προς την Τουρκία να προχωρήσει, αν η γειτονική χώρα δεν αλλάξει την επιθετική και προκλητική συμπεριφορά της έναντι της Ελλάδας και της Κύπρου – αυτό, άλλωστε πέτυχε η κυβέρνηση στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο (1&2 Οκτωβρίου), καθώς συνέδεσε την συμπεριφορά της Τουρκίας έναντι δύο κρατών-μελών της Ε.Ε. με την ευρωπαϊκή της προοπτική.
Δεν ήταν η μόνη κίνηση. Στο τελευταίο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο η Ελλάδα πέτυχε και μπλόκαρε προγραμματισμένη (για τις 21 και 22 Οκτωβρίου) συνάντηση της μικρής Επιτροπής Τελωνειακής Σύνδεσης Ε.Ε.-Τουρκίας κατόπιν παρέμβασης στις Βρυξέλλες του αναπληρωτή ΥΠΕΞ Μιλτιάδη Βαρβιτσιώτη.
Δεν μπορεί να συζητείται η αναβάθμιση της Τελωνειακής Ένωσης, την ώρα που η Τουρκία απειλεί ανοικτά κράτη-μέλη της Ε.Ε., και ενώ παραβιάζει ήδη τους κανόνες της υφιστάμενης Τελωνειακής Ένωσης. Μάλιστα, πριν την επιστολή που απηύθυνε ο υπουργός Εξωτερικών Ν.Δένδιας στον αρμόδιο Επίτροπο για τη Διεύρυνση, είχε προηγηθεί τηλεδιάσκεψη, στο περιθώριο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στις 16 Οκτωβρίου, του αναπληρωτή υπουργού Εξωτερικών Μιλτιάδη Βαρβιτσιώτη με τον Ούγγρο Επίτροπο για τη Διεύρυνση Όλιβερ Βαρέλι. Υπενθυμίζεται, άλλωστε, ότι στο περιθώριο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 1 ης και 2ας Οκτωβρίου ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης είχε σχετικό τετ α τετ με τον Ούγγρο πρωθυπουργό Βίκτορ Όρμπαν.
Τα μέτρα που αιτείται η Ελλάδα από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και αφορούν την Τελωνειακή Ένωση Ε.Ε.-Τουρκίας, αφορούν την πλήρη καταγραφή των παραβιάσεων (επί δασμολογικών και άλλων θεμάτων) της Τελωνειακής Ένωσης Ε.Ε.-Τουρκίας και την λήψη πρόσθετων μέτρων από την Επιτροπή γι΄αυτές τις παραβιάσεις έναντι της Τουρκίας.
Η ουσία του επιχειρήματος της Ελλάδας είναι ότι δεν μπορεί η Τουρκία να ζητά αναβάθμιση της Τελωνειακής Ένωσης, την ώρα που ήδη έχει στο ιστορικό της μια μακρά λίστα παραβιάσεων της υφιστάμενης. Το επανέλαβε στην επιστολή του της περασμένης Δευτέρας ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας με σχετική επιστολή προς τον Επίτροπο για τη Διεύρυνση, ζητώντας να εξεταστεί η υιοθέτηση περαιτέρω μέτρων έναντι της Τουρκίας.
Επίσκεψη Σεργκέι Λαβρόφ στην Αθήνα
Στην Αθήνα θα βρίσκεται τη Δευτέρα ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ, ο οποίος θα συναντηθεί με τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη και με τον υπουργό Εξωτερικών Νίκο Δένδια. Ο πρωθυπουργός θα υποδεχθεί το απόγευμα της Δευτέρας τον κ. Λαβρόφ στο Μέγαρο Μαξίμου και θα του επιδώσει την προσωπική πρόσκληση προς τον Ρώσο Πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν να παρευρεθεί στις επίσημες εκδηλώσεις για την επέτειο των 200 χρόνων από την Ελληνική Επανάσταση στις 25 Μαρτίου 2021.
Προσωπικά θα προσκληθούν ακόμη με αφορμή τους εορτασμούς του ΄21 ο Γάλλος Πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν και ο Πρίγκιπας της Ουαλίας Κάρολος. Προσκεκλημένος θα είναι επίσης στους εορτασμούς ο Πρόεδρος της Κύπρου Νίκος Αναστασιάδης.
ΠΗΓΗ. newpost.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου