Η ιστορία του Don Shirley, τoυ θρυλικού πιανίστα του Πράσινου Βιβλίου

Η μουσική του ξεχάστηκε μέσα από τις δεκαετίες. Ήρθε όμως η ώρα να την θυμηθούμε ξανά χάρις στην ταινία του Peter Farrelly.










 To Πράσινο Βιβλίο του σκηνοθέτη Peter Farrelly μάζεψε πέντε υποψηφιότητες για τα φετινά Όσκαρ(2019). Οι κριτικοί έγραψαν εγκωμιαστικές κριτικές τόσο για το σενάριο όσο και για τους δύο πρωταγωνιστές, Viggo Mortensen και Mahershala Ali. Ο τελευταίος είναι που ενσαρκώνει τον Donald "Don" Shirley. Κάπου εδώ λογικά θα αναρωτιέσαι "τον ποιον ;"

Ο Αμερικανός πιανίστας, τζαμαϊκανής καταγωγής, ήταν ένας ιδιοφυής μουσικός που όμως ξεχάστηκε μέσα από τις δεκαετίες. Στην Ευρώπη είναι πρακτικά άγνωστος, όμως και στην αντίπερα όχθη του Ατλαντικού, εκεί δηλαδή όπου μεγαλούργησε, πέθανε ξεχασμένος από όλους κι από όλα το 2013.

Ευτυχώς ήρθε αυτό το εξαιρετικό biopic για να τον δικαιώσει μετά θάνατον. Άλλωστε κανείς δεν μπορεί να τον κατηγορήσει ότι δεν άφησε το στίγμα του όσο ζούσε: συνθέσεις του όπως το Water Boy είχαν βρει τον δρόμο για τα Billboard charts. Γιατί όμως η λήθη έπεσε τόσο βαριά στη φήμη αυτού του σπουδαίου συνθέτη;

Οι ειδικοί κάνουν λόγο για αρκετά κοινά στοιχεία που μοιραζόταν με τη Nina Simone - με την ουσιώδη βέβαια διαφορά ότι εκείνη δεν λησμονήθηκε ποτέ. Ήταν και οι δυο τους ακτιβιστές των ανθρώπινων δικαιωμάτων. 

Ένιωσαν κι οι δυο τον φυλετικό διαχωρισμό στο πετσί τους. Κανείς τους δεν αγαπούσε τις ταμπέλες, κι ενώ ανήκουν στον κανόνα της jazz, η επιρροή από την κλασική μουσική στην οποία θήτευσαν σε νεαρή ηλικία είναι φανερή. 

Όμως ενώ οι δίσκοι της Simone είναι διάσημοι σε όλο τον πλανήτη, οι δικές του δουλειές παραμένουν πρακτικά άγνωστες.

Σήμερα, έξι χρόνια μετά τον θάνατο του Shirley, ήρθε το βιογραφικό Πράσινο Βιβλίο για να αποκαταστήσει τη φήμη του θρυλικού συνθέτη. Δίνοντας παράλληλα μία ευκαιρία σε όλους μας να θυμηθούμε ή μάλλον να μάθουμε τη μουσική του, μέσα από δίσκους που όχι άδικα -αν και πολύ καθυστερημένα- θεωρούνται κλασικοί.

 

Orpheus in the Underworld / Improvisations (1956)

Όπως συμβαίνει με καλλιτέχνες που τους έχει σκεπάσει η λήθη, πολλές φορές υπάρχει το ενοχλητικό συνήθειο των εταιρειών να κυκλοφορούν δύο δίσκους τους μαζί.  Ο πρώτος δίσκος έχει σχέση με το Πράσινο Βιβλίο (δεν γράφουμε περισσότερα για αποφύγουμε τα spoilers) ενώ στον δεύτερο βλέπουμε τον συνθέτη να παλεύει πραγματικά με τον εαυτό του -περισσότερο μία ενδιαφέρουσα μαρτυρία αυτοσχεδιασμού και λιγότερο ένα ενδιαφέρον άκουσμα.

 

Solos / With Two Basses (1959)

Πάλι δύο δίσκοι εδώ, όπου όμως ο Don Shirley βρήκε την ισορροπία ή πιθανόν αναγκάστηκε να πάει με τα νερά του κοινού που ζητούσε περισσότερο Gershwin και λιγότερο συνθέτες του 19ου αιώνα. Υπακούοντας σε αυτές τις προσταγές, ο συνθέτης παραδίδει συνθέσεις που μπορεί να μπαίνουν περισσότερο στα κλασικά καλούπια της jazz, το κάνει όμως με τον δικό του μοναδικό τρόπο.

Drown in My Own Tears (1962)

H επιρροή της κλασικής είναι εμφανής, κάποιος θα έλεγε ότι εδώ ο συνθέτης είναι πιο κοντά στον Debussy και τον Erik Satie παρά στους προπάτορες της jazz. Κι αν υπάρχει ένα συναίσθημα που χαρακτηρίζει αυτή τη δουλειά αυτό θα λέγαμε ότι είναι η μελαγχολία.

Extraordinary Pianist / Piano Arrangements of Famous Spirituals (1962)

"Ο πιο ταλαντούχος πιανίστας της μουσικής βιομηχανίας", με αυτά τα λόγια τον περιέγραφε το Esquire το 1955. Μερικά χρόνια μετά, τη χρονιά όταν και διαδραματίζεται η βιογραφική του ταινία, ο Shirley θα έδινε ένα πολύ σημαντικό έργο σε πολλά επίπεδα, αποδεικνύοντας του λόγου τω αληθές. Αρχικά με τον δίσκο που ακούει στον αυτοαναφορικό τίτλο Extraordinary Pianist και στη συνέχεια με ένα έργο-πολιτική δήλωση, σε μία εποχή όπου οι φυλετικές διακρίσεις μάστιζαν τις Η.Π.Α, κι εκείνο παναπροσδιόριζε με τον καλύτερο τρόπο τη μουσική παράδοση της αφροαμερικανικής κοινότητας.

 

The Don Shirley Point of View (1972)

"Ένας πιανίστας που αποτελεί ένα μουσικό είδος μόνος του" έγραφαν οι New York Times. Χωρίς να διεκδικεί δάφνες πρωτοτυπίας, το συγκεκριμένο άλμπουμ αποτελεί ιδανική εισαγωγή στον κόσμο του πιανίστα. Περιέχει όλα εκείνα τα υλικά της ιδιαίτερης γραφής του, δοσμένα με έναν ιδιαίτερα καλαίσθητο τρόπο.






ΒΙΝΤΕΟ.

ΠΗΓΗ. esquire.com.gr