Σάββατο 18 Μαΐου 2024

Προσοτσάνη - Στους πρόποδες του Μετοίκιου Ορους


 
Η Προσοτσάνη βρίσκεται 15 χλμ. δυτικά από τη Δράμα, στους πρόποδες του Μετοίκιου Ορους. Εκεί, κατοικούν 4.000 άνθρωποι. Στη θέση Κοκκινόγεια ανακαλύφθηκε τον Σεπτέμβριο του 1978 από ομάδα Ελλήνων και Γάλλων σπηλαιολόγων το σπήλαιο του Μαρά, στο οποίο έχουν σχηματιστεί πολύ όμορφοι σταλακτίτες με σημαντική διάμετρο και υπέροχα χρώματα, χάρη στην ύπαρξη μεταλλευμάτων.

Στο εσωτερικό του σπηλαίου κυλούν τα νερά του ποταμού Αγγίτη. Πριν αυτό επιβεβαιωθεί, οι σπηλαιολόγοι, ξεκινώντας από ορισμένα φυσικά φαινόμενα, υποστήριζαν ότι τα νερά των πηγών του ποταμού Αγγίτη πρέπει να περνούν από σπήλαιο. 
Για να το αποδείξουν, επιχείρησαν κατάδυση με σκάφανδρα στις πηγές.


Σε βάθος 7 μ. βρήκαν δίοδο προς το σπήλαιο και αποκαλύφθηκε τεράστια στοά με μήκος τουλάχιστον 500 μ. 
Σήμερα, έχουν καταγραφεί περίπου 4,5 χλμ. διαδρομής σπηλαίου, όπου μόνο τα 500 μ. έχουν αποδοθεί στο κοινό. 

Είναι όμως αρκετά, για να χαρίσουν εικόνες απείρου κάλλους και μοναδικότητας στους επισκέπτες, με τους ανεπανάληπτους χρωματικούς συνδυασμούς και το εξαιρετικό φυσικό ανάγλυφο από σταλακτίτες και σταλαγμίτες.

Η περιοχή, όπως φαίνεται και από πληθώρα ευρημάτων, είχε κατοικηθεί από τα μέσα της 6ης π.Χ. χιλιετίας, είτε στις όχθες του ποταμού Αγγίτη, όπως στις Πηγές και στη Γραμμένη, είτε μακρύτερα από το ποτάμι, όπως στην Πετρούσα.

    Ο διαμορφωμένος χώρος για τους επισκέπτες στην είσοδο του σπηλαίου.

Κατά τους ιστορικούς χρόνους, ξεχωρίζουν διάσπαρτοι οικισμοί και νεκροπόλεις σε θέσεις γνωστές ή νέες. 

Στην κοιλάδα του Αγγίτη και σε απόσταση 2,5χλμ. από την Καλή Βρύση η αρχαιολογική σκαπάνη έφερε στο φως αρχαίο Ιερό Διονύσου στη θέση «Μικρή Τούμπα». 

Ενα ιερό του τελευταίου τετάρτου του 4ου π.Χ. αι. με αρχές του 3ου π.Χ. αι. Κατά τους ρωμαϊκούς χρόνους, διάφορα ευρήματα από την περιοχή που βρίσκεται μέσα στα όρια του Δήμου δίνουν πολύτιμες πληροφορίες για διάφορες περιοχές, όπως στη Γραμμένη, στις Πηγές, στην Καλή Βρύση, στη Χαριτωμένη, στην Προσοτσάνη, στη Μικρόπολη.


Μαρτυρίες από τη βυζαντινή περίοδο

Στον κάμπο της Προσοτσάνης, η αποκάλυψη παλαιοχριστιανικής βασιλικής, σε απόσταση 2 χλμ. νότια της σύγχρονης κωμόπολης, καθώς και ο μεταγενέστερος ναϊσκος του Αγίου Παντελεήμονος, από την εποχή των Παλαιολόγων (β μισό του 13ου αι.) που βρίσκεται περίπου 2,5 χλμ. δυτικά της Προσοτσάνης, αποτελούν μερικές από τις σημαντικότερες μαρτυρίες της βυζαντινής περιόδου.

       Μικρό τμήμα από την επισκέψιμη διαδρομή στο σπήλαιο.

Δείγματα κυρίως της νεότερης οθωμανικής αρχιτεκτονικής, αρκετά τοπωνύμια και ιστορικές μνήμες θυμίζουν το πέρασμα και άλλων βαλκανικών λαών από την περιοχή. 

Στους πρώτους αιώνες της οθωμανικής κυριαρχίας, οι χριστιανοί της ευρύτερης περιοχής, φοβισμένοι από τον θρησκευτικό φανατισμό των κατακτητών και των εποίκων τους, συγκεντρώνονται στους ορεινούς όγκους της βόρειας κυρίως ζώνης.

Στα νεότερα χρόνια, κυρίως μετά το 1850, η περιοχή γνώρισε πρωτόγνωρη οικονομική ανάπτυξη χάρη στην καλλιέργεια των ανώτερης ποιότητας ανατολικών καπνών, καθιστώντας την Προσοτσάνη σημείο αναφοράς στις διεθνείς αγορές καπνού της Ευρώπης και της Αμερικής.

     O υδρόμυλος από την εποχή της τουρκοκρατίας, που έχει αντικατασταθεί με νέο.


Οι πρόσφυγες έδωσαν πνοή

Η ιστορική διαδρομή αυτού του τόπου σημαδεύτηκε ακόμη από τις πολεμικές αναστατώσεις της περιόδου 1880 - 1945 και τους αγώνες του Ελληνισμού της περιοχής για ελευθερία. 

Οι ντόπιοι κάτοικοι μαζί με τους νεοφερμένους Ηπειρώτες και Βλάχους προσέφεραν μεγάλες υπηρεσίες στον Μακεδονικό Αγώνα και γνώρισαν σκληρά αντίποινα στις τρεις βουλγαρικές κατοχές τον 20ό αιώνα, όπως άλλωστε και οι Ελληνες πρόσφυγες του 22 από την Ανατολή την περίοδο 1941- 1944.

                  Α' Δημοτικό Σχολείο. Σε κτίριο του 1900.


Στη σύγχρονη Ιστορία η Προσοτσάνη και τα χωριά της υπαίθρου συγκαταλέγονται στις μαρτυρικές περιοχές του Ελληνισμού.

Χάρη στην οικονομική πρόοδο και στους αγώνες για εθνική αφύπνιση των κατοίκων, η περιοχή ανέπτυξε έντονη πνευματική δραστηριότητα με την ανέγερση σχολείων και την ίδρυση συλλόγων από τον 19ο αιώνα κυρίως στο κέντρο της, στην Προσοτσάνη, που διέθετε ήδη το 19ο αι. Αστική Σχολή Αρρένων και Παρθεναγωγείο και νέα εκπαιδευτήρια από το 1909, ύστερα από τις άοκνες προσπάθειες του μητροπολίτη Δράμας και εθνομάρτυρα Σμύρνης Χρυσοστόμου, της οικογένειας Μελά και των εισφορών των κατοίκων.


H καρδιά της πόλης χτυπάει στην κεντρική πλατεία. Πεζοδρομημένη και καθαρή.

 
Αναβίωση εθίμων

Στα περισσότερα χωριά, ακόμη, υπάρχουν αξιόλογες μεταβυζαντινές εκκλησίες της περιόδου 1840-1910 με στοιχεία μορφολογικής και κατασκευαστικής λιτότητας, ξυλόγλυπτα τέμπλα, ζωγραφικό διάκοσμο και τοιχογραφίες τους 19ου αι., πανέμορφα μεταγενέστερα καμπαναριά με πυργοειδή μορφή, χτισμένα με μεράκι από έμπειρους μαστόρους.

Απόδειξη της δημιουργικής και αισιόδοξης διάθεσης των κατοίκων του Δήμου, σε συνδυασμό με το έντονο θρησκευτικό τους συναίσθημα, είναι το πλήθος των ηθών και των εθίμων που αναβιώνουν, με τη συνοδεία των παραδοσιακών οργάνων, τραγουδιών και των χορών, που επιβιώνουν χάρη στους ισχυρούς δεσμούς των κατοίκων με την παράδοση και χαρακτηρίζονται από την ποικιλία των πολιτιστικών τους αναφορών.



            Τα παραδοσιακά αρχιτεκτονικά σχήματα είναι διάσπαρτα στον οικισμό.

Αλλωστε, μετά την ανταλλαγή των πληθυσμών στον Μεσοπόλεμο, οι πρόσφυγες της Θράκης, της Μικράς Ασίας και του Πόντου μετέφεραν στην περιοχή τον ιδιαίτερο πολιτισμό και τη δημιουργική τους πνοή, συμβάλλοντας στην τοπική οικονομία και στην κοινωνική ανάπτυξη και εμπλουτίζοντας την πολιτιστική κληρονομιά αυτού του τόπου.

Παράλληλα, ο Δήμος Προσοτσάνης προχώρησε στη δημιουργία ενός Περιβαλλοντικού Πεδίου στην ευρύτερη περιοχή του Κέντρου Ενημέρωσης, όπου τόσο οι οργανωμένοι -κυρίως μαθητές- όσο και οι μεμονωμένοι επισκέπτες έχουν την ευκαιρία να πληροφορηθούν για το φυσικό περιβάλλον με την προβολή ντοκιμαντέρ και διαφανειών και να συμμετέχουν σε δράσεις στο εργαστήρι περιβαλλοντικής εκπαίδευσης.



                     Από την εποχή της οικονομικής ακμής των καπνών.

Εξάλλου, μέσα στο Περιβαλλοντικό Πεδίο και με αφετηρία το Κέντρο Ενημέρωσης, είναι δυνατό να πραγματοποιηθούν οργανωμένες περιηγήσεις στο πλαίσιο προγραμμάτων βιωματικής εκπαίδευσης.

Ανάμεσα σε άλλες, έχουν σχεδιαστεί πεζοπορικές ή ήπιες ορειβατικές διαδρομές με σήμανση, μέσα σε δίκτυο μονοπατιών και δασικών δρόμων, με σκοπό τη γνωριμία των επισκεπτών με το φυσικό περιβάλλον, την Ιστορία του τόπου, τα θρησκευτικά μνημεία, την παραδοσιακή αρχιτεκτονική στη Μικρόπολη, τις ασχολίες των κατοίκων ανάλογα με την εποχή (καπνοκαλλιέργεια, παραδοσιακό αργαλειό, καζάνι για την παραγωγή τσίπουρου).


               Παλιά αρχοντικά.


Αξίζει να δείτε

    Το κτιριακό νεοκλασικό συγκρότημα των ανακαινισμένων εκπαιδευτηρίων.
    Τα βυζαντινό εκκλησάκι του Αγίου Παντελεήμονα, 2,5 χλμ. δυτικά της πόλης.
    Οι πηγές του ποταμού Αγγίτη, που εκβάλλει στον ποταμό Στρυμώνα.
    Το σπήλαιο του Αγγίτη ποταμού, με τον υδροτροχό από την εποχή της τουρκοκρατίας.
    Την τεχνητή λίμνη στη Μικρόπολη, με τον διαμορφωμένο χώρο αναψυχής.
    Το κέντρο ενημέρωσης του Δήμου. Καιρός να κάνετε κάτι.
    Μια βόλτα στη γειτονιά με τα παλιά σπίτια, που ακόμη «μυρίζουν» καπνά.
    Ιππασία, στο ιπποστάσιο των ιδιοκτητών της ταβέρνας «ΑΓΝΑΝΤΙ».

Ανάβαση στο Φαλακρό

Η Προσοτσάνη βρίσκεται και σε μικρή απόσταση από το Φαλακρό, το βουνό-σύμβολο της Δράμας και της ευρύτερης περιοχής, με το ομώνυμο χιονοδρομικό κέντρο, που με την έλλειψη δενδρώδους βλάστησης στην ευρύτερη περιοχή της βάσης του, δικαιώνει απόλυτα την ονομασία του, διαμορφώνοντας εξαιρετικό τοπίο χιονοδρομικών δραστηριοτήτων.

Το Φαλακρό αποτελεί ένα από τα πιο ενδιαφέροντα ορεινά συγκροτήματα της πατρίδας μας, αφού εκτός από σκι προσφέρεται για πεζοπορία, αναρρίχηση, ορειβατικό σκι, χωμάτινες διαδρομές με ειδικού τύπου οχήματα και αεραθλητισμό.

Θεωρείται ένα από τα καλύτερα χιονοδρομικά κέντρα στην Ελλάδα για τις φυσικές πίστες του, που αγγίζουν το υψόμετρο των 2.200 μέτρων.

Βρίσκεται στο οροπέδιο του Αγίου Πνεύματος στα 1720μ. και φτάνουμε εκεί ακολουθώντας τον δρόμο Δράμας - Κάτω Νευροκοπίου μέχρι τη διασταύρωση του Βώλακα και στη συνέχεια ανηφορίζουμε προς το χιονοδρομικό κέντρο, σύμφωνα με την οδική σήμανση για τα 46 χλμ. απόστασης από τη Δράμα .




ΠΗΓΗ. ethnos.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου