20 Απρίλη 1944 – Η μάχη της Γλόγοβας - Πανωλεθρία των Γερμανών από τον ΕΛΑΣ

Η μάχη της Γλόγοβας, (Δρακοβούνι, Γορτυνίας) υπήρξε μια από τις μεγαλύτερες επιτυχίες του ένοπλου αγώνα του ΕΛΑΣ κατά των Γερμανών κατακτητών και των ντόπιων συνεργατών τους. 

Την άνοιξη του 1944, μεγάλη στρατιωτική δύναμη Γερμανών και ταγματασφαλιτών, ξεκίνησε για εκκαθαριστικές επιχειρήσεις στην Πελοπόννησο στην περιοχή Γορτυνίας και Μαντινείας, προς το Μαίναλο.

Στις 20 Απρίλη εμφανίστηκαν οι Γερμανοί στο δρόμο προς Βαλτέτσι. Τα τμήματα του ΕΛΑΣ, με ένα αριστουργηματικό, επιτελικά καταστρωμένο σχέδιο, κύκλωσαν τον εχθρό, τον αιφνιδίασαν και τον διέλυσαν. 

Στο πεδίο της μάχης έπεσαν νεκροί 180 Γερμανοί και πιάστηκαν 19 αιχμάλωτοι. Από τον ΕΛΑΣ σκοτώθηκαν 13 αντάρτες και τραυματίστηκαν 19.

Το ιστορικό της μάχης

Παρουσιάζουμε το ιστορικό της μάχης, από το Ιστορικό Αρχείο της Εθνικής Αντίστασης:

Στη μάχη της Γλόγοβας πήρε μέρος, το 2ο τάγμα του 12ου Συντάγματος και το 2ο τάγμα του 6ου Συντάγματος του ΕΛΑΣ.

Διοικητής του 2ου τάγματος του 12ου Συντάγματος ήταν ο λοχαγός Χρ. Γαλανόπουλος (Κένταυρος) με καπετάνιο τον Σπύρο Μαντέλη (Καραϊσκάκης) και διοικητής του 2ου τάγματος του 6ου Συντάγματος ο λοχαγός Δημ. Παπαϊωάννου καθώς και άλλοι αξιωματικοί που πλαισίωναν το επιτελείο της μάχης, από την 3η Μεραρχία του ΕΛΑΣ στην Πελοπόννησο (ο διευθυντής του ΙΙΙ Γραφείου της 8ης Ταξιαρχίας του ΕΛΑΣ, λοχαγός πυροβολικού Γιάννης Παντελάκης (Αμαριώτης) και ο λοχαγός Αρίστος Καμπιτσόπουλος.

Σύμφωνα με τις πληροφορίες που είχε ο ΕΛΑΣ μια δύναμη Γερμανών 400-500 ανδρών, επρόκειτο να φθάσει στη Γλόγοβα στις 20-4-1944 και από εκεί θα κατευθύνονταν προς Βαλτεσινίκο, λεηλατώντας, καίγοντας και σκοτώνοντας στο διάβα προς τη Γορτυνία και το Μαίναλο. 

Η εχθρική αυτή φάλαγγα περιλάμβανε επίλεκτα τμήματα, όπως αλεξιπτωτιστές, αλλά και μισό λόχο τσολιάδων του συνεργάτη των Γερμανών συνταγματάρχη Παπαδόγκωνα.

Πράγματι μεσημέρι της 20-4-1944, οι Γερμανοί φθάνουν στη Γλόγοβα μέσω Θεόκτιστου. Εκεί καίνε τα σπίτια των 7 υπευθύνων του ΕΑΜ και αφού δεν βρίσκουν κανένα κάτοικο, γιατί όλοι είχαν φύγει από το χωριό, παρά μόνο έναν γέροντα 80 χρονών, τον Χρήστο Παϊκούλα ή γέρο Πλάτανο ή Κοτσιαρέλο όπως τον έλεγαν οι συγχωριανοί του.

Οι Γερμανοί φεύγοντας από τη Γλόγοβα, πήραν μαζί τους, τον γέροντα για να τους δείξει το δρόμο. Ο ίδιος γνωρίζοντας που έχουν στήσει την ενέδρα τα ΕΛΑΣίτικα τμήματα, τους οδηγεί κατευθείαν επάνω τους γνωρίζοντας πολύ καλά ότι θα πέσει πρώτος, όπως πήγαινε μπροστά. 

Ομως ο γέρο Κοτσιαρέλος φορούσε μια κόκκινη φανέλα από πρόβειο μαλλί και έτσι ξεχώριζε από μακριά, κάνοντας τους αντάρτες να προσέχουν το γέρο με την κόκκινη φανέλα και έτσι γλίτωσε.

Στις 15:15 η Γερμανική φάλαγγα είχε πλησιάσει το σημείο της ενέδρας και σε λίγο μπαίνει μέσα στη χαράδρα του χειμάρρου Ρεντετζέλα ενώ γύρω γύρω έχουν πάρει θέση μάχης οι αντάρτες του ΕΛΑΣ, σε πλήρη ακινησία, ετοιμότητα και πειθαρχία, για να μην προδοθούν. Στις θέσεις κλειδιά της επιτυχίας της επιχείρησης έχουν στηθεί τα πολυβόλα.

Όταν η κεφαλή της Γερμανικής φάλαγγας φθάνει στα 30 μέτρα από τον διοικητή του 2ου τμήματος του 12ου Συντάγματος, Χρήστο Γαλανόπουλο, αυτός δίνει το σύνθημα του πυρός, δια του πολυβόλου.

Την ίδια στιγμή, πολυβόλα, οπλοπολυβόλα, τουφέκια, βαρούν ακατάπαυστα εναντίον των Γερμανών κατακτητών και γίνεται πανδαιμόνιο.

Οι Γερμανοί, προσπαθούν να συνέλθουν από τον πανικό τους, αλλά μάταια. Στα 7 λεπτά της μάχης, διατάσσεται επίθεση με τις σάλπιγγες των Ελασιτών και μέσα σε μιάμιση ώρα η επίλεκτη Γερμανική φάλαγγα εξοντώθηκε και τα απομεινάρια της κυνηγημένα κατέφυγαν στη Γλόγοβα. 

Στη μάχη ο εχθρός είχε σημαντικές απώλειες 180 νεκρούς, αρκετούς τραυματίες και πιάστηκαν 19 αιχμάλωτοι. Επίσης πάρθηκαν άφθονα λάφυρα που ήταν τόσο απαραίτητα για τον ΕΛΑΣ όπως: 15 μυδράλια, 70 ατομικά όπλα, 10 αυτόματα, 2 όλμοι, 15.000 φυσίγγια καθώς και είδη ένδυσης και υπόδυσης.

Την άλλη μέρα 21-4-44 υπολείμματα της Γερμανικής φάλαγγας υπέστησαν επίθεση μεταξύ Πράσινου – Αγριδίου, (κοντά στον Παλιόπυργο). 

Ολόκληρο το τμήμα αυτό από 30 Γερμανούς εξοντώθηκε. Ο ΕΛΑΣ είχε 3 νεκρούς. Πάρθηκαν λάφυρα 25 τουφέκια, 4 αυτόματα, 3 οπλοπολυβόλα και 3.500 σφαίρες. Και αυτή τη μάχη την έδωσε ο 6ος Λόχος του 6ου Συντάγματος.

Αξίζει να μνημονεύσουμε ότι στη μάχη της Γλόγοβας πήρε μέρος και μια διμοιρία Ρώσων, οι οποίοι ήταν αιχμάλωτοι των Γερμανών, δραπέτευσαν και είχαν ενταχθεί στα τμήματα του ΕΛΑΣ.

Βαρύ ήταν όμως το τίμημα της λευτεριάς και για τον ΕΛΑΣ, 13 νεκροί και αρκετοί τραυματίες.

Σαν ελάχιστο φόρο τιμής μνημονεύουμε τα ονόματα των ηρωικών νεκρών:

1. Γεώργιος Σκανδάλης (Καρατζάς) μόνιμος ανθυπίλαρχος από Πάτρα.

2. Γκολφίνος Γκολφινόπουλος, ανθυπασπιστής από Ροδοδάφνη Αιγίου.

3. Στάικος Σπύρος, λοχίας από Ποκίστα Αιτωλοακαρνανίας.

4. Κουκώστας Κων/νος (Φλόγας), λοχίας από Ροδοδάφνη Αιγίου.

5. Σπυρόπουλος Γεώργιος (Ανδρούτσος) από Περιβόλια Αχαΐας.

6. Χρονόπουλος Ανδρέας (Τσόγκας) από Κόκοβα Αχαΐας.

7. Μπούλης Αθανάσιος (Ελατός) από Αραγόζενα Αχαΐας.

8. Τσέκος Κων/νος, από Δάρα Αρκαδίας.

9. Ελευθεριάδης Γεώργιος από Τράπεζα Αχαΐας.

10. Πετρόπουλος Κων/νος από Κουλούρα Αιγίου.

11. Καλατζής Σωτήρης από Πάτρα.

12. Κουτσοπανάγος από Ζέλι Αρκαδίας,

13. Του 13ου το όνομα δεν είναι γνωστό.

Μετά το τέλος της μάχης οι αντάρτες τραγούδησαν τη μεγάλη νίκη:

«Ένα πουλάκι απ’ τον Κοσμά ρώταε τους διαβάτες:

Πόσο μακριά ΄ναι η Γλόγοβα από τα Κανελλάκια,

που σύχναζε η ανταρτουριά κι ούλοι οι καπεταναίοι,

που σύχναζε κι ο Πέρδικας με ούλο το ασκέρι.

Με παλικάρια διαλεχτά καλά και ψυχωμένα

που κυνήγαγαν τους Γερμανούς και τη φασισταρία,

γιατί μας παίρναν το ψωμί και την Ελευθερία».

Ακολουθεί βίντεο από το αρχείο της ΕΡΤ.

 Δημοτικό τραγούδι αφιερωμένο στη νίκη του ΕΛΑΣ.

ΠΗΓΗ. imerodromos.gr