Έρχονται αλλαγές ΣΟΚ στα τέλη κυκλοφορίας από το 2021

Τα πάνω – κάτω και ολική ανατροπή στα τέλη κυκλοφορίας αναμένεται να προκαλέσει η απόφαση της Ολομέλειας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για τον τρόπο υπολογισμού των τελών κυκλοφορίας.

 
Προκειμένου λοιπόν οι χρεώσεις να γίνουν δικαιότερες, αλλά και το περιβάλλον… καθαρότερο, το Ευρωκοινοβούλιο αποφάσισε να θεσπίσει ανώτατα όρια στα τέλη κυκλοφορίας ενώ για περιστασιακούς χρήστες των κρατών-μελών σκοπεύει να θεσπίσει τα ημερήσια ή εβδομαδιαία τέλη.

 

Όσον αφορά μάλιστα στα επαγγελματικά οχήματα και τα φορτηγά, τα τέλη κυκλοφορίας πρόκειται να αντικατασταθούν από ένα φόρο που θα υπολογίζεται σύμφωνα με τα χιλιόμετρα που διανύει το κάθε όχημα, τη ρύπανση που προκαλεί, αλλά και τη βλάβη στο οδόστρωμα!

Σύμφωνα με την πρόταση του Ευρωκοινοβουλίου, προκειμένου μάλιστα να διασφαλιστεί ότι τα οχήματα θα φορολογούνται ανάλογα με την πραγματική τους χρήση και τη ρύπανση που προκαλούν, η τιμολόγηση των οδικών μεταφορών θα πρέπει να βασίζεται στην απόσταση. 

Συγκεκριμένα, από το 2023 για βαρέα επαγγελματικά οχήματα και φορτηγά άνω των 2.4 τόνων και από το 2027 για ελαφρά επαγγελματικά οχήματα, φορτηγά και μικρά λεωφορεία.

Παράλληλα, το σχέδιο προβλέπει ανώτατα όρια τιμών για τέλη κυκλοφορίας που μπορούν να επιβληθούν στους οδηγούς επιβατικών αυτοκινήτων, με στόχο να εξασφαλιστεί η δίκαιη μεταχείριση των περιστασιακών χρηστών και των οδηγών από άλλες χώρες της ΕΕ. 

Τα αυτοκόλλητα σήματα πρέπει επίσης να είναι διαθέσιμα για μικρότερες περιόδους -μιας ημέρας και μιας εβδομάδας.

Προκειμένου επίσης να ενθαρρυνθεί η χρήση φιλικών προς το περιβάλλον οχημάτων, οι χώρες της ΕΕ πρέπει να ορίσουν συντελεστές τιμολόγησης οδικών μεταφορών με βάση τις εκπομπές του διοξειδίου του άνθρακα.

Από το 2021, εάν ένα κράτος μέλος επιβάλλει τέλη στα βαρέα οχήματα και στα φορτηγά μεταφοράς τροφίμων, θα πρέπει επίσης να ισχύει μια «επιβάρυνση εξωτερικού κόστους» – μια χρέωση για την ατμοσφαιρική ή ηχητική ρύπανση.

Από το 2026 επίσης, αν εφαρμόζεται τέλος εξωτερικού κόστους σε οποιοδήποτε τμήμα της οδού, θα πρέπει να ισχύει και για άλλες κατηγορίες οχημάτων.

Για να καταργηθούν οι απαλλαγές που επιτρέπονται βάσει των ισχυόντων κανόνων, εάν ένα κράτος μέλος χρησιμοποιεί τέλη κυκλοφορίας , θα πρέπει να τα εφαρμόσει από το 2020 σε όλα τα βαρέα οχήματα και τα φορτηγά που χρησιμοποιούνται όλο και περισσότερο για τις οδικές μεταφορές αγαθών. Οι ισχύουσες διατάξεις επιτρέπουν στις χώρες της ΕΕ να εξαιρούν τα βαρέα επαγγελματικά οχήματα 12 τόνων, καθώς και τα λεωφορεία και πούλμαν.
Οι νέοι κανόνες θα επιτρέψουν, τέλος, στις χώρες της ΕΕ να προβλέψουν μειώσεις σε ορισμένες περιπτώσεις, όπως για παράδειγμα στους συχνούς χρήστες ελαφρών οχημάτων σε περιοχές που δεν είναι πυκνοκατοικημένες ή στα προάστια των πόλεων.

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για μειώσεις εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα (CO2) από φορτηγά και λεωφορεία

Στο μεταξύ, εγκρίθηκε ψήφισμα για μειώσεις εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα (CO2) από φορτηγά και λεωφορεία, προκειμένου να μειωθούν οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, βάσει σχεδίου έκθεσης της Επιτροπής Περιβάλλοντος του Ευρωκοινοβουλίου, σηματοδοτώντας την έναρξη των διαπραγματεύσεων των κρατών μελών με το Συμβούλιο των Υπουργών.
Στο ψήφισμα προτείνεται, το 50% των νέων αστικών λεωφορείων, από το 2025 και το 75% από το 2030, να είναι ηλεκτρικά.
Επιπλέον, οι κατασκευαστές θα πρέπει να μειώσουν τις εκπομπές κατά 35% σε ολόκληρο τον στόλο τους, στόχος υψηλότερος από αυτόν που πρότεινε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή (30%) για νέα φορτηγά για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου έως το 2030, με ενδιάμεσο στόχο 20% το 2025. 

Οι κατασκευαστές θα πρέπει επίσης να εξασφαλίσουν ότι τα οχήματα με μηδενικές ή χαμηλές εκπομπές (που εκπέμπουν τουλάχιστον 50% λιγότερες εκπομπές) να αντιπροσωπεύουν το 20% των νέων πωλήσεων οχημάτων το 2030 και το 5% το 2025 ως ενδιάμεσο ποσοστό.
Οι ευρωβουλευτές αναγνωρίζουν ότι μια κοινωνικά αποδεκτή και ισορροπημένη μετάβαση στην κινητικότητα χωρίς εκπομπές απαιτεί αλλαγές στην αλυσίδα της αυτοκινητοβιομηχανίας, με πιθανές αρνητικές κοινωνικές επιπτώσεις. 

Ως εκ τούτου, η ΕΕ πρέπει να βοηθήσει τους εργαζόμενους στον τομέα να αποκτήσουν νέες δεξιότητες και να αναπροσανατολίσουν τον εαυτό τους, ιδίως στις περιφέρειες και στις κοινότητες που πλήττονται περισσότερο από τη μετάβαση.
Ο εισηγητής της έκθεσης, κ. Μ. Έυκχούτ (Verts / EFA, NL), υπογράμμισε πως «για πρώτη φορά στην ευρωπαϊκή ιστορία, ρυθμίζουμε τις εκπομπές CO2 από τα βαρέα φορτηγά οχήματα και ο κλάδος αυξάνεται με ταχείς ρυθμούς. […] 

Πρέπει όμως να προετοιμαστούμε και για νέες τεχνολογίες και γι' αυτό προτείνουμε αυτή την εντολή με μηδενικές και χαμηλές εκπομπές ώστε να δώσει ώθηση στην αγορά προς νέες τεχνολογίες».

Επιπλέον, πριν από το 2020, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα πρέπει να προτείνει σχέδια για δοκιμή εκπομπών CO2 στο δρόμο, σε πραγματικές συνθήκες. Επιπλέον, σε έκθεση που θα δημοσιευθεί το 2022, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα πρέπει να εξετάσει την εκτίμηση των εκπομπών CO2 των βαρέων φορτηγών οχημάτων καθ 'όλη τη διάρκεια του κύκλου ζωής τους και να προτείνει, εάν χρειαστεί, απαιτήσεις υποβολής εκθέσεων για τους κατασκευαστές, είπαν οι ευρωβουλευτές.
Σημειώνεται ότι τα βαρέα φορτηγά οχήματα αντιπροσωπεύουν περίπου το ένα τέταρτο των εκπομπών CO2 από τις οδικές μεταφορές στην ΕΕ. Ελλείψει νέων μέτρων, οι εκπομπές τους αναμένεται να αυξηθούν λόγω του αυξημένου όγκου των οδικών μεταφορών.
Τα βαρέα φορτηγά οχήματα ευθύνονται για το 27% των εκπομπών CO2 από τις οδικές μεταφορές και σχεδόν το 5% των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου στην ΕΕ (στοιχεία για το 2016).

Από το 1990, οι εκπομπές βαρέων φορτηγών αυξήθηκαν κατά 25% - κυρίως λόγω της αύξησης της οδικής εμπορευματικής κίνησης - και, ελλείψει νέων πολιτικών, αναμένεται να αυξηθούν περαιτέρω.

Στη συζήτηση που προηγήθηκε της ψηφοφορίας, τοποθετήθηκε ο Νότης Μαριάς (ECR) χαρακτηρίζοντας τους στόχος είναι ιδιαίτερα φιλόδοξους και προτείνοντας μια πιο σταθμισμένη και πιο ισορροπημένη μετάβαση.

«Κατά κύριο λόγο πρέπει να εξετάσουμε τις δημόσιες μεταφορές όπου υπάρχει παρέμβαση του δημοσίου, δηλαδή τα λεωφορεία -τα οποία βεβαίως μπορεί να είναι ηλεκτρικά- και τα απορριμματοφόρα. 

Επίσης, η εφαρμογή στον ιδιωτικό τομέα πρέπει να γίνει σταδιακά και να δοθούν κίνητρα στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις προκειμένου να στηριχτούν οι μικροϊδιοκτήτες, όπως στην περίπτωση της Ελλάδας, διότι διαφορετικά θα έχουμε πολύ μεγάλα ιδιωτικά μονοπώλια που θα πετάξουν έξω τους μικροεπαγγελματίες», τόνισε χαρακτηριστικά.