Ο Κύπριος αγωνιστής που προς τιμήν του ο Γιάννης Ρίτσος έγραψε το ποίημα «Αποχαιρετισμός»

Στις 5 Μαρτίου 1957, μέρα Τρίτη, πεθαίνει ο Γρηγόριος Αυξεντίου, Κύπριος αγωνιστής της ΕΟΚΑ, που κάηκε ζωντανός στο κρησφύγετό του από τον βρετανικό στρατό κατοχής, έπειτα από πολύωρη μάχη. 

Προς τιμήν του ο Γιάννης Ρίτσος έγραψε το ποίημα «Αποχαιρετισμός».

Στις 5 Μαρτίου 1957, μέρα Τρίτη, όλες οι πρωινές αθηναϊκές  εφημερίδες έγραψαν :

 

ΛΕΥΚΩΣΙΑ. – Ο Γρηγόρης Αυξεντίου, φερόμενος  ως υπαρχηγός της  ΕΟΚΑ και υπασπιστής του αρχηγού της Διγενή, εφονεύθη προχθές, αφού επολέμησε ηρωικώς επί δέκα ολόκληρες ώρες, μόνος αυτός εναντίον ισχυρών βρετανικών δυνάμεων , στην περιοχή του όρους Τρόοδος σε μια σπηλιά πλησίον της Μονής Μαχαιρά. Η μάχη διεξήχθη υπό τις ακόλουθες συνθήκες.

Οι δυνάμεις ασφαλείας είχαν την πληροφορία ότι στη Μονή Μαχαιρά εκρύπτετο ο καταζητούμενος αυτός πατριώτης , ο οποίος είχε επικηρυχθεί αντί 5.000 λιρών στερλινών. 

Τις απογευματινές ώρες του Σαββάτου απόσπασμα του βρετανικού στρατού από 60 άνδρες εκινήθη προς την Μονή, την οποία και εκύκλωσε για να συλλάβει τον καταδιωκόμενο αγωνιστή. 

Οι Βρετανοί στρατιώται ανεστάτωσαν κυριολεκτικώς την Μονή και έθεσαν υπό κράτησιν όλους τους μοναχούς, περιλαμβανομένου και του Ηγουμένου, τους οποίους και εκακοποίησαν για να τους αποσπάσουν πληροφορίες περί του ακριβούς σημείου όπου εκρύπτετο ο Αυξεντίου.

Κανείς όμως μοναχός δεν είπε τίποτα. Κατά την διάρκεια της ερεύνης στην περιοχή γύρω από το μοναστήρι, οι Βρετανοί στρατιώται ανεκάλυψαν μια σπηλιά κρυμμένη μέσα σε θάμνους.

Λέγεται ότι κάποιος βοσκός τους έδωσε την πληροφορία ότι μέσα στην σπηλιά ήταν κρυμμένος ο Αυξεντίου. Αμέσως οι βρετανικές δυνάμεις εκύκλωσαν την σπηλιά και εκάλεσαν τον Αυξεντίου να παραδοθεί.

Ο επί κεφαλής του βρετανικού αποσπάσματος ανθυπολοχαγός Μίντλεντον πλησίασε την είσοδο της σπηλιάς και εφώναξε : » Ρίξε τα όπλα σου και παραδώσου, αλλιώς θα επιτεθούμε «. Κάποιος απήντησε : » Καλά παραδιδόμαστε «. Τέσσερες άνδρες βγήκαν έξω, δυο από αυτούς επικηρυγμένοι με 5.000 λίρες, όπως και ο Αυξεντίου. Ο Αυξεντίου δεν ήταν μεταξύ αυτών. Ο ανθυπολοχαγός Μίντλεντον τον εκάλεσε και πάλιν να παραδοθεί, αλλά έλαβε την υπερήφανη απάντησιν » Μολών λαβέ «.

Αμέσως, τέσερες άνδρες όρμησαν μέσα στην σπηλιά. Ο ηρωικός μαχητής της κυπριακής ελευθερίας τους υπεδέχθη με καταιγισμόν πυρός. Oι τρεις από τους τέσερες Βρετανούς, οι οποίοι είχαν ελπίσει ότι θα εισέπραττον την επικήρυξιν του Αυξεντίου βγήκαν αμέσως έντρομοι, ενώ ο τέταρτος, τραυματισμένος στο στήθος κατέπεσε στο έδαφος, για να υποκύψει λίγες ώρες αργότερα στα τραύματά του. 

Ο επί κεφαλής των βρετανικών δυνάμεων ανθυπολοχαγός Μίντλεντον εζήτησε αμέσως ενισχύσεις, οι οποίες και κατέφθασαν με τα ελικόπτερα. Η μάχη συνεχίσθη έτσι επί 10 ολόκληρες ώρες, κατά την διάρκειά της δε οι Βρετανοί εχρησιμοποίησαν μεταξύ των άλλων δακρυγόνες βόμβες.

Μπροστά στο αλύγιστο θάρρος του Αυξεντίου και αφού προηγουμένως έκαναν χρήσιν όλων των ειδών των όπλων, οι Βρετανοί στρατιώται έρριψαν μέσα στην σπηλιά βόμβες πετρελαίου. 

Τεράστιες φλόγες εκάλυψαν το σπήλαιο για να τυλίξουν σε λίγο το κορμί του ηρωικού πατριώτη.

Η μάχη ετελείωσε στις 2 η ώρα την νύκτα.

Το πτώμα του Αυξεντίου ανευρέθη απηνθρακωμένο.

Ο Αυξεντίου ήταν ηλικίας 29 ετών, το επάγγελμά του δε ήταν σοφέρ ταξί.

ΠΗΓΗ. olympia.gr 

ΒΙΝΤΕΟ. 

Αποχαιρετισμός- Γιάννης Ρίτσος

(Ο Γ. Αυξεντίου, αποκλεισμένος

στη σπηλιά του της Μονής Μαχαιρά Μονολογεί)

………………………………………………………

"Κι αλήθεια, ξέχασα να σας πω το κυριότερο,-που μόλις τώρα

το' μαθα-

δεν είναι τόσο δύσκολος ο θάνατος. Το αντίθετο μάλιστα.

Και σας βεβαιώνω τώρα με το αίμα μου:

ποτέ δεν ήταν τόσο ευτυχισμένος ο Χριστός

όσο την ώρα που το τελευταίο καρφί τον άφησε ακίνητο, χωρίς

να τον σκοτώσει,

για να κοιτάξει κατάματα τον ουρανό και τη θυσία του,

ποτέ ο Προμηθέας δεν αντίκρισε τόσο γαλήνια κι ολόφωτα τον

κόσμο

όσο την ώρα που το ράμφος του όρνεου βρήκε τα μάτια του,

ξέροντας, τότε μόνο, πως είχε αξιωθεί να δώσει το φώς και τη

φωτιά στον άνθρωπο…"

……………………………………………………………

"Με τούτη την αγάπη, λέω, πως μια μέρα, οι ξύλινοι σταυροί

θα μπουμπουκιάσουν τριαντάφυλλα -ναι, κι ο δικός μου ο

σταυρός, ο καμένος, ο πέτρινος

με τούτη λέω την αγάπη μια μέρα θα λυγίσουμε

κείνους που φέρνουν τ' άδικο και σπέρνουνε το μίσος. Τούτη είναι

η εντολή μου -

μ' όλο που αυτή την ώρα δεν το 3έρω το μίσος

σα να μην το' μαθα ποτές ή να το ξέχασα. Γεια σας."

…………………………………………………………

"O άνθρωπος είναι πιο τρανός απ' την καθημερινή την έγνοια του.

Κι έλεγα πάλι που άνθρωπος αρχίζει από την έγνοια του για

το ψωμί

Κι όλο τραβάει πιο πέρα απ' τη σκλαβιά του,

από σκλαβιά σε σκλαβιά, από ξεσκλάβωμα σε ξεσκλάβωμα,

απ' το ξεσκλάβωμα της πατρίδας, στο ξεσκλάβωμα του κόσμου,

ώσπου να νιώσει, μπαίνοντας ίσα στον ουρανό,

να αχνίζει το φεγγάρι στο κόρφο του,

ώσπου να κλάψεις μια νύκτα για από αγάπη για όλο τον κόσμο…"