Σεισάχθεια - Το πρώτο γνωστό “κούρεμα” χρεών

Το πρώτο γνωστό “κούρεμα” χρεών στην ιστορία πιστώνεται στον Αθηναίο νομοθέτη και ποιητή Σόλωνα, έναν από τους επτά σοφούς της Αρχαίας Ελλάδας. 

Ονομάστηκε “σεισάχθεια”, από τις λέξεις “σείω”, που σημαίνει ταρακουνώ και “άχθος”, που σημαίνει βάρος, αλλά και χρέος. 

Ουσιαστικά, η σύνθετη λέξη σεισάχθεια σημαίνει την αποτίναξη των χρεών.

Ο Σόλων ο Αθηναίος, με καταγωγή από πλούσια οικογένεια ευγενών, περιεβλήθη με έκτακτες εξουσίες από την Αθηναϊκή Πολιτεία γύρω στο 594 π.Χ, προκειμένου να λύσει τη διαμάχη πολιτών και ευγενών. 

Ανάμεσα στα οικονομικά μέτρα που πήρε εντασσόταν και η σεισάχθεια. 
Στο πλαίσιο, λοιπόν, της σεισάχθειας ο Σόλων:

• Κατάργησε τα υφιστάμενα χρέη ιδιωτών προς ιδιώτες και προς το δημόσιο.
• Απελευθέρωσε όσους Αθηναίους είχαν γίνει δούλοι λόγω χρεών στην ίδια τους την πατρίδα και επανέφερε στην πόλη όσους εν τω μεταξύ είχαν μεταπωληθεί στο εξωτερικό ως δούλοι.
• Κατάργησε το δανεισμό με εγγύηση την προσωπική ελευθερία του δανειολήπτη και των μελών της οικογένειάς του.

Τα νομοθετικά μέτρα του Σόλωνα, που περιλάμβαναν και διεύρυνση της λαϊκής κυριαρχίας, ήταν πολύ τολμηρά, αλλά και δραστικά. 

Βασίζονταν στην αρχή της δίκαιης ανισότητας και όχι της απόλυτης ισότητας, ενώ επιδίωκαν να αποτρέψουν την εμφύλια διαμάχη και τη διάλυση της Αθηναϊκής Πολιτείας, διατηρώντας παράλληλα τις κοινωνικές τάξεις.

Ο Σόλων δεν θέλησε να αναμειχθεί στην εφαρμογή της νομοθεσία του και αναχώρησε για το εξωτερικό, όπου παρέμεινε για δέκα χρόνια. 

Στην ενέργειά του αυτή διακρίνεται μια πρώτη εφαρμογή της διάκρισης της νομοθετικής από την εκτελεστική εξουσία. 

Κρίνοντας από την τυραννία του Πεισίστρατου και των διαδόχων του, που εγκαθιδρύθηκε το 561 π.Χ. και διάρκεσε ως το 510 π.Χ., οι μεταρρυθμίσεις του Σόλωνα φαίνεται πως δεν αντιμετώπισαν πλήρως τα προβλήματα που επιδίωκαν να λύσουν. 

Η ουσία τους, όμως, διατηρήθηκε και μετά το τέλος της τυραννίας και αποτέλεσε το θεμέλιο πάνω στο οποίο εδραιώθηκε η κλασική αθηναϊκή δημοκρατία του Περικλή.



ΠΗΓΗ. sansimera.gr