Παρασκευή 8 Σεπτεμβρίου 2017

Alfred Nicolas Normand - Φωτογραφίες από την Ελλάδα - 1851, 1887

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 8-9-2017



Κατά την πρώιμη περίοδο της φωτογραφίας, από το 1839 ως το 1850, περίπου, οι περισσότεροι φωτογράφοι προέρχονταν από τον καλλιτεχνικό χώρο, κυρίως από τη ζωγραφική και τη γλυπτική. 

Ανάμεσα σ” αυτούς, αλλά από το χώρο της αρχιτεκτονικής ήταν και ο γάλλος Alfred Nicolas Normand( φωτο. επάνω: Η νοτιοδυτική πλευρά του Ερεχθείου με το πρόπυλο των Καρυάτιδων. Αθήνα 1851).

Κείμενα Άλκης Ξ. Ξανθάκης


FA.1.20
Το Ωρολόγιο του Κυρρήοτου ή οΠύργος των Ανέμων. Αθήνα, 1851-1852


FA.1.31
Η Παναγία Γοργοεπήκοος ή Άγιος Ελευθέριος. Αθήνα, 1887

Γεννήθηκε στο Παρίσι την 1η Ιουνίου 1822 και ήταν γιος του Louis Eleonor Normand. Το 1842 εισήχθη στη Βασιλική Σχολή Καλών Τεχνών και το 1846 έλαβε το «Μεγάλο Βραβείο Αρχιτεκτονικής της Ρώμης», για μια διατριβή σχετική με τη δημιουργία ενός μουσείου Φυσικής Ιστορίας. 

Εκείνη την εποχή άρχισε να ενδιαφέρεται για τη φωτογραφία. 

Την περίοδο 1847-1851 διέμενε στη βίλλα των Μεδίκων, όπου στεγαζόταν τότε η Γαλλική Ακαδημία της Ρώμης, όπως άλλωστε όριζαν και οι όροι του βραβείου που είχε κερδίσει. 

Ασχολήθηκε μεταξύ άλλων και με το έργο της αναστήλωσης μνημείων στη Ρώμη και στην Πομπηία. Στη Ρώμη έτυχε να συναντήσει και τους Γάλλους φωτογράφους Flacheron και Maxime du Camp καθώς και τον ποιητή Flaubert, που συνόδευε τον τελευταίο. 

Σύμφωνα με μια επιστολή του Normand προς τους γονείς του, που χρονολογείται από τον Απρίλιο του 1851, συνάντησε το Du Camp και το Flaubert, καθώς πέρασαν από τη Ρώμη, επιστρέφοντας στο Παρίσι ύστερα από το «Μεγάλο Ταξίδι» που είχαν κάνει, φωτογραφίζοντας στην Εγγύς Ανατολή. 

Με τη βοήθεια του Du Camp, ο Normand εκτύπωσε 72 καλοτυπίες του πρώτου, ενώ παράλληλα διδάχτηκε στη λήψη αρνητικών καλοτυπίας. 

Τις γνώσεις του αυτές ο Normand σύντομα χρησιμοποίησε για τη φωτογράφηση και σπουδή κλασικών αρχιτεκτονικών μνημείων στη Ρώμη και στην Πομπηία, την οποία ήταν ο πρώτος που φωτογράφησε.

Τον Οκτώβριο του 1851, μαζί με το νεαρό τότε συγγραφέα Alfred Mezieres (το 1874 έγινε μέλος της Γαλλικής Ακαδημίας), αποφάσισαν να κάνουν και αυτοί το Μεγάλο Ταξίδι προς την Ανατολική Μεσόγειο. 


Επισκέφθηκαν αρχικά τη Θεσσαλία, άγνωστο για ποιο λόγο. 
Κατόπιν ήρθαν στην Αθήνα, στις 8 Οκτωβρίου 1851, όπου ο Normand τράβηξε τις πρώτες του καλοτυπίες από μνημεία και απόψεις της πόλης. 

Οι φωτογραφίες του είχαν διαστάσεις 16×21 cm και προέρχονταν από μια μηχανή φορμά 18x24cm. 
Σε γράμμα του τις αναφέρει σαν «δαγγεροτυπίες σε χαρτί» (danguereotypes sur papier).


Ανώνυμο-1

Από αριοτερά: • Το Αστεροσκοπείο και ο λόφος των Νυμφών. Αθήνα 1851
 • Άποψη του Λυκαβηττού από το Αρχαιολογικό Μουσείο. 
Η περιοχή των Εξαρχείων. Αθήνα, 1887 
• Η βορειοδητική πλευρά της Ακρόπολης και η γύρω περιοχή. 
Διακρίνεται ο Φράγκικος Πύργος («ο Κουλάς») και 
τα πρώτα σπίτια στα Αναφιώτικα. Αθήνα 1851.


FA.1.3
Το Φετιχιέ Τζαμί, το τζαμί του Πορθητού ή του Σταροπάζαρου. Αθήνα, 1851


FA.1.5
Το Ωρολόγιο του Κυρρήστου ή ο Πύργος των Ανέμων. Αριστερά διακρίνεται το Αγορανομείο και το ρολόι του Έλγιν. Αθήνα 1851

Για την περιοχή της Ακρόπολης, όπως άλλωστε ήταν φυσικό, ο Normand έδειξε ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Δεν ασχολήθηκε όμως με τη σύγχρονη πόλη της Αθήνας, που δεν είχε πολλά να παρουσιάσει. 

Ο συμπατριώτης του, Antoine Proust, που επισκέφθηκε την Αθήνα το 1857, γράφει σχετικά: «I…] αφού γυρίσαμε ολόκληρη τη σύγχρονη Αθήνα και είδαμε όλες τις όψεις τις από το Λυκαβηττό έως την Πεντέλη, καταλήξαμε στο συμπέρασμα ότι η Αθήνα, με τις 45.000 ψυχές, είναι ένα συνηθισμένο χωριό, χωρίς προσωπικότητα […]. 

Αυτό το γερμανικό κεφαλοχώρι με τις μεγάλες διαστάσεις είναι η μόνη νότα παραφωνίας μέσα στην αρμονία της φύσης […].
 
Στην Αθήνα έμεινε για περισσότερο από ένα μήνα. 


Ένα λεύκωμα που περιλαμβάνει 24 καλοτυπίες όλες τους σχεδόν από την περιοχή της Ακρόπολης. Δεν είναι απόλυτα εξακριβωμένο για το πώς κινήθηκε ο Normand το επόμενο διάστημα. Κατά μια πληροφορία ταξίδεψε στη Θεσσαλονίκη μέσω του Πηλίου και της Όσας, αλλά δεν υπάρχουν φωτογραφίες του από το ταξίδι του αυτό. 

Είναι πιθανό να επέστρεψε κατόπιν πίσω για να πάει ατμοπλοϊκώς στην Κωνσταντινούπολη ή πιθανόν να συνέχισε οδικώς από τη Θεσσαλονίκη. 

Υπάρχουν αρκετές καλοτυπίες του από την Πόλη, από την οποία έφυγε στις 17 Ιανουαρίου 1852. Επισκέφθηκε επίσης και φωτογράφησε τη Σύρο, που αποτελούσε τότε τον ενδιάμεσο σταθμό για όσους ταξίδευαν στο Αιγαίο.

FA.1.12 

Οι λήψεις του αυτές χρονολογούνται από τον Ιανουάριο του 1852, γεγονός που οδηγεί στο συμπέρασμα ότι έγιναν κατά την επιστροφή του από την Κωνσταντινούπολη. 

Κατά τη σύντομη παραμονή του στην Αθήνα τράβηξε μερικές ακόμα φωτογραφίες, πριν αναχωρήσει για την Ανκόνα στις 25 Ιανουαρίου 1852.

Το 1855 όταν η σταδιοδρομία του, σαν αρχιτέκτονας, είχε ραγδαία εξέλιξη, εγκατέλειψε τη φωτογραφία. Δημιούργησε τότε πολύ σημαντικό έργο σχεδιάζοντας πολλά και μεγάλα κτήρια στη Γαλλία. 


Το 1885 όταν πια είχε αποσυρθεί από το επάγγελμά του, ασχολήθηκε ξανά με τη φωτογραφία. 

To 1887 επισκέφθηκε και πάλι την Αθήνα, που είχε πάψει πια να είναι ένα «μεγάλο κεφαλοχώρι». 

Εργάστηκε με εύκαμπτες πλάκες ζελατίνας και βρωμιούχου αργύρου διαστάσεων 18×24 εκ. Οι φωτογραφίες του αυτές όμως δεν διαθέτουν την αισθητική των πρώιμων φωτογραφιών του. 

Φωτογράφησε κατόπιν στην Κωνσταντινούπολη και τη Μόσχα. Σήμερα διασώζονται 3.500 αρνητικά του από τα ταξίδια του αυτά, που έχουν σαν κύριο θέμα αρχιτεκτονικά θέματα. Βρίσκονται στο Παλαί Ρουαγιάλ στο Παρίσι. 

Οι πρώιμες όμως φωτογραφίες του παραμένουν οι πιό γνωστές. Αν και η τεχνική του δεν ήταν αναπτυγμένη, οι φωτογραφίες του αυτές είναι σημαντικές κυρίως για την αισθητική τους και την πρωτοτυπία στις γωνίες λήψης τους. 

Το 1890 είχε τη τιμή να γίνει μέλος της Γαλλικής Ακαδημίας. Πέθανε στο Παρίσι στις 2 Μαρτίου 1903.

Θα ήθελα να ευχαριστήσω θερμά την κα. Αλίκη Τσίργιαλου, υπεύθυνη του Φωτογραφικού Αρχείου του Μουσείου Μπενάκη για την προσφορά των φωτογραφιών του Normand, για την παρούσα δημοσίευση.



ΠΗΓΗ. photo.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου