Σάββατο 23 Μαΐου 2015

Γιώργος Παξινός - Βρήκε την «Ιθάκη» του κατακτώντας τον ανθρώπινο εγκέφαλο

ΣΑΒΒΑΤΟ 23-5-2015 




Το εκπληκτικό με τον διακεκριμένο έλληνα ομογενή καθηγητή Ψυχολογίας του Ινστιτούτου νευροεπιστημών του πανεπιστημίου της Νέας Νότιας Ουαλίας στο Σίδνεϊ και μέλος της Ακαδημίας Αθηνών, Γιώργο Παξινό, είναι ότι η ζωή του, από τη στιγμή που γεννήθηκε, είναι χαραγμένη πάνω σε έναν χάρτη.



 
Πιτσιρικάς στην πατρίδα του την Ιθάκη ονειρευόταν να γίνει καπετάνιος για να οργώνει τις θάλασσες και χάραζε ρότα πάνω σε έναν χάρτη, για να καταλήξει, το 1973, ακολουθώντας τη ρότα της ζωής του, στο Πανεπιστήμιο του Νew South Wales στο Sydney (έχοντας ως ενδιάμεσους σταθμούς τα Πανεπιστήμια Berkeley στην Καλιφόρνια, McGill στον Καναδά και Yale) να χαράζει χάρτες για να "οργώνει" τα άδυτα του ανθρώπινου εγκέφαλου.  

Γιώργος Παξινός: Βρήκε την «Ιθάκη» του κατακτώντας τον ανθρώπινο εγκέφαλο 
"Ο εγκέφαλος διαφέρει απ όλα τα άλλα όργανα καθώς διαθέτει έναν χάρτη του σώματος, έναν χάρτη του έξω κόσμου και έναν χάρτη των εμπειριών μας.!", λέει χαρακτηριστικά και υποστηρίζει κατηγορηματικά πως το μυαλό μας είναι το άπαν. 


 Όχι όμως και αλάνθαστο και απορεί που σήμερα λατρεύεται τόσο πολύ. Σύμφωνα με τον ίδιο, δεν έχει υπάρξει άλλο ανθρώπινο όργανο, από την εποχή του Νάρκισσου, που να θαυμάστηκε τόσο πολύ  και με τόσο ανεπαρκή αιτιολογία. Και μπορεί ο εγκέφαλος να έχει υπάρξει αντικείμενο θαυμασμού με ανεπαρκή αιτιολογία, αλλά ο Καθηγητής Παξινός, εδώ και χρόνια, έχει κερδίσει επάξια τον θαυμασμό της παγκόσμιας επιστημονικής κοινότητας, τόσο για την δημιουργία και την έκδοση του, πρώτου  στα παγκόσμια επιστημονικά χρονικά,  "Άτλαντα του ανθρώπινου εγκεφάλου", που του χάρισε το αριστείο επιστημονικής έρευνας, όσο και για την 40χρονη συνεισφορά του γενικότερα, στην παγκόσμια νευροεπιστήμη, η οποία, μέχρι στιγμής,  έχει τιμηθεί με  εννέα κορυφαία διεθνή  βραβεία και με πολλές διακρίσεις.

Η "Η"  συνάντησε τον ακαδημαϊκό σε μια ενδιάμεση στάση στην Αθήνα, με τελικό προορισμό το Πράτο στη Τοσκάνη, όπου εκεί σκοπεύει να  ενημερωθεί για τις εξελίξεις  πάνω στην ευρωπαϊκή εμβληματική πρωτοβουλία με τίτλο Human Brain Project, που από το 2013, έχει θέσει  ένα από τα μεγαλύτερα στοιχήματα στην ιστορία της επιστήμης, να απαντήσει στο θεμελιώδες ερώτημα της ανθρώπινης φύσης ,
«πώς δουλεύει ο ανθρώπινος εγκέφαλος;».

Την ίδια στιγμή ο κορυφαίος Έλληνας ερευνητής ετοιμάζεται να κάνει το επόμενο μεγάλο βήμα στην έρευνά του, το οποίο ταυτόχρονα αποτελεί και είδηση, αφού  σε ένα χρόνο από τώρα, θα έχει έτοιμη την έκδοση ενός καινούργιου, σύγχρονου και βελτιωμένου Άτλαντα του ανθρώπινου εγκέφαλου, που θα "λύσει" τα χέρια σε επιστήμονες οι οποίοι μελετούν τον ανθρώπινο εγκέφαλο σε σχέση με νευροεκφυλιστικές νόσους, όπως η σχιζοφρένεια,  το Αλτσχάιμερ και το Πάρκινσον: 

"Είμαι σε θέση τώρα να κάνω κάτι που δεν μπορούσα τόσα χρόνια, να φτιάξω ένα επιστημονικό "εργαλείο" με μεγάλη λειτουργικότητα. Να διευκρινίσουμε ότι οι δικοί μας χάρτες σχετίζονται με την τοπογραφία  του πολύτιμου αυτού οργάνου και όχι με τη λειτουργικότητα δηλαδή, διαβάζοντάς τους κάποιος μπορεί να εντοπίσει  συγκεκριμένες περιοχές  και να κάνει σύγκριση με το δικό του υλικό. 

Η πρωτοτυπία σε αυτό θα είναι η χρήση δεδομένων από τη  λειτουργική Μαγνητική Τομογραφία (fMRI από τις αγγλικές λέξεις functional Magnetic Resonance Imaging), που σου δίνουν τη δυνατότητα να διακρίνεις κάτι σε διαστάσεις εκατό εκατομμυριοστών".

Μετά από χρόνια μελέτης του σημαντικότερου οργάνου ο καθηγητής διαλύει το μύθο ότι χρησιμοποιούμε μόνο το 10% των δυνατοτήτων του και οδηγείται στο συμπέρασμα ότι ο ανθρώπινος εγκέφαλος δεν έχει το κατάλληλο μέγεθος, αλλιώς θα είχαμε λύσει το πρόβλημα της λειτουργίας του, που θα μας επέτρεπε να παίρνουμε σωστές αποφάσεις για τη ζωή μας και το περιβάλλον μας. Και αυτή η αδυναμία έγινε πιο έκδηλη, σύμφωνα με τον ίδιο, την περίοδο της οικονομικής κρίσης. 

"Θεώρησα ότι η κρίση θα ήταν μια ευκαιρία για να γίνει η Ελλάδα ένα παράδειγμα προς μίμηση. Ένα παράδειγμα μιας χώρας που προσγειώνεται αξιοπρεπώς, με τον σωστό τρόπο σε μια καινούργια πραγματικότητα χωρίς να καταστρέφεται. Ήλπιζα ότι η κρίση θα αλλάξει την νοοτροπία των Ελλήνων. 

Περίμενα λιγότερη ευημερία βέβαια, αλλά καλύτερη ποιότητα ζωής. Δυστυχώς, βλέπω πως στη χώρα μας  παρέμεινε μια άδικη κοινωνία με τους πλούσιους να γίνονται ακόμη πιο πλούσιοι και να καταδυναστεύουν αυτούς που δεν έχουν τις δυνατότητες. 

Για παράδειγμα ένας άνεργος ή ένας άνθρωπος που  θέλει να χρησιμοποιήσει το ποδήλατό του  για να μετακινηθεί, δεν μπορεί, γιατί θα τον παρασύρουν τα αυτοκίνητα. Δεν μπορείς να βγεις να πας μια βόλτα, δεν μπορεί το παιδί σου να παίξει στην πλατεία, δεν μπορείς να αθληθείς γιατί σε τρώει το καυσαέριο, δεν μπορείς να πιείς έναν καφέ  σε ένα καφενείο, γιατί ο άλλος καπνίζει μέσα στο πρόσωπό σου, δεν μπορείς να προστατέψεις την υγεία σου. 

Για μένα αυτή είναι η μεγάλη κρίση και δεν βλέπω να βγαίνουμε από ούτε από την οικονομική, ούτε από την κοινωνική κρίση τα επόμενα 25 χρόνια.", επισημαίνει ο επιστήμονας, ο οποίος ανησυχεί πολύ για όλα αυτά και κυρίως για το περιβάλλον που διαρκώς καταστρέφεται.

Ο ίδιος υπήρξε ιδρυτικό στέλεχος  μιας περιβαλλοντικής οργάνωσης στο Σίδνεϊ , είναι φανατικός ποδηλάτης και τον περασμένο Μάρτιο έθεσε υποψηφιότητα με το Κόμμα Ποδηλατών (Australian Cyclist Party) στις πολιτειακές αυστραλιανές εκλογές κερδίζοντας 16.000 ψήφους "υπέρ της υγείας, υπέρ της προστασίας του περιβάλλοντος και υπέρ της επίλυσης και άλλων θεμάτων που απασχολούν τον σημερινό άνθρωπο".

Ο Καθηγητής Παξινός είναι ιδιαίτερα δημοφιλής και δραστήριος στους κόλπους της ομογένειας και δεν είναι η πρώτη φορά που αναπτύσσει κοινωνική δράση. Το επιβεβαιώνει και ο ίδιος λέγοντας πως δεν  ανήκει στην κατηγορία των επιστημόνων που είναι "κολλημένοι" στην επιστήμη.

"Ένας μεγάλος επιστήμονας μου είχε πει κάποτε πως αν θες να επιτύχεις κάτι να αναθέσεις τη δουλειά σε κάποιον που είναι πολύ απασχολημένος, πολύ busy. Γιατί αυτός που είναι busy, αυτός δουλεύει. Πρέπει να βρίσκουμε το χρόνο να ασχολούμαστε και με όσα συμβαίνουν γύρω μας. 

Είμαστε μέλη μιας κοινωνίας και πρέπει να συμμετέχουμε ενεργά", λέει χαρακτηριστικά αποκαλύπτοντας πως διαδήλωσε κάποτε στη Καλιφόρνια  εναντίον του πολέμου στο Βιετνάμ, πως μοίρασε στο Καναδά φεϊγβολάν εναντίον των αυτοκινήτων και υπέρ της ποδηλασίας, πως μίλησε για το AIDS την εποχή της έξαρσής του, πως το 1975 οργάνωσε μιας κίνησης για τα δικαιώματα των μεταναστών στην Αυστραλία με μοναδικό σκοπό την πολιτογράφησή τους, την οποία και κατάφερε.

Καθώς ο Καθηγητής Παξινός  τα τελευταία χρόνια βρίσκεται συχνότερα στην Ελλάδα, γίνεται κοινωνός της νέας πραγματικότητας. Αυτό που τον προβληματίζει ιδιαίτερα, πέρα από τη γενικότερη οικονομική κατάσταση, είναι πως τα χρηματικά κονδύλια για την έρευνα περιορίζονται και πως τα επιστημονικά εργαστήρια  χάνουν το ειδικευμένο προσωπικό τους. Παρατηρείται μια "διαρροή" εγκεφάλων που είναι ανησυχητική.

"Η Ελλάδα έχασε τον κόσμο της. Επενδύουμε ένα σημαντικό κεφάλαιο στα παιδιά μας, δυστυχώς το χάνουμε εκ των συνθηκών και  το παίρνουν κάποιοι άλλοι τζάμπα. Για να πάρει η Γερμανία έναν επιστήμονα που έβγαλε η Ελλάδα θα πρέπει να της δώσει πίσω μισό εκατομμύριο. 

Τόσα ξόδεψε η χώρα για να τον φτάσει εκεί ψηλά που τον έφτασε. Αν τον θέλει, πρέπει να πληρώσει. Οι επιστήμονες όμως δεν το βλέπουν έτσι. Για αυτούς είναι μια επιτυχία το ότι κατάφεραν να γίνουν δεκτοί σε ένα ευρωπαϊκό ινστιτούτο ή το βλέπουν ως  την μόνη εναλλακτική λύση".

Ρωτάμε τον καθηγητή να μας πει τι σημαίνει η Ελλάδα για έναν Έλληνα επιστήμονα που ζει στο εξωτερικό και αντιλαμβανόμαστε ότι για εκείνον η ελληνικότητα είναι κάτι περισσότερο από ένα αίσθημα, είναι συνείδηση, και απόδειξη για αυτό είναι το γεγονός ότι εξακολουθεί να μιλάει άπταιστα την ελληνική γλώσσα, την οποία, όπως, λέει, "επιδιώκει να την μιλάει και να την ακούει γιατί τον συγκινεί αφάνταστα".

"Ο Φρόιντ λέει πως  "The child is the father of the man (το παιδί είναι ο πατέρας του άνδρα)". Έφυγα δεκαεννιά ετών από την Ιθάκη, έζησα εκεί όλη τη παιδική και εφηβική μου ηλικία ως μέλος μιας πολύτεκνης οικογένειας στη μεταπολεμική ,αλλά και του εμφυλίου Ελλάδα. 

Είδα τους αντιστασιακούς πατέρα και αδερφό μου να φεύγουν ως λαθρομετανάστες για την Αμερική, κυνηγημένοι  από τους ίδιους τους Έλληνες. 

Όλα αυτά με σημάδεψαν, αλλά και διαμόρφωσαν τον χαρακτήρα και τις μετέπειτα επιλογές μου.", συμπληρώνει ο διαπρεπής επιστήμονας που κρύβει συνειδητά  τις περιπέτειες του παρελθόντος στο πίσω μέρος του μυαλού του και  κρατάει μόνο την υπέροχη εκδοχή των Ελλήνων, αυτήν της ανθρωπιάς, της περηφάνιας, του ψυχικού μεγαλείου, της λεβεντιάς, της εποικοδομητικής ελληνικής "τρέλας".  

"Ζω στην Αυστραλία 40 χρόνια και αν με ρωτήσετε πού έχω τις περισσότερες φιλίες θα σας πω εδώ. Αυτό που έχουμε οι Έλληνες, αυτές οι άνευ όρων ειλικρινείς και ζεστές ανθρώπινες σχέσεις, δεν υπάρχουν πουθενά. Δεν θα άλλαζα αυτή την επαφή με τίποτα."

Η οδός στον παγκόσμιο χάρτη για τον καθηγητή Παξινό γράφει πάντα "Ιθάκη" και ο ίδιος, ως σύγχρονος Οδυσσέας, επιστρέφει πάντα εκεί. "Για μένα η Ιθάκη είναι η ρίζα μου, την αγαπώ όπως αγαπούσα τη μάνα μου. 

Η μάνα μου, η κυρά-Λένη, δεν υπήρξε η ωραιότερη γυναίκα της γης, αλλά για μένα ήταν η μάνα μου. Έτσι είναι και η Ιθάκη. Δεν είναι το πιο όμορφο νησί του κόσμου, αλλά για μένα είναι η Ιθάκη μου. Ζω σε μια υπέροχη χώρα που έχει επτά μίλια με αμμώδη ακτή, αλλά δεν αλλάζω με τίποτε το πρωινό  κολύμπι, στην σκιά της Ιθάκης, λίγο πριν σκάσει ο ήλιος από το βουνό. Είναι η ίδια ανατολή που έβλεπα όταν ήμουν μικρός", σημειώνει ο ίδιος.

Ο κορυφαίος επιστήμονας έχει δημοσιεύσει 46 βιβλία (περιλαμβανομένων των επανεκδόσεων), 17 CD ROM και περισσότερα από 150 επιστημονικά άρθρα. Κάποιες από τις δημοσιεύσεις του έχουν λάβει πάνω από 1.000 αναφορές, ενώ συνολικά, οι εργασίες του έχουν λάβει πάνω από 90.000 αναφορές.

Αυτήν την εποχή ετοιμάζεται να εκδώσει στα ελληνικά  το πρώτο του βιβλίο, ένα διήγημα επιστημονικής φαντασίας με τον αγγλικό τίτλο: "The River divided". Μάλιστα, όπως ο ίδιος λέει χαριτολογώντας, του πήρε για να το γράψει περισσότερο χρόνο από όλες τις επιστημονικές εργασίες της ζωής του.

Ο καθηγητής ποτέ δεν πίστεψε πως η Ελλάδα θα πάψει να παράγει πολιτισμό, αν και παραδέχεται πως εξακολουθούμε, ως λαός, πολλές φορές να μένουμε  προσκολλημένοι σε μια ρητορική ελληνικότητα. 

Θεωρεί πως αν υπάρχει θέατρο, μουσική, λογοτεχνία, εικαστικά, αρχαία τραγωδία, ποίηση είμαστε ακόμη σε σωστό δρόμο. Και ειδικά, όταν υπάρχει μια ποίηση σαν τη δική του, που μας θυμίζει τη νοσταλγία και τη διαρκή αναζήτηση μιας Ιθάκης:"…Λιμάνι θες Ιθάκης για να βρεις, λιμάνι γης, λιμάνι και ψυχής. 

Να μη σε βρουν ξανά αιμοχαρείς, απατημένοι Σπαρτιάτες βασιλείς…"



ΠΗΓΗ. imerisia.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου