Οι περιορισμοί για συνταξιούχους που εργάζονται

ΔΕΥΤΕΡΑ 31-3-2014

Του Τζώρτζη Ρούσσου

Στα χρόνια της κρίσης με τα εκατομμύρια των ανέργων και των υποαπασχολούμενων πολλοί συνταξιούχοι αναζητούν εργασία για να συμπληρώσουν τα προς το ζην, ενδεχομένως και των οικογενειών των παιδιών τους που παραμένουν άνεργα.

Στα χρόνια της κρίσης με τα εκατομμύρια των ανέργων και των υποαπασχολούμενων πολλοί συνταξιούχοι αναζητούν εργασία για να συμπληρώσουν τα προς το ζην, ενδεχομένως και των οικογενειών των παιδιών τους που παραμένουν άνεργα. 

Σύμφωνα λοιπόν με τη νομοθεσία, οι συνταξιούχοι λόγω γήρατος φορέων κύριας ασφάλισης που αναλαμβάνουν εργασία υπόκεινται στους εξής περιορισμούς:

α) Για όσους δεν έχουν συμπληρώσει το 55ο έτος της ηλικίας τους αναστέλλεται η καταβολή της σύνταξης ή των συντάξεων, κύριων και επικουρικών,

β) Μετά τη συμπλήρωση του 55ου έτους, το ποσό της ακαθάριστης κύριας σύνταξης ή του αθροίσματος των ακαθάριστων κύριων συντάξεων, που υπερβαίνει τα τριάντα ημερομίσθια ανειδίκευτου εργάτη, όπως αυτά διαμορφώνονται κάθε φορά και ισχύουν την 31η Δεκεμβρίου του προηγούμενου έτους, καταβάλλεται μειωμένο κατά 70%.

Θα πρέπει να επισημανθεί ότι για κάθε τέκνο που είναι ανήλικο ή σπουδάζει σε ανώτερες ή ανώτατες σχολές και έως τη συμπλήρωση του 24ου έτους ή είναι ανίκανο για κάθε βιοποριστική εργασία, ο αριθμός των ημερομισθίων προσαυξάνεται κατά έξι ημερομίσθια ανειδίκευτου εργάτη, όπως αυτά διαμορφώνονται κάθε φορά.

Σε περίπτωση συρροής συντάξεων, η μείωση γίνεται στο ποσό της μεγαλύτερης κύριας σύνταξης και, εφόσον αυτό δεν επαρκεί, το υπόλοιπο ποσό περικόπτεται από την αμέσως επόμενη ή επόμενες σε ύψος κύριες συντάξεις. 

Ειδικότερα για τους δικαιούχους κατωτάτων ορίων συντάξεων, η σύνταξή τους περιορίζεται στο οργανικό ποσό, όπως αυτό προκύπτει από τα ασφαλιστικά δεδομένα. Εάν το οργανικό ή τα οργανικά ποσά υπερβαίνουν τα προαναφερόμενα κατά περίπτωση ημερομίσθια ανειδίκευτου εργάτη, τότε τα ποσά αυτά περικόπτονται. 

Για τον απασχολούμενο συνταξιούχο καταβάλλονται οι προβλεπόμενες από τις οικείες διατάξεις για τους λοιπούς ασφαλισμένους εισφορές εργοδότη και ασφαλισμένου, οι οποίες βαρύνουν τον εργοδότη και τον ασφαλισμένο αντίστοιχα.

Πάντως θα πρέπει να σημειωθεί ότι με σειρά ρυθμίσεων ενταγμένων κυρίως στους νόμους της τελευταίας 3τίας προβλέπεται παρακράτηση ή μείωση υπολογιζόμενη επί του αθροίσματος των συντάξεων από οποιαδήποτε πηγή και για οποιαδήποτε αιτία, το ποσό της παρακράτησης ή της μείωσης επιμερίζεται από 1.1.2013 αναλογικά σε κάθε φορέα ή τομέα.

Από την άλλη, όσοι συνταξιούχοι ασκούν δραστηριότητα υπακτέα στην ασφάλιση του Οργανισμού Ασφάλισης Ελευθέρων Επαγγελματιών (ΟΑΕΕ) και του Ενιαίου Ταμείου 

Ανεξάρτητα Απασχολούμενων (ΕΤΑΑ-γιατροί, δικηγόροι, πολιτικοί μηχανικοί κ.λπ.) υπόκεινται στους εξής περιορισμούς:

 α) Για όσους δεν έχουν συμπληρώσει το 55ο έτος της ηλικίας τους αναστέλλεται η καταβολή της σύνταξης ή των συντάξεων, κύριων και επικουρικών. Υποχρεούνται δε στην καταβολή των προβλεπόμενων εισφορών.

β) Μετά τη συμπλήρωση του 55ου έτους της ηλικίας, υποχρεούνται να καταβάλουν τις προβλεπόμενες κάθε φορά εισφορές προσαυξημένες κατά 50%. 

Σε περίπτωση που το ποσό της κύριας ή των κύριων συντάξεων υπερβαίνει τα 60 ημερομίσθια ανειδίκευτου εργάτη, όπως διαμορφώνονται κάθε φορά και ισχύουν την 31η Δεκεμβρίου του προηγούμενου έτους, το ποσό που υπερβαίνει το ανωτέρω όριο περικόπτεται.

Πάντως ο συνταξιούχος που αναλαμβάνει εργασία ή αυτοαπασχολείται μπορεί να χρησιμοποιήσει τον χρόνο ασφάλισης κατά το διάστημα της αναστολής, ή περικοπής της σύνταξης, ή της καταβολής προσαυξημένων ή μη ασφαλιστικών εισφορών, για την προσαύξηση της σύνταξης από τον φορέα που συνταξιοδοτείται, ή για τη θεμελίωση νέου συνταξιοδοτικού δικαιώματος από άλλο φορέα, σύμφωνα με τις εκάστοτε ισχύουσες διατάξεις περί διπλοσυνταξιούχων. 

Δηλαδή εφόσον συμπληρώσει τις απαιτούμενες προϋποθέσεις (ημέρες ασφάλισης για το ΙΚΑ και χρόνια ασφαλιστικών εισφορών στον ΟΑΕΕ) μπορεί να καταθέσει αίτηση για να λάβει δεύτερη σύνταξη. 

Σε περίπτωση αξιοποίησης του χρόνου στον φορέα από τον οποίο συνταξιοδοτείται, ο υπολογισμός για την προσαύξηση της ήδη καταβαλλόμενης σύνταξης γίνεται με ποσοστό 1,714% επί των συντάξιμων αποδοχών, οι οποίες δεν μπορεί να είναι μεγαλύτερες του 25πλάσιου του ημερομισθίου του ανειδίκευτου εργάτη, ή επί των ασφαλιστικών κατηγοριών, για κάθε έτος συντάξιμης υπηρεσίας ή 300 ημέρες εργασίας. 

Ο Οργανισμός ή ο Τομέας στον οποίο ασφαλίστηκε ο συνταξιούχος συμμετέχει στη δαπάνη συνταξιοδότησης.

Οι ανάπηροι

 Μάλλον δυσβάσταχτες είναι οι ρυθμίσεις για τους συνταξιούχους αναπηρίας αφού ορίζεται ότι αν οι συνταξιούχοι αναπηρίας φορέων κύριας ασφάλισης αναλάβουν εργασία ή αυτοαπασχολούνται, και κερδίζουν, ανάλογα με τον βαθμό της αναπηρίας τους, περισσότερα από όσα κερδίζει υγιής απασχολούμενος, σύμφωνα με τους γενικούς όρους αμοιβής, διακόπτεται η σύνταξή τους ή οι συντάξεις τους, κύριες και επικουρικές.

Οι συνταξιούχοι υποχρεούνται, πριν αναλάβουν εργασία ή αυτοαπασχοληθούν, να δηλώσουν τούτο στον φορέα ή στους φορείς από τους οποίους συνταξιοδοτούνται για κύρια σύνταξη. 

Στους φορείς επικουρικής ασφάλισης υποβάλλεται σχετική δήλωση από τους συνταξιούχους αναπηρίας, καθώς και από τους συνταξιούχους γήρατος, εφόσον οι τελευταίοι δεν έχουν συμπληρώσει το 55ο έτος της ηλικίας. 

Παράλειψη της δηλώσεως συνεπάγεται καταλογισμό σε βάρος του συνταξιούχου του ποσού των συντάξεων που έλαβε κατά το χρονικό διάστημα της εργασίας του ή κατά το διάστημα που αυτοαπασχολούνταν, και πρόστιμο επί του καταλογισθέντος ποσού ίσο με τον νόμιμο τόκο υπερημερίας. 

Το καταλογιζόμενο αυτό ποσό δεν μπορεί να είναι μικρότερο από 2 μηνιαίες συντάξεις ακόμη και αν το διάστημα εργασίας ή απασχόλησης είναι μικρότερο.

Οι τυχεροί

Πάντως υπάρχουν και οι τυχεροί, αφού όλα τα παραπάνω δεν αφορούν (αφού ορίζεται ότι οι διατάξεις του παρόντος άρθρου δεν έχουν εφαρμογή):

α) τον επιζώντα των συζύγων,

β) τους συνταξιούχους του ΟΓΑ,

γ) τους πολύτεκνους των οποίων το ένα τουλάχιστον των τέκνων είναι ανήλικο ή σπουδάζει σε ανώτερες ή ανώτατες σχολές και έως τη συμπλήρωση του 24ου έτους της ηλικίας του ή είναι ανίκανο για κάθε βιοποριστική εργασία.

Οι διατάξεις αυτές έχουν ανάλογη εφαρμογή και για όσους συνταξιοδοτούνται με βάση τις διατάξεις του Κώδικα Πολιτικών και Στρατιωτικών Συντάξεων, που εργάζονται εκτός του ευρύτερου δημόσιου τομέα. 

Οι συνταξιούχοι αυτοί υποχρεούνται, πριν αναλάβουν εργασία ή αυτοαπασχοληθούν, να δηλώσουν τούτο στην Υπηρεσία Συντάξεων του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους.

Παράλειψη της δηλώσεως συνεπάγεται καταλογισμό σε βάρος του συνταξιούχου του ποσού των συντάξεων που έλαβε κατά το χρονικό διάστημα της εργασίας του ή κατά το διάστημα που αυτοαπασχολούνταν, και πρόστιμο επί του καταλογισθέντος ποσού ίσο με τον νόμιμο τόκο υπερημερίας.

ΠΗΓΗ. efsyn