Η ιστορία του καφέ

1. Όλη η σημερινή τρέλα με τον καφέ ξεκίνησε –σύμφωνα με έναν μύθο από τους πολλούς που υπάρχουν για το καφέ– στη Κάφφα της Αιθιοπίας γύρω στα 1400 μ.Χ.: ένας βοσκός παρατήρησε ότι όταν οι κατσίκες του έτρωγαν τους καρπούς ενός συγκεκριμένου δέντρου παρουσίαζαν συμπτώματα υπερδιέγερσης.

Τους πήγε σε ένα μοναστήρι εκεί κοντά, οι μοναχοί πέταξαν τους «καρπούς του διαβόλου» στη φωτιά, μια υπέροχη μυρωδιά τους τύλιξε, τους διέλυσαν σε βραστό νερό, έμειναν με ευκολία ξύπνιοι για την ολονύκτια λειτουργία και τα υπόλοιπα τα ανέλαβαν πολλά χρόνια μετά οι Ολλανδοί έμποροι, κάνοντας τον καφέ το πιο αγαπημένο ρόφημα στον κόσμο.

2. Ο καφές είναι γεωργικό προϊόν και άκρως σημαντική αξία στις διεθνείς αγορές, δεύτερη μετά το πετρέλαιο.

3. Η ποικιλία Arabica έχει 44 χρωμοσώματα και η Robusta 22. (Tα ανθρώπινα κύτταρα έχουν 23 ζευγάρια χρωμοσωμάτων, που δίνουν συνολικά 46 χρωμοσώματα ανα κύτταρο.)

4. Δύο είναι οι βασικές ποικιλίες του καφέ, η Cοffea Canephora (που περιέχει έως και 2,5% καφεΐνη, με πιο διαδεδομένο είδος της τη Robusta) και η περίφημη Coffea Arabica (με περιεκτικότητα περίπου 1,2% καφεΐνης στον κόκκο της). 

Προέρχονται από δύο διαφορετικές ποικιλίες του θάμνου Coffea που μπορεί να φτάσει και τα 3 μέτρα ύψος, αλλά συνήθως κουρεύεται στα 70 εκατοστά για ευκολότερη συγκομιδή.

5. Οι καρποί του θάμνου του καφέ είναι κοκκινωποί σαν κεράσια (και κάποιες ποικιλίες εμφανίζουν πορτοκαλί ή κίτρινο χρώμα που οφείλεται στο μεγαλύτερο ποσοστό σακχάρων που εμφανίζουν και παράγουν πιο γλυκόπιοτους καφέδες), ενώ ο καθένας περιέχει συνήθως δύο μόνο κόκκους. Το λουλούδι τους είναι λευκό, μυρίζει σαν γιασεμί και έχει αρώματα εσπεριδοειδών.

6. Το δέντρο του καφέ ευδοκιμεί σε τροπικά κλίματα γύρω από τον Ισημερινό, ανάμεσα στους τροπικούς του Αιγόκερω και του Καρκίνου. Η Νότια Αμερική εξάγει το 45% της παγκόσμιας παραγωγής καφέ (που συνολικά φτάνει τους 7 εκατομμύρια τόνους ετησίως), με πρώτη παραγωγό χώρα τη Βραζιλία. Στην Ελλάδα, η κατανάλωση καφέ φτάνει ανά κεφαλή 5,1 κιλά καφέ ετησίως, ενώ οι Φινλανδοί, που είναι πρώτοι σε κατανάλωση καφέ ανά κεφαλή στην Ευρώπη, καταναλώνουν κατά μέσο όρο 12 κιλά.

7. Οι γευσιγνώστες του καφέ ,όπως και οι γευσιγνώστες του κρασιού, ελέγχουν σχολαστικά τον καφέ, ψάχνοντας για γεύση, άρωμα, επίγευση, οξύτητα και σώμα, αναζητώντας «μια γλυκιά καθαρότητα» στην τελική εκτίμηση. Το υψόμετρο και το μικροκλίμα παίζουν, όπως και στο κρασί, και αυτό βασικό ρόλο στη γεύση του καφέ.

8. Ο εσπρέσο περιέχει τη λιγότερη καφεΐνη απ’ όλους τους καφέδες και ο καφές φίλτρου την περισσότερη.

9. Ντεκαφεϊνέ θεωρείται ο καφές με καφεΐνη λιγότερη του 0,3% (βάση νόμου). Η καφεΐνη αφαιρείται από τον καρπό του καφέ με έναν ή με συνδυασμό των παρακάτω διαλυτών: νερό, διχλωρομεθάνιο, αιθυλική ακετόλη, διοξείδιο του άνθρακα, συνήθως με χημικές μεθόδους.

10. Τα πρώτα φιλόξενα καφενεία, όπως τα γνωρίζουμε σήμερα, άνοιξαν στη Μέκκα και εξαπλώθηκαν γρήγορα σε όλο τον αραβικό κόσμο για να γίνουν αγαπητά στέκια ψυχαγωγίας, χαλάρωσης, γνωριμιών , εμπορικών αλλά και πολιτικών συναντήσεων και να θεωρηθούν, από τότε μέχρι και σήμερα, κοιτίδες επανάστασης από τα απολυταρχικά καθεστώτα.

Ένα τέτοιο αραβικό καφενείο είναι και το Cafe Riche που άνοιξε στο Κάιρο το 1908 και φημολογείται ότι είχε υπόγειες σήραγγες που οδηγούσαν τους αντιφρονούντες κατευθείαν στην πλατεία Tαχρίρ αλλά και σε ένα τυπογραφείο εκτύπωσης φυλλαδίων προπαγάνδας ενάντια στους Βρετανούς κατακτητές.

 11. Με το πέρασμα των Οθωμανών από την Ευρώπη έγινε η γνωριμία των Ευρωπαίων με τον καφέ γύρω στα 1500 μ.Χ.

12. Το 80% των Τούρκων πίνει ακόμα τσάι αντί για καφέ, κάτι που συνηθίζεται από τις ανώτερες τάξεις, με την εσπρεσομανία στα καφέ να δείχνει και εκεί ανοδική τάση.

13. Ο ελληνικός καφές έχει πιο λεπτή άλεση από τον τούρκικο, που είναι πιο χονδροαλεσμένος και πιο καβουρντισμένος.

14. Ο λαογράφος Ηλίας Πετρόπουλος στο βιβλίο του Ο τούρκικος καφές εν Ελλάδι (εκδόσεις Νεφέλη) έχει καταχωρίσει δεκάδες ονόματα/εκδοχές του ελληνικού καφέ, όπως βαρύς σε μισό (3 κουταλιές καφέ με 6 κουταλιές ζάχαρη), ναι και όχι (3 κουταλιές καφέ με μισή κουταλιά ζάχαρη), πολλά βαρύ γλυκός (4 κουταλιές καφέ με 6 κουταλιές ζάχαρη) και τον συνηθισμένο μέτριο που φτιάχνεται με 3 κουταλιές καφέ και 2 ζάχαρη.

15. Ο στιγμιαίος καφές δημιουργήθηκε το 1901 (έπειτα από αίτημα του Αμερικανικού Στρατού, για να πίνουν καφέ στη μάχη οι στρατιώτες εύκολα, με τη διάλυση νερού και καφέ σε παγούρι και με αυτόν το τρόπο να έχουν περισσότερη ενέργεια στη μάχη) στα εργαστήρια του Γιαπωνέζου Santori Kato στο Σικάγο και κυκλοφόρησε πολύ αργότερα από την εταιρεία Nestle, με την επωνυμία Nescafé.

16. Η Γερμανίδα νοικοκυρά Μelitta Bentz το 1908 στράγγιξε με χαρτί αντί για τουλπάνι τους ενοχλητικούς κόκκους του καφέ από το βραστό νερό, ξεκινώντας έτσι την πασίγνωστη εταιρεία κατασκευής χάρτινων φίλτρων καφέ Melitta, που παραμένει μέχρι και σήμερα ιδιωτική.

17. Ο καφές frappé είναι ένα ελληνικής επινόησης αφρώδες, κρύο ρόφημα. Τα βασικά συστατικά του είναι ο στιγμιαίος καφές, το νερό και τα παγάκια. 

Η εφεύρεσή του έγινε τυχαία από τον Δημήτρη Βακόνδιο στη Θεσσαλονίκη, κατά τη διάρκεια της Διεθνούς Έκθεσης το 1957, όταν παρουσιαζόταν ένα νέο προϊόν για παιδιά, ένα σοκολατούχο ρόφημα που παρασκευαζόταν στιγμιαία, αναμειγνύοντάς το με γάλα και χτυπώντας το με σέικερ. 

Σε ένα διάλειμμα που έκανε κατά τη διάρκεια της έκθεσης ο Βακόνδιος θέλησε να πιει καφέ, αλλά επειδή δεν έβρισκε ζεστό νερό, σκέφτηκε να χρησιμοποιήσει το σέικερ για να φτιάξει τον καφέ του με κρύο. Έβαλε καφέ, ζάχαρη και νερό, τα «χτύπησε» και δημιούργησε τον πρώτο καφέ φραπέ της ιστορίας.

18. Η Aida Batlle, όπως αναφέρεται στο τελευταίο τεύχος του περιοδικού TIME, είναι η εκπρόσωπος της νέας παγκόσμιας τάσης της παραγωγής αλλά και πώλησης καφέ: στο Ελ Σαλβαδόρ καλλιεργεί βιολογικά, αυστηρά και μόνον εξαιρετικές ποικιλίες καφέ, επιβλέπει προσωπικά όλα τα στάδια παραγωγής και τη συγκομιδή, στοχεύοντας σε ένα εξαιρετικό προϊόν που θα αποτελέσει, καταπώς φαίνεται, την καινούργια γαστρονομική τρέλα της ερχόμενης εικοσαετίας. Τέλος ο κακός ή αδιάφορος καφές: ώρα για γκουρμέ καφέ.



ΠΗΓΗ. briefingnews